HISTORIA - OD „MŁODSZEJ EUROPY” DO ZJEDNOCZENIA POLSKI

MŁODSZA EUROPA

II- IV w. - z tych lat pochodzą najstarsze wykopaliska należące do Słowian ~kultura kijowska

VI w.- pierwsi Słowianie w Europie

2 poł. IV w.- VI w.- Słowianie zajmują teren pomiędzy M. Bałtyckim, Adriatyckim, Czarnym

VI - VII podział Słowian:

• wschodni

• zachodni

• południowi

Ludy w średniowieczu wchodzące w skład Słowian

• wschodnich - Rusini

• zachodnich- Czesi, Polacy, Słowacy,

• południowi- Serbowie, Chorwaci , Słoweńcy

Obecne państwa Słowiańskie:

• wschodnie- Rosja, Ukraina, Białoruś

• zachodnie- Czechy, Polska, Słowacja

• południowe- Chorwacja, Słowenia, Serbia

Słowianie:

• społeczeństwo rolnicze, typ wypaleniskowy, orna uprawa roli

• tworzyli opola- grupy rodzin oddzielnie gospodarujących, ale współpracujących w czasie zagrożeń

• plemię= kilka opoli, własne tradycje i wierzenia, prawo

• wierzyli w bogów

• wierzyli w duchy i demony

• władza była dziedziczna i należała do księcia

• poddani mieli płacić daninę i wykonywać pracę

• drużyna- czuwała nad wykonaniem obowiązków wobec władcy.

VIII w.- powstanie państwa Samona( frankijski kupiec) na terenie Moraw

625- 658- istnienie Państwa Samona

VIIw.- tureccy Bułgarzy obejmują teren na południe od Dunaju

865- chrzest Bułgarii, przyjęty przez Chana Borysa I, przyjęty z Bizancjum według obrządku wschodniego

Xw.-państwo zajmuje tereny między M. Czarnym , Adriatyckim i Egejskim

XI w.- koniec Państwa Bułgarskiego, zostaje podbite przez Bizancjum

751- państwo wielkomorawskie- Mojmira

831- chrzest w obrządku zachodnim przyjęty od frankijskich duchownych

863- do Moraw przybywają zakonnicy z Salonik, Cyryl i Metody

• mają głosić słowo boże

• liturgia po słowiańsku

• Biblia w języku słowiańskim

• wykształcił się obrządek słowiański

871-894- panuje Świętopełek,chciał stworzyć silne państwo,a umożliwiło mu to przyjęcie chrześcijaństwa

885- wygnanie zakonników wraz z uczniami, schronili się w Bułgarii, gdzie wprowadzili cyrylice

Wraz z chrześcijaństwem przybywa:

• pismo dyplomacja

• biblioteki sztuka

• architektura technika wytopu żelaza

VIII w.- zmiana systemu walki, wprowadzenie rycerstwa. Rycerz dostawał ziemię, a w zamian miał być gotowy na każde wezwanie.

RUŚ KIJOWSKA

882- gród Kijowski opanowuje Ruryk ( Skandynaw), powstaje Ruś Kijowska, zajmuje tereny od zatoki fińskiej do M. Czarnego

988- Włodzimierz Wielki przyjmuję chrzest w obrządku wschodnim

PAŃSTWO CZESKIE

IX w.- chrzest w obrządku zachodnim, byli pod zwierzchnictwem Niemiec więc:

• płacili im trybut

• biskup był podporządkowany niemieckiemu arcybiskupowi

Bolesław Srogi:

