……………………………..

KONKURS „WODA”

1. Właściwości cieczy to:

a) lepkość, gęstość

b) twardość, sprężystość

c) lepkość, sprężystość

2. Uzupełnij zdania.

Niektóre organizmy, na przykład................................, oczyszczają wodę z zawartych w niej zanieczyszczeń. Ten proces nazywamy.............................................wody. Jednak nie wszystkie związki zawarte w wodzie są rozkładane w sposób naturalny. Dlatego usuwa
się je w.......................................ścieków.

3. Określ na jakich oceanach położone są następujące wyspy:

Grenlandia .................................. Wyspy Brytyjskie ............................

Madagaskar ................................ Wolin ................................................

Nowa Zelandia ........................... Hawaje ..............................................

4. Dopasuj pojęcia i ich wyjaśnienie wpisując w miejsce kropek odpowiednie litery.

szczawy……………… a) wody z solami magnezowymi i solą kamienną

termy …………….. b) wyschnięte koryta rzeczne na pustyni

solanki ……………. c) wody ze związkami żelaza, sodu i wapnia

Uedy……………… d) ciepłe wody źródlane

5. Z podanych poniżej gatunków roślin i zwierząt utwórz dwa (najmniej 3-elementowe) łańcuchy pokarmowe i podpisz właściwie ich ogniwa.

foka szara, dorsz, glony, chełbia modra, plankton roślinny, mewa srebrzysta, śledź

a)..................... ............................... ..............................

..................... .............................. ..............................

b)..................... .............................. ..............................

..................... .............................. ..............................

6. Połącz nazwy oczyszczalni ścieków z odpowiednimi opisami wpisując w miejsce kropek odpowiednie litery

oczyszczalnia chemiczna………….. a) filtrowanie stałych zanieczyszczeń za pomocą sit

oczyszczalnia biologiczna………… b) neutralizowanie chemikaliów innymi substancjami chemicznymi

oczyszczalnia mechaniczna………. c) rozkładanie zanieczyszczeń przez mikroorganizmy na nieszkodliwe dla środowiska substancje

7. Jaki to element wybrzeża?- wpisz właściwe określenie

1. część morza lub oceanu z trzech stron otoczona lądem ............................

2. obszar wodny łączący się bezpośrednio z oceanem lub oddzielony od niego łańcuchem wysp.................................

3. wąski obszar wodny łączący dwa zbiorniki wodne i rozdzielający obszary lądowe..............................

4. obszar wodny łączący się z oceanem za pomocą cieśnin...........................

8.Rafy koralowe zbudowane są:

1. ze skał pochodzenia wulkanicznego

2. z rud żelaza i manganu

3. z wapiennych szkieletów zwierząt

4. z wykwitów soli morskiej

9.Przyporządkuj podane grupy roślin wodnych do wymienionych cech rośliny:
zanurzone, o liściach pływających, wynurzone,

Niektóre łodygi są wewnątrz puste	Liście pływają po powierzchni wody	Wiele pozbawionych jest korzeni
Mają kłącza magazynujące pokarm	Liście są duże okrągłe lub owalne	Liście są małe lub podzielone, nie stawiają oporu
Kwiatostan często w formie wiechy	Łodygi są długie i giętkie	Składniki odżywcze z wody pobierają całą powierzchnią
Rośliny..................................	Rośliny.................................	Rośliny.................................

10.Wpisując w miejsce kropek „Prawda”, oznacz zdanie prawdziwe a „ Fałsz”- fałszywe

1. przez odparowywanie wody morskiej można otrzymać sól .............

2. Kolumb dotarł do Indii, a mieszkańców nazwał Indianami .............

3. 97% wód na Ziemi to wody słone ...........

4. w niektórych krajach głównym źródłem dochodów mieszkańców są hodowle organizmów morskich ...........

11.Zapisz propozycje trzech sposobów oszczędzania wody w Twoim domu

- ...........................................................

- ...........................................................

- ...........................................................

