Fryderic Fröbel - zajął się opieką nad małymi dziećmi. Pierwsze ochronki - Alzacja. Był pastorem. Było to jakby przedszkole. Zajął się dzieckiem pod kątem psychologicznym względem. Chciał rozwijać prawdziwe człowieczeństwo. Pokazał dziecku zabawę - dzięki której dziecko się rozwija, jest to dla niego praca, która ma dla niego ogromny sens i znaczenie. Powinniśmy zwracać uwagę na to, czym bawi się nasze dzieci. Lalka Barbie nie jest dobra dla dzieci, budzi w dzieciach złe stereotypy. Utrwala konsumpcyjne podejście do życia. Opracował system zabaw dla dzieci, zachęcał do zabaw społecznych -> umożliwiały dziecku buforowanie więzi. Ogródki dziecięce - kinder garten. było to odzwierciedleniem pasji Fröbela - on ogrodnik, dziecko roślinka. Najlepszymi opiekunkami dzieci były młode kobiety. Były tzw. Ogrodniczkami.
Anglia - Owen Robert - urządził ochronkę dla dzieci robotników.
Maria Montessori - kładła w wychowaniu duży nacisk na psychologię. Założyła, że natura dziecka jest zdrowa, jeśli zapewni się dziecku odpowiednie środowisko (które liczy się z jego potrzebami psych i fiz.). zachęta dziecka do aktywności, żeby się samo myło. Założone przez nią ośrodki miały kształcić dziecko,. Powinno ono się w nim czuć dobrze i pracować indywidualnie. Niektórzy krytykowali jej ośrodki - środowisko było spreparowane, przystosowane odpowiednio do dzieci.
Alan Key - napisała „Stulecie dziecka” (1901), książka odbiła się szerokim echem. Poszła w kierunku Russeu. Miała optymistyczną wizję rozpoczynającego się wieku. Uważała, że będzie to świetny czas rozwoju i możliwości dla dziecka.
Pedagogika XX wiek.
Pedagogika pozytywistyczna
Wyrasta z gruntu filoz. Pozytywistycznej - poznanie empiryczne. Odrzucamy wszystko, co się nie da zmierzyć empirycznie (powąchać, zważyć itp.), spekulacje filozoficzne.
Albert Conte, J. Stuart Mill (utylitaryzm)
Pedagogika powinna służyć społeczeństwu. Pojawia się zasada scjentyzmu - moc poznawcza ma tylko wiedza naukowa. Przywiązanie do badań ilościowych.
Instrumentalizowali pedagogikę na rzecz
Pedagogika kultury
W Niemczech na poczt. XX w. Reakcja na to co się działo w pedagogice pozytywistycznej. Nauka o
Jest wtórna.
Rozwija się szczególnie w Niemczech. Spojrzenie na czł. Jako na ważniejszy byt.
Człowieka można dobrze wychować poprzez spotkanie z kulturą (kiedy słucha muzyki, ogląda obraz, doświadcza piękna, radości, poznaje wartości - staje się bardziej czl.). wych. ma wymiar generacyjny. Wychowanie ma dążyć do pełnej autonomii - czł. Ma być w pełni człowiekiem.
Szkoły założone przez pedagogów kultury:
Wychowanie pracy, szkoły pracy, wychowanie narodowe.
Koncentracja na kulturze ogólnej - zachęcenie czł. do zrozumienia świata i kreatywności.
Pedagogika egzystencjalna
Sięga korzeniami Arystotelesa - EGZYSTENCJALIZM Heideger, Camus, Sartre (skazani jesteśmy na wolność”, uważał, że wolność jest naszym nakazem,), Marcel (czł. Jest pielgrzymem, największym problemem czł. Jest izolacja, która odrywa go od Boga i ludzi , z tego wyrywa go miłość)
Dialog - mówił już o nim Sokrates, może być rodzajem komunikacji; proces; ktoś ma postawę dialogu: otwarcia, chęci zrozumienia czy zbliżenia; główny cel: poszukiwanie prawdy, oddajemy do dyspozycji własne ja, powinien mieć charakter partnerski, nauczyciel powinien zachować autorytet,
Autentyczność - sprzeciwia się konformizmowi, bądźmy autentyczni, nie bądźmy snobami, chodzi o to żeby być sobą, żeby nikogo nie naśladować bezmyślnie; stanowi odpowiedź na wartości jakie mam w życiu, poznanie autentycznej egzystencji dziecka - chęć poznania życia dziecka;
Zaangażowanie - oddanie się sprawie lub osobie, chodzi nie tylko o intelektualne składniki mojej osobie, ale oddanie się całościowe drugiej osobie
Pedagogika religii
Kierunek na pograniczu pedagogiki i teologii -> proces edukacji religijnej. Pojawiło się pod koniec XIX w. Pomagały reformie katechetycznie. Prof. Kunowski - fundował pedagogikę; prof. Alina Ryno , ks. Marian Nowak , Józef Wilk., ks. Tarnowski, Bogusław Milecki
Świadomie odwołuje się do antropologii religii. (?)
Norma personalistyczna.
Pedagogika waldorwska (pedagogika alternatywna, której twórcą był Rudolf Steiner. Głównym zadaniem tej pedagogiki jest żywe pielęgnowanie zrozumienia istoty człowieka i jego rozwoju w powiązaniu ze światem i społeczeństwem. Celem zatem jest przede wszystkim wspieranie rozwoju dziecka, wprowadzanie w świat i rozwijanie spostrzegania.)
Rudolf Steiner - uważał, że miał kontakty spirytystyczne, empiryczne. Interesował się m.in. matematyką. Związał się z towarzystwem teofizycznym.
