WYMAGANIA EDUKACYJNE

• Z PRZEDMIOTU

• MUZYKA-

opracowała Aleksandra Pilarska

• Szkola Podstawowa im. Jana Pawla II
  w Bobrowicach

Rok szkolny 2009 / 2010

Cele edukacyjne przedmiotu MUZYKA

Nadrzędnym celem nauczania muzyki w szkole jest przygotowanie uczniów do świadomego
i aktywnego uczestnictwa w kulturze muzycznej. Istotne znaczenie ma rozbudzenie i wykształcenie wrażliwości oraz umiejętności obcowania z muzyką.

Funkcja przedmiotu „muzyka” jest także wyzwalanie zdolności twórczych, rozwijanie pewnych dyspozycji, uzdolnień n i zainteresowań oraz wskazywanie określonych poglądów, zachowań i postaw.

Proces przygotowania uczniów do aktywnego odbioru muzyki opiera się między

innymi na zapoznawaniu ich z arcydziełami literatury muzycznej. Jest on jednak również ściśle zintegrowany z formami ekspresyjnymi, które umożliwiają poznawanie języka muzycznego, środków wyrazu, myśli muzycznej utworu, a także zasad jego budowy. Do form tych należą między innymi takie działania uczniów, jak śpiew i muzykowanie na instrumentach.

• Cele ksztalcenia

1. Rozwijanie twórczego myślenia i działania.

2. Wprowadzenie w zagadnienia teorii muzyki.

3. Kształcenie podstawowych umiejętności muzycznych, takich jak śpiewanie, gra na instrumentach, słuchanie muzyki i jej tworzenie oraz wykorzystywanie w praktyce zdobytej wiedzy muzycznej.

4. Zaznajamianie uczniów z dorobkiem kultury muzycznej.

5. Kształcenie umiejętności aktywnego i świadomego słuchania muzyki.

6. Rozwijanie zdolności i zainteresowań muzycznych uczniów przez rożne formy aktywności: śpiew, grę na instrumentach (dzwonki chromatyczne i inne instrumenty perkusyjne, flet prosty), elementy tańca.

7. Kształtowanie aktywności społecznej przez udział w uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych, konkursach oraz festiwalach muzycznych.

8. Zachęcanie do aktywnego kolekcjonowania dzieł muzycznych, uczestnictwa w koncertach
i spektaklach muzycznych.

9. Kształtowanie umiejętności wykorzystywania poznanego repertuaru muzycznego w życiu pozaszkolnym (święta, uroczystości rodzinne, wycieczki, obozy).

10. Rozbudzanie w uczniach ciekawości i pragnienia poznawania zagadnień muzycznych oraz potrzeby artystycznej ekspresji i kontaktów z dziełami muzycznymi.

11. Poznawanie muzyki i obyczajów własnego regionu, gromadzenie przez uczniów starych pieśni ludowych oraz wiadomości muzycznych.

12. Rozwijanie dyspozycji percepcyjnych uczniów, między innymi przez słuchanie wartościowych utworów muzycznych, kształcenie nawyku uczestniczenia w koncertach, spektaklach lub widowiskach muzycznych, a także przez samodzielne muzykowanie.

13. Osiąganie przez uczniów dobrych i wymiernych postępów w nauce.

• Cele wychowania

1. Wpływanie przez muzykę na obyczaje i kulturę uczniów, ich postawę wobec środowiska, a także na atmosferę klasy i szkoły.

2. Przygotowanie uczniów do umiejętnego realizowania określonych działań muzycznych i własnych pomysłów.

3. Kształtowanie umiejętności samodzielnego podejmowania działań.

4. Rozwijanie wrażliwości estetycznej i emocjonalnej.

5. Kształtowanie postawy otwartości w wyrażaniu własnych sądów i opinii.

6. Kształtowanie postawy tolerancji wobec działań, zainteresowań i sądów innych ludzi.

7. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania przez uczniów własnych możliwości i uzdolnień muzycznych oraz przezwyciężania trudności w podejmowaniu działań muzycznych.

8. Uczenie szacunku dla twórców i ich dorobku artystycznego.

9. Kształtowanie harmonijnego rozwoju osobowości i postaw przez:

• rozbudzanie zainteresowań muzycznych oraz potrzeby stałego obcowania z muzyką,

• wyzwalanie zdolności twórczych,

• umożliwianie uczniom różnorodnych przeżyć muzycznych poprzez twórcze formy aktywności muzycznej,

• grupowe i indywidualne wykonywanie zadań oraz wspólne rozwiązywanie problemów.

