Procedura uchwalania budżetu ogólnego UE

• Komisja Europejska przygotowuje projekt budżetu, który uwzględnia– w ramach perspektywy finansowej na dany okres – przewidywane wpływy i wydatki związane z realizowaniem przez UE jej polityk Wspólnotowych oraz koszty funkcjonowania instytucji Wspólnotowych.
• Projekt ten jest przedkładany Radzie Europejskiej, która po wniesieniu poprawek zatwierdza go kwalifikowaną większością głosów.
• Następnie Rada przekazuje projekt budżetu do rozpatrzenia Parlamentowi Europejskiemu.
• Po zatwierdzeniu przez PE budżet uważa się za ostatecznie przyjęty.
• Parlament Europejski może jednak zaproponować Radzie modyfikację wydatków „obligatoryjnych” oraz większością głosów wnieść poprawki dotyczące wydatków „nieobligatoryjnych”.
• Jeżeli PE wniesie poprawki, to projekt wraca do Rady, która może je zatwierdzić i wtedy budżet w takim poprawionym kształcie uważa się za przyjęty.
• Jeżeli natomiast Rada zmodyfikuje poprawki Parlamentu lub je odrzuci, to projekt budżetu wraca do ponownego rozpatrzenia przez PE. Zmiany wniesione przez Radę wymagają przyjęcia zwykłą większością głosów.
• Jeżeli budżet nie zostanie przyjęty przez początkiem nowego roku, do czasu jego uchwalenia gospodarka finansowa Unii opiera się na upoważnieniu do ponoszenia miesięcznie wydatków w wysokości nie większej niż 1/12 wydatków roku poprzedniego.

Powstawanie budżetu [edytuj]

Zasadnicze elementy procedury budżetowej zawarty zostały w art. 272-276 (ex. 203-206) Traktatu o Wspólnocie Europejskiej^[1]. Głównymi organami zaangażowanymi w jego powstawanie, realizacją i kontrolę są: Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski oraz Trybunał Obrachunkowy^[4]. Wstępny projekt budżetu sporządzany jest przez Komisję Europejską na podstawie preliminarzy wydatków przygotowanych do końca czerwca przez instytucje wspólnotowe^[4]. Następnie, do końca sierpnia, Komisja przedkłada sporządzone zestawienie Radzie^[4]. Rada ma wówczas prawo wprowadzenia skonsultowanych z Komisją poprawek, po czym uchwala projekt budżetu i najpóźniej do 5 października przedkłada go Parlamentowi^[4]. Wyrażenie przez PE w ciągu 45 dni zgody na projekt jest równoznaczne z uchwaleniem budżetu^[4]. Parlament może także zaproponować poprawki, co powoduje powrót projektu do dalszej pracy w Radzie (tzw. drugie czytanie)^[4]. Może ona poprawki zaakceptować lub odrzucić i ustala jednocześnie poziom wydatków obligatoryjnych^[4]. Po tym ustaleniu Parlament ma prawo jedynie do korygowania poziomu wydatków nieobligatoryjnych, po czym Przewodniczący PE stwierdza uchwalenie budżetu^[4]. Parlament ma także możliwość zażądania przedłożenia nowego projektu, co skutkuje jednoczesnym wprowadzeniem systemu finansowania Wspólnoty, w którym do czasu uchwalenia nowego budżetu wydatki w każdym kolejnym miesiące nie mogą przekroczyć limitu 1/12 łącznych wydatków ubiegłego roku budżetowego^[4]. Po zakończeniu roku budżetowego rozliczenie z jego wykonania przedstawiane jest Parlamentowi i Radzie przez Komisję Europejską^[4]. Jednocześnie sprawozdanie roczne opracowuje Trybunał Obrachunkowy^[4]. Przed udzieleniem Komisji absolutorium Parlament ma prawo zażądania dodatkowych informacji^[4].

becnie obowiązująca ustawa z 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych weszła w życie 1 stycznia 1995 roku. Ze względu na zmiany społeczno-ekonomiczne w kraju i rozwój rynku zamówień publicznych była osiemnaście razy nowelizowana. Spowodowało to brak przejrzystości, spójności i precyzji przepisów, co sprzyja świadomemu łamaniu zasad wydatkowania środków publicznych.

Również dostosowanie polskiego prawa do standardów Unii Europejskiej wymaga stworzenia nowego spójnego aktu prawnego, regulującego problematykę zamówień publicznych. Obowiązująca ustawa spełniała w dużym stopniu wymogi prawa europejskiego. Zmiany wprowadzone w ubiegłych latach nie usunęły niektórych rozbieżności oraz nie wdrożyły do polskiego systemu zamówień publicznych części instytucji prawnych, np. koncesji na roboty budowlane, atestacji czy koncyliacji. A przecież od osiągnięcia pełnej zgodności polskiego prawa z regulacjami unijnymi zależeć będzie nieskrępowany dostęp polskich wykonawców do europejskiego rynku zamówień publicznych.

Uchwalenie ustawy ma na celu:

• zapewnienie spójnej, kompleksowej regulacji dotyczącej zamówień publicznych, uwzględniającej zróżnicowanie mechanizmów udzielania zamówień w zależności od ich wartości;

• pełne dostosowanie polskiego prawa o zamówieniach publicznych do wymogów UE (szczególnie chodzi o zgodność z dyrektywami unijnymi);

• rozszerzenie i umocnienie istniejących w systemie prawa mechanizmów ograniczających korupcję;

• likwidację zbędnych obciążeń biurokratycznych i wprowadzenie rozwiązań ułatwiających przedsiębiorcom dostęp do rynku zamówień.

Pomysł pełnego unormowania tematyki zamówień publicznych w jednym akcie prawnym spowodował, że nowej ustawie nadano tytuł Prawo zamówień publicznych.

Wartość zamówienia a przepisy ustawy

Ustawa będzie stosowana, gdy wartość udzielanego zamówienia będzie przekraczała równowartość wyrażonej w złotych kwoty 6.000 euro. Dzięki temu zamawiający będą mogli lepiej dostosować się do realiów rynku. Z kolei mniejsi przedsiębiorcy będą mogli realizować niewielkie usługi, dostawy i roboty budowlane na rzecz zamawiających.

Przewidziano także podwyższenie z 30.000 euro do 60.000 euro progu, poniżej którego stosować się będzie tzw. procedurę uproszczoną. Zmniejszy to obciążenia biurokratyczne przy udzielaniu zamówień o mniejszej wartości. Umożliwi też zachowanie wymogów prawa pierwotnego UE oraz podstawowych zasad systemu zamówień publicznych i przepisów, które służą wyborowi najkorzystniejszej oferty. Zaproponowane rozwiązania zwiększą także samodzielność zamawiających przy udzielaniu takich zamówień i znacznie podniosą zakres ich odpowiedzialności za prawidłowość postępowań.

Jeżeli wartość zamówienia przekroczy równowartość wyrażonej w złotych kwoty 60.000 euro, stosowana będzie procedura podstawowa, zgodna z dyrektywami UE.

W przypadku zamówień o największej wartości, udzielanych w tzw. procedurze zaostrzonej (tzn. powyżej 5.000.000 euro dla dostaw lub usług oraz 10.000.000 euro dla robót budowlanych), przewidziano nałożenie na zamawiających dodatkowych rygorów związanych z postępowaniem.

Zakres przedmiotowy ustawy

W projekcie zawarto odmienną od dotychczasowej definicję zamówień publicznych, co wynika z dostosowania jej do definicji zawartej w dyrektywach unijnych. Zamówieniami publicznymi są umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane.

Utrzymano podział zamówień na trzy rodzaje: dostawy, usługi i roboty budowlane. Nieznacznie zmieni się definicja dostaw, a nie zmieni się definicja usług. Większe zmiany dotyczyć będą definicji robót budowlanych, co wynika z konieczności dostosowania polskiego prawa o zamówieniach publicznych do wymogów wynikających z określonej dyrektywy unijnej.

Zakres podmiotowy ustawy

Katalog podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy zmienił się ze względu na potrzebę pełnego dostosowania naszych przepisów do dyrektyw unijnych.

Ustawa będzie stosowana do udzielania zamówień publicznych przez jednostki sektora finansów publicznych, o których mowa w ustawie z 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych.

Grupą podmiotów, zobowiązanych do stosowania ustawy, są również nie będące jednostkami sektora finansów publicznych państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Kolejną grupą zamawiających będą osoby prawne utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb powszechnych, nie mających charakteru przemysłowego i handlowego, przy zachowaniu dodatkowych warunków przedstawionych w ustawie.

