Amortyzacja księgowa a podatkowa
W większości państw występują dość istotne różnice między amortyzacją dla
celów księgowych, a amortyzacją dla celów podatkowych. Wynikają one z tego, iż
cele amortyzacji podatkowej i amortyzacji księgowej są różne:
Amortyzacja księgowa
Celem amortyzacji księgowej jest odzwierciedlenie zużywania się środka trwałe-
go w trakcie jego użytkowania oraz zapewnienie zachowania zasady współmierności
przychodów i kosztów. Amortyzacja księgowa więc powinna być za każdym razem
tak dopasowana, aby jak najwierniej odzwierciedlała proces zużywania się środka
trwałego oraz umożliwiała jak najdokładniejsze oddanie jego rzeczywistej wartości
w postaci wartości netto wykazywanej w bilansie.
Amortyzacja podatkowa
Celem amortyzacji podatkowej jest ustalenie podatkowych kosztów uzyskania
przychodów w danym okresie podatkowym oraz realizacja polityki gospodarczej
i fiskalnej państwa. Amortyzacja podatkowa będzie więc skonstruowana tak, aby
urząd skarbowy mógł sprawować kontrolę nad poprawnością naliczania podatku.
Będzie się to z reguły odbywało poprzez odgórne ustalenie procentowych stawek
amortyzacyjnych dla poszczególnych grup środków trwałych, bez względu na ich rze-
czywisty okres użytkowania w konkretnym przedsiębiorstwie.
Często Państwo realizując politykę gospodarczą wykorzystuje amortyzację, aby
wywołać pożądane efekty ekonomiczne.
Przykładem takich rozwiązań jest zezwolenie przedsiębiorstwom na odpisywanie
w koszty dużej części wartości środka trwałego już w pierwszym roku jego użytko-
wania, co ma na celu zachęcenie przedsiębiorstw do dokonywania inwestycji.
Przedsiębiorstwo więc, aby być w zgodzie zarówno z przepisami księgowymi jak
i przepisami podatkowymi, musi w wielu przypadkach naliczać odrębnie amortyzację
dla celów podatkowych i odrębnie dla celów księgowych.
Amortyzacja i umorzenie księgowe wykorzystywane są do stworzenia bilansu
i rachunku zysków i strat, natomiast amortyzacja podatkowa wykorzystywana jest
przy wyliczaniu podatku dochodowego, jaki firma musi zapłacić za dany okres.
Źródło:http://www.findict.pl/academy/rachunkowosc/podstawy_rachunkowosci/srodki_trwale/amortyzacja_srodkow_trwalych/amortyzacja_ksiegowa_podatkowa.php
Zasady amortyzacji bilansowej środków trwałych
Wyszczególnienie
Charakterystyka
1. Rozpoczęcie odpisów
amortyzacyjnych
Rozpoczęcie odpisów amortyzacyjnych następuje nie wcześniej niż po
przyjęciu środka trwałego do używania.
2. Zakończenie odpisów
amortyzacyjnych
Nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych
lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub
przeznaczenie go do likwidacji, sprzedaży bądź stwierdzenia jego
niedoboru.
3. Zasady określania okresu
ekonomicznej użyteczności
środka trwałego i stawek
amortyzacyjnych
Przy określeniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej
uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na
określenie którego wpływają w szczególności:
• liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
• tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
• wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin pracy lub liczbą
wytworzonych produktów, albo innym właściwym miernikiem,
• prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej
pozostałości środka trwałego (tzw. wartość rezydualna).
4. Metody amortyzacji
Różnorodne, na przykład: metoda liniowa, metoda degresywna, metody
naturalne.
5. Uproszczenia w zakresie
zasad dokonywania odpisów
amortyzacyjnych
Dla środków trwałych o niskiej wartości początkowej można ustalać
odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez
dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków trwałych zbliżonych
rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo odpisując wartość tego
rodzaju środków trwałych.
6. Amortyzacja używanych lub
ulepszonych środków trwałych
Brak szczegółowych uregulowań. Należy stosować zasady określone dla
wszystkich środków trwałych.
Źródło: http://e-rachunkowosc.pl/artykul.php?view=341
Zasady amortyzacji podatkowej
Wyszczególnienie
Charakterystyka
1. Rozpoczęcie
odpisów
amortyzacyjnych
Od miesiąca następnego po przyjęciu środka trwałego do używania; w
wypadku gdy amortyzuje się środek trwały jednorazowo, wtedy odpisy
amortyzacyjne mogą być dokonane w miesiącu zakupu lub w miesiącu
następnym.
2. Zakończenie
odpisów
amortyzacyjnych
W miesiącu zrównania się w wartości początkowej dotychczasowymi
odpisami amortyzacyjnymi; w wypadku sprzedaży, likwidacji środka
trwałego łącznie z tym miesiącem, w którym środek sprzedano,
zlikwidowano.
3. Metody
amortyzacji
Metoda liniowa, metoda degresywno-liniowa, metoda jednorazowego
odpisu amortyzacyjnego.
4. Stawki
amortyzacyjne
Określone w przepisach prawa lub stawki indywidualne do środków
trwałych nabytych jako używane lub środków trwałych ulepszonych.
5. Podwyższanie
stawek
amortyzacyjnych
Stawki amortyzacyjne można podwyższać, jeżeli środki trwałe są
używane w warunkach złych lub pogorszonych.
6. Uproszczenia w
zakresie amortyzacji
Środki trwałe, których cena nabycia nie przekracza 3 500zł można
amortyzować jednorazowo w miesiącu przyjęcia do używania lub w
miesiącu następnym.
7. Amortyzacja
środków trwałych
używanych lub
ulepszonych
Dla używanych lub ulepszonych środków trwałych można stosować
indywidualne stawki amortyzacyjne, z tym, że okres amortyzacji nie
może być krótszy niż:
1. dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji
Środków Trwałych (KŚT):
o
24 miesiące – gdy ich wartość początkowa nie przekracza
25 000zł,
o
36 miesięcy – gdy ich wartość początkowa jest wyższa od
25 000zł i nie przekracza 50 000zł,
o
60 miesięcy – w pozostałych przypadkach,
2. dla środków transportu, w tym samochodów osobowych –
30 miesięcy,
3. dla budynków (lokali) i budowli – 10 lat, z wyjątkiem budynków
wymienionych w rodzajach 103 i 109 KŚT, trwale związanych z
gruntem, kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m 3 ,
domków kempingowych oraz budynków zastępczych, dla których
okres ten nie może być krótszy niż 36 miesięcy.
Źródło: http://e-rachunkowosc.pl/artykul.php?view=341
Porównując ww. tabele należy zauważyć, że zgodnie z prawem bilansowym, jednostka
gospodarcza może stosować różnorodne metody amortyzacji, natomiast w prawie podatkowym
stosuje się metodę liniową, degresywną lub odpisów jednorazowych.
Amortyzacja podatkowa środków trwałych
oraz wartości niematerialnych i prawnych
W prawie podatkowym obowiązuje założenie, że sam zakup lub wytworzenie
środka trwałego i prawa nie stanowi kosztu. Kosztem jest natomiast ekonomiczna
utrata wartości w wyniku używania, którą ustala się poprzez amortyzację
podatkową. Wyrazem tego jest reguła, że wydatki na nabycie lub wytworzenie we
własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (o
przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok) nie są zaliczane do kosztów
uzyskania przychodów. Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się natomiast
odpisy amortyzacyjne z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych. Wysokość odpisów amortyzacyjnych podatnik ustala na
podstawie Ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
do której prowadzenia jest obowiązany.
Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym (to znaczy nie pociąga za sobą
wydatków: istotą amortyzacji jest rozłożenie w czasie jednorazowego wydatku
poniesionego na zakup środka trwałego) i składnikiem kosztów materialnych.
Amortyzacja jest także źródłem finansowanie inwestycji restytucyjnych. Z
pomocą amortyzacji nakłady na zakup czy wytworzenie środka trwałego są stopniowo
zaliczane w koszty poszczególnych okresów, co pozwala (przynajmniej teoretycznie)
zgromadzić fundusze na zakup nowych środków trwałych po całkowitym
zamortyzowaniu starych.
Odpisy amortyzacyjne odzwierciedlają również utratę wartości środka trwałego w
trakcie używania. Ponieważ środki różnią się przewidywanym okresem zużycia,
stosowane są dla nich różne stawki amortyzacyjne.
Metody amortyzacji środków trwałych
oraz wartości niematerialnych i prawnych
Wprowadzenie
Ponieważ wydatków na zakup lub wytworzenie środków trwałych nie możemy za-
liczyć w koszty uzyskania przychodów jednorazowo i bezpośrednio, jeżeli ich wartość
początkowa przekracza 3500 zł, ustawodawca dał możliwość zaliczenia ich w koszty
„na raty” — za pomocą tzw. odpisów amortyzacyjnych.
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie o podatku
dochodowym od osób prawnych określono jednobrzmiąco wiele metod amortyzacji.