Założył towarz. Antopozofizyczne - rozwój duchowy człowieka. Czł. Który dąży do poznania własnego „ja”.
Goetheanum - centrum myśli Steinera; monumentalna, antropozoficzna budowla, zapoczątkowana przez Rudolfa Steinera, w Dornach w okolicy Bazylei w Szwajcarii. Jest siedzibą Towarzystwa Antropozoficznego. Nazwa nawiązuje do postaci Johanna Wolfganga Goethego. Wystawiany jest tam m.in bardzo często Faust tego autora. Zbudowana jest w stylu modernizmu organicznego. Jest to druga z kolei budowla w tym miejscu. Pierwsza spaliła się w 1922 roku..
Steiner stworzył koncepcje szkoły - po 1919 r. Wyszedł z tą propozycją do robotników fabryki papierosów Waldorf-Astoria. Do tej szkoły miały uczęszczać dzieci robotników - on był pierwszym dyrektorem. Kształcił nauczycieli i ich zatrudniał. 21 - 31 powstało 10 takich szkół. Po wojnie się znów rozwijają. W Polsce w 89r. W Polsce spotkało się powstawanie tych szkół ze sprzeciwem kościoła.
Pierwsza taka szkoła rozpoczęła pracę 7 września 1919 roku w Stuttgarcie. Nosiła nazwę fabryki, w której pracowali rodzice jej uczniów. W tej fabryce papierosów, 23. kwietnia 1919 roku Emil Molt, jej szef, zaprosił Rudolfa Steinera na spotkanie z robotnikami, którzy tu po raz pierwszy usłyszeli „o dwunastoletniej, jednolitej szkole, łączącej w sobie szkołę ludową i średnią, dostępnej każdemu człowiekowi, niezależnie od pochodzenia społecznego.” Podczas wykładów pedagogiki powszechnej w maju i czerwcu tegoż roku Rudolf Steiner przedstawił stworzoną przez siebie „sztukę wychowania”, która opierała się na pogłębionej wiedzy o człowieku. Zdaniem Rudolfa Steinera prawa rozwoju do czternastego roku życia są dla wszystkich ludzi jednakowe. Dopiero po czternastym roku życia należy zróżnicować nauczanie. Do szkoły należy ukształtowanie człowieka, dlatego Steiner uważał, że najpierw konieczna jest reforma kształcenia nauczycieli. Przy wyborze nauczyciela, ważniejszą od posiadanej wiedzy intelektualnej jest umiejętność stworzenia więzi i zrozumienie istoty dziecka oraz empatia wobec dojrzewającego człowieka. Przy rozpoczęciu pracy pierwszej szkoły Steiner uważał za konieczne podkreślenie, że szkoła ta nie jest szkołą preferującą jakikolwiek światopogląd: „ten, kto by twierdził, że przedstawiciele wiedzy duchowej o orientacji antropozoficznej zakładają tę szkołę, by wnieść do niej swoje zapatrywania na świat , nie mówi - i stwierdzam to w dniu jej otwarcia prawdy. Nie idzie wcale o to, by rozwijającemu się człowiekowi wpoić nasze zasady, treść naszego światopoglądu. Nie dążymy do dogmatycznego wychowania, lecz staramy się przekształcić to, co dane nam było uzyskać dzięki wiedzy duchowej, w żywe dzieło wychowawcze.” Szkoła miała osiem klas i około 300 uczniów. Rudolf Steiner towarzyszył jej długie lata, aż do swojej śmierci pracując z nauczycielami. Pod jego kierownictwem konferencje nauczycielskie stawały się formą ustawicznego kształcenia nauczycieli. Uczył, że każde dziecko to pytanie, to boska zagadka pozostawiona nauczycielowi do ciągłego
rozwiązywania w miłości, aż do momentu, gdy młody człowiek odnajdzie swoją drogę życia.
Okultystyczne i antopozoficzne postawy pedagogiczne.
7mio-lecia-> wyróżnił cztery 7mio-lecia w życiu człowieka:
ciało fizyczne, ziemskie, takie ciało, które się reinkarnuje, jest Najmniejszym bytem; na tym etapie dziecko przyjmuje wzory przez naśladownictwo, wychowawca musi zadbać o to żeby nic złego się wtedy nie stało
ciało eteryczne - zaczyna się rozwijać w momencie kiedy dziecko straci mleczne zęby - jest to zewnętrzna osłona ciała fizycznego; moment kiedy dzieci chcą się wzorować na swoim nauczycielu, staje się on dla nich wzorem, dlatego powinny mieć jednego nauczyciela od wszystkich przedm., należy respektować rytm jego pracy, trzeba pozbyć się pokusy
ciało astralne - wiąże się z rozwijaniem sfery seksualnej - jest nośnikiem popędów, rozkoszy, pożądania,
ciało „JA” - znajduje się w zewnętrznej części aury i jest poznawane, jest związane z wejściem czł. Dorosłość, jest nośnikiem-> wolna wola moralność
Praca z uczniem rozpoczyna się poznaniem. Wprowadzono odpowiedni rytm pracy: 8-10 -> lekcje wymagające myślenia, koncentracji 9mattem. Chem. Fizyka); 10-11 lekcje wymagające rytmicznego powtarzania (j. Obce, muzyka), 11-12 zajęcia rzemieślniczo - artystyczne (ogrodnictwo). Pod okresy -> 20 min przerwy na relaks. Nie ma tradycyjnych ocen -> a opisowe. W szkołach tych szczególną role ma nauczyciel, który powinien interesować się antropozofią, prowadzić zajęcia fizyczne itd.