10. Kształtowanie przez sztukę właściwych postaw moralnych i społecznych.

11. Rozwijanie potrzeby i umiejętności włączania muzyki we własne życie.

12. Ukazanie roli sztuki (muzyki) w organizacji rozrywki i wypoczynku.

WYMAGANIA PROGRAMOWE (cele szczególowe)

Klasa IV

W wyniku nauczania muzyki na lekcjach uczeń powinien umieć:

Zakres podstawowy:

• wymienić z pamięci polskie tańce narodowe,

• rozpoznać rytmy polskich tańców narodowych,

• wykonać na instrumentach perkusyjnych rytmy polskich tańców narodowych,

• omówić obrzędy i obyczaje ludowe: kolęda, marzanna, dyngus, sobótka, gaik, dożynki, szopka,

• zauważyć motyw piosenki ludowej w Mazurku g-moll op. 24 nr 1 F. Chopina,

• określić zastosowanie instrumentów w grze kapeli ludowej,

• wyjaśnić pojęcie stylizacji w muzyce artystycznej,

• ułożyć rytm do wyliczanek, przysłów,

• rozpoznać synkopę

• wykonać zabawy rytmiczne i ruchowe do piosenek,

• maszerować, biegać, o podskakiwać w rytm muzyki,

• wymienić nazwy poznanych form muzycznych,

• zdefiniować budowę formalną utworów typu AB, ABA, ronda i kanonu,

• rozpoznać formę słuchanego utworu: AB, ABA, ronda i kanonu,

• wymienić podstawowe elementy muzyki,

• rozróżnić kontrastujące części słuchanego utworu,

• wykazać różnice, podobieństwa i powtórzenia w słuchanym utworze,

• określić co to jest muzyka ilustracyjna

• opowiedzieć treść pozamuzyczną słuchanych utworów ilustracyjnych: np. M. Rimski-Korsakow- Lot Trzmiela,

• zdefiniować pojęcia: duet, tercet, kwartet, balet, chór żeński, chór męski, chór mieszany,

• zaśpiewać poprawnie intonacyjnie, z właściwym podparciem oddechowym, właściwą postawą śpiewaczą i zalecaną w zapisie nutowym interpretacją: pieśni obowiązkowe, ludowe, patriotyczne, harcerskie, młodzieżowe, popularne, kanony dwugłosowe, wybrane fragmenty z literatury muzycznej,

• wykonać ćwiczenia kształcące: słuch wysokościowy, barwowy, harmoniczny; poczucie rytmu, wrażliwość na tempo, dynamikę, artykulację,

• wykonać zbiorowo akompaniament perkusyjny do piosenek

• rozpoznać nazwy literowe dźwięków w obrębie oktawy razkreślnej,

• zanalizować zapis nutowy wybranych piosenek,

• wyjaśnić znaczenie podstawowych znaków muzycznych,

Zakres ponadpodstawowy:

• zaśpiewać piosenki z taktowaniem na 2,

• zaśpiewać w grupie kanony dwugłosowe,

• przygotować samodzielnie i zagrać na instrumencie wybrane piosenki i utwory instrumentalne,

• zagrać wybrane fragmenty z słuchanej literatury muzycznej, zagrać wybrane gamy i trójdźwięki do 1 znaku chromatycznego,

• wiedzieć co oznaczają znaki: krzyżyk, bemol, kasownik, umieć je zastosować

• zagrać wybrane łatwe utwory na instrumencie,

Poza tym uczeń:

• bierze czynny udział w chórze szkolnym lub innych zespołach szkolnych

• bierze czynny udział w festiwalach muzycznych i konkursach

Muzyczny świat - Teresa Wójcik, wyd. MAC Edukacja

KLASA V

W wyniku nauczania muzyki na lekcjach uczeń powinien umieć:

Zakres podstawowy:

uczeń :

• śpiewać poprawnie intonacyjnie, z właściwym podparciem oddechowych, właściwą postawą śpiewaczą solo i w zespole

• zwracać uwagę na interpretację piosenki

• poprawnie zaśpiewać w kanonie proste melodie

• odtwarzać melodię za nauczycielem

• tworzyć melodię samodzielnie

• wykonać akompaniament perkusyjny do piosenki

• opisać elementy muzyczne występujące w piosnce lub utworze muzycznym

• rozpoznać nastrój w piosence lub utworze muzycznym

• powiedzieć co to jest dykcja

• zrealizować samodzielnie ćwiczenia dykcyjne

• wyjaśnić pojęcie : forma muzyczna, oraz omówić formy AB i ABA

• przedstawić te formy graficznie

• zapis nutowy: umie zapisać nuty na pięciolinii

• nazwy literowe i solmizacyjne

• wartości nut i pauz

• elementy muzyczne: melodia, rytm, tempo, dynamika, barwa (umie pokazać je w utworze muzycznym)

