SZYMON SIUPA
POLSKA, EUROPEJSKA i MIĘDZYNARODOWA NAGRODA JAKOŚCI
Polska nagroda jakości
Nowa sytuacja gospodarcza, w jakiej znalazły się polskie przedsiębiorstwa na początku lat dziewięćdziesiątych, wymagała opracowania przez nie nowej wizji, strategii i polityki oraz podjęcia kompleksowej rekonstrukcji systemów zarządzania.
Wdrażanie koncepcji Zarządzania przez Jakość - ZPJ (Total Quality Management - TQM) w polskiej gospodarce było zatem bardzo ważnym elementem dla jej rozwoju.
W związku z tym zrodziła się idea ustanowienia Polskiej Nagrody Jakości - PNJ, która byłaby przyznawana przedsiębiorstwom za wdrażanie filozofii TQM, czyli Zarządzania przez Jakość.
Koncepcja powyższa została przedłożona w Krajowej Izbie Gospodarczej, przez grupę specjalistów: prof. dr. hab. inż. Edwarda Kindlarskiego, dr. inż. Mirosława Recha, mgr. inż. Marka Kłoczko i mgr. inż. Witolda Modlińskiego. Opracowali oni również model kryteriów oraz regulamin konkursu Polskiej Nagrody Jakości - PNJ.
Komitet Jakości Krajowej Izby Gospodarczej (KIG), w dniu 7 czerwca 1994 roku, przyjął tą inicjatywę i powołał Podkomitet ds. Polskiej Nagrody Jakości, którego zadaniem było analiza i poprawa zgłoszonych przez ww. grupę projektów. Podkomitet wyłonił 7 osobowy zespół specjalistów w składzie:
mgr inż. Zbigniew Janczy - PCBC,
mgr inż. Tomasz Kloze - PCBC,
mgr inż. Witold Modliński - KIG,
dr inż. Mirosław Recha - KIG - Przewodniczący zespołu,
mgr inż. Piotr Staniewski - Teraz Polska ,
mgr inż. Stanisław Walenta - PCBC,
mgr Magda Zmysłowska - Teraz Polska .
Konsultantami zespołu zostali:
prof. dr hab. inż. Romuald Kolman,
prof. dr hab. inż. Edward Kindlarski.
Dokumenty opracowane przez dr. inż. Mirosława Recha i mgr. inż. Witolda Modlińskiego, przy współpracy z prof. dr. hab inż. Edwardem Kindlarskim i mgr. inż. Markiem Kłoczko i poprawione przez Podkomitet ds. Polskiej Nagrody Jakości, zostały przedstawione w dniu 7 marca 1995 roku, na pierwszym posiedzeniu Komitetu Polskiej Nagrody Jakości.
Komitet Polskiej Nagrody Jakości przyjął przedłożone dokumenty uchwałą Nr 1/1995
Komitet ten został powołany przez dr. Andrzeja Arendarskiego Prezydenta Krajowej Izby Gospodarczej w porozumieniu z dr. inż. Januszem B. Berdowskim Dyrektorem Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, mgr. Bogdanem Chojną Prezesem Zarządu Fundacji Teraz Polska , prof. Edwardem Kindlarskim Przewodniczącym Komitetu Jakości KIG i dr. Inż. Mirosławem Rechą Sekretarzem Komitetem Jakości KIG.
Przy opracowaniu dokumentów i materiałów wykorzystano:
materiały i dokumenty Deming Application Prize,
materiały i dokumenty Malcolm Baldridge National Quality Award,
materiały i dokumenty European Quality Award.
"Zarządzanie przez Jakość w Japonii i USA" E. Kindlarski,
"Zarządzanie przez Jakość" - Wydawnictwo BELLONA, E. Kindlarski, J. Bagiński.
Model Polskiej Nagrody Jakości został opracowany w oparciu o koncepcję Europejskiej Nagrody Jakości, ponieważ była ona najbliższa koncepcji autorów niniejszego opracowania.