12.Podkreśl prawe dopływy Wisły

Warta, Pilica, San, Wieprz, Nysa Łużycką, Narew, Noteć, Bug, Bóbr, Bzura

13.Zapoznaj się ze schematem i uzupełnij zdania

Samice żab składają w wodzie jajeczka, czyli ........................ . Z niego wylęgają się larwy zwane........................... . Mają one .............................. kształt ciała, oddychają za pomocą ......................
i poruszają się za pomocą ........................ .Po pewnym czasie larwom wyrosną ............................... a ogon zanika. W taki sposób larwa żaby przekształca się w postać dorosłą.

14.W poniższych zlewkach z wodą umieść numer substancji podanej poniżej

(1)kulki żelazne,(2)sproszkowana kreda,(3)cukier,(4)korek,(5)mąka,(6)styropian,(7)sól, (8)żwir,

tworzą roztwór pływają tworzą zawiesiny toną

KLUCZ DOTESTU I ETAPU

Nr zad.	Poprawna odpowiedź	Kryterium zaliczenia	Punkty
1.	a)	Wybiera 1 prawidłową odpowiedź	0-1
2.	Uzupełnia kolejno: zwierzęta (raki, bakterie), samooczyszczania, oczyszczalniach	Podaje 2 lub 3 prawidłowe odpowiedzi- 2pkt; 1 prawidłowa odpowiedź- 1 pkt	0-2
3.	Grenlandia- Atlantycki, Madagaskar- Indyjski Nowa Zelandia- Spokojny Wyspy Brytyjskie- Atlantycki Wolin- Atlantycki Hawaje- Spokojny	Za każde 2 poprawne odpowiedzi 1 pkt	0-3
4.	Szczawy- wody ze związkami żelaza, sodu i wapnia Termy- ciepłe wody źródlane Solanki- wody z solami magnezowymi i solą kamienną Uedy- wyschnięte koryta rzeczne	Za każde 2 poprawne odpowiedzi 1 pkt	0-2
5.	a) plankton roślinny-śledż- foka szara b) glony- chełbia modra-mewa srebrzysta producent,konsument roślinożerny, kons. mięsożerny	Za każdy łańcuch- 1pkt. Pełne, poprawnie podpisane ogniwa- 1 pkt	0-4
6.	o. chemiczna-neutralizowanie ...... o. biologiczna- rozkładanie........... o. mechaniczna- filtrowanie........	Za każdą poprawną parę- 1 pkt	0-3
7.	a) zatoka b) morze przybrzeżne c) cieśnina d) morze śródziemne	Za każdą poprawną odpowiedź- 1 pkt	0-4
8.	c)	Wybiera 1 poprawną odpowiedź- 1 pkt	0-1
9.	Kolejno: wynurzone, o liściach pływających, zanurzone	Za każdą poprawna odpowiedź- 1 pkt	0-3
10.	a) P b) F c) P d) P	Za 2 poprawne odpowiedzi- 1 pkt 4 poprawne odpowiedzi- 2 pkt	0-2
11.	Umiejętne korzystanie z wody(np. mały strumień, natryski, mycie zębów przy zakręconym strumieniu wody) Uszczelnienie cieknących kranów Powtórne wykorzystanie wody po płukaniu warzyw	Wybiera 3 z podanych - za każdą poprawną odpowiedź- 1 pkt	0-3
12.	San, Wieprz, Narew, Bug	Za 3 lub 4 poprawne odpowiedzi- 2pkt Za 2 poprawne odpowiedzi- 1pkt	0-2
13.	Uzupełnia kolejno: skrzek, kijankami, opływowy, skrzeli, ogona, kończyny	Za każde 2 poprawne odpowiedzi- 1 pkt	0-3
14.	Dokona zapisów w zlewkach 3,7; 4.6; 2,5; 1,8.	Za każdą poprawną parę - 1 pkt	0-4

Imię i nazwisko ........................................................

KONKURS „WODA II”

1. Do pór roku dobierz procesy zachodzące w jeziorze wpisując w tabelę odpowiednie litery

Procesy:

a. silny wiatr miesza wodę w zbiorniku; mieszanie tylko górnych warstw wody;

b. intensywne mieszanie wód jeziora;

c. ustanie dopływu tlenu; wyrównanie temperatury i ilości substancji pokarmowych w całym zbiorniku;

d. tworzenie się warstwy lodu zapobiegającej wychładzaniu wody;

e.więcej tlenu tylko w powierzchniowych warstwach

zima	wiosna	lato	jesień

2. Uzupełnij schemat wpisując po dwa przykłady roli glonów w przyrodzie i gospodarce człowieka

ZNACZENIE GLONÓW

W przyrodzie	W gospodarce człowieka

3. Jakie surowce mineralne wydobywa się z dna oceanów?

- ……………………………………………………………..