• poszerzył granice państwa, dołączył Morawy, zach. Słowację, Małopolskę i Śląsk

UGROFIŃSKIE PLEMIĘ WĘGRÓW

955- przegrali z Ottonem I, osiedlili się nad Dunajem i Cisą

974- Gejza przyjął chrzest w obrządku zachodnim

Stefan Święty- założyciel państwa,

• zjednoczył plemiona węgierskie

• narzucił im swoją władze

• zorganizował administrację i system podatkowy

1001- otrzymał z Rzymu zgodę na utworzenie arcybiskupstwa w Ostrzychomiu

PAŃSTWO POLSKIE

Polanie, Mazowszanie- plemiona z których utworzyło się państwo Polskie

~940- Piastowie zdobyli Wielkopolskę, Kujawy, Mazowsze, Pomorze Wschodniego

~960- początek panowania Mieszka I, chciał on zdobyć Pomorze Zachodnie, ale na potkał opór więc poprosił Srogiego, żeby stworzyć sojusz. Srogi postawił warunek : Polska musi być chrześcijańska

965- Powstanie Państwa Polskiego, ślub Mieszka z Dobrawą

966- chrzest Polski

Mieszko przyłączył ziemię lubuską i Pomorze Zachodnie

968- utworzenie biskupstwa misyjnego w Poznaniu, bezpośrednio podległego Rzymowi, papież Jordan

~960 - Mieszko zobowiązał się płacić trybut Ottonowi I

~990- Mieszko zajął Śląsk i Małopolskę, którą przekazał Chrobremu

Mieszka zleca opiekę na Polskę papieżowi św. Piotrowi

992- śmierć Mieszka I , podział państwa między 3 synów

państwo Bolesława Chrobrego : Pomorzanie, Goplanie, Mazowszanie, Polanie, Ślężanie, Opolanie, Wiślanie, Lędzianie

Dagome Iudex- najstarszy dokument o Polsce

Sylwester II wysłał św. Wojciecha do Ottona by chrystianizował pogan, ten odesłał go do Bolesława, który wyprawił go do Prus

999- zabójstwo Wojciecha, Bolesław wykupuje ciało i chowa na terenie Polskie (ale nie wiemy gdzie)

1000- Otton III odbył pielgrzymkę do grobu św. Wojciecha, Otton wręczył Chrobremu kopię włóczni św. Maurycego~insygnia władzy. W zamian za to Chrobry wręczył mu ramię św. Wojciecha

1000- zjazd Gnieźnieński

• utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie

• biskupstwa w Kołobrzegu, Wrocławiu i Krakowie

• uregulowanie statusu biskupstwa w Poznaniu

• Polski książę może mianować biskupów

• Polska zwolniona jest z trybutu

• zgoda na koronację Chrobrego

1002- śmierć Ottona III, następcą Henryk II, który nie zgadza się na koronację Chrobrego i samodzielność Polski. Wybucha wojna i Milsko i Łużyce oraz zakres swobody Polski w kontaktach z Rzymem.

1018- pokój w Budziszynie. Ziemie zostają przy Polsce, Chrobry odstępuje od koronacji, robi to po śmierci Henryka II

1025- koronacja Chrobrego w Gnieźnie

Podboje Bolesława :

• Milsko i Łużyce

• Grody Czerwieńskie

• Słowacja, Morawy

• czasowo Czechy

Skutki wojen:

• brak sojuszników

• samo wrogowie

• osłabienie gospodarki i administracji

ORGANIZACJA MIASTA I ROLNICTWA W ŚREDNIOWIECZU

• pług na kołach

• użycie chomąta

• zastąpiona woła koniem

• nawożono pola

• twardsze żelazo → lepsze narzędzia

• używano młyna wodnego

• system uprawy pola: trójpolówka

Pańszczyznę i daninę zamieniono na czynsz- forma pieniężna

komuna- wspólnota mieszczan, przedstawiciele udawali się do rządu z prośbami

samorząd:

• miasto ma własne sądownictwo

• samo wybiera władzę

• ustala podatki

rada miejska- sprawowała rządy, rajcy to członkowie rady

ława miejska- sąd, ławnicy

Obywatel:

• by nim się stać trzeba było mieszkań rok w danej miejscowości i mieć nieruchomość

• wolność osobistą miał zapewnioną

• wszyscy byli równi

Warstwy społeczne:

• patrycjat- bogaci kupcy i rzemieślnicy

• pospólstwo- drobni kupcy, rzemieślnicy

• plebs- miejska biedota, robotnicy, nowy w mieście

Rzemieślnicy byli skupieni w cechach rzemieślniczych, pilnowali oni sprzedaży „fair play”. Do cechów należeli tylko majstrowie, którzy przyuczali czeladników.