Polska Nagroda Jakości została ustanowiona w 1995 roku przez: KRAJOWĄ IZBĘ GOSPODARCZĄ, POLSKIE CENTRUM BADAŃ I CERTYFIKACJI, FUNDACJĘ TERAZ POLSKA
Regulamin przyznawania
Polskiej Nagrody Jakości
§ 1
Ustanawia się następujące kategorie Polskiej Nagrody Jakości, zwane dalej Nagrodą:
Nagrody Zespołowe,
Nagrody Indywidualne,
Nagrody Honorowe.
§ 2
1. Nagrody Zespołowe są przyznawane przedsiębiorstwom, które poprzez wdrożenie TQM (Total Quality Management) - Zarządzanie przez Jakość doprowadziły do wzrostu satysfakcji klientów, własnych pracowników oraz innych osób związanych z przedsiębiorstwem przez ostatnie lata (np. kooperantów, dostawców, właścicieli itp.). Osiągnęły też w ten sposób znaczącą poprawę jakości pracy, procesów, systemów, usług oraz sukces rynkowy.
2. Nagrody Indywidualne przyznawane są osobom, które wniosły wyróżniający się wkład w opracowanie teorii TQM - Zarządzania przez Jakość w Polsce lub opracowanie systemu TQM w przedsiębiorstwie, albo też wniosły znaczący wkład w zakresie szkolenia koncepcji TQM zarówno w sensie praktycznym, jak i teoretycznym.
3. Polska Honorowa Nagroda Jakości, nazywana dalej Nagrodą Honorową, może być przyznawana osobom i zespołom za szczególne zasługi dla rozwoju jakości w Polsce.
§ 3
Zdobywcy Nagród Zespołowych Polskiej Nagrody Jakości, otrzymują:
nagrodę - statuetkę.
dyplom,
możliwość posługiwania się w korespondencji i promocji Znakiem i Hasłem Polskiej Nagrody Jakości.
§ 4
Nagrody są przyznawana corocznie, ale nie zawsze i nie w każdym przypadku we wszystkich kategoriach.
§ 5
Oprócz Nagród mogą być przyznawane również wyróżnienia we wszystkich kategoriach. Wyróżnieni otrzymują:
dyplom,
możliwość posługiwania się w korespondencji i promocji Znakiem i Hasłem Polskiej Nagrody Jakości.
Mogą być także przyznawane honorowe wyróżnienia dla finalistów (uczestników III etapu procesu selekcji - wizytacja), wtedy otrzymują oni:
honorowy dyplom dla finalisty Konkursu Polskiej Nagrody jakości.
§ 6
1. W ramach kategorii Nagrody mogą być wyodrębnione podgrupy, np.:
Nagroda dla Bardzo Małych Organizacji produkcyjnych i usługowych (do 20 osób zatrudnienia),
Nagroda dla Małych Organizacji produkcyjnych i usługowych (powyżej 20 do 50 osób zatrudnienia),
Nagroda dla Średnich Organizacji produkcyjnych i usługowych (powyżej540do 250 osób zatrudnienia),
Nagroda dla Dużych Organizacji produkcyjnych i usługowych (powyżej 250 do 500 osób zatrudnienia),
Nagroda dla Bardzo Dużych Organizacji produkcyjnych i usługowych (powyżej 500 do 1500 osób zatrudnienia),
Nagroda dla Wielkich Organizacji produkcyjnych i usługowych (powyżej 1500 osób zatrudnienia),
Nagroda dla Organizacji Publicznych (niezależnie od liczby zatrudnionych osób),
Nagroda dla Organizacji Edukacyjnych (niezależnie od liczby zatrudnionych osób),
Nagroda Indywidualna im. prof. Edwarda Kindlarskiego w kategorii: nauka, praktyka oraz promocja,
Nagrody Honorowe,
Nagrody inne.
