Budżet ogólny UE kształtowany jest w walucie euro i uchwalany na czas roku
kalendarzowego. W maju 2006 r. zaakceptowano "budżet" UE na lata 2007-2013 na
poziomie 1,05 proc. dochodu narodowego brutto Unii.
Wybór ile Unia wydaje i na co przeznaczane są te środki, uzgadniane są
demokratycznie. Komisja co roku prezentuje projekt, w którym pokazuje, ile
pieniędzy należy przekazać na poszczególne strefy działalności oraz programy. Lecz
to Parlament Europejski, czyli wybrani przez nas jego członkowie, oraz Rada Unii
Europejskiej decydują o planie wydatków na kolejny rok. Po wypełnieniu budżetu
Komisja zobowiązana jest przedstawić Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie
dotyczące tego, w jaki sposób środki zostały wydane. Te nakłady pieniężne podlegają
również kontroli Europejskiego Trybunału Obrachunkowego

Zasady budżetowe
Tworzenie budżetu UE bazowane jest na przestrzeganiu kilku fundamentalnych
zasad:
 zasadzie jedności (wszystkie dochody i wydatki UE powinny być ujęte w budżecie

ogólnym, stanowiącym jednolity dokument),

 zasadzie uniwersalizmu (dochody budżetowe nie powinny być przypisywane do

konkretnych wydatków),

 zasadzie równowagi budżetowej (wykluczenie istnienia deficytu budżetowego -

jeśli taki w ciągu roku budżetowego się zdarzy, uchwalany jest budżet
uzupełniający lub korygujący),

 zasadzie sporządzania budżetu na okres roku,

 zasadzie specjalizacji wydatków (każdy wydatek musi mieć swoje określone

przeznaczenie).

Budżet ogólny musi być finansowany z zasobów własnych Wspólnoty, co znaczy, że
niemożliwe jest zaciąganie pożyczek na pokrycie ewentualnej różnicy pomiędzy jej
dochodami a wydatkami

Wydatki budżetowe

Pieniądze z budżetu UE służą wielu przeznaczeniom: są przekazywane na szkolenia,
na tworzenie nowych miejsc pracy, na ochronę środowiska naturalnego i poprawę
jakości życia dzięki inwestycjom w rozwój obszarów wiejskich i rozwój regionalny, na
rozbudowę infrastruktury, na wspomaganie różnorodności kulturowej i współdziałanie
w dziedzinie oświaty oraz na pomoc doraźną w momentach kryzysowych, takich jak
na przykład klęski żywiołowe.
Największa część budżetu Unii Europejskiej – w 2009 r. było to 45 proc. wszystkich
kosztów – alokowana jest na zwiększenie poziomu konkurencyjności europejskiej
gospodarki i przyśpieszenie jej rozwoju oraz na zagwarantowanie integralności w
obrębie Unii Europejskiej, czyli zmniejszenie dysproporcji pomiędzy bogatszymi i
uboższymi państwami należącymi do Wspólnoty.

Dochody budżetowe

Środki własne są to pieniądze darowane na rzecz Wspólnoty przez państwa
członkowskie. Zaliczają się do nich między innymi:

 cła na artykuły przemysłowe ściągane z importu z państw trzecich na podstawie

Wspólnej Taryfy Celnej (TARIC) w obrębie realizowanej Wspólnej Polityki
Handlowej;

 cła na produkty rolne pobierane w oparciu o import towarów rolnych z krajów

trzecich oraz opłaty rolne (gł. opłaty cukrowe) wnoszone przez m.in. przez
rolników;

 dochody z podatku VAT;

 wpływy związane z wkładem każdego państwa członkowskiego w dochodzie

narodowym brutto (DNB) UE, w stopniu niezbędnym do zrównoważenia budżetu
(tzw. czwarte źródło).