-……………………………………………………………...

4. Wyjaśnij, do czego służą?

a) echosonda - ……………………………………………….

b) batyskaf - …………………………………………………..

5. Wypisz przyczyny bardzo słabego zasolenia Morza Bałtyckiego:

1. …………………………………………………………………………………

b) …………………………………………………………………………………

6. Wpisz do tabeli litery którymi oznaczono podane poniżej nazwy substancji zanieczyszczających wodę łącząc je ze źródłami tych zanieczyszczeń: nawozy sztuczne, środki owadobójcze, środki czystości, ropa naftowa i jej pochodne, środki chwastobójcze, ścieki fabryczne

Przemysł i motoryzacja	Gospodarstwa domowe	Rolnictwo

7. Wybierz i połącz liniami organizmy i odpowiadające im środowiska wód

czystych		rureczniki, bakterie, grzyby
średnio zanieczyszczonych		raki, kiełże, wypławki
mocno zanieczyszczonych		glony, rozwielitki, oczliki

8. Podkreśl te choroby, które wywołane są zarazkami znajdującymi się

w zanieczy­szczonych wodach.

dur brzuszny, grypa, cholera, czerwonka, grzybica, katar,

9. 
   Wśród ilustracji przedstawiających zwierzęta żyjące w środowisku wodnym rozpoznaj i podpisz amebę oraz rozwielitkę

10. Spośród wymienionych organizmów roślinnych i zwierzęcych podkreśl cztery, żyjące w górnym biegu rzeki.

Płoć, pstrąg potokowy, rzęsa wodna, małże, pałka wodna, larwy chruścików, okoń,

okrzemki, szczupak, skrętnica.

11. Woda pod względem chemicznym składa się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu, jest, więc:

a) pierwiastkiem b) związkiem chemicznym c) cząsteczką pierwiastka

12. Uzupełnij schemat przedstawiający pionowe rozmieszczenie glonów
    w Morzu Bałtyckim - wpisując nazwy grup glonów.




13. Przedstaw graficznie zmiany stanu skupienia zachodzące przy wymienionych zjawiskach (rysując schemat ułożenia cząstek w odpowiednich kwadratach)




suszenie bielizny

tworzenie się szronu

rozmrażanie lodówki

14. Dopasuj zjawiska (spójność, przyleganie, menisk wypukły lub wklęsły, napięcie powierzchniowe) wpisując je obok wymienionych poniżej przykładów:

żyletka na powierzchni wody nie tonie
woda nalana do probówki tworzy na powierzchni odpowiedni kształt
spadające z kranu pojedyncze krople wody
spływająca po piórach ptactwa wodnego woda lub dwie szklane płytki zwilżane wodą, które nie można rozerwać

15.Wybierz i zaznacz na mapie Polski ( mapka nr 1 - na końcu testu konkursowego) w odpowiednich miejscach następujące jeziora i napisz, jakiego są one pochodzenia?

J. Śniardwy - jezioro ..................................................

J. Łebsko - jezioro ..................................................

J. Solińskie - jezioro ..................................................

15. Zaznacz poprzez pogrubienie i podpisz w odpowiednich miejscach na mapie konturowej świata (mapka nr 2 - na końcu testu konkursowego) najdłuższe rzeki na kontynentach:

Azji, Afryki, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej, Europy, Australii