2. O kategoriach przyznawanych Nagród i ich grupach decyduje, na początku każdej nowej Edycji Konkursu, Komitet lub z jego upoważnienia Prezydium Komitetu.
§ 7
Zostaje powołany Komitet Polskiej Nagrody Jakości, który będzie przyznał Nagrody i Wyróżnienia.
§ 8
Regulamin Prac Prezydium i Komitetu Polskiej Nagrody Jakości oraz proces jej przyznawania zostały opracowane jako oddzielne dokumenty
Europejska Nagroda Jakości.
Europejska Nagroda Jakości jest rygorystycznym i wymagającym konkursem, zaprojektowanym dla organizacji lub jednostek organizacyjnych, postrzeganych jako modelowe na poziomie krajowym i europejskim, które mają za sobą 5-letnią historią ciągłego doskonalenia. Nagroda jest oparta na Modelu Doskonałości EFQM, który jest również stosowany jako podstawa dla wielu krajowych i regionalnych nagród jakości.
Ubieganie się o Europejską Nagrodę Jakości wymaga opracowania szczegółowego dokumentu aplikacyjnego (aplikacji) liczącego do 75 stron. Dokument ten jest oceniany i punktowany przez asesorów EFQM. Wyszkoleni asesorzy EFQM są doświadczonymi menedżerami z różnych sektorów gospodarki i z różnych krajów. Skład zespołu obejmuje od czterech do ośmiu asesorów w zależności od rozmiaru i stopnia złożoności organizacji. Jeżeli punktacja uzyskana w wyniku oceny aplikacji przewyższy próg określony przez jury Nagrody, zespół asesorów złoży wizytę w organizacji, trwającą do tygodnia. Aplikanci będą musieli zapewnić zespołowi asesorów swobodny dostęp do wszystkich obszarów swojego działania. Celem wizyty w organizacji jest skonfrontowanie opisu organizacji zawartego w dokumencie aplikacyjnym z rzeczywistymi dowodami, zweryfikowanie punktacji w odniesieniu do wszystkich kryteriów oraz opracowanie szczegółowego raportu z informacją zwrotną. Następnie jury dokonuje przeglądu raportów oceny każdego aplikanta i podejmuje decyzje odnośnie poziomu uznania. Aplikanci mogą być uznani za finalistów, nagrodzeni wyróżnieniem i wreszcie uzyskać status zwycięzcy Europejskiej Nagrody Jakości. Każda organizacja, która zostanie finalistą Europejskiej Nagrody Jakości ma prawo być bardzo dumna ze swoich osiągnięć. Z pewnością może stanowić wzór europejskiej doskonałości i dołączyć do ekskluzywnego grona, które obejmuje najbardziej prestiżowe firmy europejskie.
Uwaga: Europejska Nagrodę Jakości administruje i przyznaje bezpośrednio tylko EFQM. Aplikacja musi być więc napisana po angielsku i złożona bezpośrednio do Biura EFQM.
Organizacje europejskie stosujące Model Doskonałości EFQM mogą ubiegać się o Europejską Nagrodę Jakości. Nagroda została ustanowiona w 1992 r. i jest przyznawana corocznie. Jej sponsorami są Komisja Europejska, Europejska Organizacja ds. Jakości (European Organization for Quality) oraz EFQM.
W roku 1996 krąg potencjalnych zdobywców Nagrody poszerzono o organizacje działające w sektorze publicznym. W 1997 roku wprowadzono kategorię Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MŚP) - zatrudniających poniżej 250 pracowników.
Kandydaci do Nagrody składają aplikację (o objętości do 75 stron w przypadku dużych przedsiębiorstw i organizacji sektora publicznego oraz do 35 stron dla MŚP), która opiera się na informacjach wynikających z samooceny organizacji dokonanej według kryteriów i podkryteriów Modelu Doskonałości.
