Spory o kształt przyszłej Polski oraz znaczenie patriotyzmu w „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego.
„Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego to powieść z 20-lecia międzywojennego toteż naturalnym jest, że porusza kwestię odbudowy państwa polskiego po wojnie oraz koncepcję na poprawę bytu ludzi. Podany fragment to opis różnych poglądów politycznych i ideologicznych dwóch mężczyzn- pierwszym jest Cezary Baryka, który miał okazję być blisko i rewolucjonistów i polaków walczących z bolszewikami,a drugim Lulek, zapalony komunista i robotnik, walczący o poprawę warunków życia ludzi takich jak on oraz ich dojście do władzy.
Cezary Baryka był osobą, która w krótkim czasie przeżyła bardzo wiele. Był młodym rozpieszczonym chłopcem, gdy jego ojciec i jedyny autorytet wyjechał na wojnę. Pozostawszy sam z matką, usychającą z tęsknoty za ojczystym krajem- Polską, z którą młodzieniec nie czuł wówczas żadnej więzi, a wręcz kojarzyła mu się z kaszlącą i chorą rodzicielką, młody Baryka począł buntować się i zażywać wolności. Podatny na wpływy umysł szybko zafascynowała ideologia komunistyczna głosząca równość dla wszystkich oraz rewolucyjne ruchy i walkę z uciśnieniem ubogich. Nie rozumiał do końca ideologii, która stała się modna wśród jego kolegów, jednak wierzył w jej słuszność do tego stopnia, że kłócił się z matką oraz oddał swój majątek by mieć tyle, co inni. Stopniowo jednak zaczął mieć wątpliwości czy rewolucja jest rzeczywiście właściwym rozwiązaniem. Najpierw wstrząsnął nim widok braku ślubnej obrączki na palcu zmarłej matki, później, zarabiając na życie przy zakopywaniu zwłok ofiar rewolucji natknął się na ciało młodej, niewinnej dziewczyny wielokrotnie zgwałconej i skatowanej. Przypomniało mu to słowa matki, które wcześniej zbywał z gniewem i lekceważył, że budowanie lepszej przyszłości na krzywdzie innych nie jest dobre. Następnie samotny Cezary spotyka ojca, który namawia go do wyjazdu do Polski. Podróży tej ojciec niestety nie przeżywa co sprawia, że Baryka jest sam w obcym dla niego kraju, który dopiero podnosi się po wojnie. Bierze udział w wojnie z bolszewikami i tam tworzy się jego więź z ojczyzną. Walczył z rodakami o ojczyznę, razem z nimi przelewał krew co utworzyło w nim poczucie łączności i wspólnoty, którego złamać nie mógł nawet stale naciskający Lulek. Cezary widział udręczonych ludzi, którzy wracali do wyniszczonej Polski, całujących jej granice. Polska była dla nich utopią, bo to ich dom. Barykę poruszały te postawy, czuł się częścią kraju, oburzał się razem z Gajowcem na wspomnienia o zniszczeniach dokonanych na ziemiach polskich i cierpiał razem z innymi rodakami.
Jego oponent Lulek to zapalony komunista, nierozumiejący ideologii bolszewików w całym jej zakresie. Polaków widzi jako nacjonalistów zapatrzonych w przeszłość i pamiętających tylko chwalebne bitwy. Uważa, że przez swoje zapatrzenie w siebie Polacy są nietolerancyjni dla innych narodów. Irytuje go upór Cezarego do negowania teorii bolszewickich. Chce on obalenia arystokracji i rządów robotników, po życiu w skrajnej nędzy tak rozpaczliwie pragnie odrobiny luksusu, że nie zauważa wad tego idealnego planu. Lulek nie widział tak wiele skutków wojny i rewolucji jak Cezary, nie rozumie w pełni co to jest więź z krajem i solidarność. Uważa, że patriotyzm to tylko wielkie słowo mające obudzić w najmniej inteligentnych instynkt do walki, gdy w rzeczywistości inni zdobywają władzę i bogactwo. Baryka natomiast patrzy na to z dystansem i martwi go perspektywa przejęcia władzy przez burżuazję żydowską lub robotników.
Cezary i Lulek chcieli poprawy bytu najuboższych, o których kraj zawsze zapominał, każdy jednak innym sposobem. Cezary wiedział, że robotnicy nie są gotowi do przejęcia władzy, gdyż nie maja w tym żadnego doświadczenia, powstająca z popiołów Polska potrzebowała zaś silnego przywódcy. Lulek zaś zaślepiony utopijną wizją bolszewików gotów był na kolejne walki i rozboje.