Myśl dowcipną zwięźle obwieścić - dydaktyczny charakter bajek Krasickiego.
"Wstęp do bajek"
W utworze poeta podaje przykłady ludzi idealnych. Łączy cechy i ludzi na zasadzie rzeczy nieprawdopodobnych :
- bogacz, który oddaje bogactwo
- starzec, który nie zrzędzi
- celnik, który nie kradnie
- szewc, który nie pije
- autor, cieszący się z cudzej sławy
- poeta, co nigdy nie zmyśla
Morał : Okazuje się, że wszystko to można włożyć jedynie między bajki, ponieważ tacy ludzie nie istnieją.
"Szczur i kot"
Jest to bajka epigramatyczna. Głównymi bohaterami są zwierzęta : szczur i kot. Szczur chwali się przed rodzeństwem, że jest mu oddawany kult, jest kadzony, lecz w czasie gdy ten zakrztusił się dymem wpadł kot i porwał go.
Morał : Nie opłaca się być pysznym i próżnym, bo może się to źle skończyć.
"Ptaszki w klatce"
Bajka epigramatyczna o charakterze patriotycznym. Bohaterami są dwa czyżyki zamknięte w klatce. Młody czuje się tam dobrze, lecz stary jest smutny i płacze, ponieważ kiedyś był wolny, a teraz jest w niewoli. Krasicki wyjawia aluzje, że jeżeli młode pokolenie przyzwyczają się do takiej sytuacji, to nigdy nie będzie w stanie walczyć o wolność.
"Filozof"
Bajka epigramatyczna. Opowiada o człowieku uczonym, który wierzył jedynie w to co można zobaczyć, dotknąć i sprawdzić. Lecz gdy przyszła słabość uwierzył nie tylko w Pana Boga, ale również w upiory. Morał : Jak trwoga, to do Boga. Krasicki piętnuje to chwiejność poglądów człowieka.
"Groch przy drodze"
Bajka epigramatyczna. Oszukany gospodarz, któremu przechodzący zjedli przydrożny groch postanowił na następny rok posiać go za żytem. Jednak gdy przyszedł go pozbierać znalazł i zjedzony groch i zniszczone zboże.
Morał : "Niech się miary trzymają i starzy i młodzi, I ostrożność zbyteczna częstokroć zaszkodzi"
"Jagnię i wilcy"
Bajka epigramatyczna z aluzjami politycznymi. Opowiada o dwóch wilkach, które napadły na jagnię i gdy ono zapytało dlaczego wilki odpowiedziały "Smacznyś, słaby i w lesie"
Morał : Prawo siły zwycięża słabego, którego nic nie broni.
"Dewotka"
Bajka epigramatyczna. Krasicki ośmiesza dewocję - fałszywą pobożność. Opisuje dewotkę, która odmawiając modlitwę "... i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy" - biła bezlitośnie służącą.
"Kruk i lis"
Bajka narracyjna. Poeta opisuje chciwego na set lisa prawiącego komplementy krukowi. Gdy kruk otworzył dziób ser wypadł mu, a lis porwał go i uciekł.
Morał : Nie opłaca się być chytrym na komplementy
"Malarze"
Bajka epigramatyczna. Opowiada o dwóch malarzach : jednym - Piotrze dobrym, a ubogim oraz Janie złym, a bogatym. Następnie poeta stawia pytanie retoryczne : "Dlaczego las tak różny mieli ci malarze ?". Zaraz jednak dostajemy na to pytanie odpowiedź. Piotr malował ludzi takimi jakimi są, zaś Jan takimi jakimi chcieliby się widzieć.
Morał : Życie jest tak okrutne, że opłaca się obłuda i pochlebstwo, a nie praca i szczerość.
"Kulawy i ślepy"
Bohaterami bajki są ślepy i kulawy. Do pewnego czasu przemieszczanie szło im dobrze, ponieważ ślepy niósł kulawego, a ten wyznaczał mu drogę. Jednak później ślepy postanowił posługiwać się patykiem, w wyniku czego obaj zginęli.
Morał : "I ten winien, co kijem bezpieczeństwo mierzył, I ten co bezpieczeństwo ślepemu powierzył".
"Wół minister"
Bajka epigramatyczna o charakterze politycznym. Poeta opisuje sytuację kiedy ministrem jest wół. Sprawy idą wówczas wolno, ale sprawiedliwie. Potem w królestwie zażądano reform i tron wół oddał małpie. W królestwie było wesoło, ale działo się coraz gorzej. Następnym królem był lis, ale on wszystkich oszukał. Dopiero ponowne rządy woła naprawiły sytuację w państwie.
Morał : Jeżeli w państwie rządzi dobry władca reformy są niepotrzebne.
"Wino i woda"
Bajka epigramatyczna. Wino chwali się, że jest trunkiem panów, zaś woda jedynie chłopów. Woda na to odpowiedziała, że gdyby chłop na nie zapracował pan piłby także wodę.
"Lew i zwierzęta"
Lew chciał być łaskawy i dobrotliwy. Dopuścił do tego, że wszystkie zwierzęta zaczęły się po kolei zjadać, a w końcu lew zjadł wszystkich.