Glidie- stowarzyszenia kupców

spółki kupieckie- kupcy z różnych miast łączyli się dzięki czemu powstała bankowość

WYPRAWY KRZYŻOWE

Przyczyny kryzysu kościoła łacińskiego X/XI w. :

• nepotyzm i symonia

• nieprzestrzeganie celibatu

• brak wykształcenia

reforma klasztorna- ścisłe realizowanie założeń św. Benedykta

XI w.- Francja propaguje hasło pokoju Bożego ( treuga dei)

• wstrzymanie się od walk w święta

• rycerze mają nie tylko walczyć, ale i opiekować się ludźmi

1059- Mikołaj II wydaje dekret o nowym sposobie wyboru papieża, mieli wybierać kardynałowie na cum clave

1073- Grzegorz VII papieżem

cele:

• poprawić dyscyplinę i moralność kleru

• wprowadzić celibat

• był przeciwnikiem symonia i nepotyzmu

Został poparty przez Henryka II, ale pokłócili się o wpływ ludzi świeckich w sprawy kościoła

Grzegorz VII:

• zakazał klerowi przyjmowania inwestytury z rąk świeckich

• wprowadził wolną elekcję biskupów

• ogłosił prymat Rzymu nad całym chrześcijaństwem

Henryk IV ogłosił detronizację papieża ( za prymat)

1076- papież rzuca klątwę na króla

1077- Henryk przybywa do Canossie by prosić o wybaczenie, dostaje je po 3 dniach

1084- Henryk wyprawia się na Rzym , podbija go , Grzegorz VII uciekł do Normanów

1122- konkordat w Wormacji Kaliks II ↔ Henryk V

• cesarz zrzeka się prawa do nadawania inwestytury biskupom i opatom , ale nadal może nadać im ziemię

• papież ma prawdo do wyboru biskupów

Fryderyk I Barbaros - uważał, że to on ma zwierzchnictwo nad wszystkimi państwami, a nawet nad papiestwem

Liga Longobardzka- związek największych włoskich miast

1176- Legano, klęska Fryderyka, musiał uznać samodzielność miasta i papiestwa

Fryderyk II kontynuował walkę poprzednika

1229- koronował się na władcę królestwa Jerozolimskiego

był wielokrotnie ekskomunikowany

1250- zmarł, nic nie uzyskał, zaczęło się wielkie bezkrólewie, niemieccy cesarze stracili międzynarodową pozycję.

Świętopierze- coroczna opłata na rzecz Rzymu

legiaci- posłowie Stolicy Apostolskiej, zbierali opłaty i przekazywali rozkazy

XIII w. - umocnienie pozycji papiestwa

papież - wydaje zgody na koronację

kościół- jednolita, scentralizowana, silnie zhierarchizowana instytucja na której czele stoi papież

biskup- składa sprawozdania

PALESTYNA

1095- Urban II przybył do Francji → synod w Clermont

• wezwanie rycerzy do walki z muzumanami w Palestynie w zamian za odpuszczenie grzechu

• walczący do broni przyszywali czerwony krzyż → krzyżowcy, wyprawy → krucjata

• udział w walce traktowali jako pielgrzymkę

• Urban wykorzystał ideę „ sprawiedliwej , świętej wojny”

1096- krucjata ludowa, upadła przez złe zorganizowanie

1096- pierwsza krucjata

1099- dotarli do Jerozolimy, zajęli ją

Baldwin z Boullion- twórca Królestwa Jerozolimskiego, któremu podporządkowano zdobyte miasta muzułmańskie

1118- Jerozolima, powstanie Templariuszy- bractwo rycerzy

równocześnie powstali też:

joannici

zakon szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie = Krzyżacy

1215- IV sobór Loterański , Rzym:

