Celem badań nad polityką jest zrozumienie, jak podejmuje i realizuje się w społeczeństwie decyzje władzy zwierzchniej.

Życie polityczne staramy się zrozumieć, oglądając każdy jego aspekt z osobna.

Możemy:

* analizować działania instytucji (partii politycznych, grup interesów, rządu i wyborów)

* badać istotę i konsekwencje praktyk politycznych takich jak : manipulacja, propaganda, przemoc

* dążyć do uchwycenia struktur w obrębie których dochodzi do stosowania praktyk politycznych wymienionych powyżej

Gdy te w/w rzeczy ze sobą zestawimy ukaże nam się mglisty obraz tego co dzieje się w samodzielnej jednostce politycznej.

Ale żadna część układu politycznego nie jest samodzielna, lecz wszystkiego jego części są ze sobą powiązane.

Przyjmujemy zatem postulat badawczy, że życie polityczne jest systemem powiązanych czynności, a wzajemne powiązania i więzy systemowe tych czynności wpływają na sposób formułowania i realizowania w społeczeństwie decyzji władzy zwierzchniej.

Możemy przyjąć że system działań politycznych jest odrębną całością, która utrzymują różnego rodzaju wkłady, są one następnie przetwarzane podczas procesów wewnatrzsystemowych w wytwory, które z kolei pociągają za sobą pewne konsekwencje dla systemu i dla otoczenia, w którym system istnieje.

Wkłady _{(żądania i poparcia)} - system polityczny _{(zachodzi proces wewnatrzsystemowy)} - wytwory _{(decyzje lub posunięcia)}

Pomiędzy wkładami a wytworami zachodzi tzw. sprzężenie zwrotne (pewne relacje)

CECHY WYRÓŻNIAJĄCE SYSTEM POLITYCZNY:

• Jednostki systemu politycznego - elementy, z których składa się system, elementami systemu politycznego są działania polityczne, układające się w role i grupy polityczne.

• Granice - system nie istnieje w próżni, jest on zawsze osadzony w konkretnym otoczeniu czy środowisku. Sposób działania systemu częściowo jest funkcją jego reakcji na całość społecznego, biologicznego czy fizycznego środowiska.

Obszar systemu politycznego zakreślają wszystkie działania bezpośrednio związane z podejmowaniem wiążących dla społeczeństwa decyzji; działania które nie posiadają tych własności są uważane za zmienną zewnętrzną i nie należą do systemu.

a). Wkłady i wytwory.

Jeśli za przedmiot badań wybieramy systemy polityczne to dlatego że uważamy ich konsekwencje (decyzje władzy zwierzchniej) za ważne dla społeczeństwa.

Jeżeli zakładamy że systemy nie są chaotyczne, to aby utrzymać ten stan rzeczy należy nieprzerwanie dostarczać im wkładów, bez nich bowiem system nie może wykonać żadnego zadania, a bez wytworów (skutków) nie można ustalić jakie zadania zostały przez niego wykonane.

Zachowanie sytemu do pewnego stopnia narzucone jest przez jego strukturę i potrzeby wewnętrzne, czyli od tego jakiego rodzaju jest to system. Doniosłe zmiany w obrębie sytemu maja u swych początków przetasowania zmiennych zewnętrznych. (przykład ciało ludzkie)

• WYTWORY - konsekwencje decyzji władzy zwierzchniej ważne dla społeczeństwa.

• WKŁADY - system wymaga ciągłego napływu owych, bez których nie może wykonać żadnego zadania i ustalić jakie zadania zostały już przez system wykonane.

b). Zróżnicowanie w obrębie systemu.

Z otoczenia płynie energia pobudzająca system i informacja, którą system uwzględnia przy wykorzystaniu energii, dzięki temu system może sprawnie działać; jego wytwory są różne od docierających doń ze środowiska wkładów.

Członkowie systemu muszą się zgodzić na minimalny przynajmniej podział pracy, co tworzy strukturę, w którym przebiega działanie.

c). Integracja systemu.

Zróżnicowany wewnętrznie system utrzyma się tylko wtedy, gdy wytworzy mechanizmy integrujące jego członków lub skłaniające ich do współpracy, przynajmniej w tym stopniu, by byli oni zdolni do podejmowania wiążących decyzji.

Występują 2 rodzaje wkładów systemu politycznego:

2. żądania

3. poparcie

Wkłady te nadają systemowi politycznemu charakter dynamiczny; wyposażają go zarówno w surowiec, czyli informację, do której przetwarzania system jest powołany, jak i energię, utrzymującą go w ruchu.

WKŁADY: ŻĄDANIA.