• wyjaśnić niektóre terminy muzyczne

• odczytać rytm

• ułożyć i wykonać akompaniament rytmiczny do piosenki lub utworu muzycznego

• realizować ćwiczenia muzyczne gestodźwiękami

• realizować ćwiczenia rytmiczne tataizacją

• posługiwać się skrótami oznaczeń muzycznych

• powiedzieć co to jest tempo i jakie są jego odmiany

• powiedzieć co to jest metrum i jakie są jego odmiany

• powiedzieć co to jest dynamika

• podstawowe informacje na temat życia i twórczości wybranych kompozytorów: F. Chopina, St. Moniuszki, W.A. Mozarta

• powiedzieć co to jest przedtakt i rozpozna go w muzyce

• określić nastrój w muzyce

• zagrać akompaniament perkusyjne do melodii

• powiedzieć co to jest opera i operetka

• powiedzieć kto pracuje w teatrze muzycznym

• gamę majorową i minorową

• wymienić instrumenty strunowe

• określi źródło dźwięku instrumentów strunowych: smyczkowych, szarpanych i uderzanych

• wymienić kompozytorów grających na instrumentach strunowych

• określić formę AB, ABA, ronda, wariacji,

• znaki chromatyczne

• określić podział instrumentów dętych i potrafi je rozróżni

• określić podział instrumentów smyczkowych

• rozróżnić instrumenty smyczkowe: smyczkowe, uderzane, szarpane

• powiedzieć kto to jest dyrygent

• przedstawić elementy opery

• powiedzieć co to jest orkiestra symfoniczna i kameralna

• rozpoznawać instrumenty strunowe i dęte

• zaśpiewać hymn Unii Europejskiej, państwowy oraz szkoły

• określić co to jest budowa okresowa utworu

• wyjaśnić pojęcia poprzednik i następnik

• wyjaśnić co to jest wariacja

• zagrać proste melodie na flecie prostym

• omówi budowę gitary

Zakres ponadpodstawowy:

• zaśpiewać piosenkę solo na akademii szkolnej lub poza szkołą,

• zaśpiewać piosenki z taktowaniem na 2,3

• trójdźwięki gamy C - dur i rozpozna je w muzyce

• zaśpiewać w grupie kanony dwu i trzygłosowe,

• przygotować samodzielnie i zagrać na instrumencie (flecie prostym) wybrane piosenki i utwory instrumentalne na dwa głosy

• układać kompozycje rytmiczne i melodyczne

• dobierać akompaniament rytmiczny do piosenek

• improwizować wokalnie (krótkie motywy rytmiczne i melodyczne

• zanucić niektóre poznane melodie utworów muzycznych

Poza tym uczeń:

• bierze czynny udział w chórze szkolnym lub innych zespołach szkolnych

• bierze czynny udział w festiwalach muzycznych i konkursach

Wędrówki muzyczne - Jerzy Burdzy, wyd. Nowa Era

KLASA VI

W wyniku nauczania muzyki na lekcjach uczeń powinien umieć:

Zakres podstawowy:

• zaśpiewać solo i w zespole poprawnie intonacyjnie, z właściwym podparciem oddechowym, właściwą postawą śpiewaczą i zalecaną w zapisie nutowym interpretacją: pieśni obowiązkowe, ludowe, patriotyczne, harcerskie, młodzieżowe, popularne, kanony dwugłosowe, wybrane fragmenty z literatury muzycznej,

• śpiewać w kanonie

• posługiwać się zapisem nutowym

• nazywać bez problemu dźwięki gamy C - dur (potrafi umieścić dźwięki na pięciolinii)

• rozpoznawać nazwy solmizacyjne i literowe nut na pięciolinii

• omówić budowę gamy molowej

• zanalizować zapis nutowy wybranych piosenek,

• wyjaśnić znaczenie podstawowych znaków muzycznych,

• wyjaśnić i zrealizować triolę ósemkową

• wskazać w utworze elementy muzyczne: rytm, metrum, dynamikę, tempo, melodię, barwę, formę,

• prawidłowo grupować wartości rytmiczne do podanego metrum

• realizować schematy rytmiczne i akompaniament rytmiczny

• ułożyć rytm do wyliczanek, przysłów,

• wykonać zabawy rytmiczne i ruchowe do piosenek, zagrać wybrane fragmenty z słuchanej literatury muzycznej, zagrać wybrane gamy i trójdźwięki do 2 znaków chromatycznych,