• zjazd duchowieństwa

• obowiązek corocznej spowiedzi

• Innocenty III - organizatorem

• wprowadzono sakramenty( chrztu małżeństwa, chorych i spowiedzi)

XIII- zakony tworzą siedziby w Europie, podlegające papieżowi

1312- likwidacja templariuszy, konkwista ich ziem

krucjaty- zbrojne akcje prowadzone przeciwko wrogom chrześcijaństwa

7 krucjat:

• w celu odzyskania Palestyny

• przyczyniły się do wzrostu autorytetu papieża

• 1291- upadek Akki- koniec krzyżowców na wschodzie

• przeciwko pogańskim Słowian, Prusom i Litwie, heretykom, albigensom

rekonkwista- najdłuższa krucjata

1492- koniec rekonkwisty, upadła ostatnia twierdza muzułmanów

MONARCHIE ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY

FRANCJA

• rozpadła się na wiele księstw i hrabstw z powodu zbyt wielu stosunków lennych → urzędnicy stali się samodzielnymi władcami

• 987- śmierć ostatniego Karolinga

• Hugo Kapet- nowy król, hrabia Paryża nie miał on poparcia francuskich księżą, hrabiowie podporządkowali się mu , ale nie uważali go za władcę

Hugon w rzeczywistości zarządzał tylko swoimi hrabstwami zwanymi domenami królewskimi.

• Hugon koronował swojego syna na króla Francji przez co tron stał się dziedziczny dla dynastii Kapetyngów

Filip August:

• skonfiskował Normandię i Andegawenię

• podbił Prowansję i Langwedocja

• 1214- Bouvies, starcie Kapetyngów z Plantagenetami

Francja wygrała, ale Plantageneci mają lenno Akwitanii, zostaje ona przy Anglii, król składa hołd lenny Francji

XIV- wybuch wojny stuletniej

Ludwik IX:

• centralizuje i unifikuje monarchię

• jednolita moneta i administracja

• ukształtował się system podatkowy

• koniec rozdrobnienia feudalnego

• był popierany przez bogatych mieszczan

Legiści- wykształceni prawnicy, dostarczali władcy argumentów na silną władzę króla

Filip Piękny:

• zlikwidował Templariuszy

• konflikt z papieżem Bonifacym VIII o zakres władzy króla nad kościołem

• porwał papieża

1302,Paryż - Stany Generalne:

• potępiają papieża Klemensa V

• przedstawiciele: mieszczan , duchownych i rycerzy

• początek parlamentaryzmu

ANGLIA

Wilhelm Zdobywca:

• skonfiskował ziemię Anglosasom i rozdał Normanom

• wprowadził system lenny, wszyscy lennicy podlegają królowi

• wprowadził urząd szeryfa

Henryk II

• konflikt z Francją → nowe podatki dla mieszczan i papieża, bo brak jest finansów na walki

• ograniczył samodzielność sądów kościelnych

• oburzenie arcybiskupa Tomasza Becketa

• 1170- zamordowanie Becketa

• Król potwierdza przywileje angielskiego kościoła

1215- Wielka Karta Swobód

• każdy nowy podatek ma zatwierdzić rada królewska

• nie ma aresztowań bez wyroku sądu

• baron ma prawo wypowiedzieć posłuszeństwo królowie jeśli ten złamie prawo

Henryk III

• próbował unieważnić Kartę Swobód, wywołało to wielki bunt i walki wewnętrzne więc władca skapitulował

1264- początek dwuizbowego parlamentu w Anglii

XIII- podział na izby Lordów i Gmin

parlament ma prawo:

• zatwierdzać decyzje podatkowe władcy

• kontrolować urzędników królewskich

RZESZA NIEMIECKA

• pozycja władcy była bardzo osłabiona

• wykształciła się duża samodzielność miasteczek

XIII- państewka łączą się w Rzesze Niemiecką

• cesarza i księcia łączą stosunki lenne

1254- 1273- wielkie bezkrólewie

1273- Rudolf Habsburg

PEŁNE ŚREDNIOWIECZE

scholastycy- chcieli pogodzić teologię i filozofię

Najlepsze szkoły w 2 poł. XI w przekształcono w uniwersytety. Nauka była bezpłatna, w j. Łacińskim. Mistrzom płacono beneficjum. Studia miały prowadzić do mądrości ad sapiens