Regulacja obejmie podmioty prowadzące działalność w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji.

Ustawę stosować będą także inne niż ww. podmioty, jeżeli ponad 50 proc. wartości udzielanego przez nie zamówienia publicznego będzie finansowane ze środków publicznych lub przez jednostki sektora finansów publicznych, nie posiadające osobowości prawnej państwowe jednostki organizacyjne nie będące jednostkami sektora finansów publicznych bądź osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb powszechnych, nie mających charakteru przemysłowego i handlowego.

Ustawa będzie się również odnosiła do podmiotów, którym podmioty wymienione w ustawie, udzieliły koncesji na roboty budowlane. Obowiązek stosowania ustawy będzie dotyczył także jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz ich jednostek zależnych.

Wyłączenia stosowania ustawy

Zgodnie z nowym katalogiem wyłączeń, ustawa nie będzie miała zastosowania do zamówień związanych ze zobowiązaniami międzynarodowymi.

W stosunku do obowiązującego stanu prawnego zmodyfikowany zostanie katalog wyłączeń przedmiotowych.

Ustawa nie będzie stosowana wobec zamówień, których przedmiotem jest uzbrojenie w rozumieniu ustawy z 29 listopada 2000 roku o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw.

Wyłączeniem przedmiotowym objęte będzie również nabycie własności i innych praw do nieruchomości. Ustawy nie będzie się też stosować do umów z zakresu prawa pracy.

Nowy jest przepis umożliwiający odstąpienie od ustawy, w przypadku zamówień objętych tajemnicą państwową, zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych, lub zamówień dotyczących istotnych interesów bezpieczeństwa państwa.

Wyłączeniem objęto również zamówienia na usługi udzielane innemu zamawiającemu, któremu przyznano wyłączne prawo do świadczenia tych usług.

Przewidziano też wyłączenie kwotowe będące de facto dolnym progiem zastosowania ustawy. Obejmuje ono zamówienia i konkursy, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 6.000 euro.

Ustawa nie będzie stosowana do zamówień, których przedmiotem są m.in. usługi: arbitrażowe lub pojednawcze, NBP, telekomunikacyjne świadczone drogą satelitarną i inne wymienione w ustawie.

Zasady systemu zamówień publicznych

Chodzi o zasady: decentralizacji, jawności, uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, bezstronności i pisemności.

Postępowanie o udzielenie zamówienia

Szczegółowo omówiono kwestie: przygotowania i przeprowadzenia postępowania, opisu przedmiotu zamówienia, ustalenia wartości zamówienia i wykluczenia z postępowania.

Katalog procedur

Zamówienia będą udzielane w trybach: 1) przetargu nieograniczonego; 2) przetargu ograniczonego; 3) negocjacji z ogłoszeniem ; 4) negocjacji bez ogłoszenia; 5) zapytania o cenę; 6) zamówienia z wolnej ręki; 7) aukcji elektronicznej.

W zakresie swobody wyboru trybu przez zamawiającego zrównane zostaną procedury przetargu nieograniczonego i przetargu ograniczonego, a w przypadku zamówień o wartości nie przekraczającej 60.000 euro i zamówień sektorowych, niezależnie od wartości przedmiotu zamówienia, także negocjacji z ogłoszeniem. Dla przetargów: nieograniczonego i ograniczonego nie przewidziano żadnych przesłanek zastosowania.

Wybór negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia oraz zapytania o cenę, a także zamówienia z wolnej ręki i aukcji elektronicznej będzie możliwy wyłącznie na podstawie przesłanek określonych w ustawie.

Procedury udzielania zamówień – oprócz zapytania o cenę i aukcji elektronicznej – są zgodne z procedurami unijnymi. Zapytanie o cenę i aukcję elektroniczną będzie można stosować tylko do zamówień o wartości niższej niż określona w dyrektywach. Oznacza to, że dopuszczenie tych trybów nie będzie sprzeczne z prawem unijnym.

Wybór najkorzystniejszej oferty

W projekcie wyodrębniono rozdział pod takim tytułem, aby zawrzeć w nim przepisy wspólne dla wszystkich trybów udzielania zamówień, z wyjątkiem trybu z wolnej ręki.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia, tak jak obecnie, wykonawca będzie mógł złożyć tylko jedną ofertę w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Nowym rozwiązaniem będzie możliwość złożenia oferty, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym przy pomocy ważnego certyfikatu.

Przyjęto, tak jak w obowiązującej ustawie, możliwość składania ofert wariantowych (przewidujących inny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia), jeżeli cena nie jest jedynym kryterium wyboru.

Założono bardziej rozbudowaną regulację dotyczącą oferty częściowej. Przewidziano w zasadzie takie same rozwiązania dotyczące otwarcia ofert, wprowadzając nowy obowiązek dla zamawiającego.

Wprowadzono regulacje umożliwiające poprawianie omyłek rachunkowych przez zamawiającego, czego nie było w obowiązującej ustawie.

Zrezygnowano z obowiązku unieważnienia postępowania, gdy wpłynęły mniej niż dwie oferty nie podlegające odrzuceniu, z wyjątkiem postępowania prowadzonego w trybie zapytania o cenę i trybie aukcji elektronicznej.

Przepisy szczególne

W ustawie uregulowano kwestie dotyczące: konkursu, zamówień sektorowych, koncesji na roboty budowlane i zamówień na zasadach szczególnych.

Projekt wprowadza daleko idące zmiany odnośnie konkursów. Najważniejsza z nich polega na przeniesieniu całej problematyki dotyczącej konkursu do ustawy i rezygnacji z rozporządzenia wykonawczego. Wprowadzono też obowiązek stosowania procedur zamówień publicznych do koncesji na roboty budowlane. Przepisy o zamówieniach publicznych obejmą sektory: wydobywczy, gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji. Dla zamówień sektorowych przewidziano procedurę koncyliacyjną i atestację.

Procedura koncyliacyjna – dotyczy sytuacji, gdy wykonawcy uważają, że ich interes prawny doznał lub może doznać uszczerbku w wyniku naruszenia przez zamawiającego polskich i unijnych przepisów w zakresie zamówień publicznych. Wtedy wykonawcy mogą wnioskować do Komisji Europejskiej o wszczęcie postępowania koncyliacyjnego. Polegałoby ono na rozpatrzeniu wniosku przez rozjemców akredytowanych przy Komisji Europejskiej.

Atestacja – polega na poddaniu przez zamawiających okresowemu badaniu procedur udzielania zamówień. Chodzi o uzyskanie świadectwa, że w określonym czasie procedury te były zgodne z polskimi i europejskimi przepisami dotyczącymi udzielania zamówień.

Umowy w sprawach zamówień

Utrzymano tradycyjną regulację, że do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Podobnie jak obecnie, umowa będzie musiała być zawarta w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Zaproponowano też rozwiązania mające na celu odbiurokratyzowanie trybu zawierania umów.

Aby zapobiec nieprawidłowościom zachodzącym w związku z wykonywaniem umów, w projekcie zawarto regulacje utrudniające zmianę treści umowy po wyborze najkorzystniejszej oferty. Doprecyzowano postanowienia dotyczące nieważności umów.

Kontrola

Przewidziano wzmocnienie pozycji prezesa UZP, jako organu kontrolnego, co wynika z konieczności wypełniania zobowiązań wynikających ze strategii antykorupcyjnej rządu, oraz objęcia kontrolą środków z UE przyznanych nam w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.

Prezesowi UZP będzie przysługiwało prawo kontroli bieżącej na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i kontroli obligatoryjnej postępowań przed zawarciem umowy w przypadkach zamówień o największej wartości. Doprecyzowano i uszczegółowiono zasady kontroli sprawowanej przez prezesa UZP. Wyróżniono kontrolę: uprzednią i następczą.

Środki ochrony prawnej

Są podstawowym instrumentem służącym ochronie interesów wykonawców. Sprzyjają kontroli prawidłowości udzielania zamówień publicznych. Utrzymano środki zaskarżenia w formie protestu i odwołania oraz skargi do sądów okręgowych. W projekcie określono je jako środki ochrony prawnej. Obecnie funkcjonują środki odwoławcze i skarga.

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy

Przewidziano zwiększenie odpowiedzialności zamawiających za podejmowane decyzje. Zawarto sankcje za naruszenie prawa o zamówieniach publicznych przez zamawiających spoza sektora finansów publicznych, których nie obowiązuje ustawa o finansach publicznych w tym zakresie.

