PROCEDURA UCHWALANIA BUDŻETU JST
Oparta na następujących aktach prawnych: Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych - art. 211-225, 233-271; Uchwały organów stanowiących JST.
Ustawa o finansach publicznych oraz doktryna finansów samorządowych wyróżnia cztery etapy procedury budżetowej:
1. Przygotowanie projektu
2. Uchwalanie budżetu
3. Wykonywanie budżetu
4. Kontrola wykonania
I. Etap sporządzania projektu
1. Projekt do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy organ wykonawczy przedstawia organowi stanowiącemu oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej -celem zaopiniowania.
2. Opinia RIO zostaje przekazana organowi wykonawczemu, który jest zobowiązany przedstawić ją - przed uchwaleniem budżetu - organowi stanowiącemu.
NEGATYWNA OPINIA RIO A PROCEDURA BUDŻETOWA
Wydanie przez RIO negatywnej opinii o projekcie budżetu nie wstrzymuje procedury budżetowej. Organ wykonawczy jest zobowiązany do przedstawienia tej opinii organowi stanowiącemu wraz z odpowiedzią na zarzuty zawarte w niej. Można tez odwołać się od tej opinii. Odwołanie jest rozpatrywane przez Kolegium RIO w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia.
3. Organ wykonawczy przekazuje w ciągu 7 dni od dnia przekazania organowi stanowiącemu projektu uchwały budżetowej informacje do planów finansowych podległym jednostkom.
PRACE NAD BUDŻETEM A DEFICYT
Podczas prac nad przedłożonym budżetem organ stanowiący nie może bez zgody organu wykonawczego wprowadzić zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetowego.
II. Etap uchwalania budżetu
1. Organ stanowiący JST uchwala uchwałę budżetową przed końcem roku budżetowego lub do 31 stycznia roku budżetowego
2. W przypadku nie uchwalenia budżetu w terminie do 31 stycznia RIO ustala budżet JST w zakresie obowiązkowych zadań własnych i zleconych w terminie do końca lutego roku budżetowego.
3. Do czasu uchwalenia budżetu przez organ stanowiący lub ustalenia przez RIO gospodarka finansowa jest prowadzona na podstawie przedłożonego przez organ wykonawczy projektu uchwały budżetowej.
4. Do czasu wejścia w życie uchwały nie wolno dokonywać wydatków i zaciągać zobowiązań.
Treść uchwały budżetowej:
Budżet JST
2. Załączniki: dotacje, plan przychodów i kosztów samorządowych zakładów budżetowych, plan dochodów rachunków dochodów jednostek działających w oświacie
III. Etap wykonywania
1. Wymóg opublikowania uchwały budżetowej zgodnie z zasadą jawności i przejrzystości finansów publicznych.
2. Przedłożenie uchwały budżetowej RIO przez organ wykonawczy w ciągu 7 dni od podjęcie uchwały budżetowej.
3. Po uchwaleniu uchwały budżetowej organ wykonawczy jest zobowiązany w ciągu 21 dni:
- do przekazania podległym jednostkom informacji o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków oraz wysokości dotacji i wpłat do budżetu;
- do opracowania planu finansowego zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych JST ustawami, przyjmując jako podstawę dla tego planu kwotę dotacji przyznanych na ten cel w danym roku budżetowym oraz wielkość dochodów związanych z realizacją tych zadań, które podlegają przekazaniu do budżetu.
4. Nadzór nad wykonaniem budżetu sprawuje organ wykonawczy (specjalne uprawnienia, np. dokonywanie wydatków; blokowanie wydatków; dysponowanie rezerwami budżetowymi).
IV. Etap kontroli
1. Organ wykonawczy przedstawia organowi stanowiącemu JST oraz RIO informacje o przebiegu wykonania budżetu JST za pierwsze półrocze w terminie do dnia 31 sierpnia, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej, a także informację o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej oraz sprawozdanie z wykonania planów finansowych samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną za pierwsze półrocze.
2. Organ wykonawczy JST przedstawia organowi stanowiącemu w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku budżetowym sprawozdanie z wykonania budżetu, sprawozdanie z wykonania planów finansowych samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną oraz informacje o stanie mienia komunalnego.
ROLA BIEGŁEGO REWIDENTA I KOMISJI REWIZYJNEJ
Roczne sprawozdanie finansowe JST, w której liczba mieszkańców przekracza 150 tys. podlega badaniu przez biegłego rewidenta.
Komisja rewizyjna kontroluje działalność organu wykonawczego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych i jednostek pomocniczych gminy. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich Klubów. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu JST i występuje do 15 czerwca roku następującego po roku budżetowym z wnioskiem do organu stanowiącego w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium organowi wykonawczemu. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez RIO.
3. Organ stanowiący podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium w terminie do 30 czerwca roku następującego po roku budżetowym. Przed podjęciem tej uchwały organ stanowiący zapoznaje się z następującymi informacjami: sprawozdaniem z wykonania budżetu JST, sprawozdaniem finansowym, opinią z badania sprawozdania finansowego, opinią RIO, informacją o stanie mienia JST, stanowiskiem komisji rewizyjnej. Nieudzielanie absolutorium oznacza: w gminie podjęcie inicjatywy o referendum w sprawie odwołania organu wykonawczego; w powiecie i województwie wniosek o odwołanie organu wykonawczego.
1