Stopnie studiów : bałkarz → magister → doktor

Tok nauczania:

• trivium - gramatyka, retoryka, dialektyka

• quadrivium - geometria, arytmetyka, muzyka, astronomia

System
Paryski	Boloński
Powstał na Sorbonie najważniejsza teologia rektor wybierany z kadry akademickiej	Najważniejsze prawo rektor wybierany ze studentów

Przywileje uniwersytetów/ immunitety:

• niezależne od władzy kościelnej i świeckiej

ŻYCIE RELIGIJNE

XII/XIII- zakony rycerskie : krzyżowcy, joannici, templariusze

początek XIII - powstaje zakon żebraczy, żyją biednie na ulicach miast (franciszkanie i dominikanie)

O POLSCE

Ustrój prawa książęcego:

• wszyscy są bezpośrednio zależni od władcy i zobowiązaniu mu (daniny i posługi)

Drabina społeczna:

• możni- urzędnicy, naczelnicy prowincji i kasztelanowi główni

• mieli sprawować władzę administracyjną oraz brać udział w wojnie

• otrzymywali część daniny należnej władcy

• drużyna książęca

• stanowiła armię, zawszę gotową do walki

• wymuszała posłuszeństwo wewnątrz państwa

• płacono im żołd, utrzymywano rodziny

• z czasem chłopów zwalniano z danin i ustanawiano ich wojami/rycerzami, dostawali prawa rycerskie

• rycerzem był ten kto miał ziemię na prawie rycerskim i potrafił sprostać obowiązkom rycerskim

• wolni chłopi- dziedzicy / kmiecie

• mieli wolność osobistą

• wiele danin i posług

• ziemia była dla nich dziedziczna

• niewolnicy

• nie mieli wolności osobistej

• byli własnością pana

Organizacja Kościoła :

• kanonicy- pomocnicy biskupów, duchowni zgromadzeń wokół katedry

• biskupi i arcybiskupi byli obcokrajowcami

• kościół był na utrzymaniu władcy

• książę przydzielił biskupstwom lub klasztorom cześć daniny = dziesięcina

• później dziesięcina to stała opłata ludności na rzecz kościoła

Xw. zaczęto pisać rocznik w Polsce

Gall Anonim, Wincenty Kadłubek- polscy kroniko pisarze

ROZWÓJ:

• budowano z kamienia

• nauczono się pisać

• budowano w stylu romańskim

ODBUDOWA POLSKI

1025- śmierć Chrobrego, koronacja Mieszka II, królestwo stało się nie podzielne

Bracia nie byli zadowoleni, że nic nie dostali

Zaczęto najeżdżać Polskę przez sąsiadów, utraciliśmy wszystkie ziemie, wygnano Mieszka II

Tron objął Bezprym, który zmarł. Mieszko wrócił na tron , ale musiał podzielić władzę z innymi Piastami.

1034- śmierć Mieszka II, tron obejmuje Kazimierz (Odnowiciel)

1031- Konrad najeżdża na Łużyce i Milsko, Polska traci je oraz Grody Czerwieńskie

bunt ludowy/ chłopski/ możnych

reakcja pogańska Wielkopolski, kmiecie wystąpili przeciwko władzy monarszej

1038- 1039- najazd Brzetysława, dotarł do Gniezna, obrobił je , ukradł relikwie, uprowadził wielu jeńców wojennych, przyłączył Śląsk do Czech

1039- Kazimierz zostaje wsparty przez cesarza Niemieckiego i wraca do Polski. Jako Polskę zastaje Wielkopolskę i Małopolskę