KONTUROWA MAPA POLSKI







KONTUROWA

MAPA ŚWIATA




KLUCZ DO II ETAPU

Nr zad.	Odpowiedzi	Kryterium zaliczenia	Punkty
1.	ZIMA ustanie dopływu tlenu, tworzenie się warstwy lodu zapobiegającej wychładzaniu wody WIOSNA silny wiatr miesza wodę w zbiorniku, wyrównanie temp. i stężenia substancji pokarmowych w całym zbiorniku LATO mieszanie tylko górnych warstw wody, więcej tlenu tylko w powierzchniowych warstwach JESIEŃ intensywne mieszanie wód jeziora	Za właściwy dobór cech do każdej pory roku - 1pkt	0-4
2.	W przyrodzie - wytwarzanie tlenu, zmniejszanie ilości CO2, pokarm i schronienie dla zwierząt wodnych, uwalnianie związków mineralnych, np.jodu W gospodarce człowieka - do produkcji leków, źródło agaru, pasza dla bydła, składnik galaretek, lodów, sałatek, składnik do impregnacji tkanin, do produkcji papieru i tektury, zielony nawóz	Za dwa elementy - 1pkt	0-2
3.	- rudy manganu i żelaza - ropa naftowa - gaz ziemny	Za każdy element - 1pkt	0-2
4.	Batyskaf- statek głębinowy umożliwiający zanurzanie na bardzo duże głębokości Echosonda- urządzenie, w którym zastosowano ultradźwięki umożliwiające pomiar głębokości wód oceanu	Za wyjaśnienie znaczenia każdego przyrządu - 1pkt	0-2
5.	- duża ilość wpływających rzek - ograniczony dostęp z wodami słonymi - słabe parowanie	Za każdy element - 1pkt	0-2
6.	- przemysł i motoryzacja - ropa naftowa i jej pochodne; ścieki fabryczne - gospodarstwo domowe - środki czystości; środki owadobójcze - rolnictwo - nawozy sztuczne; środki chwastobójcze	Za właściwy dobór dwóch elementów do każdego źródła zanieczyszczeń - 1pkt	0-3
7.	Czystych - raki, kiełże, wypławki Średnio zanieczyszczonych - glony, rozwielitki, oczliki Mocno zanieczyszczonych - rureczniki, bakterie, grzyby	Za właściwe dopasowanie - 1pkt	0-3
8.	cholera, czerwonka, dur brzuszny ,może być katar	Za prawidłowe podkreślenie choroby-1pkt	0-3
9.	Rys.1. ameba Rys.3. rozwielitka	Za prawidłowe rozpoznanie i podpisanie danego osobnika - 1pkt	0-2

10.	Pstrąg potokowy, małże, larwy chruścików, okrzemki, skrętnica	Za prawidłowe podkreślenie 2 organizmów -1pkt 3-5 organizmów -2pkt	0-2
11.	Odp. b	Za prawidłowe podkreślenie odpowiedzi - 1pkt	0-1
12.	zielenice brunatnice krasnorosty	Za prawidłowe podpisanie nazw glonów - 1pkt	0-3
13.	Suszenie bielizny - s. ciekły w s. gazowy Tworzenie się szronu - s. ciekły w s. stały Rozmrażanie lodówki - s. stały w s. ciekły	Za prawidłowe narysowanie rozmieszczenia cząstek przy każdym zjawisku -1pkt	0-3
14.	Napięcie powierzchniowe Menisk Spójność Przyleganie	Za prawidłowe dopasowanie zjawiska do przedstawionych przykładów -1pkt	0-4
15.	Jezioro polodowcowe Jezioro przybrzeżne Jezioro sztuczne	Prawidłowe nazwanie pochodzenia jeziora -1pkt, zaznaczenie jeziora na mapie Polski -1pkt	0-6
16.	Azja - Jangcy Afryka - Nil Ameryka N - Missisipi z Missouri Ameryka S - Amazonka Europa - Wołga Australia - Murray z Darling Dopuszczalny zapis fonetyczny	Za prawidłowe zaznaczenie i podpisanie najdłuższej rzeki na danym kontynencie -1pkt	0-6

………………………….

KONKURS „WODA III „

1. W jaki sposób uzdatnia się wodę by mogła być wykorzystana przez człowieka?- podaj dwa przykłady………………………………………………………..

…………………………………………………….

2. Jakie znaczenie dla środowiska mają tereny podmokłe? Zaznacz prawidłową odpowiedź.

1. sprzyjają rozwojowi owadów co utrzymuje równowagę ekosystemu

2. są stałym źródłem wody pitnej

3. bagna i torfowiska są naturalnym magazynem wody, zapobiegając tym samym powodziom

3. Dlaczego powinniśmy chronić przed zanieczyszczeniami lodowce?- podaj dwa powody tych działań……………………………………………………………………………..

............................................................................................................................

