Postawa pisarzy polskiego Odrodzenia wobec problemów społecznych i politycznych epoki.











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Oświecenie >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Postawa pisarzy
polskiego Odrodzenia wobec problemów społecznych i
politycznych epoki.










kategoria:   J.polski
zakres:   Oświecenie
dodano:   1999-07-26




W utworach pisarzy
polskiego Renesansu poruszane były rozmaite problemy społeczne i
polityczne epoki. Często rozważano, jaka powinna być struktura
państwa, jego prawa i obowiązki obywateli. Jako pierwszy,
problemy tego typu poruszał Mikołaj Rej w "Krótkiej rozprawie między
trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem...". Jest to utwór
stanowiący rozmowę między przedstawicielami trzech ówczesnych
stanów: szlachty, chłopów i duchowieństwa. Przedstawione
przez Reja stosunki panujące między stanami są bardzo konfliktowe.
Pan i Pleban oskarżają się wzajemnie oraz atakują Wójta, który
próbuje odpierać ich ataki. Autor poddaje krytyce duchowieństwo.
Oskarża je o nadużywanie swoich wpływów wśród mieszczaństwa i
chłopów. Zarzuca mu chciwość, przebiegłość i bezwzględność w
wyzyskiwaniu przedstawicieli najniższego stanu. Rej nie
oszczędza także szlachty. Wypomina jej to, że nie dba o losy
państwa, czego dowody można znaleźć w Sejmie. Zrywane obrady i
waśnie między posłami osłabiały znacznie sprawność apapratu
rządzenia państwem oraz ogólnie szkodziły krajowi. Autor
ponadto staje w obronie biednego chłopa. Gani konflikty między
szlachtą i duchowieństwem, których skutki odbijały się na najniższym
stanie. W innym utworze, pt. "Żywot człowieka poczciwego"
ujawnia się stosunek Reja do nauki. Bardziej od przedmiotów
szkolnych cenił u ludzi wiedzę praktyczną, co kłóciło się z
poglądami humanistów. Niepokój także budzi u czytelników stosunek
pisarza do służby wojskowej. Mianowicie uważał ją za szkołę
charakterów, a nie za obowiązek wobec ojczyzny. Innym
pisarzem, który próbował wskazać błędy w systemie państwowym, był
Jan Kochanowski. Najwyraźniej przedstawił swoje intencje w "Odprawie
posłów greckich". Dramat ten został wystawiony w styczniu 1578 roku
w obecności króla i wielu senatorów. Przedstawiona w nim historia
wojny trojańskiej była tylko pretekstem do zwrócenia uwagi
rządzących państwem na sprawy zagrażające jego prawidłowemu
funkcjonowaniu, a nawet istnieniu. Świadczy o tym druga wypowiedź
chóru: "Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie...". Zawiera ona
pouczenie, jak rządzący krajem powinni sprawować powierzoną im
władzę. W tym samym utworze Kochanowski przedstawia naradę
trojańską wzorowaną na polskich sejmach. Poeta dostrzega i wytyka
prywatę, przekupstwo, chaos oraz brak odpowiedzialności za losy
państwa. W innym fragmencie dzieła autor krytycznie ocenia
młodzież magnacko-szlachecką przyzwyczajoną do wygód i niezdolną do
obrony ojczyzny. Jan Kochanowski z żalem stwierdza, że kiedyś, w
przyszłości tacy ludzie będą sprawować władzę nad krajem.
Problemy natury społecznej rozważał także Szymon Szymonowic,
pierwszy mieszczanin, który został znaczącym pisarzem. W utworze
noszącym tytuł "Żeńcy" autor uwydatnia wyzysk chłopów przez
szlachtę. Pod postacią Starosty ukrył pospolitego ziemianina, który
z całą bezwzględnością nagania żeńców do pracy, mimo że oni harują
od wschodu do zachodu słońca. Utwór, który miał być początkowo
sielanką, traci przez to swój charakter i nawet wprowadzony przez
autora element piosenki o słoneczku nie jest w stanie rozweselić w
pełni czytelnika.Utwór ten jest swoistym sprzeciwem Szymonowica
wobec wyzysku chłopów mającego swoje podstawy w przywilejach
szlacheckich. Innym pisarzem polskiego Odrodzenia
poruszającym sprawy społeczne i polityczne był Andrzej Frycz
Modrzewski. W utworach swych wysuwał tezy zrównania wszystkich
stanów, zapewnienia pracy i bytu niezależnie od urodzenia. Każdego
mieszkańca kraju nazywał obywatelem i zalecał, aby stworzono nowe,
sprawiedliwe sądownictwo, które mogłoby oprzeć się na kodeksie
prawnym ustanowionym przez przedstawicieli wszystkich stanów.
Postępowe myśli Modrzewskiego nie zapewniły mu popularności wśród
szlachty. Było wręcz przeciwnie. Zarekwirowano mu majątek, a on sam
zmarł w zapomnieniu i skrajnej nędzy. Jeszcze innym
przedstawicielem tej grupy pisarzy był ks. Piotr Skarga. Napisał on
szereg kazań zebranych w zbiorze pt. "Kazania sejmowe". Jak sam
tytuł sugeruje, wygłaszał je na sejmach, tuż przed obradami. Cechą
charakterystyczną tych utworów była wielka troska o losy państwa i
jego obywateli. Przemawiał z nich patriotyzm autora.








Autor: Nieznany

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000