Wysokość kary zależeć będzie od wartości zamówienia. Przy najmniejszych zamówieniach wyniesie 3.000 zł. Jeśli wartość przedmiotu zamówienia przewyższać będzie równowartość kwoty 5.000.000 euro dla usług lub dostaw oraz 10.000.000 euro dla robót budowlanych – kara wyniesie 150.000 zł. Środki te trafią do budżetu państwa.

Indywidualną odpowiedzialnością zostaną objęte wszystkie osoby po stronie zamawiającego, w tym uczestniczące w pracach komisji przetargowej.

Ustawa ma wejść w życie po 30 dniach od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać od 30 kwietnia 2004 roku.

Rada Ministrów zaleciła prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych przeprowadzenie dodatkowych uzgodnień z ministrem infrastruktury w zakresie zgłoszonej przez niego uwagi.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Prawo zamówień publicznych.

Definicja z.p. w sensie szerokim (ogólnym):
Zamówienia publiczne ? zakup dóbr i usług dokonywany przez państwo i inne podmioty publiczne.

Cechy (charakterystyka) z.p.:
1. z.p. realizowane są na rzecz podmiotów publicznych tzn. jednostek państwowych i samorządowych. Przedmiotem z.p. mogą być również inne podmioty publiczne, będzie to omówione później.
Podmiot, który zamawia ? decyduje co jest przedmiotem zamówienia określany jest mianem podmiotu zamawiającego. Doktryna posługuje się czasem podmiot zlecający ale raczej nie używamy tego pojęcia.
2. realizatorem z.p. może być każda osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.
Realizatorem z.p. jest wykonawca (w prawie międzynarodowym - dostawcą, oferentem, w prawie wspólnotowym dyrektywy posługują się pojęciem kandydat tj. ten, kto ubiega się o zamówienie, ale bierze udział w przetargu ograniczonym).
Wykonawca będzie realizował zamówienie gdy spełni warunki wynikające z ustawy.
3. przedmiot zamówienia ? roboty budowlane, dostawy i usługi.
4. zamówienia te opłacane są najczęściej ze środków publicznych (z budżetu państwa czy jednostek samorządu terytorialnego).
5. zamówienia udzielane na podstawie określonych procedur (procedury przetargowe ? ograniczone, nieograniczone).

Zamówienia publiczne w aspekcie ekonomicznym
Najistotniejszym elementem jest to, co wpływa na kształt gospodarki. Ekonomiści jeśli oceniają z.p. koncentrują się na przedmiocie z.p. na opisie przedmiotów (elementy robót budowlanych. Najistotniejszą rzeczą jest najkorzystniejsza oferta (cena) ? wybierana przez zamawiającego choć nie jest to jedyne kryterium. Z.p. odgrywają ogromna rolę w walce z bezrobociem sprzyjają rozwojowi krajów zacofanych gospodarczo. Istnieją pewne rozwiązania prawne, które przewidują pewne uprzywilejowania na rzecz krajów rozwijających się. Co do zasady nie ma możliwości stosowania preferencji krajowych w polskim prawie z.p.
Umowa w sprawie z.p. próbuje uregulować procedurę z.p. w świecie. Umowa ta zakłada, że pomimo, że jedną z zasad z.p. jest równość to można stosować pewne uprzywilejowanie, dodatkowych preferencji ale tylko w stosunku co do krajów mających status kraju rozwijającego się.
Jeżeli chodzi o walkę z bezrobociem w polskim prawie jest przepis, który przy realizacji z.p. bierze się pod uwagę liczbę osób zamieszkałych na tym terenie.

Zamówienia z punktu widzenia nauk społecznych
Od 1996r. podejmowano pierwsze działania, które mówiły o wykorzystaniu w z.p. elementów tzw. prospołecznych. W 2001r. KE przygotowała komunikat, w którym wskazywano w jaki sposób dochodzi do dyskryminacji na rynku z.p. Podnoszono tu dwie kwestie:
1. dyskryminacje kobiet w z.p.
2. ograniczenie dostępu do rynku z.p. zakładom pracy chronionej

Przy realizacji z.p. trzeba wziąć pod uwagę pewne warunki w jakich są wykonywane pewne czynności, oraz duże znaczenie ma sposób wykonywania tych z.p. przez wykonawców i oddziaływanie na konsumentów. Z.p. bardzo istotnie wpływją na rynek konkurencji, jakość świadczonych usług, wydajność itd.

Zamówienia publiczne w aspekcie prawnym
System z.p. ? w Polsce pewien zbiór przepisów. Prawo prywatne ? polska doktryna zalicza polskie prawo z.p. do prawa prywatnego.
Kwestia dot. posługiwania się pojęciem z.p.
1. na gruncie prawa międzynarodowego:
? zamówienie rządowe albo zamówienia państwowe - realizowane na rzecz rządu państwa ? termin ten nie ma nic wspólnego z tym samym terminem w państwach europejskich
? zamówienia publiczne ? termin ustawowy i tylko ten jest właściwy, jeżeli analizujemy polskie regulacje w zakresie zawierania tego typu umów.

Na gruncie prawa międzynarodowego z.p., kontrakty, zmówienia rządowe są to synonimy, jak patrzymy tylko na prawo wspólnotowe posługujemy się tylko z.p. lub umowa dot. roboty budowlane dostawy i usługi.

Charakterystyka zamówień publicznych w prawie wspólnotowym
I. źródła prawa wspólnotowego z.p.:
- prawo pierwotne (prawo traktatowe) w sprawie z.p.
- prawo wtórne (prawo pochodne) ? dyrektywy UE w sprawie z.p.

W państwach członkowskich istniały dość długo tendencje do ograniczania rynku z.p. tylko i wyłącznie do własnych podmiotów, przedsiębiorców, było to związane z preferencjami np. cenowymi, wykorzystanie podmiotów krajowych, czy surowców krajowych przy realizacji zamówień. Bardzo niechętnie realizowano regulacje wspólnotowe mające na celu ujednolicenie zasad i procedur udzielania z.p. Żeby przeciwdziałać tym zjawiskom UE podjęła kroki mające na celu zmotywowanie krajów członkowskich do przestrzegania regulacji dyrektyw, głównie chodziło o system odwoławczy.
Jedną z głównych inicjatyw UE było sporządzenie tzw. Białej Księgi ? składała się z dwóch rozdziałów:
I rozdział - dot. zagadnień związanych z dostosowaniem prawa państw europy środkowej i wschodniej do wymogów jednolitego rynku europejskiego.
II rozdział - odnosił się do zagadnień w zakresie, których ustawodawstwo krajowe wymagało dostosowania do regulacji wspólnego rynku.
Tutaj KE wskazywała w jaki sposób dochodzi do naruszeń podstawowych zasad przyznania z.p. wskazywano tu na:
? rozwój korupcji
? podkreślano, że ograniczony jest dostęp do rynku z.p. małych i średnich przedsiębiorców m.in. poprzez brak dostępu do ogłoszeń o z.p.
? wskazywano na ograniczenia z.p. w zakresie ochrona środowiska
? bezpieczeństwo, obronność kraju.

Były to pierwsze działania UE, które wskazywały na przejawy ograniczeń i naruszeń stosowanych przepisów. Podkreślano, że kraje członkowskie notorycznie naruszały przepisy w zakresie z.p.
To miało zapoczątkować podjęcie pewnych działań debatę nad przyjęciem nowych rozwiązań na wspólnotowym rynku z.p. Chodziło tu o wyeliminowanie niekorzystnych zjawisk oraz zaistniała potrzeba wyjaśnienia terminów, instytucji, które występowały w dyrektywach WE. Tego rodzaju debata odbyła się w 1996r przejęto Zieloną Księgę zatytułowaną ? Polityka z.p. UE w poszukiwaniu rozwiązań?. Był ona sporządzona w celu stworzenia tzw. ram tematycznych dla debaty jak poprawić sytuacje na rynku z.p.
Sprawą istotną jest dostosowanie prawa unijnego tj dyrektyw WE do umowy w sprawie z.p. tj. tzw. umowa o zamówieniach rządowych GATT ? układ ogólny w sprawie taryf celnych. GATT doprowadził do umowy w sprawie z.p. określa ona zasady procedury z.p. na rynku światowym. Podkreślano, że dyrektywy unijne powinny być spójne.