Podatnik powinien, przed rozpoczęciem amortyzacji, dokonać wyboru jednej z wy-
mienionych metod amortyzacji:
— metoda liniowa:
→ stawki określone w Wykazie stawek amortyzacyjnych,
→ stawki podwyższone,
→ stawki obniżone,
→ odpis sezonowy,
→ stawki indywidualne
(ulepszone, używane, inwestycje w obcym środku trwałym).
— metoda degresywna (degresywno-liniowa);
— metoda jednorazowego odpisu.
→ dla środków trwałych o wartości do 3500 zł,
→ Jednorazowa amortyzacja dla małych podatników i podatników rozpoczynają-
cych działalność— obowiązuje od 01.01.2007 r.
Na odrębnych zasadach odbywa się amortyzacja wartości niematerialnych i praw-
nych oraz taboru morskiego w budowie, a także majątku wykorzystywanego w ramach
komercjalizacji i prywatyzacji.
Od 1 stycznia 2003 roku podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych:
— w równych ratach co miesiąc albo
— w równych ratach co kwartał, albo
— jednorazowo na koniec roku podatkowego.
1. Metoda liniowa (równomierna) amortyzacji
Metoda liniowa jest podstawową metodą amortyzacji, najprostszą w liczeniu, stąd
najbardziej powszechną. Oparta jest ona na założeniu, że zużycie środka trwałego
i utrata jego wartości jest równomierna w całym okresie (poszczególnych latach)
użytkowania. Bieżąca wartość tego zużycia, czyli stawka amortyzacyjna, jest wiel-
kością stałą. Można powiedzieć, że metoda ta odzwierciedla systematyczną i równo-
mierną alokację kosztów zużywanych aktywów trwałych do okresów czerpania ko-
rzyści z nimi związanych. Metoda ta wiąże zatem — w sposób bezpośredni — amorty-
zację z upływem czasu, a nie z faktycznym wykorzystaniem środka trwałego.
Graficznie proces amortyzacji liniowej można przedstawić następująco
Rys. 1. Amortyzacja liniowa
Obliczenie bieżącej amortyzacji, czyli rocznego odpisu amortyzacyjnego, następuje
zgodnie z poniższym wzorem
(
)
−
=
p
r
W
W
A
t
gdzie:
A — roczny odpis amortyzacyjny, zł;
p
W — wartość początkowa obiektu, zł;
r
W — wartość rezydualna obiektu, zł;
t — przewidywany okres eksploatacji (używania) obiektu, (n = 1, 2, ..., t) lata.
Suma odpisów amortyzacyjnych po n latach, przy zerowej końcowej wartości
rezydualnej W
r
= 0, będzie równa
= ⋅ = ⋅
∑
p
W
A n A n
t
Można również w procedurze liczenia stawki amortyzacyjnej wykorzystać tzw.
stopę amortyzacyjną, czyli procentowe roczne zużycie wartości amortyzowanego
obiektu. Stopa amortyzacji w roku n jest ilorazem odpisu amortyzacyjnego z roku n
przez wartość księgową obiektu z początku roku, czyli
( )
−
=
1
%
n
k n
A
A
W
gdzie %
n
A — roczna stopa amortyzacyjna, %.
Wartość księgową wyliczamy ze wzoru
( )
⎛
⎞
=
− ⋅ =
− ⋅
=
−
⎜
⎟
⎝
⎠
1
p
k
p
p
p
n
W
n
W
W
n A W
n
W
t
t
Po podstawieniu otrzymujemy
( )
(
)
−
=
=
=
−
− ⋅
− +
1
1
%
1
1
n
k
p
n
A
A
A
W
W
n
A
T n
Z powyższego wzoru wynika, że przy liniowej metodzie amortyzacji, stopa amor-
tyzacji rośnie wraz ze wzrostem n (od wartości 1/t w pierwszym roku amortyzacji do
1 w ostatnim roku amortyzacji).
Pojęcie stopy amortyzacji nie należy mylić ze stawką amortyzacji.
Stawka amor-
tyzacji
jest ilorazem odpisu amortyzacyjnego do wartości początkowej obiektu. Przy
amortyzacji liniowej odpisy amortyzacyjne są jednakowe we wszystkich latach. Oz-
nacza to, że również stawka amortyzacji jest wielkością stałą. Jej wartość wyraża
się zazwyczaj w procentach i określa następująco
α = ⋅
1
100%
t
gdzie
t
— okres amortyzacji obiektu, lata.
Wysokość stawki amortyzacyjnej dla poszczególnych obiektów jest określona
w obu ustawach o podatku dochodowym (Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych).
Na tej podstawie wyznacza się
okres amortyzacji
według wzoru
=
α
1
t
Tabela 1. Linowa metoda amortyzacji dla końcowej wartości obiektu równej 0
Rok
Wartość
księgowa na
początku roku,
zł
Odpis
amortyzacyjny,
zł
Stopa
amortyzacji,
%
Umorzenie
na koniec
roku,
zł
Wartość
księgowa na
koniec roku,
zł
1
p
W
A
1
t
A
−
p
W
A
2
−
p
W
A
A
−
1
1
t
⋅
2 A
− ⋅
2
p
W
A
3
− ⋅
2
p
W
A
A
−
1
2
t
⋅
3 A
− ⋅
3
p
W
A
... ... ... ... ... ...
n
(
)
− − ⋅
1
p
W
n
A
A
− +
1
1
t n
⋅
n A
− ⋅
p
W
n A
... ... ... ... ... ...
t
A
A
1
⋅ =
p
A t
W
0
Przykład 1
Przedsiębiorstwo zakupiło za 7500 zł środek trwały, do którego, zgodnie z obowią-
zującymi przepisami stosuje się 20% stawkę amortyzacyjną. Sporządzić schemat li-
niowej amortyzacji tego środka.
Okres amortyzacji
wynosi
=
=
=
α
1
1
5 lat
0,2
t
Roczny odpis amortyzacyjny
wynosi
=
=
=
7500
1500
5
p
W
A
t
zł
Tabela 2. Obliczenia metodą liniową amortyzacji
Okres
amortyzacji
Wartość
księgowa na
początku roku,
zł
Odpis
amortyzacyjny,
zł
Stopa
amortyzacji,
%
Umorzenie
na koniec
roku,
zł
Wartość
księgowa na
koniec roku,
zł
1
p
W
A
1
t
A
−
p
W
A
7500 1500 20 1500 6000
2
−
p
W
A
A
−
1
1
t
⋅
2 A
− ⋅
2
p
W
A
6000 1500 25 3000 4500
3
− ⋅
2
p
W
A
A
−
1
2
t
⋅
3 A
− ⋅
3
p
W
A
4500 1500 33 4500 3000
4
− ⋅
3
p
W
A
A
−
1
3
t
⋅
4 A
− ⋅
4
p
W
A
3000 1500 50 6000 1500
5
A
A
1
⋅ =
p
A t
W
0
1500 1500 100
7500 0
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 22h ust. 1 updof oraz art. 16h ust. 1 updop
w metodzie liniowej odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej
środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art.
22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten
środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e,
do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyza-
cyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji,
zbyto lub stwierdzono ich niedobór.
Innymi słowy co miesiąc naliczamy równe raty amortyzacji od miesiąca następu-
jącego po miesiącu wprowadzenia do ewidencji, do całkowitego zamortyzowania,
albo sprzedaży, likwidacji itp. (np. jeśli okres amortyzacji środka trwałego obejmuje
5 lat, czyli 60 miesięcy, to co miesiąc będzie odpisywana w koszty 1/60 część war-
tości tego środka trwałego). Należy również przypomnieć, że można stosować raty
kwartalne i roczne.
Liniowa metoda występuje w kilku wariantach w zależności od stawki zastosowa-
nej przez podatnika:
1)
podstawowe (bazowe) stawki amortyzacji
wynikające z „Wykazu rocznych sta-
wek amortyzacyjnych” (załącznik 1 do updof i updop);
2)
stawki podwyższane
(przyspieszające dokonywanie odpisów amortyzacyjnych
w stosunku do stawek podstawowych) o określone współczynniki;
3)
stawki obniżone
(spowalniające
dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w sto-
sunku do stawek podstawowych) przez podatnika;
1) Podstawowe stawki amortyzacji wynikające
z „Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych”
Główną zasadą
przyjętą w art. 22i ust. 1 updof oraz art. 16i ust. 1 updop jest
dokonywanie odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych
określonych w wykazie, stanowiących załącznik nr 1 do ustaw o podatku dochodo-
wym.
Istota tej metody polega na tym
, że poprzez ustalenie wielkości stawki amortyza-
cyjnej, określono normatywnie czas przez jaki dokonywane mają być odpisy amorty-
zacyjne (tab. 3). Czas ten został ściśle określony, gdyż obowiązuje jedna stawka amor-
tyzacyjna dla jednego rodzaju środka trwałego (tab. 4).
