8. Grote dichters van de Gouden Eeuw
Aan het einde van 16de eeuw vordeerde schrijvers (bv. Spiegel...) om het Nederlads als de schrijftaal te gebruiken. Het nationale bewustzijn groeide in jonge republiek die zich tegen Spanjaarden wilde verzetten. De overtuiging dat de moertaal gelijkwaardig tot Latijn is kwam ook naar de wereld bvan humanisten. In die tijd was Amsterdam het belangrijkste literaire centrum van het land.
Pieter Corneliszoon Hooft
1581-1647
De zoon van C.P. Hooft die een belangrijk handelaar en burgemeester van Amsterdam was.
Hij kwam uit een aristocratisch familie.
Als hij 17-19 was, ging hij naar zijn Grand Tour naar Italie, Frankrijk en Duitsland. Italië en zijn schrijvers heeft hem bijzonder geïnspireerd. Hiej begon om alexandrine te gebruikrn(a regel met 12 letergrepen )
Hij sprak Nederlands, Frans, Latijn, Griek, Spaans, Duits, Italiaans,
Hij schreef poëzie, toneel en geschiedeniswerken
De lid van kamer van rederijkers De Eglantier
Muiderkring (met o.a. Huygens, Bredero, Vondel) in zijn Muiderslot.
Hij wilde zijn werk niet uitegeven maar iemand gebruikte zijn werk en gef het uit. Dus Hooft besloot om zijn stukken uit te geven zo dat niemand hetnog een keer zou doen.
1601-1611 - zijn best tijd. Zijn sonneten gelden als het hoogste punt van renessaince poëzie in Nederland.
1601 `Reis Heuchenis' - proza, hij was geintereseerd in `modern' architectuur
1605 de eerste herdersspel in Nederland `Granida' (zoals Guarinis `Il Pastor Fido')
1611 `Emblemata Amoriata' emblemen, sonneten, liederen
1612 `Geeraerdt van Velsen' - een historisch spel over het geschiedenis van zijn slot
1616 `Warenaar' - een blijspel geschreven tijdens 9 dagen. Op basis van Plautus `Auluaria'. Een voorbeeld van imitatio (Er zijn drie mogelijke maniers van het benutten van iemands werk in zijn eigen werk:: Translatio, Imitatio - dezelfde inhoud maar verschuift naar andere omstandigheden, Emulatio - proberen om nieuwe werk beter dan origineel te maken)
P.C. Hooft benut uit het stuk Auluaria van antique komedieschrijver Plautus. Auluaria betekent potterij - niegodziwosć. Imitatio - de onderwerp is dezelfde, maar handeling wordt naar Amsterdam in 17de eeuw verschuivd.
In de proloog hebben wij het gesprek van twee abstracten - Mildheid en Gierigheid. Ze vertonen over wat het spel zal gaat.
Classieke ideën van sprekende namen (Ware nar - prawdziwy gupiec; Klaartje - klaar voor bevalling; Lekker; Rijkaert - bogacz; Ritsart - ritsig=napalony)
Het blijspel amuseert, maar ook toont wat is goed en kwaad.
Verbeteringproces van Warenar. Happy end.
Komisme van de situatie, komisme van de personages, komisme van de taal („Waroom sla je me nu?” „Omdat ik dat nodig vond”)
1617 `Baeto' - over het herkomst van Nederlanders.Baeto was een prins die problemen met zijn stiefmoeder en vader. Hij win teen strijd met zijn vader maar hij wil niet zijn koninkrijk regeren. Dus hij gaat weg en richt een nieuwe land Nederland op. Hij is heel goed heerser.
1628 hij begon om `Nederlandsche Historien' te schrijven. 27 delen over tachtigjarge oorlog. Voor hem was het zijn belangrijkst oeuvre.
Constantijn Huygens
1596-1687
Homo universalis: dichter, polyglot, diplomaat, geleerde, architect en componist.
Batava Tempe, dat is 't Voorhout van 's-Gravenhage (1621) - eerste grote gedicht. Beschrijving van
Korenbloemen (1658) - verzammeling van zijn poëzie. Korenbloemen (chabry) zijn mooie bloemen die tussen granen groeien - het is niet zijn eigenlijke werk, maar iets dat hij na zijn werk schreef.
Bredero
Joost van den Vondel
4) Constantijn Huygens
dichter, diplomaat, geleerde en componist
“sneldichten” - 4 verzen
werken:
komedie Trijntje Cornelis (1653) - h. Antwerps treffend weergegeven
't Voorhout - gedicht
't Kostelick Mal - satirische behandeling van de dwaasheden van de mode
Printen - een beschrijving van diverse karaktertrekken van de mens (satirisch, moraliserend werk)
bundel Otia of Ledige uren - 1625
sonnet Op de dood van Sterre
bundel Koren-bloemen
5) --> Jacob Cats - `Vader Cats'[Author:A]
dichter, jurist, politicus
heel populair
eenvoudig stijl
onderwerpen van gedichten:
details van het huwelijksleven
“adviesbureau voor huwelijks- en gezinsmoeilijkheden”
werken:
Houwelick - 1625 (daarin - verhaal Het Spaans heidinnetje)
Spiegel van den ouden en nieuwen tyt - 1632
nog steeds populaire frase “Kinderen zijn hinderen, zei vader Cats”
poëzie!