Andrzej Zajączkowski-:”Szlachta polska”
Szlachta uważała SWOJE SZLACHECTWO ZA „BYT IDEALNY” O CECHACH ZGOŁA MAGICZNYCH o czym pisał Rej w Żywocie człowieka poczciwego” Radawiecki „Prawy szlachcic”-lew. XVIIw . Cecha szlachectwa nie mieści się w kategoriach doczesnych tylko w sferze religijnej.
Podtawowa materia szlachecka-urodzenie choćw XIII w jeszcze można się było dostać w granice rycerstw nie rycerzowi
XIV-stan szlachecki już uformowany na zasadzie rodowitości: Szlachcicem jest ten kto rodzi się z rodziców szlacheckich-zasada Brucnerowska.
Próba chronienia zasady rodowitości-XV i XVI w liczne przechodzenie w szergi szlachty bogatych rodzin mieszczańskich społeczną rosnącą wyższością szlachty-adopcja do herbu-w XVI-XVII stan szlach się temu przeciwstawił szereg konstytucji sejmowych utrudniało to przejście.
XVIw humanizm, reformacja kwestionują zasadę rodowitości. Motywacja do kolejnych działań- doktryna o zacności osobnika decyduje „zacność krwi”-swoist rasizm. Cnoty przodków są dziedziczone przez wnuków im szlachectwo starsze tym lepsze.
Zasada SKARABELLATU-niepełne szlachectwo. Do 3 pokolenia nie wolno szlachcicom piastowaćurzędów i pełnienia poselstw.XVIIw ustalono utiożsamienie szlachectwa z cnotą i ustanowienie boże. Traktat między Bogiem katolickim, a szlachtą-krzyże tam gdzie półksiężyce. Obrona i przedmurze
Walka z innowiercami:Szwecja protestancka, Moskwa-prawosławna, muzułmański wschód-obrona katolicyzmu szlachtta dzięki temu ma opiekę boską .
Sejm Wielki - w trakcie szlachta nie pozwoliła przeprowadzić spisu ludności szlacheckiej. U Izraelitów jako naród wybrany też nie wolno tego robić. Subiektywny podział rzeczywistości na to co święte i świeckie. Take liczenie szlachty-zaglądanie panu Bogu do kieszeni..Hipostaza przypisywać realne znaczenie abstrakcjom.
XVIIw- dalej szlachectwo jest inst praną, ale ideologia stało się bytem idealnym wręcz transcendentalne.
XVIIIw-rozwarstwinie klasowe rozszczepienie ideologiczne. Np. nobilitacja udzielona z pominięciem skarabellatu. Przyznawanie szlachectwa Żydom, 1775 konstytucja sejmowa-udzielenie nobilitacji uzależn. Od zakupu znacznej ilości ziemi.
Szlachta drobna zagrożona deklasacją upatruje jedynej ostoi przed zupełnym upadkiem. Dalej zasada rodowitości i „doktryna zacności krwi”.
Równość jako wartość ideologiczna mobilizowała szlachtę w walce z możniejszymi o utrzymanie ustroju demokracji szlacheckiej. 1690-oburzenie z powodu użycia zwrotu mniejsza szlachta” Każda miała głos w wolnej elekcji.
Struktura stanowa-struktura klasowa-stać się szlachcicem
Społeczność dworska:
-dwór-właściciel wsi, jego rodzina, służba domowa i gospodarcza i panszczyźniana wieś.+ksiądz i karczmarz,ale oni byli na zewnątrz mniejszy stopień związania.karczm rozwiązanie umowy ksidz za pozwoleniem biskupa przeniesiony
-Duży stopień izolacji
-Chłop nie pańszczyźniany przywiązany do ziemi nie mógł opuścić bez pozwolenia pana
-kościół cotygodniowe miejsce spotkań dla szlachcica Jeszcze sejmik powiatowy9ale szlachta ziemiańska niechętnie ruszała się z domu.
-dużo dzieci 16, 11 powtórne małżeństwo wdowców-kontynuacja rodu sięgającego starożytnego Rzymu-szczególna nakaz boży
Wzór szlachcica ziemianina to doskonały typ szlachcica XVI,XVII,XVIIiw. Wzór życia pocziwego pod znakiem dwch cnót katechycznych:pokory i miłości. Ustalony wzór norm postępowania-rytm życia zgodnego z rytmem przyrody(ramy życia zgodu. Egoistyczna wegetacja.
W społeczności sąsiedzkiej wszyscy w zasadzie są równi, ale istnieje autorytet-mjątkowy albo moralny.
„MILUJ BLIŹNIEGO SWEGO JAK SIEBIE SAMEGO”. Hasło nie dotyczy chłopstwa i mieszczan-nadrzędny opiekun co najwyżej.. Miłośćteoret cała szlachta, ale w mniejszym stopniu do szlachty służebnej i niższej.
-BATY.
Miłóść jest między sąsiadami między szlachtą folwarczną.Jest ideologiczną ornamentacją ziemiańskiej jedności szlachty folwarcznej , dla której każdy ziemianin powinienzadowolić się posiadanym miejscem i której fundamentem jest interes klasowy, zagrożony przez magnatów, szlachtę drobną i kler.