Od roku 2000 stawki w wykazie nie są określane widełkowo (tzn. od—do z moż-
liwością wyboru przez podatnika stawki z tego przedziału), natomiast przyjęte są na
poziomie dopuszczalnych stawek maksymalnych obowiązujących do 31 grudnia 1999 r.,
a niektóre z nich zostały podwyższone.
=
α
1
t
Roczny odpis amortyzacyjny
obliczamy według wzoru
=
p
W
A
t
gdzie:
A
— roczny odpis amortyzacyjny, zł;
p
W
— wartość początkowa obiektu, zł;
t
— przewidywany okres eksploatacji (używania) obiektu, (n = 1, 2, ..., t) lata.
Miesięczną wielkość odpisu amortyzacyjnego
, zgodnie z tą metodą, obliczamy
według następującego wzoru
⋅ α
=
12
p
m
W
A
gdzie:
m
A
— miesięczny odpis amortyzacyjny, zł;
p
W
— wartość początkowa, zł;
α
— stawka
amortyzacyjna.
Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych
Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych znajduje się w załączniku nr 1 do updof
oraz updop. Wykaz ten rzadko ulega zmianom. Ostatnio zmiany wprowadzono od
1 stycznia 2003 r. Wykaz zawiera podstawowe stawki amortyzacji, stosowane w róż-
nych metodach amortyzacji.
Tabela 3. Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych oraz okresy amortyzacji
Grupa Nazwa
grupy
środków trwałych
Roczna stawka
amortyzacyjna,
%
Okres
amortyzacji,
lata
1 Budynki
i
lokale
1,5
66,7
2,5 40
4,5 22,2
10 10
2 Obiekty
inżynierii lądowej i wodnej
2,5
40
4,5 22,3
10 10
14 7,2
20 5
3 Kotły i maszyny energetyczne
7
14,3
14 7,2
4 Maszyny,
urządzenia i aparaty ogólnego stosowania
7
14,3
10 10
14 7,2
18 5,6
20 5
30
3,4
5
Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
7
14,3
10 10
14 7,2
18 5,6
20 5
25 4
6 Urządzenia techniczne
4,5
22,3
10 10
18 5,6
20 5
25 4
7
Środki transportu
7
14,3
14 7,2
18 5,6
20 5
8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie
10 10
14 7,2
20 5
25 4
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - ustawa o CIT;
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - ustawa o PIT.
Tabela 4. Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych
Poz. Stawka KŚT Nazwa
środków trwałych
01 1,5 11
Budynki
mieszkalne
122 Lokale
mieszkalne
2,5 10
Budynki
niemieszkalne
110 Z rodzaju 110 placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy opieki społecznej bez opieki medycznej
121 Lokale
niemieszkalne
4,5 102
Podziemne
garaże i zadaszone parkingi oraz budynki kontroli ruchu powietrznego (wieże)
104 Zbiorniki, silosy oraz magazyny podziemne, zbiorniki i komory podziemne
(z wyłączeniem budynków magazynowych i podziemnych)
10
103 Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500m3 - trwale związane z gruntem
109 Domki kempingowe, budynki zastępcze - trwale związane z gruntem
010 Plantacje
wikliny
02
2,5
224 Budowle wodne, z wyjątkiem melioracji, doków stałych zalądowionych, wałów i grobli
21 Budowle sklasyfikowane jako budowle do uzdatniania wód, z wyjątkiem studni wierconych
290 Budowle sportowe i rekreacyjne, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów,
ogrodów botanicznych i zoologicznych
291 Wieże przeciwpożarowe
225 Melioracje
podstawowe
226 Melioracje
szczegółowe
4,5
2
Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów,
ogrodów botanicznych i zoologicznych
10
211 Przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych
221 Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów
14
202 Z rodzaju 202 wieże ekstrakcyjne
20
200 Z rodzaju 202 wieże ekstrakcyjne
03 7 3
Kotły i maszyny energetyczne
14
323 Silniki spalinowe na paliwo lekkie
324 Silniki spalinowe na paliwo ciężkie
325 Silniki spalinowe na paliwo gazowe
326 Silniki
powietrzne
343 Z rodzaju 343 zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami spalinowymi na paliwo lekkie
344 Z rodzaju 343 zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami spalinowymi na paliwo ciężkie
349 Reaktory
jądrowe
04
7
431 431-0 filtry (prasy) błotniarki, 431-4 cedzidła mechaniczne
450 Piece do przerobu surowców (z wyjątkiem 450-50 piece do przerobu surowca wielokomorowe)
451 Piece do przetwarzania paliw (z wyjątkiem 451-0 piece koksownicze)
454 Piece do wypalania tunelowe
475 Aparaty
bębnowe
477 Suszarki komorowe: 477-0 do 4 oraz 477-6 do 8
10 4
Maszyny,
urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
14 41
Obrabiarki
do
metali
44 Maszyny
i
urządzenia do przetłaczania i sprężania cieczy i gazów
46 Aparaty do wymiany ciepła (z wyjątkiem rodzaju 465 i 469-0)
47 Maszyny, urządzenia i aparaty do operacji i procesów materiałowych
(z wyjątkiem rodzaju 474, 475, 477-0 do 4 i 6-8 oraz 479-0)
18 449
Z rodzaju 449-90 urządzenia dystrybucyjne do benzyny i olejów elektryczne
i przepływomierze składowe do cieczy i paliw płynnych
465 Z rodzaju 465 wymienniki płynów obiegowych przy produkcji sody
469 469-0
chłodnice odmulin i prób kołowych rozkładni gazu
Poz. Stawka KŚT Nazwa
środków trwałych
04
18
474 Kolumny nitracyjne i denitracyjne
479 479-0 odbieralnice hydrauliczne rozkładni gazu
481 Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem chemicznym
i elektrogalwanicznym
482 Aparaty
i
urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem cieplnym
484 484-0 urządzenia do spawania i napawania łukowego w ochronie gazów oraz do spawania
i napawania plazmowego. Z rodzaju 484-1 wytwornice acetylenowe przenośne wysokiego
ciśnienia,484-3 zgrzewarki oporowe i tarcicowe. Z rodzaju 484-6 urządzenia do metalizacji
natryskowej i do natryskiwania tworzywami sztucznymi
490 Maszyny i urządzenia do przygotowywania maszynowych nośników danych oraz maszyny
analityczne
492 Samodzielne
urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania procesami
493 Z rodzaju 493 roboty przemysłowe
20
434 434-01 maszyny do zamykania słoi. Z rodzaju 434-02 maszyny do zamykania puszek
465 Wymienniki przeponowe rurowe sklasyfikowane jako chłodnice kwasu siarkowego
30 491
Zespoły komputerowe
05
7
506 506-1 i 506-2 aparaty do rektyfikacji powietrza
507 507-2 i 507-3 krystalizatory, 507-4 komory potne
548 548-0
maszyny,
urządzenia i aparaty do produkcji materiału zecerskiego
583 583-0 koparki i zwałowarki w kopalniach odkrywkowych węgla,
583-1 koparki w piaskowniach przemysłu węglowego
10 512
Maszyny
i
urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych
513 Maszyny
i
urządzenia do przeróbki mechanicznej rud i węgla
514 514-0 maszyny i urządzenia aglomerowni, 514-1 maszyny i urządzenia wielkopiecowe,
514-2 maszyny i urządzenia hutnicze stalowni. Z rodzaju 514-3 do 6 nożyce hutnicze do cięcia na
gorąco, tabor hutniczy, walcowniczy. 514-9 inne maszyny, urządzenia i aparaty hutnicze
520 Z rodzaju 520 maszyny i urządzenia przemysłu kamieniarskiego:
520-0 i 520-1 traki ramowe i tarczowe, 520-2 cyrkulaki, 520-3 szlifierki,
520-4 tokarki i wiertarki do kamienia, 520-5 kombajny do robót przygotowawczych
523 Maszyny
i
urządzenia przemysłu cementowego
525 525-31
autoklawy
529 Z rodzaju 529 maszyny i urządzenia do produkcji materiałów budowlanych:
529-81 do produkcji elementów z lastryko, 529-82 do produkcji sztucznego kamienia
56 Maszyny,
urządzenia i aparaty przemysłów rolnych
582 Z rodzaju 582-1 pojemniki do bitumu stalowe powyżej 20.000 l pojemności
oraz z rodzaju 582-2 odśnieżarki o mocy silników powyżej 120 KM
14 50
Maszyny,
urządzenia i aparaty przemysłu chemicznego
517 Maszyny
i
urządzenia torfiarskie
52 Maszyny dla przemysłu surowców mineralnych
53 Maszyny do produkcji wyrobów z metali i tworzyw sztucznych
54 Maszyny, urządzenia i aparaty do obróbki i przerobu drewna, produkcji wyrobów z drewna
oraz maszyny i aparaty papiernicze i poligraficzne
55 Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów włókienniczych i odzieżowych
oraz do obróbki skóry i produkcji z niej
561 561-6
maszyny,
urządzenia i aparaty do produkcji napoi
568 Maszyny,
urządzenia i aparaty przemysłu piekarniczego (z wyjątkiem 568-40 do 48)
57 Maszyny,
urządzenia i aparaty przemysłów spożywczych
59 Maszyny,
urządzenia i narzędzia rolnicze i gospodarki leśnej
18 505
505-1
piece
prażalnicze fluidezyjne
51 Maszyny, urządzenia i aparaty wiertnicze, górnicze, gazownicze, odlewnicze, torfiarskie
oraz geodezyjne i kartograficzne