W źródłach normatywne z.p. wspólnotowego rynku z.p.w Traktatach WE mamy tylko
1 artykuł przepis, który odnosi się do z.p. tj. art.163

Zasady będące podstawą wydawanych orzeczeń przez ETS, zasady funkcjonowania rynku wspólnotowego na które powołują się dyrektywy UE a także inne źródła prawa pochodnego :
- niedyskryminacji (równości)
- swobodnego przepływu towarów
- swobodnego świadczenia usług
- wolnej przedsiębiorczości (swobody działalności gospodarczej)

Prawo wtórne:
I. dyrektywy UE w zakresie z.p. (służą do ujednolicenia przepisów, wiążą państwa co do celu)
? I dyrektywa 1971 rok ? dot. robót budowlanych, określała warunki jakie wykonawca ma spełniać przy realizacji z.p., omawiała procedury z.p. szczegółowo została omówiona procedura przetargowa.
Przez kolejne lata zmieniano dyrektywę w zakresie robót budowlanych co doprowadziło, do sytuacji, że do 2004 r. funkcjonowały tzw. 3 dyrektywy bazowe: tj. odrębna na roboty budowlane (pierwsza pojawiła się w 1996r.), na dostawy (1976r.) i na usługi.

Istniały 3 różne przepisy dot. z.p. i ta zielona księga miała je połączyć. I tak w 2004r. przyjęto dyrektywę określoną dyrektywą klasyczną. Poza tymi dyrektywami obowiązywała również dyrektywa sektorowa. Mamy jeszcze dwie dyrektywy odwoławcze.

Od 1996r. trwała debata na temat zmian w systemie udzielania z.p. W lutym 1999r. PE przyjął rezolucje dot. nowelizacji przepisów wskazując na potrzebę wprowadzania zmian m.in. w zakresie wprowadzenia wymogów prospołecznych, proekologicznych, nowych trybów udzielania z.p. itd.

10.05.2000r. Komisja Europejska przyjęła dwie propozycje nowych dyrektyw i ostatecznie 29.01.2004r. Parlament Europejski zatwierdził ostateczne teksty dyrektyw. W Dzienniku Urzędowym UE z dnia 30.04.2004r. opublikowano:
1) dyrektywę klasyczną nr 18 tj. dyrektywa dot. koordynacji procedur udzielania z.p. na dostawy usługi i roboty budowlane.
2) dyrektywę sektorową nr 17 dot. Koordynacji procedur udzielania z.p. przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych.
Obydwie dyrektywy obowiązują od 31.01.2006r.

Dyrektywy odwoławcze:
1) dyrektywa z 1989r. dot. stosowania procedur odwoławczych przy zamówieniach na dostawy, usługi i roboty budowlane
2) dyrektywa z 1992r. dot. stosowania procedur odwoławczych w sektorze gospodarki wodnej, energetyki, transportu, usług telekomunikacyjnych.

Charakterystyka dyrektywy klasycznej i sektorowej:
Cele dyrektyw:
1. przejrzystość aktów obecnie obowiązujących tekstów tj. przepisów instytucji, które wstępowały w dotychczas obowiązujących dyrektywach
2. zmiana progów obowiązywania dyrektyw (sumy, kwoty progowe)
3. walka z korupcją
4. prowadzenie postępowania w drodze elektronicznej i możliwość prowadzenia tzw. dialogu między wykonawcą a zamawiającym, dialog konkurencyjny (nowy tryb udzielania z.p.)

Prawo zamówień publicznych ? wykład II 04.03.2006 r.

Cele przyjęcia nowych dyrektyw przez Parlament Europejski i Radę UE:
- potrzeba ujednolicenia, uproszczenia przepisów w dyrektywach bazowych; uproszczenie polegało na doprecyzowaniu pojęć i instytucji, ujednolicenie ? połączenie trzech dyrektyw,
- konieczność określenia kwot progowych w jednostce ?, a nie w różnych wartościach,
- korelacje dyrektyw z kodeksem GAT,
- potrzeba zapewnienia realizacji wykorzystywania instytucji, które czuwają nad zasadą konkurencji, w szczególności gdy realizatorem zamówienia jest podmiot publiczny,
- istnienie postulatów proekologicznych,
- podkreślano rolę elektronicznego systemu zakupów, który miałby usprawnić dokonywanie zakupów poprzez:
wykorzystanie aukcji elektronicznej - aukcja ma przyspieszyć wybór wykonawcy, można ją stosować nie tylko na dostawy, usługi ale także na roboty budowlane,
dynamiczny system zakupów ? istnieje możliwość dokonania wyboru dostawcy w drodze elektronicznej, do określonych wartości kwotowych.
- w dyrektywie sektorowej zwraca się uwagę na wyłączenie sektora telekomunikacyjnego spod regulacji wspólnotowej w związku z jego liberalizacją.

Zamówienia publiczne to umowy o charakterze odpłatnym zawierane pomiędzy instytucjami zamawiającymi a jednym lub więcej wykonawcami, których przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych, dostawa produktów lub świadczenie usług.

PRZEDMIOT ZAMÓWIEN PUBLICZNYCH

1. Dostawy ? to kupno, leasing lub najem, kupno na raty itp.

2. Roboty budowlane ? wykonanie albo zarówno wykonanie jak i zaprojektowanie robót związanych z jedną z działalności wymienionych w załączniku do dyrektyw.

3. Usługi ? inne zamówienia publiczne niż na dostawy czy roboty budowlane ( w załączniku do dyrektyw istnieje podział usług na priorytetowe i niepriorytetowe. Priorytetowe to np. usługi finansowe, badawczo ? rozwojowe, informatyczne, niepriorytetowe to np. usługi hotelarskie, transport kolejowy, usługi prawne, restauracyjne).

Kwoty wartości zamówienia decydują o stosowaniu dyrektyw, mają znaczenie ze względu na przedmiot zamówienia (inne kwoty są decydujące przy dostawach inne przy usługach).
4. Kwoty progowe ? na podstawie rozporządzenia Komisji Europejskiej z 28.10.2004 r. dokonano zmian dyrektyw w odniesieniu do progów ich stosowania w zakresie procedur udzielania zamówień publicznych.
a) Dyrektywa klasyczna ? istnieje obowiązek stosowania dyrektyw do zamówień, których przedmiotem są roboty budowlane przekraczające kwotę 5.923.000 ?, w przypadku dostaw i usług jest to kwota przekraczająca 236.000 ?.
b) Dyrektywa sektorowa:
Roboty budowlane ? kwota przekraczająca 5.923.000 ?
Dostawy i usługi ? kwota przekraczająca 473.000 ?

ZAKRES PODMIOTOWY WG DYREKTYW UNIJNYCH

1. Instytucja zamawiającego (strona zamawiająca):
- organy państwowe,
- organy samorządowe regionalne lub lokalne,
- osoby prawa publicznego ? jest to osoba prawna utworzona w celu zaspakajania potrzeb w interesie powszechnym, nie mająca charakteru przemysłowego lub handlowego, finansowana w przeważającej części przez państwo, jst albo inną osobę prawa publicznego, bądź też osobę zależną (zależność kontrolna, finansowa, strukturalna), np. banki państwowe, lotniska, szkolnictwo wyższe, szpitale.
- związek złożony z jednego lub większej liczby w/w podmiotów prawa publicznego (np. porozumienia, stowarzyszenia itp.).

Centralny Podmiot Zamawiający ? podmiot publiczny, który zbierał będzie zamówienia z różnych jednostek publicznych i prowadził będzie postępowania (np. dla wszystkich województw w konkretnej tej samej wspólnej sprawie).

2. Wykonawca ? osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot publiczny lub związki tych podmiotów.

TRYBY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH WG DYREKTYW UE

I. Dyrektywa klasyczna:
1. Procedura otwarta (przetarg nieograniczony) ? wszyscy zainteresowani wykonawcy mogą składać ofertę po spełnieniu konkretnych warunków.
2. Procedura ograniczona (przetarg ograniczony) ? oferty składać mogą konkretni wykonawcy zaproszeni przez zamawiającego).
3. Tryby negocjacyjne ? zamawiający będzie negocjował warunki zamówienia z jednym lub kilkoma wykonawcami. Wyróżniamy:
a) procedurę negocjacyjną z uprzednim ogłoszeniem ? negocjacje poprzedza ogłoszenie publiczne, uczestniczy w nim co najmniej 3 wykonawców,
b) procedurę negocjacyjną bez uprzedniego ogłoszenia:
z udziałem kilku wykonawców (co najmniej trzech),
z udziałem jednego wykonawcy ( polski odpowiednik ? zamówienie z wolnej ręki).
4. Dialog konkurencyjny ? pozwala na połączenie procedur przetargu z negocjacjami. Stosujemy go gdy nie można określić ram finansowych konkretnego zamówienia. Polega na udziale tych wykonawców, którzy spełniają warunki przewidziane przez instytucję zamawiającą, zamawiający prowadzi dialog z dopuszczonymi do udziału kandydatami w celu przeprowadzenia jednego lub większej liczby odpowiednich rozwiązań, a następnie po spełnieniu określonych wymogów zamawiający zaprasza wybranych kandydatów do składania ofert. Dialog konkurencyjny ma zastosowanie w przypadkach szczególnie złożonych tzn. gdy instytucje zamawiającego:
nie mogą obiektywnie określić środków technicznych umożliwiających zaspokojenie ich potrzeb lub realizację celów,
nie mogą określić struktury prawnej lub finansowej danego przedmiotu.