Powodem, dla którego ludzie podejmują działalność polityczną jest to, że jednostki lub grupy społeczne stawiają żądania, które nie mogą być w pełni zaspokojone.

Niektóre roszczenia dotyczące rzadkich dóbr nigdy nie są formułowane na forum systemu politycznego, lecz zaspokaja się je drogą prywatnych ustaleń czy rozstrzygnięć miedzy zainteresowanymi osobami.

Żądania związane są z niedoborem większości dóbr cenionych społecznie.

Żądania jako wkłady do systemu politycznego występują wtedy, gdy ich autorytatywne i legalne rozstrzygnięcie wymaga szczególnego zorganizowania wysiłku ze strony społeczeństwa.

Żądania rodzą się w dwóch sferach doświadczeń:

A). w otoczeniu systemu - ZEWNĘTRZNE

Otoczenie należy traktować jako szereg systemów wyraźnie rozróżnialnych i odrębnych od systemu politycznego.

Członkowie każdego społeczeństwa działają w ramach pewnej istniejącej KULTURY, która:

• kształtuje ich ogólne zamiary i konkretne cele oraz sposoby postępowania, jakie w ich odczuciu winny obowiązywać

• akcentuje się w niej jeden lub więcej szczególnych aspektów zachowania i to odróżnia ją od innych kultur ze względu na żądania przez nią rozbudzane

• wyznacza pole możliwych konfliktów, gdy podaż cenionych dóbr < popytu.

Typowe żądania dotyczyć będą spraw, których ważność umacnia kultura

B). w nim samym - WEWNĘTRZNE

Typowe żądania wyłaniające się w systemie dotyczą zmian stosunków politycznych miedzy członkami w wyniku niezadowolenia zrodzonego przez te stosunki (np. modyfikacja procedury wnoszenia poprawek, wyrównanie liczby przedstawicieli miejskich i wiejskich)

Można je nazwać „wkłady od wewnątrz”, a ich konsekwencje dla systemu politycznego są o wiele bardziej bezpośrednie niż w przypadku żądań pochodzenia zewnętrznego.

Pojawienie się żądania nie przekształca go automatycznie w kwestię polityczną, staje się nią wtedy kiedy członkowie systemu politycznego gotowi są podjąć żądanie jako doniosły przedmiot dyskusji przy użyciu uznanych przez system kanałów.

Żądania wymagają szczególnej uwagi jako zasadniczy typ wkładów systemu politycznego, stanowią bowiem znaczna część materiału, na którym opiera się działanie sytemu oraz są jednym ze źródeł zmian sytemu politycznego

WKŁADY: POPARCIE.

POPARCIE - energia w postaci działań lub nastawień sprzyjających lub przeciwstawiających się systemowi politycznemu, pojawiającym się w nim żądaniom oraz podejmowanym w jego ramach decyzjom. A popiera B bądź wtedy, gdy A działa na rzecz B, bądź, gdy odnosi się przychylnie do zamiarów, interesów i działań B.

Bez poparcia nie można zaspokoić żądań ani pogodzić konfliktowych zamiarów

Można wyróżnić 2 rodzaje zachowań popierających:

• działania wspierające zamiary, interesy i działania, postrzegane jako działanie otwarte

• zachowanie wyrażające się w wewnętrznych formach, określanych nastawieniami lub stanami umysłu >>>> to głęboko osadzony zespół postaw lub dyspozycji względnie gotowości do działania na rzecz innej osoby ; odnosi się do stanu uczuciowej przychylności danej osoby i jest wkładem bardzo istotnym dla działania i trwania sytemu politycznego

SFERY UDZIELANIA POPARCIA:

W systemie politycznym poparcie występuje w powiązaniu z trzema typami obiektów (wspólnota, ustrój i rząd).

W systemie politycznym musi wystąpić zbieżność postaw i opinii oraz chęć do działania w odniesieniu do każdego z trzech typów obiektów.

• wspólnota polityczna - poparcie grupy przez członków systemu, która pragnie rozstrzygać kwestie sporne i przeprowadzać decyzje na drodze wspólnej pokojowej akcji. >>>> „rozwój jedności narodowej”.

Czy członkowie grupy są nastawieni wobec siebie tak, by zjednoczyć siły dla pokojowego załatwienia swych zróżnicowanych żądań.

• ustrój - składa się ze wszystkich układów regulujących sposób załatwiania żądań w obrębie systemu oraz sposób realizowania decyzji. Są to tzw. reguły gry, w świetle których działania członków systemu są prawomocne oraz uznane za legalne i obowiązujące przez większość. >>>> zbieżność postaw popierających owe fundamentalne reguły

• rząd - członkowie + decyzje polityczne;

Członkowie powinni popierać go w konkretnych zadaniach związanych z negocjowaniem tych rozstrzygnięć.