Poz. Stawka KŚT Nazwa
środków trwałych
05
18
58
Maszyny do robót ziemnych, budowlanych i drogowych
20 506
506-3
odgazowywacze
510 Maszyny
i
urządzenia wiertnicze
511 Obudowy
zmechanizowane
518 Z rodzaju 518 aparaty i urządzenia do: 518-01 pomiarów magnetycznych, 518-02 pomiarów
geologicznych, 518-03 pomiarów sejsmicznych i radiometrycznych, 518-1 elektrycznego
profilowania odwiertów, karotażu gazowego, perforacji otworów wiertniczych
535 Z rodzaju 535-0 aparaty specjalne do wytwarzania kwasu wolframowego i maszyny do
redukcyjnych, próżniowych i specjalnych wytopów metali. Z rodzaju 535-1 maszyny do produkcji
węglanów i past emulsyjnych. Z rodzaju 535-7 urządzenia do produkcji półprzewodników
579 579-000 dystrybutory, 579-000 dystrybutory, 579-01 maszyny i urządzenia do przerobu odpadów
zwierzęcych na mąkę pastewną i tłuszcze utylizacyjne, 579-09 inne maszyny i urządzenia do
przerobu odpadów zwierzęcych
580 Maszyny do robót ziemnych i fundamentowych
581 Maszyny do robót budowlanych
582 582-3 szczotki mechaniczne i osprzęt do utrzymania dróg
25
501 501-0 aparaty szklane i porcelanowe do destylacji, 501-1 porcelanowe młyny kulowe
511 Maszyny górnicze, z wyłączeniem obudów zmechanizowanych
524 Z rodzaju 524 piece do topienia żużla wielkopiecowego i bazaltu
571 571-8 autoklawy do hydrolizy, 571-30 i 571-31 neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i
hydrolizatory betonowe lub murowane
581 581-2 wibratory, 581-4 wibromłoty oraz z rodzaju 581-3 zacieraczki do tynku
06 4,5 600
Zbiorniki
naziemne
ceglane
601 Zbiorniki naziemne betonowe (z wyjątkiem z wykładziną chemoodporną dla kwasu ponitracyjnego)
623 623-7
urządzenia telefoniczne systemów nośnych na liniach WN
641 Z rodzaju 641-7 wyciągi kopalniane (bez wyciągów przy głębieniu szybów)
648 Towarowe kolejki linowe i dźwignie linowe
657 Akumulatory
hydrauliczne
660 Wagi pojazdowe, wagonowe i inne wbudowane
10 6
Urządzenia techniczne
18
61 Z podgrupy 61 urządzenia rozdzielcze i aparatura energii elektrycznej przewoźna
641 Dźwigniki, wciągarki i wciągniki przejezdne oraz nieprzejezdne, kołowroty, wyciągniki
(z wyjątkiem rodzaju 641-63 oraz z rodzaju 641-7 wyciągniki kopalniane łącznie z wyciągami przy
głębieniu szybów, a także wyciągi kolei i kolejek linowych)
662 662-1 projektory przenośne 16 mm i 35 mm
681 Kontenery
20 629
Telefony
komórkowe
669 Kasy fiskalne i rejestrujące (z wyjątkiem zaliczonych do poz. 04 — zespoły komputerowe)
633 Baterie
akumulatorów
elektrycznych
stacjonarnych
634 Baterie
akumulatorów
elektrycznych
zasadowych
662 662-5 ekrany kinowe
644 644-0 do 4 przenośniki w kopalniach i zakładach przetwórczych rud i węgla
664 Z rodzaju 664 urządzenia do przeprowadzania badań technicznych
25 644
644-0
przenośniki zgrzebłowe ciężkie i lekkie
07
7
70 Kolejowy tabor szynowy naziemny
71 Kolejowy tabor szynowy podziemny
72 Tramwajowy tabor szynowy
73 Pozostały tabor szynowy naziemny
77 Tabor
pływający
Poz. Stawka KŚT Nazwa
środków trwałych
07
14
700 700-7 drezyny i przyczepy do drezyn
710 710-01 lokomotywy akumulatorowe. 710-02 i 710-03 lokomotywy ognioszczelne i typu „Karlik”.
710-10 do 14 wozy kopalniane
770 770-13
kontenerowce
773 773-1010
wodoloty
780 Samoloty
781 Śmigłowce
743 Samochody
specjalne
745 Z rodzaju 745 trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie elektrycznym
746 Ciągniki
747 Naczepy
748 Przyczepy
76 Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, widłowe i inne wózki jezdniowe)
18
745 Z rodzaju 745 pozostałe samochody o napędzie elektrycznym
783 Balony
788 Inne
środki transportu lotniczego
79 Środki transportu pozostałe
20
740 Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe
741 Samochody
osobowe
742 Samochody
ciężarowe
744 Autobusy
i autokary
782 Szybowce
08 10 805
Z rodzaju 805 wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno-oświatowych
oraz instrumenty muzyczne
806 Kioski, budki, baraki, domki kempingowe - niezwiązane trwale z gruntem
14
803 803-0 do 1 maszyny biurowe, 803-30 dalekopisy do maszyn matematycznych
20 8
Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie
25
801 801-0 elektroniczna aparatura kontrolno-pomiarowa do przeprowadzania badań laboratoryjnych
802 802-0 aparaty i sprzęt do hydro- i mechanoterapii
804 Z rodzaju 804 wyposażenie cyrkowe
Objaśnienia
Za pogorszone warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych,
znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu.
Za złe warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku do-
chodowym od osób fizycznych, uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicz-
nych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to
również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w at-
mosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.
Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa
w art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumie się te obiekty, które używane są
w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w wa-
runkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.
Przez maszyny i urządzenia grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), poddanych szybkiemu postępowi
technicznemu, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumie się
maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe,
spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę
naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.
Metodę tę należy stosować obowiązkowo dla:
— środków trwałych nabytych lub wytworzonych we własnym zakresie o wartości po-
czątkowej przekraczającej 3500 zł, ze względu na przewidywany okres używania
równy lub krótszy niż rok niezaliczonych do środków trwałych, gdy faktyczny okres
ich używania przekroczy rok;
— środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł przekwalifiko-
wanych przed upływem roku od dnia ich nabycia do tej grupy składników mająt-
kowych, zaś wcześniej zaliczonych w całości do kosztów uzyskania przychodów;
— budynków i budowli wytworzonych we własnym zakresie lub nabytych jako nowe,
nieulepszonych po nabyciu, używanych w warunkach normalnych lub lepszych od
przeciętnych;
— do środków trwałych podmiotu:
→ powstałego z przekształcenia lub połączenia, albo podmiotu, który przejął
całość lub część majątku na skutek tych zdarzeń — gdy podmiot przekształcony
albo połączony stosował tę metodę amortyzacji w odniesieniu do tych środków
(zasada kontynuacji);
→ powstałego w wyniku podziału, albo podmiotu, który przejął całość lub część
majątku na skutek podziału — gdy podmiot podzielony stosował tę metodę
amortyzacji w odniesieniu do tych środków, a majątek przejmowany na skutek
podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w
podmiocie dzielonym, stanowi zorganizowana część przedsiębiorstwa.
Metody tej nie stosuje się:
— do środków trwałych otrzymanych do odpłatnego korzystania, zgodnie z umowami
zawartymi na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji — gdy okres
umowy jest krótszy niż okres amortyzowania wynikający z zastosowanej stawki
z Wykazu stawek amortyzacyjnych;
— do środków trwałych podmiotu:
→ powstałego z przekształcenia lub połączenia, albo podmiotu, który przejął
całość lub część majątku na skutek tych zdarzeń — gdy podmiot przekształcony
albo połączony stosował inną metodę amortyzacji w odniesieniu do tych
środków (zasada kontynuacji);
→ powstałego w wyniku podziału, albo podmiotu, który przejął całość lub część
majątku na skutek podziału — gdy podmiot podzielony stosował inną metodę
amortyzacji w odniesieniu do tych środków, a majątek przejmowany na skutek
podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w pod-
miocie dzielonym, stanowi zorganizowana część przedsiębiorstwa.
2) Stawki podwyższane o określone współczynniki
Zgodnie z postanowieniem obu ustaw o podatku dochodowym podatnik ma możli-
wość podwyższenia podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych dla niektórych grup
środków trwałych wykorzystywanych w przedsiębiorstwie (art. 22i ust. 2 updof oraz
art. 16i ust. 2 updop).