• wymienić nazwy poznanych form muzycznych,

• zdefiniować budowę formalną utworów typu AB, ABA, ronda i wariacji, suity

• rozpoznać formę słuchanego utworu: AB, ABA, ronda i wariacji, suity

• określić charakter i nastrój słuchanych utworów,

• wyjaśnić pojęcie stylizacji w muzyce artystycznej, poda kompozytorów tworzących utwory stylizowane

• opisać lub stworzy treść literacką do słuchanego utworu ilustracyjnego

• zauważyć związki muzyki z treścią literacką ballady,

• omówić cechy i właściwości elementów muzyki w słuchanym utworze,

• opisać zmiany zachodzące w elementach muzyki słuchanego utworu,

• rozpoznać muzykę polifoniczną i homofoniczną,

• określić co to jest muzyka programowa i ilustracyjna opowiedzieć treść pozamuzyczną słuchanych utworów ilustracyjnych: E. Grieg „Poranek", „W grocie króla gór", zilustrować na instrumentach odgłosy przyrody

• wymienić instrumenty dęte drewniane i blaszane,

• objaśnić rolę instrumentów w słuchanym utworze,

• opisać barwę instrumentów w słuchanym utworze,

• rozpoznać rodzaj zespołu wykonującego słuchany utwór i wymienić skład instrumentów,

• wyjaśnić sposób powstawania dźwięku w instrumentach dętych,

• zna podstawowe informacje na temat życia i twórczości wybranych kompozytorów: F. Chopina, L. van Beethovena, N. Paganiniego,

• wyjaśnić znaczenie pojęcia: wirtuoz

• wymienić zasady „Kodeksu melomana”

• włączyć się w improwizację utworu współczesnego na instrumenty i gestodźwięki oraz głos

• zrealizować wybrany głos partytury rytmicznej

• scharakteryzować muzykę góralską

• wyjaśnić znaczenie pojęcia: kapela góralska

• wymienić tytuły najstarszych polskich kolęd

• zna zwyczaje i tradycje swojego narodu

• zna hymn państwowy oraz szkolny

• wie co to jest improwizacja

• zna cechy polskich tańców narodowych (polonez)

• zdefiniować pojęcia: opera, libretto, aria, duet, tercet, kwartet, balet, chór żeński, chór męski, chór mieszany,

• omówić polskie zwyczaje i obrzędy związane z karnawałem

• wyjaśnić pojęcie artykulacji oraz wymieni jej rodzaje

• opisze muzykę jazzową, swing

• zna i rozpozna synkopę

• wyjaśni pojęcie muzyka rozrywkowa

• wymieni twórców współczesnej muzyki rozrywkowej

• wyjaśni pojęcie aranżacja

• opisze muzykę filmową

• podać nazwiska najwybitniejszych polskich i zagranicznych kompozytorów,

• wykonać ćwiczenia kształcące słuch wysokościowy, barwowy, harmoniczny; poczucie rytmu, wrażliwość na tempo, dynamikę, artykulację,

Zakres ponadpodstawowy:

• zaśpiewać piosenkę solo na akademii szkolnej lub poza szkołą,

• zaśpiewać piosenki z taktowaniem na 2,3,4

• zaśpiewać w grupie kanony trzy i czterogłosowe,

• przygotować samodzielnie i zagrać na instrumencie wybrane piosenki i utwory instrumentalne na dwa, trzy głosy

• układać kompozycje rytmiczne i melodyczne

• zinterpretować zmiany zachodzące w elementach muzyki słuchanych utworów,

• zanalizować treść ballady pod kątem doboru środków wyrazu artystycznego,

• odpowiednią artykulacją naśladować odgłosy ptaków

• dostrzec wpływ barwy instrumentów na charakter wyrazowy utworu,

• dostrzec wpływ możliwości wykonawczych instrumentów na charakter wyrazowy utworu,

• zna cechy charakterystyczne muzyki innych narodów: Niemiec, Słowacji, Włoch, Węgier, Bułgarii, Austrii, Hiszpanii,

• dokonać własnej aranżacji melodii „Wlazł kotek na płotek”

• zagrać wybrane łatwe utwory na instrumencie,

• wykonać zbiorowo akompaniament do piosenek na instrumentach tradycyjnych i elektronicznych,

Poza tym uczeń:

• bierze czynny udział w chórze szkolnym lub innych zespołach szkolnych

• bierze czynny udział w festiwalach muzycznych i konkursach

Wędrówki muzyczne - Jerzy Burdzy, wyd. Nowa Era

2

---