Druga Ziemia zostanie odkryta w 2011 roku!

Czy tempo wcześniej dokonanych odkryć może posłużyć do ustalania przyszłych? Być może już wkrótce się o tym przekonamy. Dwóch badaczy wykorzystując informacje o wcześniejszych odkryciach egzoplanet ustaliła, że ludzkość odkryje pierwszą podobną do Ziemi planetę w maju 2011 roku.

W 1965 roku współzałożyciel firmy Intel Gordon Moore zaobserwował, że liczba tranzystorów, które mogą pomieścić się w mikroprocesorze podwaja się w ciągu około dwóch lat - dziś ten trend nazywany jest "prawem Moore'a". Teraz Samuel Arbesman z Harvard Medical School w Bostonie chce sprawdzić, czy scientometryka - metoda statystyczna zajmująca się samą nauką - może być podobnie wykorzystana, nie tylko w celu śledzenia przeszłego postępu, ale również w jego prognozowaniu. Wspólnie z Gregiem Laughlinem z University of California wypróbowują metodę na egzoplanetach - czyli planetach znajdujących się poza Układem Słonecznym. Na przestrzeni ostatnich 15 lat tempo odkryć nowych planet gwałtownie przyspieszało. Obecnie znamy przeszło 490 takich planet. „Przypomina to prawo Moore'a dotyczące logarytmicznego wzrostu,” mówi Arbesman.

Aby przewidzieć kiedy astronomowie odszukają pierwszą planetę o rozmiarach zbliżonych do Ziemi, której orbita będzie na tyle daleko od macierzystej gwiazdy, by mogła się na niej znajdować woda w stanie ciekłym, grupa naukowców prześledziła doniesienia o odkryciach 370 egzoplanet.

Skupiono się na dwóch cechach niezbędnych, aby ludzie mogli kiedyś tam zamieszkać: masie i temperaturze planety. Użyto tych dwóch czynników, by przydzielić każdej z dotychczas odkrytych planet „miarę potencjału zamieszkania” w zakresie od 0 do 1, gdzie 0 oznaczało brak możliwości zamieszkania, a 1 idealne podobieństwo do Ziemi. Następnie porównano przybliżone szacunki zdolności do zamieszkania z datą odkrycia planety. Używając różnych zestawów 370 planet naukowcy utworzyli linie trendu, aby sprawdzić, kiedy znajdzie się planeta o współczynniku zamieszkania równym 1. Później analizowano szereg uzyskanych w powyższy sposób dat, aby ustalić najbardziej prawdopodobną.

Wyliczenia pozwoliły na ustalenie, że z 50% prawdopodobieństwem pierwsza nadająca się do zamieszkania planeta zostanie odkryta do maja 2011 roku, z 75%, że nastąpi to do roku 2020, a 95% pewność figuruje przy roku 2264.

W rzeczywistości astronomowie już wcześniej, niejako dla sportu, dokonywali podobnych obliczeń, które były przedmiotem dyskusji na niejednej konferencji. Jednak opisywane badania są pierwszymi, które biorą pod uwagę czynnik prawdopodobieństwa, a raczej niepewności odkrycia, który co tu dużo ukrywać, jest dosyć spory.

Jednym z powodów tej niepewności jest brak danych w jaki sposób zmiany w finansowaniu badań oraz wdrażanie nowych technik mogą wpłynąć na tempo badań. „Podobnie jak na giełdzie, wczorajsze zyski nie gwarantują przyszłych,” mówi Eric Ford z University of Florida.

„W przypadku dokonywania odkryć zawsze mamy do czynienia z różnymi, skomplikowanymi czynnikami.,” komentuje autor badań Arbesman. Jednocześnie zaznacza, że przewidywania mogą być skuteczne mimo, że takie czynniki nie są brane pod uwagę. Po części dlatego, że nowe technologie potrzebują czasu, aby się przyjąć, więc niekoniecznie muszą gwałtownie wpływać na liczbę odkryć.

---