Podatnik sam decyduje czy podwyższać stawki amortyzacyjne, w przypadku gdy
występują przesłanki wskazujące na np. ich szybszą eksploatację, szybki postęp tech-
niczny.
Sposób podwyższania
Podwyższania dokonuje się w sposób następujący:
— na podstawie Wykazu stawek określa się dla poszczególnych środków trwałych
stawkę amortyzacyjną;
— wybraną z Wykazu stawkę amortyzacyjną mnoży się za pomocą współczynnika
(nie wyższego niż maksymalny) przypisanego dla danego środka trwałego;
— dla poszczególnych środków trwałych można stosować jeden wybrany współczynnik.
Maksymalne współczynniki podwyższające
Maksymalne współczynniki podwyższające podane są w art. 22i ust 2 updof oraz
art. 16i ust 2 updop i wynoszą:
—
1,2
dla
budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych
;
—
1,4
dla
budynków i budowli używanych w warunkach złych
;
—
1,4
dla
maszyn, urządzeń i środków transportu
z wyjątkiem morskiego taboru
pływającego
, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków prze-
ciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej;
—
2,0
dla
maszyn i urządzeń zaliczanych do grup 4-6 i 8 KŚT
, poddanych szybkie-
mu postępowi technicznemu.
Warunki podwyższania
Za
pogorszone warunki
używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i
ust. 2 pkt 1 lit. a) updof oraz w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a) updop, uważa się używanie
tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań,
nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zu-
życia obiektu.
Za
złe warunki
używania budynków i budowli, o których mowa w art. 22i ust. 2
pkt 1 lit. b) updof oraz art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. b) updop, uważa się używanie tych
środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy
służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicz-
nych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę nisz-
czących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielają-
cych się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.
Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające
szczególnej spraw-
ności technicznej
, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 2 updof oraz art. 16i ust. 2
pkt 2 updop, rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo
że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych,
w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne
zużycie.
Przez maszyny i urządzenia grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), pod-
danych
szybkiemu postępowi technicznemu
, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 3
updof oraz art. 16i ust. 2 pkt 3 updop, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę,
w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, speł-
niające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki,
a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.
Od kiedy podwyższać stawki amortyzacyjne
Podwyższenia stawki amortyzacji bądź rezygnacji z jego stosowania (powrót do
stawek z Wykazu) w stosunku do budynków, budowli, maszyn, urządzeń i środków
transportu podatnik może dokonać
począwszy od miesiąca następującego po mie-
siącu
, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.
Natomiast w stosunku do maszyn i urządzeń zaliczonych do grup 4-6 i 8 KŚT, pod-
danych szybkiemu postępowi technicznemu, podwyższenie stawek bądź rezygnacja
z ich stosowania może nastąpić
począwszy od miesiąca następującego po miesiącu,
w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji
, albo
od pierwszego mie-
siąca każdego następnego roku podatkowego
.
Ograniczenia
— Podwyższać można jedynie stawki określone w Wykazie rocznych stawek amorty-
zacyjnych.
— Nie można zatem podwyższać stawek indywidualnych czy obniżonych; można jed-
nak stawki uprzednio podwyższone obniżyć do stawki pierwotnej.
— Podwyższenie stawek dotyczy jedynie amortyzacji metodą liniową.
3) Stawki obniżone przez podatnika
Prawo (art. 22i ust. 5 updof oraz art. 16i ust. 5 updop) pozwala podatnikom
obniżać podane w Wykazie stawki dla poszczególnych środków trwałych.
Od kiedy obniżać stawki
Zmiany stawki dokonuje się
począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały
wprowadzone do ewidencji
, albo
od pierwszego miesiąca każdego następnego
roku podatkowego
.
O ile obniżać stawki
Wartość
obniżenia może być dowolna
, stawka może wynieść nawet 0,000001%.
Obniżenie nie może jednak prowadzić do zaprzestania naliczania odpisów amortyza-
cyjnych, muszą one rocznie wynosić po zaokrągleniu co najmniej 1 grosz.
Z treści art. 22i ust. 5 updof oraz art. 16i ust. 5 updop wynika, że przepis ten nie
zabrania
obniżania stawki amortyzacyjnej
dla danego środka trwałego
nawet kilka
razy
.
Choć ustawa nie przewiduje wyraźnie możliwości
powrotu do stawek pierwot-
nych
(rezygnacji z obniżenia stawki lub podwyższenia obniżonej stawki), w praktyce
urzędy skarbowe dopuszczają taką możliwość — ze skutkiem od 1 stycznia danego
roku.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów z 9 czerwca 2004 roku „Zmiana
stawki (zmniejszenie lub zwiększenie uprzednio obniżonej) może nastąpić od
pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Podatnika ma zatem
możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na
każdy rok podatkowy, z tym zastrzeżeniem, że stawki te nie mogą być wyższe od
stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych”.
Sposób obniżenia
Obniżenia stawek dokonuje się w sposób następujący:
— na podstawie Wykazu stawek amortyzacyjnych określa się dla poszczególnych środ-
ków trwałych stawkę amortyzacyjną;
— wybraną z Wykazu stawkę obniża się o wielkość zdecydowana przez podatnika.
Ograniczenia
Obniżeniu podlegają jedynie stawki określone w Wykazie (a nie np. stawki indy-
widualne), a podwyższenie sprowadza się do stosowania również stawki określonej
dla danego środka trwałego w Wykazie.
4) Amortyzacja składników majątku używanych sezonowo
Odpisów amortyzacyjnych od składników majątku wykorzystywanych sezonowo
dokonuje się w okresie faktycznego ich wykorzystywania (używania).
Metody ustalania wysokości odpisu
W tym przypadku można wybrać jedną z dwóch metod ustalania wielkości odpisu
przypadającego na miesiąc w sezonie, tj.: roczną kwotę odpisów amortyzacyjnych
dzieli się przez:
— liczbę miesięcy w sezonie, lub
— dwanaście miesięcy w roku (metoda ta wydłuża okres dokonywania odpisów).
Ograniczenia
Zasady te nie dotyczą środków trwałych nie wykorzystywanych okresowo z innych
względów, niż działalność sezonowa, albo po prostu z powodu przestoju czy urlopu.
Chodzi o środki trwałe wykorzystywane ewidentnie sezonowo, np. maszyny do prze-
robu truskawek wykorzystywane tylko w sezonie zbiorów.
2. Metoda stawek indywidualnych
Czy to metoda amortyzacji?
Zgodnie z orzecznictwem NSA stosowanie indywidualnych stawek amortyzacyj-
nych jest odrębną metodą amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerial-
nych i prawnych. W szczególności, jest to inna metoda niż metoda liniowa z zasto-
sowaniem stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych. Po rozpoczęciu
amortyzacji danego środka trwałego, podatnik
nie może zmienić
stawek przewidzia-
nych w Wykazie na stawki indywidualne. W piśmiennictwie stwierdza się jednak
niekiedy, że stosowanie stawek indywidualnych nie jest inną metodą amortyzacji
Podatnik może ustalić indywidualne stawki amortyzacyjne — wariant ten nie jest
obowiązkowy — dla
używanych
lub
ulepszonych środków trwałych
,
po raz pierwszy
wprowadzonych do ewidencji danego podatnika
na podstawie art. 22j ust. 1 updof
oraz art. 16j ust. 1 updop. Oznacza to, że nie ma możliwości ustalenia indywidualnej
stawki amortyzacji dla składników majątku, które kiedykolwiek figurowały w ewiden-
cji podatnika, zostały z tej ewidencji wykreślone i ponownie wprowadzone. Środki
trwałe mogły natomiast figurować w ewidencji innego podatnika.
Podatnicy stosują tę metodę dla poszczególnych środków trwałych przez
cały
okres amortyzacji
.
Warunki stosowania stawek indywidualnych
Środki trwałe uznaje się
za używane
, gdy podatnik wykaże (udowodni), że przed
ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres:
— 60 miesięcy — budynki i budowle (pkt 1 i 2),
— 6 miesięcy — pozostałe środki trwałe (pkt 3 i 4).
Środki trwałe uznaje się
za ulepszone
, gdy podatnik przed wprowadzeniem ich
do ewidencji, poniósł wydatki na ich ulepszenie co najmniej w kwocie:
— 30% wartości początkowej — budynki i budowle (pkt 1 i 2),
— 20% wartości początkowej — pozostałe środki trwałe (pkt 3 i 4).
Sposób ustalenia stawki indywidualnej
Indywidualna stawkę amortyzacyjna można ustalić w sposób następujący:
—
kwotowo
=
wartość początkowa
roczna stawka amortyzacji
przewidywany okres amortyzowania
—
procentowo
=
100
roczna stawka amortyzacji %
przewidywany okres amortyzowania
Ograniczenia w ustalaniu okresu amortyzacji stawką indywidualną
Okres amortyzacji wynikający z przyjętych indywidualnych stawek nie może być
krótszy niż:
— dla budynków wymienionych w rodzajach 103 i 109 Klasyfikacji, trwale związa-
nych z gruntem, kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m
3
, domków kem-
pingowych oraz budynków zastępczych —
36 miesięcy
;
— dla innych budynków (lokali) i budowli —
10 lat
;
— dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3—6 i 8 KŚT:
→
24 miesiące
— gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,
→
36 miesięcy
— gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie prze-
kracza 50 000 zł,
→
60 miesięcy
— w pozostałych przypadkach,
— dla środków transportu, w tym używanych samochodów osobowych —
30 miesięcy
.