Jako mechanizmy uzupełniające stosowanie w/w trybów dyrektywy przewidują możliwość zastosowania aukcji elektronicznej i tzw. systemu zamówień dynamicznych (są to instrumenty uzupełniające, nie są to odrębne TRYBY !!!)

Dyrektywy UE dają możliwość stosowania aukcji elektronicznej, gdy przedmiotem zamówienia są: dostawy, usługi, roboty budowlane oraz gdy przedmiot zamówienia jest wymierny procentowo lub kwotowo (na przykład poprzez aukcję nie można zamawiać projektowania obiektu, czy usług intelektualnych). W polskim systemie jest ograniczona na usługi i dostawy przy zamówieniach o niskiej wartości i jest to tryb a nie element uzupełniający !!!

Dyrektywa sektorowa pozostawia swobodę doboru trybu. Nie muszą nastąpić określone okoliczności aby zastosować określony tryb (w dyrektywie klasycznej tak).

II. Dyrektywy odwoławcze

1. Od dyrektywy klasycznej ? określa procedurę możliwości dochodzenia roszczeń przez wykonawcę. Wskazuje na następujące środki odwoławcze sensu largo:
a) środki tymczasowe ? mają na celu naprawę domniemanego naruszenia praw czy interesu wykonawcy lub zapobiegnięcia szkodom lub uszczerbkom jakie mógłby pozyskać wykonawca,
b) środki odwoławcze ? np. uchylenie decyzji instytucji zamawiającego lub uznanie jej za nielegalną,
c) przyznanie odszkodowania poszkodowanym wykonawcom.
2. Od dyrektywy sektorowej ? istnieje możliwość wykorzystania dwóch dodatkowych środków ochrony wykonawców:
a) system atestacji ? wydawanie zamawiającemu potwierdzenia, iż w danym czasie stosowane przez niego procedury i praktyki zgodne są z prawem wspólnoty oraz przepisami krajowymi. Atest wydaje instytucja lub osoba legitymująca się odpowiednimi kwalifikacjami z zachowaniem niezależności i bezstronności przy dokonywaniu oceny,
b) system koncyliacji ? postępowanie pojednawcze, które ma na celu osiągnięcie porozumienia pomiędzy zamawiającym, a pokrzywdzonym wykonawcą. Postępowanie to prowadzi arbiter wyznaczony przez organy UE.

UMOWA W SPRAWIE ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH (kodeks GATT)

Umowę to poprzedza porozumienie w sprawie zamówień rządowych podpisane w Rundzie Tokijskiej. GATT powołano do życia w 1947 r. (wszedł w życie w 1948 r.) GATT w obecnym kształcie jest efektem tzw. rund (było ich 8). Umowa w sprawie zamówień publicznych podpisana została w 1979 r. w Genewie, była efektem Rundy Urugwajskiej (ostatniej) zawartej przez wielostronne porozumienie GATT (GATT ? Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu). Umowę w sprawie zamówień publicznych w ramach GATT podpisano 15.04.1994 r. w Marakeszu.

Państwa do momentu powołania GATT państwa stosowały (m.in. w zamówieniach publicznych) różnego rodzaju preferencje na produkty producentów krajowych (w przeliczeniu ceny krajowe były bardziej korzystne). Takie działania państw stały na przeszkodzie zasadzie konkurencyjności, dlatego podpisano tą umowę. Stworzono podstawowe zasady, które pozwoliłyby na jednolite stosowanie zamówień publicznych na rynkach światowych.

1. Zasada konkurencji. wynikają z dyrektyw
2. Zasada jawności.
3. Zasada niedyskryminacji ? zabrania wprowadzania dyskryminacji pomiędzy podmiotami. Zakaz gorszego traktowania podmiotów czy produktów z innego kraju.
4. Zasada traktowania narodowego ? zakłada, że strony umowy zobowiązane są zapewnić innym państwom w stosunku do produktów i wykonawców traktowanie nie mniej korzystne niż przyznane produktom, usługom i dostawcom krajowym.

Dwie ostatnie zasady wynikają z kodeksu GATT oraz rozwijają zasadę równości wynikającą z dyrektyw.

Umowa o zamówieniach publicznych przewiduje stosowanie preferencji w stosunku do określonych podmiotów, mianowicie: państw rozwijających się (posiadających taki status) poprzez stosowanie środków kompensacyjnych (offsetów) a także stosowanie preferencji cenowych (krajowych). Preferencje takie dopuszczalne są jedynie przy procedurze kwalifikacji do udziału w postępowaniu.

Strony GATT: państwa członkowskie UE, USA, Izrael (państwo rozwijające się), Aruba, Hongkong, Kanada, Korea, Japonia itd.

Strony zamawiające wg kodeksu GATT:
- centralne organy administracji rządowej,
- administracja lokalna, regionalna,
- inne podmioty dokonujące zakupów zgodnie z postanowieniami umowy GATT.

ŹRÓDŁA POLSKIEGO PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

1. Źródła formalne (akty normatywne)
a) Konstytucja,
b) Prawo międzynarodowe (prawo wspólnotowe, dyrektywy, rozporządzenia)
c) Ustawy:
- ustawa zamówienia publiczne (Dz.U. Nr 96 poz. 959 z 2004 r.),
- Kodeks cywilny,
- KPA,
- Prawo budowlane ( -> roboty budowlane),
- Ustawa o finansach publicznych z 2005 r. (-> środki publiczne, podmioty zamawiające),
- Ustawa o cenach,
- Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
2. Akty wykonawcze:
- Rozporządzenie Prezesa RM z 30.03.2004 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpatrywaniu odwołań (Dz.U. Nr 56 poz. 547),
- Rozporządzenie Prezesa RM z 07.04.2004 r. w sprawie rodzaju dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz.U. Nr 71 poz. 64).
3. Inne źródła:
- Orzeczenia zespołu arbitrów ? organ rozpatruje odwołania, wydaje orzeczenia:
- Orzeczenia sądów powszechnych,
- Orzeczenia ETS.



Ustawa prawo zamówień publicznych

Systematyka ustawy (ustawa składa się z IX działów).

Dział I ? zawiera przepisy ogólne
Rozdział 1 ? przedmiot regulacji: zawiera terminy, podstawowe pojęcia zawarte w słowniczku składającym się z 13 punktów (do zapamiętania !!), określa podmioty, wyłączenia stosowania ustawy.
Rozdział 2 ? zasady udzielania zamówień
Rozdział 3 ? ogłoszenia: kierowane do organów UE dotyczące zamówień o dużej wartości.
Dział II - Postępowanie o udzielenie zamówienia
Rozdział 1 ? zamawiający i wykonawcy
Rozdział 2 ? przygotowanie postępowania
Rozdział 3 ? tryby udzielania zamówień
Oddział 1: przetarg nieograniczony
Oddział 2: przetarg ograniczony
Oddział 3: negocjacje z ogłoszeniem
Oddział 4: negocjacje bez ogłoszenia
Oddział 5: zamówienie z wolnej ręki
Oddział 6: zapytanie o cenę
Oddział 7: aukcja elektroniczna (w nowej ustawie zmiana na licytację elektroniczną,
sama procedura nie ulega istotnym zmianom)
Rozdział 4 ? wybór najkorzystniejszej oferty
Rozdział 5 ? dokumentowanie postępowań
Dział III ? przepisy szczególne ? także do egzaminu. Rozdział o udzielaniu zamówień publicznych na zasadach szczególnych w nowelizacji ustawy zostanie wykreślony.
Rozdział 1 ? konkurs
Rozdział 2 ? udzielanie i wykonywanie koncesji na roboty budowlane
Rozdział 3 ? zamówienia sektorowe
Rozdział 4 - postępowania na zasadach szczególnych
Dział IV ? umowy w sprawach zamówień publicznych
Dział V ? Prezes Urzędu Zamówień Publicznych ? nie obowiązuje do egzaminu
Dział VI ? środki ochrony prawnej ? w nowelizacji będą zmiany w tym zakresie
Rozdział 1 ? przepisy wspólne
Rozdział 2 ? protest
Rozdział 3 ? odwołanie
Rozdział 4 ? skarga do sądu
Dział VII ? odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy
Dział VIII ? zmiany przepisów obowiązujących
Dział IX ? przepisy końcowe

Rozporządzenie Prezesa RM z 07.04.2004 r. w sprawie rodzaju dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego jakich może żądać zamawiający od wykonawcy ? określa tryb składania dokumentów potwierdzających złożenie wymaganych dokumentów ? rozporządzenie to ulegnie zmianom po wprowadzeniu nowelizacji ustawy prawo zamówień publicznych.

