( to na wstęp do całego rozdziału)
Ważne dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, w tym także dla opanowania umiejętności czytania jest, aby każdy wychowawca stał się nauczycielem prawidłowej mowy dziecka poprzez świadome wspomaganie jego rozwoju językowego. To właśnie okres przedszkolny jest czasem koniecznym do szczególnie intensywnej pracy skierowanej na rozwój związanych z mową sprawności. Dzięki pracy w tym okresie unikniemy poważnych problemów edukacyjnych dzieci szkolnych.
Ćwiczenia stymulujące rozwój mowy należy rozpocząć możliwie jak najwcześniej. Wzór zachowań językowych, który dziecko przyswoi sobie poprzez jego naśladowanie, jest niezbędny, ponieważ języka podstawowego dziecko nie uczy się przyswajając jego elementy, a słucha, rozumie i buduje teksty w określonej sytuacji społecznej i emocjonalnej.
III. Zabawy i ćwiczenia wspomagające mowę i rozwijające umiejętności językowe.
ĆWICZENIA NAD ROZWOJEM SŁOWNIKA:
poszukiwanie wyrazów określających: rzeczy, czynności, kolory, ubiory, zwierzęta, drzewa, kwiaty, imiona, samochody przedmioty gospodarstwa domowego itp.
szukanie słów na daną literę,
zabawa pt. Coś w pobliżu na literę...
jakie odgłosy wydają zwierzęta np. koń (rży), pies (szczeka), kot (miauczy), kogut (pieje), kaczka (kwacze), kura (gdacze), baran (beczy),
szukanie rymów do słów, np. :
czapka (łapka)
słońce (gorące, mieniące, śmiejące)
jagoda (przygoda, wygoda, uroda, moda, woda)
domek (Tomek, Romek)
bajka (fajka, jajka)
kończenie rymowanych zdań:
Ten kwiatek nazywa się ...(bratek).
Wskocz do wody dla... (ochłody).
Mała Ania nie jadła dzisiaj ...(śniadania).
Beata podłogę miotłą...(zamiata).
Różowy słonik trzyma w ręku...(balonik).
Wlazł kotek na...(płotek).
Zróbmy koło, będzie...(wesoło).
Koło choinki stoją trzy...(dziewczynki).
Ryby pływają a ptaki...(fruwają).
Kwitną na łące kwiatki...(pachnące).
Abecadło z pieca...(spadło).
kończenie rozpoczętego zdania np.:
Kasia idzie...
Moja lalka ma...
Jutro będzie...
W lecie...
układanie zdań z danym wyrazem np. długopis, pies, telewizja,
poszukiwanie przymiotników określających dany przedmiot np. but, długopis, książka, telewizja, dom,
złośliwe echo - podawanie wyrazów o przeciwstawnym znaczeniu, np. czarny - biały, słodki - gorzki, mały - duży, dobry - zły, itp.
próba nazywania emocji i określenia cech charakterystycznych dla danego stanu emocjonalnego,
układanie zdań z rozsypanki wyrazowej
zabawa pacynkami - próba przeprowadzenia dialogu na zadany temat,
zabawa w sklep - dokonywanie zakupów w różnych sklepach: spożywczym, obuwniczym, kosmetycznym, gospodarstwa domowego, z upominkami, w aptece,
odgrywanie scenek:
u fryzjera,
w urzędzie
w banku
na poczcie
przy kasie biletowej
w restauracji
u lekarza
opowiadanie historyjek obrazkowych,
podejmowanie próby opisu ilustracji,
słuchanie wierszyków dla dzieci, np. J. Brzechwy: "Samochwała", "Leń", " Jajko", "Kaczka - dziwaczka", próba opowiadania ich własnymi słowami,