Indywidualne stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania
inwestycji w obcych środkach trwałych
Podatnik może ustalić indywidualne stawki amortyzacyjne dla przyjętych do uży-
wania inwestycji w obcych środkach trwałych na podstawie art. 22j ust. 4 updof oraz
art. 16j ust. 4 updop. Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie może być
krótszy niż:
— dla inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach —
10 lat
;
— dla inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczonych do grup 3—6 i 8 KŚT:
→
24 miesiące
— gdy wartość początkowa inwestycji nie przekracza 25 000 zł,
→
36 miesięcy
— gdy wartość początkowa inwestycji jest wyższa od 25 000 zł
i nie przekracza 50 000 zł,
→
60 miesięcy
— w pozostałych przypadkach,
— dla inwestycji w obcych środkach transportu, w tym samochodów osobowych —
30 miesięcy
.
WAŻNE!
Inwestycją w obcym środku trwałym jest poniesienie nakładów w obcym obiekcie
w celu jego ulepszenia w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji
lub modernizacji.
Inwestycją w obcym środku trwałym nie będzie bieżący remont wykorzystywane-
go obcego środka trwałego.
3. Metoda degresywna
Metoda degresywna amortyzacji pozwala na przyspieszenie amortyzacji niektórych
środków trwałych w początkowych okresie.
Podatnik może według własnego wyboru stosować metodę degresywną albo meto-
dę liniową.
Jakie środki trwałe objęte są metodą degresywną
Metoda ta może być zastosowana wyłącznie do:
— maszyn i urządzeń zaliczanych do grup 3—6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych,
— środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych.
W jaki sposób stosować metodę degresywną
W amortyzacji metodą degresywną występują dwa etapy:
—
etap pierwszy
, w którym następuje amortyzacja metodą degresywną;
—
etap drugi
, w którym następuje amortyzacja metodą liniową.
Przejście do etapu drugiego, na metodę liniową, następuje w roku podatkowym,
w którym kwota amortyzacji ustalona metodą degresywną miałaby być niższa, od
kwoty amortyzacji ustalonej metodą liniową. Już w tym roku stosować należy meto-
dę liniową, korzystniejszą dla podatnika.
Metoda degresywna polega
na tym, że:
— na podstawie Wykazu stawek amortyzacyjnych określamy dla danego środka trwa-
łego stawkę amortyzacyjną;
— stawka podana w Wykazie stawek amortyzacyjnych ulega podwyższeniu w pierw-
szym etapie o współczynnik nie wyższy niż:
→
2,0
— dla ww. środków (dopuszczalne są wartości od powyżej zera do 2,0, przy
czym współczynniki powyżej 1,0 gwarantuje przyspieszenie amortyzacji);
→
3,0
— dla ww. środków używanych w zakładzie położonym na terenie gminy
o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo gminy za-
grożonej recesją i degradacją społeczną (wykaz tych gmin ustala Rada Minis-
trów w drodze rozporządzenia — Dz.U. z 1999 r. Nr 110, poz. 1264 z późn zm.).
Podstawą naliczania odpisów amortyzacyjnych
jest:
—
w pierwszy roku
amortyzacji — wartość początkowa;
—
w latach następnych
wartość początkowa pomniejszona o dokonane odpisy amor-
tyzacyjne, ustalana na dany rok na początku tego roku.
Uwaga!
Jeśli w trakcie roku podatkowego gmina utraci status zagrożonej wysokim bez-
robociem lub recesją i degradacją społeczną lub też podatnik przeniesie zakład na
inny teren, stawkę podwyższoną o wskaźnik 3,0 stosuje się tylko do końca tego roku.
4. Metoda „preferencyjna” — 30%
— obowiążywała do 31.12.2006 r.
Od 5 września 2002 roku podatnik ma prawo do naliczenia odpisu amortyzacyjnego
w wysokości
30% wartości początkowej środka trwałego
już w dniu przyjęcia tego
środka trwałego do używania.
Kiedy stosujemy tę metodę
Metodę tę należy stosować wyłącznie do
fabrycznie nowych środków trwałych z
grup 3-6
Klasyfikacji Środków Trwałych.
Grupy 3-6 obejmują między innymi: urządzenia techniczne, kotły i maszyny
energetyczne, maszyny, urządzenia i aparaty zarówno ogólnego zastosowania, jak i
specjalistyczne.
Zaletą tej metody amortyzacji jest właśnie możliwość wliczenia 30% odpisu
amortyzacyjnego do kosztów uzyskania przychodu już w miesiącu przekazania środka
trwałego do używania.
Uwaga!
Powyższa zasada amortyzacji nie obejmuje środków transportu.
Sposób stosowania metody „preferencyjnej”
W pierwszym roku, w którym wprowadzono środki trwałe do ewidencji dokonuje
się odpisów amortyzacyjnych w wysokości 30% wartości początkowej.
Jeżeli wysokość odpisów ustalona w powyższy sposób, byłaby niższa niż wysokość
odpisów obliczonych jako iloczyn właściwej stawki z Wykazu i współczynnika 2,0,
wówczas podatnicy mogą dokonywać obliczenia odpisów amortyzacyjnych przy za-
stosowaniu stawki z Wykazu podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 3,0. W sy-
tuacji takiej roczna kwota amortyzacji ustalona zostanie w proporcji do liczby
pełnych miesięcy pozostałych do końca roku, od momentu wprowadzenia środków do
ewidencji.
W następnych latach podatkowych podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych
stosując zasadę degresywną (odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od ich wartości
początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na
początek kolejnych lat ich używania) lub według zasady liniowej.
Sposób dokonywania odpisów
Podatnicy mają do wyboru dwie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyj-
nych według ww. zasad:
— jednorazowo, nie wcześniej niż w miesiącu wprowadzenia do ewidencji, lub
— mogą zastosować ogólne zasady, czyli dokonywać odpisów w równych ratach, co
miesiąc, co kwartał lub jednorazowo na koniec roku podatkowego.
Zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U.
2006, nr 217, poz. 1588) podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2007 r. rozpoczęli
amortyzację według zasady 30% rocznie, w brzmieniu obowiązującym przed dniem
1 stycznia 2007 r., stosują do amortyzacji tych środków przepisy w brzmieniu
obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. (czyli mogą kontynuować stosowanie
zasady 30%).
5. Metoda jednorazowego odpisu
→ dla środków trwałych o wartości do 3500 zł,
Na podstawie art. 22f ust. 3 updof oraz art. 16f ust. 3 updop odpisów amortyzacyj-
nych dokonuje się zgodnie z art. 22h—22m updof oraz art. 16h—16m updop, gdy war-
tość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu
przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł.
W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3500 zł:
— podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku,
których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł; wydatki poniesione na ich
nabycie stanowią wówczas od razu koszty uzyskania przychodów przedsiębiorcy
(art. 22d ust. 1 updof oraz art. 16d ust 1);
— podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych:
→ zgodnie z art. art. 22h—22m updof oraz art. 16h—16m updop albo
→
jednorazowo
.
Podatnika sam decyduje czy stosować odpis jednorazowy.
Zasady i warunki jednorazowego odpisu amortyzacyjnego
— odpisu amortyzacyjnego jednorazowo można dokonać gdy wartość początkowa
środka trwałego jest równa lub niższa niż 3500 zł;
— odpisu amortyzacyjnego jednorazowo dokonuje się w miesiącu oddania środka
trwałego do używania lub w miesiącu następnym.
→ Jednorazowa amortyzacja dla małych podatników i podatników
rozpoczynających działalność— obowiązuje od 01.01.2007 r.
Od 1 stycznia 2007 r. podatnik posiada możliwość jednorazowego ujęcia w
kosztach podatkowych amortyzacji łącznie do wartości 50 tys. euro. W latach 2009—
2010 limit ten podwoił się do wartości 100 tys. euro, by od 2011 r. powrócić do
wartości 50 tys. euro. Obecnie obowiązuje zatem możliwość wliczania w koszty
wydatków do kwoty 50 tys. euro, niemniej by korzystać z takiego uprawnienia należy
spełnić poniższe warunki.
Nie jest to odrębna metoda amortyzacji, a jedynie limit wartości początko-
wej, jaką podatnicy mogą wrzucić w koszty w jednym roku, jako odpisy amorty-
zacyjne.
