Ciepło. Ochładzanie.
Temperatura
Marcin Lis
Katedra Hodowli Drobiu, ZwierzÄ…t Futerkowych i Zoohigieny
Zespół Higieny Zwierząt i Środowiska Hodowlanego
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Ciepło (Q) [J, cal]
forma przekazywania energii termicznej,
czyli tej części energii wewnętrznej, która
może być spontanicznie wymieniana
pomiędzy ciałami.
Temperatura [ K, C, F]
to funkcja stanu w termodynamice, która
zwiÄ…zana jest energiÄ… kinetycznÄ… ruchu i
drgań wszystkich cząsteczek tworzących
dany układ.
TEMPERATURA jest miarą "chęci" do
dzielenia się ciepłem
Jeżeli dwa ciała różnią się temperaturą, to
następuje przekazywanie ciepła z ciała o
wyższej temperaturze do ciała o niższej -
aż do wyrównania się temperatur obu ciał
Ciepło właściwe [J/ C]
Ilość ciepła (energii) potrzebnej do ogrzania
1 g substancji o 1 C.
Woda 4,2 [J/° C]
Miedz
0,39 [J/° C]
Srebro 0,24 [J/° C]
Komfort cieplny
 uczucie zadowolenia z przystosowania siÄ™
organizmu do aktualnych warunków
termicznych otoczenia
Bilans cieplny
Bilans cieplny
organizmu
organizmu
Warunek utrzymania stałej
temperatury ciała przez zwierzę
strata ciepła = zysk ciepła
strata ciepła > zysk ciepła
hypotermia (przechłodzenie)
strata ciepła < zysk ciepła
hypertermia (przegrzanie)
Bilans cieplny organizmu
Bilans cieplny organizmu
Środowisko zewnętrzne
Promieniowanie Parowanie
cieplne z
ródeł
zewnętrznych
Kondukcja
Kondukcja
Konwekcja
Powierzchnia skóry =  warstwa buforująca
Promieniowanie
Wnętrze organizmu
cieplne organizmu
Produkcja ciepÅ‚a Þð utlenianie tkankowe
Bilans cieplny organizmu
Bilans cieplny organizmu
Hmet <=> Hkonw Hkond + Hewap Hrad
Ochładzanie
(wymiana ciepła)
[W/m2s] lub [ mcal/cm2 s]
Ilość ciepła oddawanego z danej powierzchni
w ciÄ…gu jednostki czasu czasu.
Ochładzanie
1 mcal/cm2 s = 4,187 W/m2s
Normy
6 - 9 mcal/cm2 s = 25 -38 W/m2s
Kurczęta i prosięta
3 - 7 mcal/cm2 s = 12 -29 W/m2s
Drogi ochładzania (wymiany ciepła)
1.Przewodzenie (kondukcja)
Drogi ochładzania (wymiany ciepła)
2.Konwekcja (unoszenie, mieszanie)
a) Konwekcja swobodna b) Konwekcja wymuszona
Ośrodek zimny Ruch powietrza (wody)
Ośrodek zimny
Ośrodek ciepły Ośrodek ciepły
Ruch powietrza
Ruch powietrza
Do 0,3 m/s  nie szkodliwy
Do 0,3 m/s  nie szkodliwy
Norma 2003:
Norma 2003:
0,3-0,5 m/s
0,3-0,5 m/s
Norma  stara
Norma  stara
0,1 -0,5 m/s
0,1 -0,5 m/s
Drogi ochładzania (wymiany ciepła)
3.Parowanie (ewaporacja)
1 g wody
584 cal 2443 J
100 cal
100ºC
0ºC
418,4 J
Drogi ochładzania (wymiany ciepła)
4.Promieniowanie (radiacja)
Straty ciepła: Zyski ciepła:
Praca mięśni
Wydalanie;
1) trzewia  okres spoczynku;
Oddychanie;
2) motoryczne  ruch;
Pocenie;
Narządy wewnętrzne 
Promieniowanie;
wątroba, mózg
Przewodzenie;
y
ródła zewnętrzne (słońce;
grzejniki);
Unoszenie
Pokarm;
Wysokie wartości ochładzania
czyli
(wzmożone oddawanie ciepła)
czyli
 jest mi zimno

Grupowanie siÄ™ zwierzÄ…t;
Zmniejszenie powierzchni oddawania ciepła;
Obniżanie temperatury powierzchni ciała;
Ruch;
Wzmożone łaknienie;
Izolowanie: warstwa tłuszczu, futro;
Kryjówki  gniazda;
Podwyższony metabolizm;
Drżenie mięśni;
Stroszenie - poduszka powietrzna
Niskie wartości ochładzania
czyli
słabe oddawanie ciepła
czyli
 jest mi gorÄ…co
Ziajanie; Zraszanie; KÄ…piele; Izolowanie; Pocenie
Zwiększenie powierzchni oddawania ciepła;;
Bezruch; Obniżanie metabolizmu; Poszukiwanie
cienia.
Wilgotność powietrza
Utrudnione Bardzo wysokie
oddawanie ciepła  wartości ochładzania 
uczucie  lepkiego pot intensywnie
gorÄ…ca  pot nie paruje
paruje hypertermia
Bardzo intensywne  suchy mróz
oddawanie ciepła -
uczucie przenikliwego
zimna
przechłodzenie
temperatura
Tolerancja i adaptacja
termiczna organizmów
żywych
Reakcja zwierząt na środowisko termiczne
Zwierzęta ektotermiczne  uzależnione od
zewnętrznych z
ródeÅ‚ ciepÅ‚a ð poikilotermiczne
(zmiennocieplne)
Zwierzęta endotermiczne  wewnętrzne
wytwarzanie ciepÅ‚að homeotermiczne
(stałocieplne)
Tolerancja termiczna
Zdolność do życia w pewnym przedziale (zakresie)
temperatur.
Może się zmieniać wraz z porą roku (sezonem),
zmiana miejsca bytowania
Aklimatyzacja  zmiana tolerancji
termicznej organizmu (adaptacja
termiczna) zwiÄ…zana ze zmianami
klimatycznymi
Aklimacja - zmiana tolerancji
termicznej organizmu (adaptacja
termiczna) przeprowadzana w
warunkach laboratoryjnych.
Temperatura  granice życia
od -1,9 C do +50 C
ogólny przedział termiczny
aktywności dla organizmów żywych
(oznacza temperaturę wewnętrzną
organizmu).