Ubieganie się o Nagrodę przynosi europejskim organizacjom liczne korzyści. Proces składania aplikacji jest okazją do bezstronnej, zewnętrznej oceny pozycji zajmowanej przez daną organizację w kontekście Modelu Doskonałości EFQM. Ubieganie się o Nagrodę umożliwia określenie drogi prowadzącej do stałego doskonalenia działalności poprzez sformułowanie czytelnych i konkretnych celów. Stymuluje zaangażowanie pracowników, zachęca do pracy zespołowej i sprawia, że czują się dumni z siebie, swojej pracy zawodowej i organizacji. Aplikacja składana przez organizację jest zaś cennym narzędziem wewnętrznej komunikacji i doskonałym materiałem szkoleniowym.
Bezdyskusyjne korzyści osiągają zdobywcy Nagrody i Wyróżnienia. Publiczne potwierdzenie doskonałości organizacji przyciąga klientów, partnerów i wzmacnia pozycję i dobry wizerunek organizacji.
"Europejska Nagroda Jakości nie jest końcem, ale bardzo istotnym kamieniem milowym w naszym nieustannym dążeniu do zaspokojenia potrzeb: pracowników, klientów, akcjonariuszy i społeczności"
MIĘDZYNARODOWA NAGRODA JAKOŚCI została stworzona w roku 1973 przez EDITORIAL OFICE i EUROPEJSKI KLUB LIDERÓW BIZNESU jako część ich programu promocyjnego, którego celem jest nagradzanie sukcesu nowych firm reprezentujących różne sektory gospodarki.
Członkowie Europejskiego Klubu Liderów Biznesu ( 14.000 biznesmenów ) corocznie proszonych jest o dokonanie wyboru firm, którym zostaną przyznane nagrody. Firmy, które zostaną wyróżnione będą umieszczone na stronach internetowych Międzynarodowego Klubu Biznesu.
Strona internetowa jest corocznie umieszczana w 200 tysiącach listów elektronicznych, które są wysyłane do ludzi biznesu na całym świecie. Firmy, które otrzymają Międzynarodową Nagrodę Jakości są zapraszane do wejścia w szeregi klubu, a także są umieszczane w kolejnych edycjach strony internetowej, której zawartość jest konsultowana z tysiącami ludzi biznesu z całego świata.
EDITORIAL OFICE jest międzynarodowym wydawnictwem , które powstało w 1950 roku. Od początku swojej działalności zajmuje się wydawaniem szerokiego wachlarza branżowych i sektorowych publikacji. Jako podstawowy cel swojej działalności Editorial Ofice niezmiennie traktuje stymulowanie i promocję szeroko rozumianego biznesu. Obecnie wydawnictwo stale publikuje następujące magazyny: MERCADO MUNDIAL (rynki światowe), który głównie jest skierowany do odbiorców w Europie i Ameryce Łacińskiej, AFRICAN TRADE REVIEW dedykowany państwom afrykańskim, THE EAST TRADE, który dociera do Azji oraz na Bliski Wschód, "El Comestible" będący sektorowym magazynem poświęconym przemysłowi żywnościowemu i napojów oraz rocznik TRADE LEADERS' CLUB, który jest dystrybuowany do 14 tysięcy członków w 110 państwach.
KLUB LIDERÓW BIZNESU powstał w 1978 roku jako fragment całościowego programu stymulowania i promocji światowego biznesu. Podstawowym celem programu jest stały monitoring rozwoju międzynarodowego biznesu i nagradzanie najdynamiczniej rozwijających się spółek. Jednocześnie KLUB stawia sobie za zadanie umożliwianie nawiązywania wzajemnych kontaktów pomiędzy wyróżnionymi firmami np. dzięki publikacjom wydawnictwa, następnie ustanawianie ciągłości w kontaktach i wreszcie oferowanie nowych możliwości biznesowych poprzez wspólnie organizowane spotkania. Obecnie wokół programu skupionych jest ponad 14 tysięcy przedsiębiorstw w 110 krajach, które reprezentują wszystkie branże i sektory biznesu.