Ustawodawca dokonał bardzo korzystnej zmiany, niestety tylko dla firm o przy-
chodach nieprzekraczających rocznie 1,2 mln euro (do 2007 roku było 800 tys. euro),
oraz firm o wyższych przychodach ale wyłącznie w pierwszym roku ich działalności.
Z nowej metody jednorazowej amortyzacji mogą skorzystać:
—
mali podatnicy (kontynuujący działalność)
, u których wartość przychodu ze
sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) w roku poprzednim nie będzie przekra-
czała 1,2 mln euro (limit stosuje sie od 2009 r. do 2008 r. było 800 tys. euro);
—
podatnicy rozpoczynający działalność w pierwszym roku podatkowym
.
W przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych, podatnik który rozpoczy-
na w danym roku działalność gospodarczą nie może skorzystać z amortyzacji jed-
norazowej, jeżeli w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat,
licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia:
— prowadził działalność gospodarczą samodzielnie
— prowadził działalność gospodarczą jako wspólnik spółki niemającej osobowości
prawnej
— małżonek podatnika prowadził taką działalność, a pomiędzy małżonkami istniała
w tym czasie wspólność majątkowa.
Przyspieszona metoda amortyzacji nie obejmuje również podatników podatku
dochodowego od osób prawnych rozpoczynających działalność, którzy zostali
utworzeni:
— w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników,
— w wyniku przekształcenia spółki lub spółek niemających osobowości prawnej,
— przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego
podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki
majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość
w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro.
Status małego podatnika
Mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z
kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku
podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości:
1,2 mln euro (od 2009 r.)
przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października
poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.
I tak, małym podatnikiem jest się:
w 2010 r. — gdy wartość ze sprzedaży w 2009 r. nie przekroczy 5 067 000 zł
w 2011 r. — gdy wartość ze sprzedaży w 2010 r. nie przekroczy 4 736 000 zł
w 2012 r. — gdy wartość ze sprzedaży w 2011 r. nie przekroczy 5 324 000 zł
w 2013 r. — gdy wartość ze sprzedaży w 2012 r. nie przekroczy 4 922 000 zł
Nowe zasady amortyzacji polegają
na możliwości zaliczenia do kosztów podatko-
wych dokonywanych jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych
z grupy 3—8 Klasyfikacji Środków Trwałych, które zostały po raz pierwszy wprowa-
dzone do ewidencji, z wyłączeniem samochodów osobowych (definicja samochodu
osobowego zgodna z ustawą o VAT).
Zasada ta będzie dotyczyła zarówno nowych, jak i używanych oraz ulepszo-
nych środków trwałych.
Zasadniczy warunek metody jednorazowej amortyzacji
polega na tym, aby w ro-
ku podatkowym łączna kwota dokonanych według tej metody odpisów amortyza-
cyjnych od środków trwałych wprowadzonych w tym roku do ewidencji środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie przekroczyła równowartości
kwoty
50 000 euro
.
Przy określaniu tego limitu nie uwzględnia się odpisów amorty-
zacyjnych od składników majątku nieprzekraczających 3 500 zł.
A zatem w pierwszym roku używania środka trwałego podatnik będzie mógł
dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego lub będzie amortyzował środek
trwały już na podstawie istniejących zasad według metody liniowej lub degresywnej.
Prawa nabyte
W związku z wprowadzeniem metody jednorazowej amortyzacji wykreślone
zostały rozwiązania odnoszące się do przyspieszonej 30% amortyzacji dla fabrycznie
nowych środków trwałych, przy zasadzie utrzymania praw nabytych. Podatnicy,
którzy przed dniem 1 stycznia 2007 r. rozpoczęli tę metodę amortyzacji, będą mogli
kontynuować ją na zasadach obowiązujących przed zmianami. Jeżeli podatnicy
korzystali z metody amortyzacji dla fabrycznie nowych środków trwałych w 2006 r.
i uzyskają status małego podatnika, to będą mieli prawo do skorzystania z przy-
spieszonej jednorazowej amortyzacji w 2007 r.
Wady i zalety
Niestety, są i minusy tej regulacji. Ustawodawca postanowił, że
zaliczenie do
kosztów podatkowych wydatków na zakup środków trwałych maks. do 50 tys.
euro,
stanowić będzie w istocie pomoc państwa tzw. pomoc „de minimis”
.
Podmioty gospodarcze które z tej pomocy skorzystają, mogą mieć w przyszłości
problemy, kiedy np. będą się ubiegać o uzyskanie rozłożenia zaległości podatkowej
na raty lub też jej umorzenia. Działania takie bowiem o ile przyniosą efekt, stają się
pomocą „de minimis”. Występując z wnioskiem o umorzenie zaległości podatkowych
przedsiębiorca powinien liczyć się z tym, że organ rozpatrujący musi uwzględnić
wcześniej dokonane odpisy, jako udzielenie pomocy, i ma obowiązek żądać szczegó-
łowego udokumentowania dokonanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych.
Pomimo to w 2007 r. w wielu wypadkach korzystniejsze podatkowo będzie
jednorazowe zaliczenie wydatku do kosztów podatkowych, niż np. korzystanie z
leasingu operacyjnego i zaliczanie do kosztów opłaty wstępnej i comiesięcznych
opłat leasingowych. Oczywiście korzyści wynikające z leasingu, polegające na finan-
sowaniu działalności z obcych środków na pewno będą dalej odgrywać niebagatelną
rolę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
W metodzie „preferencyjnej” — 30% fabrycznie nowe środki trwałe z grupy 7—8
nie były objęte możliwością jednorazowego odpisu.
Limit jednorazowej amortyzacji w PIT i CIT
W 2013 roku
limit jednorazowej amortyzacji w PIT i CIT wynosi 205.000 zł
(równowartość 50 tys. euro wg średniego kursu NBP z 1 października 2012 r.).
Przeliczenia na złotówki kwoty limitu (50.000 euro) dokonuje się według średniego kursu euro
ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w
zaokrągleniu do 1.000 zł. Pierwszym dniem roboczym października 2012 r. był poniedziałek 1.
października - średni kurs NBP euro w tym dniu wyniósł 4.1020 zł (Tabela nr 190/A/NBP/2012 z
dnia 01.10.2012 r.). Stąd limit w złotówkach wyniósł: 50.000 euro x 4.1020 zł = 205.100 zł, co w
zaokrągleniu do 1000 zł daje: 205.000 zł limitu jednorazowej amortyzacji w 2013 roku.
W 2012 roku
limit jednorazowej amortyzacji w PIT i CIT wynosi 222.000 zł
(równowartość 50 tys. euro wg średniego kursu NBP z 3 października 2011 r.).
Przeliczenia na złotówki kwoty limitu (50.000 euro) dokonuje się według średniego kursu euro
ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w
zaokrągleniu do 1.000 zł. Pierwszym dniem roboczym października 2011 r. był poniedziałek 3.
października - średni kurs NBP euro w tym dniu wyniósł 4.4370 zł (Tabela nr 191/A/NBP/2011 z
dnia 03.10.2011 r.). Stąd limit w złotówkach wyniósł: 50.000 euro x 4.4370 zł = 221.850 zł, co w
zaokrągleniu do 1000 zł daje: 222.000 zł limitu jednorazowej amortyzacji w 2012 roku.
W 2011 roku nastąpił powrót do limitu 50 tys. euro (197.000 zł - limit w 2011
roku).
W 2010 r. limit łącznej wartości jednorazowych odpisów amortyzacyjnych
wynosił 422.000 zł – (była to wtedy równowartość kwoty 100 tys. euro - co
wynikało z nowelizacji obu ustaw o podatkach dochodowych - Dz. U. z 2009 r. Nr
69, poz. 587)).
Łączna wartość całkowitej pomocy de minimis
Z racji na to, że mały podatnik może ponawiać stosowanie limitu
istnieje górny
limit
, którego nie może on przekroczyć.
Łączna wartość całkowitej pomocy de
minimis (nie tylko w formie amortyzacji, ale również każdej innej pomocy
zaliczanej do pomocy de minimis) nie może przekroczyć w ciągu 3 ostatnich lat
kwoty
200 tys. euro
.
W przypadku sektora transportu drogowego limit ten w
ciągu trzech lat nie może przekroczyć 100 tys. euro.
W przypadku spółki cywilnej lub osobowej, limit obliczany jest dla spółki.
Niezależnie od tego limitu, wspólnicy wykonujący działalność gospodarczą muszą w
ramach tej działalności sumować wartość prowadzonych odpisów w danym roku, w
którym korzystają z odpisu.
Powyższa zasada zaczęła obowiązywać od 2009 r., kiedy to ustawodawca dodał
przepis 22k ust. 13 ustawy o IT. Wcześniej limit liczono odrębnie dla każdego
wspólnika spółki, a nie dla samej spółki.
Odliczenia dokonać może wyłącznie podatnik:
•
posiadający status tzw. małego podatnika lub
•
w pierwszym roku prowadzenia działalności (niezależnie czy w tym roku
posiada ten status, czy ze względu na wielkość obrotów go utraci).