Procedury budżetowe

Pierwszy etap: Komisja sporządza projekt budżetu
Zgodnie z procedurą co roku przed 1 lipca wszystkie instytucje UE sporządzają swoje
preliminarze (zestawienie planowanych dochodów i wydatków) projektu budżetu w
ramach swoich wewnętrznych procedur przed. Komisja konsoliduje te preliminarze i
opracowuje projekt budżetu rocznego, przedstawiany Parlamentowi i Radzie
najpóźniej 1 września.

Drugi etap: Rada określa swoje stanowisko
Rada przyjmuje swoje stanowisko w sprawie projektu budżetu i przekazuje je
Parlamentowi przed 1 października. Rada informuje Parlament o powodach
przemawiających za przyjęciem tego stanowiska.

Trzeci etap: stanowisko Parlamentu
Parlament ma 42 dni na zatwierdzenie stanowiska Rady albo – większością głosów –
wniesienie do niego poprawek. Głosowanie odbywa się podczas drugiej sesji
październikowej w Strasburgu.

Czwarty etap: Postępowanie pojednawcze i przyjęcie budżetu
Jeżeli Parlament przyjął jakieś poprawki, poprawiony tekst jest przekazywany Radzie,
a przewodniczący Parlamentu, w porozumieniu z przewodniczącym Rady,
natychmiast zwołuje posiedzenie komitetu pojednawczego. Komitet pojednawczy nie

zbiera się, jeżeli Rada poinformuje Parlament w ciągu 10 dni, że zatwierdziła
wszystkie jego poprawki.
Komitet pojednawczy, w skład którego wchodzą członkowie Rady lub ich
przedstawiciele oraz taka sama liczba reprezentantów Parlamentu, ma 21 dni na
osiągnięcie porozumienia co do wspólnego tekstu.
Jeżeli komitet pojednawczy uzgodni wspólny tekst, tekst ten zostaje przedłożony
Parlamentowi i Radzie do zatwierdzenia w ciągu 14 dni. Głosowanie plenarne nad
wspólnym tekstem odbywa się planowo podczas drugiej sesji listopadowej w
Strasburgu.
Po zakończeniu procedury przewodniczący Parlamentu ogłasza ostateczne przyjęcie
budżetu.
Jeżeli postępowanie pojednawcze nie zakończy się sukcesem lub jeżeli wspólny tekst
zostanie odrzucony przez Parlament, Komisja sporządza nowy projekt budżetu. Jeżeli
wspólny tekst zostanie odrzucony przez Radę, zaś zatwierdzony przez Parlament,
Parlament może zdecydować o potwierdzeniu wszystkich lub niektórych swoich
poprawek przyjętych podczas sesji plenarnej w październiku. Gdy jakaś poprawka nie
zostanie potwierdzona, utrzymane zostaje stanowisko uzgodnione w komitecie
pojednawczym i budżet zostaje uznany za przyjęty na tej podstawie.

Wykonanie budżetu, absolutorium

Komisja jest odpowiedzialna za wykonanie rocznego budżetu ogólnego.
Trybunał Obrachunkowy bada wykonanie budżetu rocznego za poprzedni rok i w
listopadzie przedstawia Parlamentowi sprawozdanie roczne. Z tą chwilą rozpoczyna
się roczna procedura udzielenia absolutorium.
Rada bada uwagi Trybunału Obrachunkowego i przedstawia Parlamentowi zalecenie.
Parlament Europejski udziela Komisji Europejskiej absolutorium na podstawie
zalecenia swojej Komisji Kontroli Budżetowej, która analizuje roczne sprawozdanie
Trybunału Obrachunkowego oraz inne dokumenty, a także wysłuchania komisarzy.
Absolutorium to obejmuje zalecenia mające na celu lepsze wykonanie przyszłego
budżetu. Parlament może też odłożyć udzielenie absolutorium na później. W decyzji o
odsunięciu w czasie należy podać warunki, na jakich absolutorium mogłoby jeszcze
zostać udzielone. Odmowa udzielenia absolutorium może być interpretowana jako
wotum nieufności.