Zmiany które wprowadza nowelizacja ustawy prawo zamówień publicznych (PZP):
1. Dodany zostanie nowy tryb ? dialog konkurencyjny ? tryb podobny do negocjacji z ogłoszeniem, dlatego zmianie ulegną także przepisy regulujące negocjacje z ogłoszeniem.
2. Wprowadzony zostanie konkurs na określone prace 2 dodatkowe rozdziały dotyczące umów ramowych i dynamicznego systemu zakupów. Obecnie o umowach ramowych mówi się w ramach zamówień sektorowych, po zmianie będą możliwe na każdym etapie. Dynamiczny system zakupów polega na korzystaniu ze środków elektronicznych (np. zakupy, zamówienia przez Internet, ale nie jest to tryb!!). Na polskim gruncie PZP licytacja elektroniczna dotyczy małych kwot zamówień usług i dostaw, nie dotyczy zamówień robót budowlanych.
3. Usunięty zostanie funkcja obserwatora, który do tej pory nadzorował zamówienia o bardzo dużych kwotach.
4. Rozszerzony zostanie zakres ustawowego słowniczka (obecnie jest to 13 punktów, ma być 15).
5. Zmianie ulegnie definicja robót budowlanych.
6. Zmienione zostaną progi stosowania ustawy. Kwota 600 tys. ? nie jest to kwota decydującą o stosowaniu przepisów PZP. Odrębne przepisy rozporządzenia Prezesa RM zadecydują o kwotach progowych poszczególnych zamówień i to te kwoty będą decydujące. Rozporządzenie to będzie określało także inne obowiązki stron postępowania, np. składanie wymaganych dokumentów.
7. Zmieniony zostanie katalog wykluczeń ? kiedy wykonawca nie może uczestniczyć w postępowaniu z powodu nierzetelności ? dostosowanie w tym zakresie do dyrektyw UE.
8. Zmienione będą zasady przekazywania informacji przez wykonawców (oferent ma wybór) ? korzystanie ze środków elektronicznych nie wyłącza zasady pisemności.
9. Zmienione będą środki ochrony prawnej: skarga przysługiwać będzie także zamawiającemu (w zamówieniach o dużych wartościach ? 20 tys.? - roboty budowlane, 10 tys.? - zamówienia i dostawy).

ZASADY PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

1. Traktowane są jako postulaty kierowane albo do pracodawcy albo organu stosującego prawo.
2. W znaczeniu dyrektywalnym ? zasada jest wyrażona w formie normatywnej i jest najczęściej klauzulą generalną. Jeśli nie są wprost sformułowane to można je wywieść z analizy poszczególnych przepisów prawnych.

Ustawa PZP wymienia pięć podstawowych zasad wzorem zasad UE:
1. Zasada konkurencji.
2. Zasada jawności. wynikają z dyrektyw
3. Zasada równości.
4. Zasada obiektywizmu i bezstronności (dotyczy tylko zamawiającego).
5. Zasada prymatu.
W literaturze występują jeszcze:
6. Zasada powszechności.
7. Zasada celowości postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Zasada konkurencji ? konkurencja musi być wolna, występować musi na wolnym rynku, aby mówić o konkurencji w ramach PZP, dlatego zasadą szerszą jest zasada konkurencyjności, wolnej konkurencyjności. Pojęcie konkurencji nie zostało uregulowane (definicja normatywna tego pojęcia pojawia się w Mołdawii i Japonii). Konkurencja oznacza rywalizację co najmniej dwóch podmiotów na rynku zamówień publicznych. O konkurencji w ZP można mówić w przypadku wykonawców, którzy chcą zdobyć jakieś zamówienie. Zamawiający musi przestrzegać wolnej konkurencji, nie może podejmować takich działań, które zakłócą na rynku ZP tą zasadę. Ustawodawca poza wolną konkurencją eksponuje konkurencję uczciwą (art. 7 ust. 1), jej adresatem jest podmiot zamawiający na każdym etapie postępowania ZP. Do konkurencji uczciwej odwołują się także przepisy szczególne, podstawowym aktem prawnym decydującym o zakresie uczciwej konkurencji jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 1993 r. oraz ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 2000 r. - która chroni rynek przed praktykami monopolistycznymi. Praktyki monopol. też nie mogą mieć miejsca na rynku ZP.

Instrumenty ochrony konkurencji (umowny podział):
1. Instrumenty prawne o charakterze podmiotowym dotyczące uczestników postępowania:
a) wykluczenie wykonawcy z postępowania o udzielenie ZP,
b) wyłączenie zamawiającego (pracowników podmiotu zamawiającego),
c) obowiązek złożenia oświadczeń i dokumentów przez wykonawców w celu potwierdzenia ich wiarygodności.
2. Instrumenty o charakterze przedmiotowym:
a) sporządzenie specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ) ? podstawa sporządzania ofert. Każdy wykonawca ma równy dostęp do informacji o zamówieniu ? m.in. tak jest realizowana zasada konkurencyjności.
3. Instrumenty kontroli udzielania ZP:
a) kontrola Prezesa Urzędu ZP ? uprzednia lub następcza,
b) kontrola środków ochrony prawnej,
- kontrola protestacyjno-odwoławcza ? w wyniku skorzystania z protestu czy odwołania,
- kontrola sądowa.
c) kontrola zamówień wynikająca z odrębnych przepisów ? uprawnienia NIK, RIO.

Ograniczenia tej zasady:
1. Zamówienia z wolnej ręki (są to zamówienia w których zamawiający negocjuje warunki umowy z konkretnym wykonawcą). Zasada ta nie jest tutaj wyłączona: zamawiający musi dokładnie określić przedmiot zamówienia, ograniczenie występuje jedynie w ilości podmiotów.
2. Ograniczenie zasady wolności umów:
- brak swobody wykonawcy, powierza wykonanie ZP temu, kto złożył najlepszą ofertę,
- kształtowanie treści umowy ? postanowienia umowy zależą od postanowień SIWZ.
4. Możliwość zmiany treści postanowień np. w określonych przypadkach.
5. Prawo odstąpienia zamawiającego od umowy.

Zasada równości (art.7) ? zamawiający ma zapewnić równe traktowanie wszystkich wykonawców (bez względu na kraj pochodzenia, ich strukturę organizacyjną). Zasada ta znalazła uszczegółowienie w innych przepisach (art. 57 ust. 5 ? po noweli będzie to art. 58 ust.4). Instytucje które gwarantują równość m.in. równy dostęp wykonawców do informacji o zamówieniu = ogłoszenia o zamówieniach, równy dostęp do protokołu z udzielenia ZP. Zasada ta jest często podkreślana przy udzielaniu koncesji w zamówieniach sektorowych. Istnieje potrzeba równoczesnego informowania np. wszystkich wykonawców o SIWZ.
Odstępstwa od tej zasady w obecnym stanie prawnym:
1. Dopuszcza się uprzywilejowanie w przypadku zamówień sektorowych (art. 138 c).

Zasada obiektywizmu i bezstronności (art. 7 ust. 2) ? wszelkie czynności podejmowane przez zamawiającego powinny być dokonane bezstronnie i obiektywnie. Instrumenty, które zasadę potwierdzają:
- wyłączenie po stronie zamawiającego.

