Metody amortyzacji środków trwałych

Można określić wiele metod amortyzacji, wśród których może wybierać podatnik. Mogą to być następujące metody amortyzacji środków trwałych:

• metoda liniowa;

• stawki określone w wykazie;

• stawki podwyższone;

• stawki obniżone;

• stawki sezonowe:

• naliczane w sezonie;

• naliczane cały rok;

• metoda degresywna;

• korzystna metoda 30% (fabrycznie nowe środki trwałe):

• w drugim roku metoda liniowa;

• w drugim roku metoda degresywna;

• metoda według stawek indywidualnych (ulepszone, używane, inwestycje w obcym środku trwałym).

Na odrębnych zasadach odbywa się amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych oraz taboru morskiego w budowie a także majątku wykorzystywanego w ramach komercjalizacji i prywatyzacji. Warto dodać, że podatnik może zaliczać w koszty odpisy amortyzacyjne w ratach:

• miesięcznych;

• kwartalnych;

• rocznych.

Podatnicy dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego i nie można jej już zmienić. W ramach stawek podwyższonych i obniżonych dopuszczalne są jednak zmiany stawek.

Metoda liniowa amortyzacji

Metoda liniowa amortyzacji to najprostsza, podstawowa metoda jej dokonywania. Występuje jednak w kilku wariantach w zależności od stawek stosowanych przez podatnika. Metoda liniowa amortyzacji polega na naliczaniu odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Innymi słowy co miesiąc naliczamy równe raty amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia do ewidencji, do całkowitego zamortyzowania, albo sprzedaży, likwidacji itp. Można też stosować raty kwartalne i roczne

Metoda degresywna amortyzacji

Metoda degresywna - to metoda przyspieszona, z zastosowaniem odpowiedniego współczynnika podwyższającego, wykorzystywana w szczególnych przypadkach. Stawka maleje. Oparta jest na założeniu, że zużycie środka trwałego a zwłaszcza zmniejszenie jego wartości następuje w początkowym okresie jego używania szybciej niż w następnych okresach.

gdzie

LPLE - liczba pozostałych lat eksploatacji

LE - lata eksploatacji

Metoda degresywna amortyzacji pozwala na przyspieszenie amortyzacji niektórych środków trwałych w początkowych okresie. Podatnik może według własnego wyboru stosować metodę degresywną albo liniową.

W amortyzacji metodą degresywną występują dwa etapy:

• etap pierwszy, w którym następuje amortyzacja metodą degresywną;

• etap drugi, w którym następuje amortyzacja metodą liniową.

Przejście do etapu drugiego, na metodę liniową, następuje w roku podatkowym, w którym kwota amortyzacji ustalona metodą degresywną miałaby być niższa, od kwoty amortyzacji ustalonej metodą liniową. Już w tym roku stosować należy metodę liniową, korzystniejszą dla podatnika.

	Okres metody degresywnej	Okres metody liniowej
Podstawa naliczania odpisów amortyzacyjnych	W pierwszym roku amortyzacji - wartość początkowa. W latach następnych wartość początkowa pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne, ustalona na dany rok na początku tego roku.	Wartość początkowa
Stosowane stawki amortyzacyjne	Stawki podane w wykazie rocznych stawek amortyzacji pomnożone przez współczynniki 2,0 albo 3,0 - w zależności od sytuacji	Stawki podane w wykazie rocznych stawek amortyzacji

W okresie metody degresywnej podatnik mnoży stawkę amortyzacji:

• x współczynnik 2,0 albo niższy (dopuszczalne są wartości od powyżej zera do 2,0, przy czym współczynniki powyżej 1,0 gwarantuje przyspieszenie amortyzacji);

• x współczynnik 3,0 albo niższy w przypadku używania środków trwałych w zakładzie danego podatnika położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo w gminie zagrożonej recesją i degradacją społeczną, których wykaz na podstawie odrębnych przepisów ustala Rada Ministrów.

Korzystna metoda 30%

Podatnik ma prawo do naliczenia odpisu amortyzacyjnego w wysokości 30% wartości początkowej środka trwałego już w dniu przyjęcia tego środka trwałego do używania. Może, ale nie musi tak postąpić. Jego prawo dotyczy jednak wyłącznie fabrycznie nowych środków trwałych z grup 3-6 Klasyfikacji Środków Trwałych. Zgodnie z przepisami przejściowymi, jeżeli podatnik rozpoczął przed 1 stycznia 2007 r. amortyzację kontynuuje amortyzację wg tych zasad w latach następnych.  Wystarczy, aby ostatniego dnia grudnia 2006 r. został dokonany choć jeden odpis amortyzacyjny. Od 1 stycznia 2007 r. opisana korzystna metoda 30 % nie jest już dopuszczalna. Zaletą tej metody amortyzacji jest właśnie możliwość wliczenia 30% odpisu amortyzacyjnego do kosztów uzyskania przychodu już w miesiącu przekazania środka trwałego do używania.

Podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w pierwszym roku podatkowym odpisy dokonane metodą 30% albo metodą ze współczynnikiem 3,0 (gdy są korzystniejsze od metody 30%)

• w miesiącu wprowadzenia środków trwałych do ewidencji albo

• albo w ratach amortyzacji miesięcznych, kwartalnych czy rocznych

Korzystna metoda 30% pozwala na znaczące obniżenie podatku za dany rok podatkowy przy dokonaniu zakupu i przekazaniu środka trwałego do używania nawet w ostatnim dniu roku - 31 grudnia. Ta sama zaleta odnosi się do obniżenia podwójnej zaliczki za listopad - wystarczy dokonać zakupu i uruchomić środek trwały 30 listopada, aby ją istotnie obniżyć. 

Stawki indywidualne

Używane i ulepszone środki trwałe oraz inwestycje w obcych środkach trwałych dają podatnikowi prawo do stosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Podatnicy, którzy rozpoczęli amortyzację przy zastosowaniu stawek indywidualnych przed 1 stycznia 2007 r., stosują do amortyzacji zasady (minimalne okresy amortyzacji) obowiązujące 31 grudnia 2006 r. Uprawnienie do stosowania stawek indywidualnych dotyczy środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych danego podatnika. W takim wypadku stawki można ustalić indywidualnie, w następujących minimalnych okresach amortyzacji:

Zatem w przypadku budynków niemieszkalnych minimalny okres amortyzacji liczyć należy następująco: Oddanie do używania po raz pierwszy: 13 maja 2004 r. Wprowadzenie do ewidencji środków trwałych 4 maja 2007 r. Różnica wynosi: 2 pełne lata, zatem minimalny okres amortyzacji to 38 lat (40 lat - 2 lata). Zatem stawka amortyzacji nie może być niższa, niż 2,63% (100%/38 lat).

1

---