Potrzebuje poparcia dla zachowania zdolności podejmowania decyzji dotyczących żądań, może to poparcie zdobywać legalnie lub poprzez użycie niekoniecznie „czystych zagrań” (manipulacja, nakłanianie)

Wszystkie trzy rodzaje poparcia mogą i są faktycznie ściśle ze sobą powiązane, tak że każdy z nich jest funkcją jednego lub obu pozostałych.

STOPIEŃ I ZAKRES POPARCIA:

Każdorazowo aktualna sytuacja określa niezbędny stopień i zakres wymaganego poparcia.

Nawet niewielka mniejszość może wnieść ilościowo dostateczną energię, by utrzymać system w ruchu (Indie).

Zdarzają się również sytuacje, gdzie wszyscy członkowie wnoszą poparcie, lecz tak słabe, że pewne aspekty systemu są poważnie zagrożone (Francja).

Stopień poparcia jest niekoniecznie proporcjonalny do jego zasięgu.

Członkowie systemu politycznego wznoszą poparcie lub je zawieszają, czyli okazują wrogość lub apatię; bowiem angażują się oni zarówno w zachowania przychylne jak i wrogie.

MECHANIZMY POPARCIA

Jakie są typowe sposoby zapewnienie sobie przez systemy stałego dopływu poparcia?

Społeczeństwo wytwarza poparcie dla systemu politycznego na dwa sposoby:

1. dzięki wytworom spełniającym żądania członków społeczeństwa

Sposobem wzmocnienia więzi członków z systemem jest podejmowanie decyzji zaspokajających ich bieżące potrzeby - bez minimalnego zaspokojenia potrzeb utrzyma się zapał tylko fanatycznych członków.

Wytwory = decyzja polityczna lub posunięcie rządowe ; stanowią specyficzne zachęty do popierania systemu i mogą być pozytywne i negatywne.

Pozytywne wykorzystują tzw. rezerwę poparcia, która umożliwia rządowi utrzymać się nawet sprzeciwiając się swym zwolennikom. Jedną z jego form jest lojalność partyjna.

System zatem nie musi spełniać wszystkich żądań swych członków tak długo, jak długo dysponuje rezerwowym poparciem.

Nie musi też spełniać niektórych żądań wszystkich swych członków. Musi jednak przynajmniej spełniać żądania najbardziej wpływowych członków

Negatywne grożą sankcjami - grzywny, odosobnienie, ostracyzm, utrata życia

Trwała niezdolność rządu do dostarczania zadawalających wytworów dla członków, może doprowadzić do wysunięcia żądań zmiany ustroju lub rozwiązania wspólnoty politycznej.

Dlatego tak ważna jest równowaga wytworów i wkładów sytemu, gdyż stanowi ona o mechanizmie decydującym o życiu sytemu politycznego.

2. poprzez procesy upolityczniania

Wszelkie rezerwy poparcie zgromadzone wskutek poprzednich decyzji są wzbogacane i wzmacniane dzięki skomplikowanej metodzie ciągłego wytwarzania poparcia czyli poprzez proces upolitycznienia.

Przez proces upolitycznienia ludzie uczą się pełnienia ról politycznych, czego częścią jest przyswojenie sobie odpowiednich postaw politycznych; największy wpływ ma na człowieka w wieku od 10 do 19 roku życia.

Przebieg upolitycznienia:

proces socjalizacji

(wraz z dorastaniem człowieka w danym społeczeństwie inni członkowie tego społeczeństwa poprzez siec nagród i kar przekazują i wpajają mu zinstytucjonalizowane cele i normy tego społeczeństwa; umożliwia to jednostce wyuczenie się różnych ról społecznych)

↓

uczenie się ról społecznych

↓

uruchomienie złożonej sieci nagród i kar

( za podporządkowanie zyskujemy poczucie wartości, przydatności i poszanowania oraz niekiedy korzyści materialne; gdy się buntujemy dosięgają nas rzeczy odwrotne)

↓

przekazywanie odpowiedniej interpretacji celów i norm

( mity, doktryny, filozofie, znaczenie symboli (flagi, totemy hymny) są naładowane potężnym znaczeniem politycznym i jest przekazywane nam przez rodziców, organizacje, przywódców społecznych)

↓

wpajanie przywiązania do sytemu politycznego

↓

proces upolitycznienia

(ukoronowanie sposobu tworzenia i nadawania prawomocności systemowi politycznemu)

D. Easton - „Analiza systemów politycznych”

1

Teoria polityki - ćwiczenia Justyna Abdank - Kozubska gr. A

---