Zasada jawności (art. 8) ? postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne. Jawność = prawo dostępu do informacji o zamówieniu, głównie za pośrednictwem ogłoszenia wg UE. W Polsce ? dostęp do informacji od momentu wszczęcia postępowania, wgląd do dokumentów.
Potwierdzeniem zasady są przepisy odnoszące się do:
1. Ogłoszeń.
2. Jawności umów (art. 139 ust.3).
3. Obowiązku informowania wykonawców o czynnościach zamawiającego np. zawiadomienie o wykluczeniu wykonawcy.
4. Wyjaśnienia SIWZ i dostarczenia jego wszystkim wykonawcom.
5. Podania informacji o wykonawcy, cenie, terminie wykonania zamówienia.
6. Przekazania informacji o unieważnieniu postępowania.
Art. 8 ust. 3 ? zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji o warunkach zamówienia w przypadkach gdy wynika to z innych przepisów prawa.
Ograniczenia tej zasady:
1. Art. 8 ust. 3 ? nie wolno ujawniać informacji które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
2. Zachowanie poufności w negocjacjach (tryby negocjacyjne).

Zasada pisemności (art. 9) ? wszelkie czynności pomocnicze dla celów dowodowych dokonywane są w formie pisemnej. Natomiast oferta i umowa muszą być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Art. 27 ustawy po nowelizacji ? oświadczenia, wyjaśnienia, wszelkie informacje dokonywane muszą być w formie pisemnej, mogą być składane faksem, elektronicznie ? wybór należy do zamawiającego. Wybrany sposób nie może ograniczać konkurencji, zawsze dopuszczalna jest forma pisemna (poza wyjątkami ustawowymi np. licytacja elektroniczna). Postępowanie z reguły prowadzone jest w języku polskim, ale dopuszczalny jest inny język za zgodą zamawiającego.

Zasada prymatu trybów przetargowych (art. 10) ? podstawowym trybem jest przetarg ograniczony i nieograniczony. Pozostałe tryby są możliwe po zaistnieniu przesłanek określonych w ustawie. Jeśli będzie wykorzystany dodatkowy tryb bez spełnienia tych przesłanek Prezes Urzędu ZP może skierować wniosek do sądu o unieważnienie postępowania, grożą za to sankcje finansowe dla zamawiającego.
Ograniczenia:
1. Nie ma prymatu trybów przetargowych na zamówienia na określone usługi (art. 5) ? usługi niepriorytetowe.
2. Udzielanie zamówień sektorowych następuje na podstawie przetargu ograniczonego lub nieograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem ? są one sobie wtedy równoznaczne.

Zasada powszechności ? oznacza, że wydatkowanie środków publicznych przez podmioty zamawiające podlega regulacji ustawy PZP.

Zasada celowości postępowania o udzielenie ZP (w oparciu o ogólną definicję ZP) ? zamawiający jest związany celem każdej procedury zmierzającej do udzielenia ZP. Nie wolno bezcelowo uruchomić postępowania przetargowego, żeby np. zbadać sytuację na rynku, ponieważ zamawiający poniesie odpowiedzialność majątkową.

Przedmiotem zamówień publicznych są tylko umowy odpłatne, nie mogą nim być np. umowa zamiany, użyczenia, darowizny. Przedmiotem są usługi, dostawy i roboty budowlane.
Roboty budowlane (art. 2 pkt. 8) nauczyć się wszystkich definicji ze słowniczka !!! ? odesłanie do ustawy prawo budowlane. Realizacja obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego za pomocą dowolnych środków zgodnie z wymaganiami zamawiającego.
Terminy związane z obiektem budowlanym oraz innymi związanymi z robotami budowlane tłumaczone są poprzez odesłanie do prawa budowlanego.
Obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego:
1. Budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi.
2. Budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, np. mosty, cmentarze, lotniska, drogi. Wszystko to co nie jest budynkiem i obiektem małej architektury.
3. Obiekt małej architektury, np. obiekt kultu religijnego ? kapliczki, krzyże przydrożne, posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, huśtawki, drabinki, piaskownice, śmietniki.

Dostawy (art. 2 pkt.2) ? nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, najmu, dzierżawy oraz leasingu. Chodzi tutaj o wszelkie umowy cywilnoprawne, nazwane czy nienazwane. Istotne jest aby było określone w nich na jaki okres czasu własność zostanie przeniesiona i jaka jest cena. Przedmiotem dostaw mogą być: rzeczy ruchome i nieruchomości, przynależności, pożytki cywilne i naturalne, przedsiębiorstwa, energia, prawa majątkowe zbywalne, prawa własności intelektualnej, prawa autorskie, wierzytelności.

Usługi (art. 2 pkt. 10) ? wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy. Mamy z nimi do czynienia bardzo często przy umowach zlecenia. Należy bardzo starannie analizować umowy, aby nie pomylić usług z dostawami.

Zamówienia mieszane (art. 6) ? mamy z nimi do czynienia gdy przedmiotem zamówienia są dostawy i usługi lub roboty budowlane i usługi. Należy rozróżnić ten rodzaj zamówienia od zamówień wspólnych ? realizowanych przez jednostki organizacyjne.

Środki publiczne ? definiowane są w ustawie o finansach publicznych (z 30 czerwca 2005 r.). Zaliczamy do nich:
- dochody publiczne,
- środki pochodzące z budżetu UE,
- środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi,
- przychody budżetu państwa i budżetów jst,
- przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności.

Kwoty progowe ? wartość zamówień, która decyduje o zakresie sformalizowania procedury udzielenia zamówienia publicznego:

1. 6 tys. ? - decyduje o obowiązku stosowania ustawy.
2. 60 tys. ?:
- poniżej tej kwoty nie stosuje się przepisów dotyczących obowiązku publikacji ogłoszeń w Biuletynie Zamówień Publicznych (procedura uproszczona ? art. 4), terminów składania dokumentów,
- poniżej tej kwoty zamawiający nie musi powoływać komisji przetargowej (może, nie musi),
- powyżej tej kwoty ? obowiązkowo musi być powołana komisja przetargowa, przy czym przy zamówieniach mniejszych niż określone w Rozporządzeniu Prezesa RM zamawiający przekazuje ogłoszenie o przetargu nieograniczonym Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych.

Kwoty określone w Rozporządzeniu Prezesa RM w sprawie kwot wartości zamówień i konkursów od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (projekt).

1. Rozporządzenie dotyczy zamówień o wartości równej lub przekraczającej kwotę:
Roboty budowlane: 5.278.000 ?
Dostawy lub usługi: 137.000 ?
jeżeli zamówienie jest udzielane przez zamawiającego z sektora finansów publicznych, ale z wyłączeniem podsektora samorządowego, a także przez państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

2. Udzielenie zamówienia publicznego przez innych niż w/w podmioty (w tym jednostki samorządu terytorialnego), jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwotę:
Roboty budowlane: 5.278.000 ?
Dostawy lub usługi: 211.000 ?

3. Udzielenie zamówienia publicznego w zakresie zamówień sektorowych, jeżeli wartość zamówienia jest rowna lub przekracza:
Roboty budowlane: 5.278.000 ?
Dostawy lub usługi: 422.000 ?

4. W przypadku kwoty równych lub przekraczających równowartość 10 mln ? np. przy zamówieniach na dostawy lub usługi, zamawiający umieszcza ogłoszenie o przetargu nieograniczonym w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnopolskim. W przypadku negocjacji bez ogłoszenia zamawiający zaprasza do negocjacji nie mniej niż pięciu wykonawców zapewniających konkurencję.


5. W przypadku kwoty równej lub przekraczającej równowartość 20 mln ?:
- przy zamówieniach na roboty budowlane ? zamawiający zamieszcza ogłoszenie o przetargu nieograniczonym w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnopolskim,
- termin związania ofertą nie może być dłuższy niż 90 dni (dot. robót budowlanych),
- w przypadku robót budowlanych, w trybie negocjacji z ogłoszeniem, istnieje obowiązek zawiadomienia Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o stosowanej procedurze.

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
(źródła informacji o przedmiocie zamówienia)

1. Ogłoszenie ? jest podstawowym źródłem dotyczącym zamówienia. Jest niezbędne przy każdym trybie ZP. Od momentu ogłoszenia, czy publikacji, rozpoczyna się procedura udzielenia ZP. Elementy ogłoszenia zostały określone w ustawie, różnią się w zależności od trybu zamówienia (nie trzeba umieć do egzaminu wyliczeń elementów poszczególnych ogłoszeń).
2. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (SIWZ).
3. Informacje, które mogą uzyskać wykonawcy zainteresowani zwracając się do zamawiającego o wyjaśnienie SIWZ.

W trakcie negocjacji czy dialogu konkurencyjnego istnieje możliwość doprecyzowania postanowień dotyczących ZP, czego procedury przetargowe nie umożliwiają.

