Łukasz Kominek Klasa I „b”
Wolfgang Amadeus Mozart
1756-1791
Kompozytor austriacki, jeden z największych geniuszy muzycznych w dziejach ludzkości; od najmłodszych lat wykazywał fenomenalną pamięć i absolutny słuch; jako sześcioletnie dziecko koncertował w Monachium oraz na dworze austryjackim, spotykając się z entuzjazmem słuchaczy; w ciągu kilku następnych lat odbył wraz z ojcem, Leopoldem, długie podróże koncertowe po miastach europejskich; w Paryżu, wystąpił przed królem, zyskując sobie uznanie i aprobatę kręgów arystokracji, m.in. barona Ferdynanda Matheusa Grimma, który zobowiązał się do finansowania dalszych studiów muzycznych; w Londynie Mozart spotkał się z synem Jana Sebastiana Bacha, Janem Chrystianem, który poświęcił mu wiele czasu, wspólnie muzykując z chłopcem i udzielając mu wskazówek kompozytorskich. Po powrocie do Salzburga Mozart oddał się rzetelnym studiom medycznym, komponując m.in. jeden z aktów oratorium „Die Schuldigkeit des ersten Gebotenes”. Mozart ustawicznie pragnął wyjechać do Wiednia, ale zrealizowanie tego zamiaru przyniosło głębokie rozczarowanie: mało zainteresowany sztuką i nad wyraz skąpy cesarz Józef II chłodno potraktował młodzieńca, do czego przyczyniły się intrygi innych muzyków. W 1769 roku Mozart został koncertmistrzem w kapeli arcybiskupiej w Salzburgu, gdzie wicekapelmistrzem był jego ojciec; w tym samym roku udał się z ojcem do Włoch; w Rzymie wzbudził sensację zapisując, po jednokrotnym wysłuchaniu, sławne „Miserere Allegriego”; odwiedził także Neapol. Papież poruszony niezwykłymi talentami Mozarta, wyróżnił go Orderem Złotej Ostrogi. W ciągu następnych lat podróżował jeszcze kilkakrotnie do Italii, wystawiając tam swoje najnowsze opery. Wyjazdy te, zainteresowanie muzyką świecką oraz dość swobodny tryb życia wywołały niechęć do Mozarta ze strony nowego arcybiskupa Salzburga, Colloreda, który zakazał mu wszelkich podróży; impulsywny młodzieniec zareagował gwałtownie i otrzymał natychmiastową dymisję z kapeli. W tym samym roku wyjechał z matką do Paryża przez Mannheim, gdzie pozostał dłużej ze względu na kontakt z tamtejszą orkiestrą oraz burzliwy romans z Aloysią Weber, śpiewaczką, z którą Mozart zamierzał się ożenić, wbrew niechęci swego ojca. Paryż przyjął Mozarta chłodno, stąd też uzyskawszy kilka zamówień na nowe kompozycje ruszył z powrotem do Salzburga. Błyskotliwa, zaczęta w dzieciństwie kariera muzyczna, zamieniła się w pasmo porażek: kolejne kompromisy, wymuszane przez ojca, który nie widział inaczej miejsca artysty niż na dworze mecenasa, nieudane życie osobiste - wszystko to sprawiło, że Mozart gorzkniał coraz bardziej, wdając się w przypadkowe związki i uciekając do przybierania maski błazna. Jednak niestrudzenie komponował, ze zdumiewającą łatwością, dzieła o różnym nastroju: od skupionych kompozycji religijnych po operę buffa. Po dwóch latach służby, znieważony przez arcybiskupa Mozart ostatecznie zrywa z salzburską kapelą, wyjeżdżając do Wiednia w 1781 roku. Ów ostatni, wiedeński okres życia Mozarta jest zarazem najpłodniejszy twórczo: wymusiła to poniekąd jego sytuacja osobista, w 1782 poślubił bowiem Konstancję Weber. Żyjąc ustawicznie na granicy bankructwa napisał w Wiedniu kilkaset utworów; cieszył się przy tym popularnością wiedeńskiej klasy średniej , która nie była wówczas w stanie utrzymać „własnego” kompozytora. Ostatnim dziełem Mozarta jest zamówione przez hrabiego Walsegga „Requiem”; zleceniodawca zamierzał je wydać swoim zwyczajem pod własnym nazwiskiem. Mozart zdążył zaledwie naszkicować zaledwie główny plan wielkiego dzieła i skomponować kilka jego pierwszych części; w czasie pracy zaskoczyła go śmiertelna choroba. Zmarł w całkowitej niemal samotności, jednak przed śmiercią zdążył pojednać się z ojcem ponieważ został pochowany pośpiesznie, niemal w tajemnicy, w zbiorowej mogile dla biedaków, do dziś nie ustalono miejsca jego wiecznego spoczynku.