• uznał się za lennika cesarza

• 1054- odzyska Śląsk, w zamian za co roczny trybut dla Czech

• odzyskał Kujawy, Mazowsze,

• podporządkował Pomorze

• odbudował struktury kościelnej drużynowym dawał ziemię, co zapoczątkowało rycerstwo

1058- śmierć Kazimierza Odnowiciela

zaczyna rządzić Bolesław Szczodry/ Śmiały

1075- powstanie biskupstwa w Płocku

• chciał stworzyć silne państwo

• przestał płacić trybut Czechom

• podbijał Ruś Kijowską i Węgry

• 1069- przyłączył do państwa Grody Czerwieńskie

• straciliśmy Pomorze

1076- koronacja w Gnieźnie, bez zgody cesarza niemieckiego, demonstracja suwerenności i dominacji kraju

1079- wygnanie Szczodrego z kraju(ucieka na Węgry)Po zabójstwie biskupa krakowskiego Stanisława

1082- śmierć Bolesława Szczodrego

Na tronie zasiada Władysław Herman, nie miał łatwo Henryk IV pokonał papieża, uzyskał sojusznictwo Czech więc Herman musiał znowu płacić trybut za Śląsk i upokorzyć się przed Henrykiem.

Sieciech- został mianowany komesem pałacowym- najważniejszy urzędnik państwa. Na urzędy dworskie wprowadzał tylko swoich krewnych, więc możni byli przeciwko niemu. Herman z pomocą synów Hermana odsunęli Sieciecha od urzędu i wygnali. Dzięki temu synowie dostali dzielnice.

1102- śmierć Władysława Hermana, podzielenie na dzielnice

Zbigniew: Wielkopolska, Mazowsze

Bolesław Krzywousty : Małopolska, Śląsk

Między braćmi wywiązał się konflikt, ponieważ nie było zwierzchnika. Bolesław uzyskał przewagę ponieważ poparli go władcy Rusi i Węgier oraz większość możnych w kraju. Zbigniew musiał uciekać,

1109- niemiecka wyprawa kończy się klęską Henryka.

Ponieważ Zbigniew nie miał poparcia, był nie groźny i brat pozwolił wrócić mu do kraju. Krzywousty przechytrzył brata, pojmał go, oślepił a ten wkrótce zmarł

1119- opanowanie Pomorza Wschodniego- od razu przyłączone do Polski

1121- opanowanie Pomorza Zachodniego. Miejscowy książę uznaje zwierzchnictwo Polski i płaci trybut

Krzywousty chciał przywrócić tam chrześcijaństwo więc ustanowił tam biskupstwa Lubusz- Zachodnie, Włocławek - Wschodnie

1138- śmierć Bolesława Krzywoustego, podział polski na dzielnice

Władysław II - Śląsk,

Bolesław Kędzierzawy- Mazowsze

Mieszko Stary - Wielkopolska

Henryk - ziemia sandomierska

Wszyscy mieli podlegać księciu zwierzchniemu, do którego należało dowodzenie wojskiem , inwestytura biskupów i wybór urzędników oraz władza nad Pomorzem Zachodnim i dzielnicą senioralną

dzielnica senioralna- ziemia krakowska, ziemia łęczycko- sieradzka, Kujawy, Pomorze Gdańskie.

Zasada senioratu- seniorem/ księciem zwierzchnim zostaje najstarszy z braci

Państwo patrymonialne (Polska ):

• państwo jest własnością panującego

• władza dziedziczona jest w obrębie dynastii

• panujący może dzielić swoje państwo między synów

• władzę zwierzchnią obejmuje jeden syn

• książę ma pełną władzę regalia- uprawnienia tylko dla księcia ( polowanie na grube zwierze, budowanie grodów, wydobywanie kruszców )

• urzędnicy dworscy:

• komes pałacowy/ palatyn- stoi na czele dworu, zastępuje księcia w polityce wewnętrznej, dowodzi wojskami (wojewoda)

• kanclerz- nadzoruje kancelarię i kieruje polityką zagraniczną

• cześnik - opiekuje się piwnicą z napojami

• koniuszy - dba o konie i stajnie

dwór

prowincje:

• na jej czele stał kasztelan głównego grodu

grody:

• na czele stoi kasztelan, zbierał i przechowywał daniny , sprawował sądy,

opola:

• wspólnoty sąsiedzkie, współpracowały z kasztelanami

1138- władzę obejmuje Władysław II

1146- zostaje wygnany z kraju przez braci

1157- Fryderyk Barbaross broni Władysława, naciera na Polskę, dociera do Poznania

Bolesław Kędzierzawy - nowy senior

1173- Mieszko Stary, zbuntował przeciwko sobie lud poprzeć osadzanie urzędów przez Wielkopolskan

1177- Kazimierz Sprawiedliwy - złamanie zasady senioratu. Chciał zalegalizować swoją władzę więc zorganizował zjazd w Łęczycy Małopola, którzy uznali go za prawowitego władce

1180- zniesienie zasady senioratu

1194- śmierć Kazimierza Sprawiedliwego, tron stara odzyskać się Mieszko Stary. Małopolscy nie dopuszczają do tego i wybierają Leszka Białego. (początek rozbicia dzielnicowego)

Przyczyny rozbicia dzielnicowego:

• coraz większa dynastia Piastów

• powstały elity dzielnicowe - dzielnicowi możni

• możni się usamodzielnili

1227- zamordowany przez Pomorzan

Henryk Brodaty- książę śląska - chciał podporządkować sobie całe państwo. Podbił Wielkopolskę, zdobył Kraków

1238- śmierć Henryka → Henryk pobożny

1241- najazd Mongołów, spowodowało do kłótnie między książętami. Najeźdźcy złupili Małopolskę i ruszyli na Śląsk, ale tam przeszkodził im Henryk Pobożny - porażka Polski i śmierć księcia

1259, 1287- najazdy mongołów

Monarchia Henryków Śląskich przestała istnieć. Śląsk został podzielony na kilku synów Henryka. Pogłębiło to rozbicie dzielnicowe.

1181(-1945)- Pomorze Zachodnie stało się lennem cesarze Niemiec, wcześniej zrzucili oni zwierzchnictwo Piastów

Oddzielenie się Pomorza Wschodniego 1308- pod władzą krzyżaków (+ ziemia chełmińska)

1226- Ponieważ Polska była osłabiona , książę Mazowiecki Konrad poprosił Krzyżaków o pomoc w zamian za ziemie chełmińska.

1231- pierwsze oddziały Krzyżaków w Polsce

ZJEDNOCZENIE ZIEM POLSKICH

przyczyny:

• wspólny język, zwyczaje i prawowitego

• jedna organizacja kościelna

• jedna dynastia

• tradycja historyczna

• tworzyła się Polska świadomość narodowa

1295- koronacja Przemysła II na króla Polski → zamordowanie (1296)

Wacław II zdobywa władzę prawie nad całą Polską 1300- koronacja

stworzył urząd starosty- namiestnik nieobecnego króla

1306- śmierć Wacława, tron obejmuje Władysław Łokietek

Bunt wójta Alberta- nie był przychylny Łokietkowi , któremu jednak udało zdobyć się Kraków, a spiskowców skazał na ścięcie

1320- zgoda papieża na koronację Władysława Łokietka w Krakowie.

Władysław Łokietek:

• nie interesował się sprawami wewnętrznymi

• Polskę tworzyły dzielnice, których elementem wspólnym był władca

• interesował się polityką zagraniczną

• celem było odzyskanie Pomorza Gdańskiego

• utracił Śląsk na rzecz Czech ponieważ Jan Luksemburg domagał się korony polski, ponieważ był dziedzicem Wacława II

• nie odzyskał Pomorza, utracił ziemię dobrzyńską i Kujawy

1333- śmierć Władysława Łokietka → Kazimierz III zastaję Polskę w trudnej sytuacji : konflikty z sąsiadami, słaba pozycja międzynarodowa, mało zintegrowane państwo wewnętrznie

---