………………………………………………………………………………………….

4. Gdzie magazynowane są zasoby wody słodkiej na Ziemi?- podaj dwa przykłady

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Jaką temperaturę wskażą termometry w powierzchniowej warstwie zamarzającej wody słonej …………………….i słodkiej…………………..?

6. Jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania cukru w wodzie?- podaj trzy

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

7. Przeczytaj uważnie poniższy tekst i odpowiedz, które pojezierze jest w nim opisane:

„Pojezierze to leży w północnej Polsce. Występuje tu największa liczba jezior w kraju, ale nie ma w śród nich jezior największych. Wzdłuż tej krainy ciągnie się wał wzgórz morenowych, które we wschodniej części pojezierza osiągają największe wysokości w metrach n. p. m. Wzgórzami morenowymi biegnie główny dział wodny w Polsce.”

……………………………………………………….

8. Wyjaśnij, dlaczego niektóre rzeki na mapach Afryki oznaczono przerywaną linią?

……………………………………………………………………………………………..

9. Wymień sześć państw leżących nad Morzem Bałtyckim. Pomocna będzie mapka konturowa nr 9 …………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..

10. Jakie korzyści czerpie człowiek z mórz i oceanów?- Podaj cztery przykłady

…………………………………………………….

……………………………………………………

……………………………………………………..

…………………………………………………….

11. Jak powstał bursztyn? …………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

12. Gdzie znajduje się największa na świecie rafa koralowa? Podaj jej nazwę.

……………………………………………………………………………………………..

13. Podaj po dwa przykłady wody jako „wroga” i „przyjaciela”.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14. Główną przyczyną kwaśnych deszczy są:- zaznacz prawidłową odpowiedź

1. tlenki siarki i azotu

2. metale ciężkie

3. fluor i ozon

15. Wyjaśnij, na czym polega współżycie raka pustelnika z ukwiałem?

...................................................................................................................................................................................................................................................................................

16. Wymień dwa gatunki ryb bałtyckich żyjących w ławicach.

.....................................................................................................................................

17. Ochronie gatunkowej w Polsce podlegają:- wybierz prawidłową odpowiedź

1. jesiotr, łosoś, węgorz

2. strzebla, ciosa, jesiotr

3. pstrąg potokowy, jesiotr, kleń

18. Węgorz europejski odbywa swe wędrówki na tarło do:-zaznacz prawidłową odpowiedź

1. źródeł rzek i potoków

2. zimnych jezior Europy północnej

3. zachodnich części tropikalnych wód Atlantyku

19. Wymień 2 jeziora leżące w granicach administracyjnych naszego miasta.

…………………………………………………………………………………………..

20. Mama pierze brudne rzeczy Jasia i bardzo się męczy, aby doprać najdrobniejsze plamy. Podczas tej pracy przypomina sobie, jak Jasiu ostatnio na przyrodzie przeprowadzał bardzo ciekawe doświadczenie, o którym jej opowiadał. Powtarzał on po nauczycielu, że woda szybko wnika w mikroskopijne kanaliki tkaniny dzięki obecności płynu do prania. Płyn rozbija także tłuszcz, co sprawia, że brud z nim wymieszany szybko oddziela się od tkaniny, którą pierzemy. Cały proces przebiega szybciej w wyższej temperaturze, dlatego mama wlała ciepłą wodę, aby usunąć brud. Jak nazywa się zjawisko fizyczne, które występuje podczas rozpuszczania płynu do prania w wodzie i pomaga usunąć brudne plamy?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

21. Dlaczego pranie w gorący, parny dzień schnie wolniej niż w dzień chłodny, ale wietrzny? Zastanów się, co przyspiesza parowanie i jak to skojarzyć z poprzednim zdaniem?

………………………………………………………………………………………….