Joseph Haydn
1732-1809
Kompozytor austriacki, jeden z tzw. Klasyków wiedeńskich; od 1761 roku przez ponad 30 lat związał się z dworem książąt Esterhazych, na którym pełnił funkcję nadwornego kapelmistrza, dostarczającego nowych kompozycji - zwłaszcza księciu Mathiasowi Esterhazemu, sprzyjającemu rożnym dziedzinom sztuki, zwłaszcza zaś muzyce; po śmierci księcia w 1790 roku Haydn wyjechał do Wiednia, skąd następnie na zaproszenie skrzypka i impresaria J.P. Salomona wybrał się na koncerty do Londynu; koncerty te organizowane w Hanover Square Rooms cieszyły się wielkim uznaniem i w 1791 Uniwersytet Oksfordzki uhonorował Haydna tytułem „doctora honoris causa” w dziedzinie muzyki; z tej okazji symfonia G-dur, którą dyrygował Haydn w czasie ceremonii, otrzymała nazwę „Oksfordzkiej”; w następnych latach kompozytor jeszcze kilkakrotnie odwiedzał Anglię, biorąc udział w wielu koncertach; w 1795 roku powrócił na dwór Esterhazych, by objąć orkiestrę; kontrakt zobowiązywał do wystawienia co najmniej jednej mszy rocznie, stąd też do 1802 roku powstało ich łącznie sześć ; w tym okresie Haydn ukończył pracę nad oratorium „Stworzenie świata”; ostatnie lata życia spędził w Wiedniu. Haydn jest kontynuatorem starowiedeńskiej tradycji kompozytorskiej; w początkowym okresie twórczości posługiwał się fakturą homofoniczną i wieloczęściową formą , później zwrócił się w stronę baroku; uchodzi za twórcę kształtu nowoczesnej symfonii ; okres 1768-1773 zaznaczył się wpływem pierwiastków preromantycznych oraz dalszą krystalizacją form typowych dla klasyki wiedeńskiej; sonaty fortepianowe, kwartetu smyczkowego i symfonii, dla której ustalił się cykl 4 - częściowy; pieśń Gott erhalte Franz den Kaiser do 1920 i 1929-1946 była austriackim hymnem narodowym.
Ludwig van Beethoven
1770-1827
Kompozytor niemiecki pochodzenia flamandzkiego, jeden z klasyków wiedeńskich; uczeń Josepha Haydna, G. Alberechtsbergera i A. Salieriego; w młodości sławny jako pianista-wirtuoz koncertujący m.in. na arystokratycznych dworach; rozwój jego kariery zakłóciły nasilające się od 1798 objawy głuchoty; w 1818 całkowicie utracił słuch; odtąd jego twórczość będzie ustawiczną walką z postępującą chorobą. Jego arystokratyczna biografia przeplata się z wielkimi wydarzeniami historycznymi w Europie w okresie napoleońskim; Beethoven od podziwu dla Napoleona przeszedł na stronę jego przeciwników, uświetniając w okresie 1814-1815 ostateczne zwycięstwo Austrii, Rosji i Prus nad napoleońską Francją wielkimi koncertami, w których uczestniczyły między innymi cesarzowe Austrii i Rosji. Oddziaływał silnie na kompozytorów romantycznych i neoromantycznych. Jego najsławniejszym utworem jest „Oda do radości” z tekstem Schillera.