Za małego podatnika uznaje się podmiot, u którego wartość przychodu ze
sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w
poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej
równowartości 1 200 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się
według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy
dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1
000 zł.
Przykład
W grudniu 2011 roku podatnik kupił i wprowadził do ewidencji zespół komputero-
wy (symbol 491 KŚT) o wartości początkowej 10 000 zł. Przekazał go do użytkowania
w grudniu 2011 roku.
Sposób I (metoda liniowa — stawka z Wykazu)
Roczna stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 30%.
W przypadku metody liniowej roczny odpis amortyzacyjny wyliczamy następująco:
rok 2012
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
— 3000 zł / 12 m-cy = 250 zł miesięcznie
rok 2013
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
— 3000 zł / 12 m-cy = 250 zł miesięcznie
—
narastająco = 6000 zł
rok 2014
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
— 3000 zł / 12 m-cy = 250 zł miesięcznie
—
narastająco = 9000 zł
rok 2015
— 10 000 zł — 9000 zł = 1000 zł rocznie
— 1000 zł / 250 zł = 4 miesiące
—
narastająco = 10 000 zł — pełna amortyzacja w 40 m-cy
Sposób II (metoda liniowa — podwyższając stawkę)
Roczna stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 30%.
Ponieważ zespół komputerowy jest urządzeniem poddanym szybkiemu postępowi
technicznemu współczynnik zwiększający wynosi maksymalnie 2,0.
W przypadku metody liniowej z podwyższona stawką roczny odpis amortyzacyjny
wyliczamy następująco:
rok 2012
— 10 000 zł x 30% x 2,0 = 6000 zł rocznie
— 6000 zł / 12 m-cy = 500 zł miesięcznie
rok 2013
— 10 000 zł — 6000 zł = 4000 zł rocznie
— 4000 zł / 500 zł = 8 miesięcy
—
narastająco = 10 000 zł — pełna amortyzacja w 20 m-cy
Sposób III (metoda liniowa — obniżając stawkę)
Roczna stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 30%.
Obniżamy stawkę amortyzacyjną do 20%
W przypadku metody liniowej z obniżoną stawką roczny odpis amortyzacyjny wyli-
czamy następująco:
rok 2012
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2012 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
rok 2013
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2013 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 4000 zł
rok 2014
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2014 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 6000 zł
rok 2015
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2015 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 8000 zł
rok 2016
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2016 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 10 000 zł
— pełna amortyzacja w 60 m-cy
Sposób IV (metoda degresywna — współczynnik 2,0)
Roczna stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 30%.
Ponieważ zespół komputerowy jest urządzeniem objętym symbolem 491 KŚT mo-
żemy zastosować dla tego urządzenia metodę degresywną o maksymalnym współ-
czynniku zwiększającym 2,0.
W przypadku metody degresywnej roczny odpis amortyzacyjny wyliczamy nastę-
pująco:
rok 2012
— 10 000 zł x 30% x 2,0 = 6000 zł rocznie
— 6000 zł / 12 m-cy = 500 zł miesięcznie
rok 2013
— (10 000 zł — 6000 zł) x 30% x 2,0 = 4000 zł x 0,6 = 2400 zł
Ponieważ odpis amortyzacyjny w 2013 roku liczony metodą degresywną wyniósł
2400 zł i jest mniejszy niż odpis liczony metodą liniową
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
Zatem od 1 stycznia 2013 roku należy stosować metodę liniową
rok 2013
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
— 3000 zł / 12 m-cy = 250 zł miesięcznie
—
narastająco = 9000 zł
rok 2014
— 10 000 zł — 9000 zł = 1000 zł rocznie
— 1000 zł / 250 zł = 4 miesiące
—
narastająco = 10 000 zł
— pełna amortyzacja w 28 m-cy
Sposób V (metoda preferencyjna — 30%)
Roczna stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 30%.
W przypadku metody preferencyjnej roczny odpis amortyzacyjny wyliczamy nastę-
pująco:
grudzień 2011
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł
Od 2012 roku podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych wg jednej
z wybranych przez siebie metod.
Wariant 1 — metoda liniowa
rok 2012
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
— 3000 zł / 12 m-cy = 250 zł miesięcznie
—
narastająco = 6000 zł
rok 2013
— 10 000 zł x 30% = 3000 zł rocznie
— 3000 zł / 12 m-cy = 250 zł miesięcznie
—
narastająco = 9000 zł
rok 2014
— 10 000 zł — 9000 zł = 1000 zł rocznie
— 1000 zł / 250 zł = 4 miesiące
—
narastająco = 10 000 zł — pełna amortyzacja w 29 m-cy
Wariant 2 — metoda liniowa z podwyższona stawką
rok 2012
— 10 000 zł x 30% x 2,0 = 6000 zł rocznie
— 6000 zł / 12 m-cy = 500 zł miesięcznie
—
narastająco = 9000 zł
rok 2013
— 10 000 zł — 9000 zł = 1000 zł rocznie
— 1000 zł / 500 zł = 2 miesiące
—
narastająco = 10 000 zł — pełna amortyzacja w 15 m-cy
Wariant 3 — metoda liniowa z obniżona stawką
rok 2012
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2012 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 5000 zł
rok 2013
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2013 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 7000 zł
rok 2014
— 10 000 zł x 20% = 2000 zł rocznie
—
miesięczny odpis od stycznia do listopada wynosi 166,6 zł
— odpis za grudzień wynosi 167,4 zł
— suma odpisu za 2014 rok = 166,6 x 11 + 167,4 zł = 2000 zł
—
narastająco = 9000 zł
rok 2015
— 10 000 zł — 9000 zł = 1000 zł rocznie
— 1000 zł / 166,6 zł = 5 miesięcy + 1 miesiąc 167
—
narastająco = 10 000 zł — pełna amortyzacja w 43 m-cy
Wariant 4 — metoda degresywna — współczynnik 2,0
Amortyzacja w poszczególnych latach będzie się więc kształtowała następująco:
rok 2012
— 10 000 zł x 30% x 2,0 = 6000 zł rocznie
— 6000 zł / 12 m-cy = 500 zł miesięcznie
—
narastająco = 9000 zł
rok 2013
— 10 000 zł — 9000 zł = 1000 zł
W roku 2013 stosujemy odpisy miesięczne wyliczone metoda liniową
— 10 000 zł x 30% / 12 = 250 zł
— 1000 zł / 250 zł = 4 miesiące
—
narastająco = 10 000 zł — pełna amortyzacja w 17 m-cy
Podsumowanie
Miesiące I
II
III
IV
V/1 V/2 V/3 V/4
12
3000
zł 3000
zł 3000
zł 3000
zł
1 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
2 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
3 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
4 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
5 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
6 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
7 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
8 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
9 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
10 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
11 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 500
zł
12 250
zł 500
zł 167,4
zł 500
zł 250
zł 500
zł 167,4
zł 500
zł
1 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł
2 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł
3 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł 250
zł
4 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł 250
zł
5 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
6 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
7 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
8 250
zł 500
zł 166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
9 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
10 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
11 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
12 250
zł
167,4
zł 250
zł 250
zł
167,4
zł
1 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
2 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
3 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
4 250
zł
166,6
zł 250
zł 250
zł
166,6
zł
5 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
6 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
7 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
8 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
9 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
10 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
11 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
12 250
zł
167,4
zł
167,4
zł
1 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
2 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
3 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
4 250
zł
166,6
zł
166,6
zł
5
166,6
zł
166,6
zł
6
166,6
zł
167,0
zł
7
166,6
zł
8
166,6
zł
9
166,6
zł
10
166,6
zł
11
166,6
zł
12
167,4
zł
1
166,6
zł
2
166,6
zł
3
166,6
zł
4
166,6
zł
5
166,6
zł
6
166,6
zł
7
166,6
zł
8
166,6
zł
9
166,6
zł
10
166,6
zł
11
166,6
zł
12
167,4
zł
Podsumowanie
Stawki obniżone
Obniżoną stawkę amortyzacji można stosować przesuwają możliwość
dokonywania większych odpisów amortyzacyjnych nie w roku uzyskiwania strat, ale
w roku osiągania wyższych dochodów (w niektórych przypadkach straty nie mogłyby
być odliczone, więc koszty z tytułu odpisów amortyzacyjnych "przepadłyby").
Niektórzy podatnicy mogą chcieć dostosować amortyzację do wartości
przychodów uzyskiwanych przy wykorzystaniu majątku trwałego, albo też zachować
zasadniczy odpis amortyzacyjny na chwilą zbycia środka trwałego, ażeby nie wystąpił
w takim przypadku wysoki dochód do opodatkowania. I to być może mniej korzystną
stawką, niż w roku stosowania obniżonej stawki amortyzacji (mniejszy podatek
płatny teraz od tego samego dochodu).
Korzyści wynikające z zastosowania metody degresywnej
— skraca się okres amortyzacji,
— odpisy amortyzacyjne (koszty) są wyższe w początkowym okresie amortyzacji.