22. Krzyś wrzucił do szklanki kostki lodu i dolał wody do pełna, równo z krawędzią, bo bardzo chciało mu się pić. Brat Krzysia zaczął się śmiać, że gdy lód stopnieje w kuchni będzie potop. Wówczas Krzyś stwierdził:- Nie uczyłeś się, braciszku, że kostki lodu w szklance pełnej wody nie spowodują wylania się jej? Odpowiedz, dlaczego?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

KLUCZ DO PYTAŃ ZA 1 PUNKT

Nr zad.	Kryterium zaliczenia	Poprawna odpowiedź
	Za dwie prawidłowe odpowiedzi - 1 pkt	gotowanie filtrowanie (w gospodarstwie domowym, dla celów przemysłowych) odzysk wody deszczowej odsalanie wody
	Podaje prawidłową odpowiedź- 1 pkt	Odp. c)
	Za dwie prawidłowe odpowiedzi - 1 pkt	są magazynem wody słodkiej na Ziemi zanieczyszczenie sprzyja topnieniu zagrożenie powodziami (wylania wód oceanicznych, zmniejszenie pow. lądów)
	Za dwie prawidłowe odpowiedzi - 1 pkt	- w jaskiniach - wody gruntowe - lodowce
	Za udzielenie prawidłowej odpowiedzi przy obu rodzajach wód- 1 pkt	Słona- poniżej 0^0C (dokładnie -2^0C) Słodka- 0^0C
	Za wymienienie trzech czynników- 1 pkt	- temperatura - mieszanie - stopień rozdrobnienia substancji
	Za poprawną odpowiedź- 1 pkt	Pojezierze Pomorskie (Pomorze)
	Za poprawną odpowiedź- 1 pkt	Mała ilość opadów powoduje wysychanie tych rzek na pewien czas (nie płyną cały rok)- rzeki okresowe
	Za sześć. prawidłowo podanych nazw państw nadbałtyckich- 1 pkt	- Polska - Finlandia - Rosja - Szwecja - Litwa - Dania - Łotwa - Niemcy - Estonia
	Za cztery przykłady - 1 pkt	- żegluga morska - połowy ryb, skorupiaków, małży, pereł -Źródło surowców mineralnych -Tereny wypoczynkowe - laboratorium naukowe - pozyskiwanie soli morskiej - uzdrowiska
	Za prawidłowy opis procesu- 1 pkt	Bursztyn bałtycki jest przeobrażoną żywicą drzew, które porastały rejon obecnego morza 30 mln lat temu. Wydzielały one ogromne ilości żywicy, która często skapywała wprost do wody. Także przesiąknięte nią pnie drzew padały i pogrążały się w błotnistych bajorach. Bryłki żywicy wędrowały strumieniami do rzek lub czekały na dnie wód stojących na powódź, która je wypłukiwała i niosła do morza. Żywica w ziemi i wodzie podlegała różnorodnych przemianom fizycznym i chemicznym, aż osiągnęła twardość dzisiejszego bursztynu.
	Za podanie prawidłowej nazwy- 1 pkt	Wielka Rafa Koralowa
	Podaje po dwa przykłady wody jako „wroga” i „przyjaciela”- 1 pkt	Woda jako wróg- np. powodzie , lawiny, wrzątek, wiry wodne, ulewy, gradobicie, fale tsunami Woda jako przyjaciel- np. picie, kąpiele, do podlewania roślin, do uprawiania sportów, deszcz po suszy
	Podaje prawidłową odpowiedź- 1 pkt	Odp. a)
	Wyjaśnia na czym polega współżycie ukwiałów i raków pustelników używając pojęcia „symbioza”- 1 pkt	Współżycie tych zwierząt to przykład symbiozy- ukwiał otrzymuje możliwość przemieszczania się i pożywienie, rak ma dodatkową ochronę
	Wymienia dwa gatunki ryb żyjących w ławicach- 1 pkt	- szprot - dorsz - śledź - makrela
	Wybiera poprawną odpowiedź- 1 pkt	Odp. b)
	Podaje prawidłową odpowiedź- 1 pkt	Odp. c)
	Wymienia dwa lub trzy- 1 pkt.	Winiary Świętokrzyskie Jelonek
	Za prawidłowe nazwanie zjawiska fizycznego- 1 pkt	Zmniejszenie napięcia powierzchniowego
	Za wskazanie czynnika wpływającego na opisany proces- 1 pkt	Wilgotność powietrza
	Podaje prawidłową odpowiedź- 1 pkt	Woda zamarzając zwiększa swoją objętość, więc ta sama jej ilość w stanie stałym ma większą objętość niż w stanie ciekłym




LEGENDA:

• Miasta

• Jeziora

---