Beata Małecka
Józef Piłsudski- próba oceny
Józef Piłsudski to polityk, który mimo wielkich czynów, jakimi zapisał się na karcie historii, pozostaję postacią o dwóch twarzach. Przez jednych traktowany, jako przedstawiciel socjalizmu próbujący wprowadzić dyktaturę w Polsce, innym jawi się, jako mąż stanu, który walczył o niepodległość. Moim zdaniem jednak, to dzięki tej postaci Polska odzyskała suwerenność i stała się krajem demokratycznym.
10 listopada 1918r. powrócił do Warszawy zwolniony z więzienia w Magdeburgu. Z inicjatywy prawie wszystkich ugrupowań politycznych następnego dnia Rada Regencyjna przekazała mu władzę nad wojskiem.
Kiedy rada uległa rozwiązaniu, Piłsudski trzymał władzę w swoich rękach, a Polacy zaczęli przejmować z rąk Niemców kontrolę w terenie. 18 listopada Józef Piłsudski powołał rząd na czele z socjalistą Jędrzejem Oraczewskim. Był to pierwszy rząd odradzającego się państwa polskiego. Manifest rządu zapowiadał przeprowadzenie reformy rolnej i nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu. Dekret wydany przez rząd powołał Piłsudskiego, jako Tymczasowego Naczelnika Rzeczpospolitej Polskiej będącego najwyższą władzą w państwie. Ważnym krokiem ku demokracji było rozporządzenie o terminie wyborów do Sejmu Ustawodawczego i o ordynacji wyborczej- wybory powszechne, równe, tajne, bezpośrednie i proporcjonalne; prawa wyborcze posiadali wszyscy obywatele powyżej 21r. życia.
Piłsudski był też doskonałym strategiem, o czym świadczyć może bitwa warszawska w dniach 12- 15 sierpnia 1920. Po nierozstrzygniętych starciach -walki o Radzymin, Zielonkę, Ossów - dopiero natarcie od południa znad Wieprza przesądziło ostatecznie o polskim sukcesie. Po rozbiciu sił bolszewickich zmuszono je do odwrotu spod Warszawy. Bitwa warszawska nosi miano cudu nad Wisłą, termin ten powstał z inicjatywy środowisk endeckich niechętnych Piłsudskiemu. Miał on negatywne znaczenie jakoby zwycięstwo nie było dziełem Piłsudskiego i jego sztabu, ale po prostu cudem.
Oddziały wierne Piłsudskiemu 12 maja 1926 wkroczyły do Warszawy. Zamach stanu, doprowadził do obalenia Centrolewu. Była to krwawa walka, podczas której zginęło ponad 300 ludzi. Po zwycięstwie zaproponowano Piłsudskiemu stanowisko prezydenta, lecz odrzucił tą propozycję, wysuwając swojego kandydata Ignacego Mościckiego. Udowodnił tym samym, że dba o interesy kraju, a nie własne.
W Polsce nie było parlamentu rozpoczęły się rządy autorytarne. To była jednak dyktatura polegająca na działającej opozycji i wolności słowa. Piłsudski dążył do stworzenia systemu bezpieczeństwa kraju poprzez zawarcie dwustronnych umów o nieagresji z ZSRR i Niemcami. Szukał możliwości, aby zawrzeć sojusze z Anglią i Francją.
Działalność Józefa Piłsudskiego podczas XX-lecia międzywojennego była kontrowersyjna, ale stanowcza. Dzięki takiemu podjęciu sprawy, miał on wielu zwolenników, którzy wierzyli w jego siłę. Wojskowe rządy i trafność strategii doprowadziły Polskę do podstaw demokracji.
Bibliografia:
P. Czerwiński.: Historia lata 1871- 1939. Kraków: Wyd. Greg 1999 ISBN 83-86952-67-9
M. Gładysz.: Historia II. Podróże w czasie. Podręcznik dla liceum i technikum. Część 2. Okres międzywojenny i II wojna światowa. Gdańsk: Wyd. GWO ISBN: 978-83-8888-159-6