Zgodnie z art. 23 opis przedmiotu ZP powinien być jednoznaczny i wyczerpujący. Chodzi tutaj o dokładność określania przedmiotu ZP przy pomocy zrozumiałych określeń.
Opis przedmiotu pozwala na skonkretyzowanie przedmiotu ZP oraz dokonanie SIWZ. Opis następuje w oparciu o Polskie Normy przenoszące normy wspólnotowe. Określając przedmiot ZP za pomocą cech technicznych i jakościowych zamawiający zobowiązany jest zastosować Polskie Normy przenoszące normy europejskie lub inne normy państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszącego te normy.

Definicję Polskiej Normy określa ustawa o normalizacji, natomiast pojęcie norm zharmonizowancych określa ustawa o systemie oceny zgodności ? są to normy krajowe wprowadzające normy europejskie opracowane i zatwierdzone przez Europejskie Organizacje Normalizacyjne.

Przy określaniu przedmiotu ZP istnieje obowiązek korzystania ze wspólnego słownika ZP wprowadzonego Rozporządzeniem Komisji Europejskiej z 2003 r. w Polsce obowiązuje on od 01.05.2005 r. Słownik ten stanowi system klasyfikacji dostaw, usług i robót budowlanych.

SIWZ ? stanowi podstawę do sporządzenia oferty. Określa się w niej przedmiot zamówienia oraz warunki jakie musi spełniać wykonawca. SIWZ jest dokumentem technicznym, czynnością prawną jest dopiero oferta jako oświadczenie woli. SIWZ sporządza się przy prawie wszystkich trybach ZP. Nie ma obowiązku tworzenia SIWZ przy licytacji elektronicznej i przy zamówieniach z wolnej ręki.

art. 36 określa elementy SIWZ, które można podzielić na 3 grupy (podział sztuczny):
1. Elementy dotyczące samej oferty, np. opis przedmiotu ZP, opis kryteriów jakimi będzie kierował się zamawiający, miejsce i czas otwarcia oferty, termin związania ofertą.
2. Elementy dotyczące wykonawców, np. kryteria podmiotowe wykonawców, informacja o dokumentach jakie muszą złożyć wykonawcy, sposób udzielania wyjaśnień dotyczących SIWZ.
3. Elementy dotyczące umowy w sprawie ZP, np. wymagany termin wykonania umowy, wadium oraz zabezpieczenie należytego wykonania umowy, ogólne warunki umów, wzory umów lub regulaminy.

Jeśli przewiduje się udział podwykonawców zamawiający może żądać podania przez wykonawcę informacji na ich temat.

Art. 38 ? reguluje składanie pytań dotyczących wyjaśnień SIWZ. Ust 4 i 5 dotyczy modyfikowania treści SIWZ ? umieć (niestety trzeba nauczyć się treści artykułu bez sensu jest przepisywanie).

POZYSKIWANIE SIWZ

Można zamieścić SIWZ na stronie Internetowej, ale od dnia publikacji oferty w Biuletynie ZP lub w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich, w przypadku ZP poniżej kwoty 60 tys.? - od dnia opublikowania na portalu Urzędu ZP.
Opłata za SIWZ ? generalnie nie jest pobierana, ale jeśli wnioskodawca złoży wniosek o jej udostępnienie zamawiający może zażądać w zamian zapłaty równowartości wydrukowania i przesłania SIWZ.

Ustalenie wartości ZP ? nie obowiązuje do egzaminu (na szczęście!!).

Art. 33 - 34 dot. przygotowania zamówienia ? trzeba umieć na egzamin.

TRYBY ZP

1. Podstawowe tryby:
- przetarg nieograniczony,
- przetarg ograniczony.
2. Pozostałe tryby ? jedynie po spełnieniu przesłanek ustawowych.

Art. 39 ? przetarg nieograniczony ? w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu odpowiedzi mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy.

WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA PRZEZ OGŁOSZENIE O PRZETARGU

Za datę wszczęcia przyjmuje się w postępowaniu z ogłoszeniem, datę zamieszczenia ogłoszenia. Ogłoszenie umieszcza się:
- w lokalu siedziby podmiotu organizującego przetarg,
- na własnej stronie Internetowej jeśli podmiot ją posiada,
- w Biuletynie ZP jeżeli wartość zamówienia przekracza 60 tys. ?, a jest mniejsza od kwoty podanej Rozporządzeniem Prezesa RM,
- jeśli wartość ZP jest równa lub przekracza kwoty określone w Rozporządzeniu Prezesa RM, zamawiający przekazuje ogłoszenie Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich,
- przy zamówieniach o wartości równej lub przekraczającej 10 mln ? na dostawy lub usługi lub 20 mln ? na roboty budowlane ? ogłoszenie w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnopolskim.

POSTĘPOWANIE POPRZEDZAJĄCE PRZYJĘCIE OFERTY

Zamawiający sporządza SIWZ, która może być pobierana w dowolny sposób nawet przez Internet, na wniosek wykonawcy może być mu wysłana pocztą za opłatą (koszt wydruku i przesyłki).

WPŁACENIE WADIUM

Zamawiający żąda od wykonawcy uiszczenia wadium jeśli wartość ZP jest równa lub przekracza kwoty określone w Rozporządzeniu Prezesa RM (obligatoryjnie). Poniżej tych kwot może (nie musi) żądać uiszczenia wadium.
Wadium stanowi zabezpieczenie wykonania warunków przetargu, może być wnoszone w określonych formach np. w pieniądzu, poręczeniach, gwarancjach (art. 45 ust.6). Wadium jest określone w pewnych granicach 0,5 ? 3 % wartości zamówienia.
Art. 46 ? zwrot i zatrzymanie wadium ? nauczyć się z ustawy !!
ust. 1 ? zwrot z urzędu przez zamawiającego.
ust. 2 ? zwrot na wniosek wykonawcy gdy chce wycofać się z przetargu.
ust. 5 ? możliwość zatrzymania wadium przez zamawiającego w określonych przypadkach.

ZŁOŻENIE OFERTY

Termin złożenia oferty: nie krótszy niż 15 dni od dnia przekazania ogłoszenia Prezesowi Urzędu ZP przy zamówieniach na dostawy lub usługi o wartości mniejszej niż określona w Rozporządzeniu Prezesa RM i nie krótszy niż 30 dni od dnia przekazania ogłoszenia Prezesowi Urzędu ZP przy zamówieniach na roboty budowlane o wartości mniejszej niż określona w Rozporządzeniu Prezesa RM. Jeżeli wartość ZP jest równa lub przekracza kwoty określone w Rozporządzeniu termin składania ofert nie może być krótszy niż 45 dni od dnia przekazania ogłoszenia Urzędowi Oficjalnych Publikacji WE (ogłoszenie przekazane drogą elektroniczną) lub 52 dni od dnia przekazania ogłoszenia Urzędowi Oficjalnych Publikacji WE ? w inny sposób niż drogą elektroniczną.

Ofertę złożoną po terminie zwraca się bez otwierania po upływie terminu do złożenia protestu. Wykonawcy mogą złożyć tylko jedną ofertę (z pewnymi modyfikacjami dotyczącymi licytacji). Istnieje możliwość składania oferty częściowej (gdy zamówienie dzielone jest na części), oferty wariantowej.

Art. 84 ? wykonawca przed upływem terminu składania ofert może zmienić lub wycofać ofertę. Bieg terminu do złożenia oferty rozpoczyna się do następnego dnia od publikacji oferty.

TERMINY ZWIĄZANIA OFERTĄ ? określa je zamawiający:

1. Wykonawca jest nimi związany, muszą być określone w SIWZ:
- Nie dłuższy niż 30 dni ? zamówienia, których wartość jest mniejsza niż kwoty z Rozporządzenia,
- Nie dłuższy niż 90 dni ? zamówienia, których wartość jest równa lub przekracza 20 mln ? na roboty budowlane i 10 mln ? na dostawy i usługi,
- Nie dłuższy niż 60 dni - inne przypadki niż w/w.

Bieg terminu związania ofertą rozpoczyna się wraz z upływem terminu do składania ofert. Dla obliczenia terminu związania uwzględnia się dzień złożenia oferty.

Termin zawarcia umowy i termin realizacji zamówienia (termin zakończenia świadczenia będącego przedmiotem umowy o ZP które zostaje potwierdzone odbiorem dokonania zgodnie z postanowieniami umowy) różnią się od terminu związania.