mgr Małgorzata Lachtara, Szklarska Poręba, 10. 12. 2003 r.

Szkoła Podstawowa nr 1

w Szklarskiej Porębie

KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO DLA KL. V

(Kształcenie językowe zintegrowane z kształceniem literackim)

Temat: W świecie bogów greckich. Budowa zdania: określenia,

związki wyrazów .

CELE :

poznawczy- zapoznanie z budową zdania, ze związkami wyrazów w zdaniu;

kształcący- kształcenie wyciągania wniosków z omawianych zagadnień, przypomnienie i utrwalenie wiadomości z mitologii greckiej.

METODY: podająca, poszukująca, zajęć praktycznych; praca zbiorowa i indywidualna; indywidualizacja nauczania: każdy uczeń ma inne zadanie, zadania zróżnicowane są pod względem stopnia trudności.

Lekcję w całości opracowałam wedle własnego pomysłu, zgodnie z wymogami integrowania kształcenia językowego i literackiego.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.Czynności organizacyjne.

2. Przypomnienie wiadomości o zdaniu pojedynczym z ostatniej lekcji;

przypomnienie wiadomości na temat budowy zdania i rodzajów zdań.

3. Wprowadzenie : umówiliśmy się na poprzednich zajęciach, że każdy uczeń prezentuje jakąś postać z mitologii greckiej, więc na dzisiejszej lekcji zajmiemy się, oprócz gramatyki, także utrwaleniem wiadomości z mitologii.

4. Główna część lekcji:

● zapisanie tematu lekcji.

☺ Podobnie jak w świecie bogów na Olimpie, tak samo w budowie zdania panuje pewien porządek: jedni bogowie mieli większą władzę, inni mniejszą, ale każdy pełnił jakąś określoną rolę, zajmował się pewnymi sprawami, dziedzinami życia…

- Czym zajmowała się Atena, czego była patronką?

- W jaki sposób powstała?

Zapisać zdanie: Atena wyskoczyła z głowy Zeusa.

W budowie zdania możemy wyróżnić wyrazy, które określają inne wyrazy.

Zapisać: Wyrazy określające inne wyrazy to określenia.

Żeby łatwiej nam było znaleźć te określenia, powinniśmy najpierw odszukać w zdaniu podmiot i orzeczenie, czyli najważniejsze części zdania - uczniowie mają za zadanie przypomnieć, jak wyszukujemy te części zdania i wskazać je w podanym zdaniu.

● Podkreślamy te główne części zdania i określamy jego budowę.

●Co robił w stajni Augiasza Herakles? Sprzątał- to orzeczenie i w ten sposób go szukamy, orzeczenie informuje o tym, co robi podmiot, w jakim jest stanie.

Zapisać: Podmiot i orzeczenie tworzą związek główny wyrazów.

Jak już wiemy, co jest w tym zdaniu podmiotem i orzeczeniem, to możemy nazwać resztę wyrazów: pozostałe wyrazy, to określenia.

Zapisać: związek główny wyrazów - Atena wyskoczyła.

Z tego zdania niewiele się dowiadujemy.

Co musimy dodać? Pozostałe wyrazy: z głowy Zeusa -to określenia, które tworzą związek poboczny.

Określenia możemy nazwać odpowiednio:

Zapisać: w zdaniu wyróżnia się określenia: podmiotu, orzeczenia, określenia- spróbujemy je znaleźć.

☺ Poprosimy władcę Olimpu o krótką prezentację.

Zapisać: Gromowładny Zeus był władcą bogów olimpijskich.

Podkreślamy w tym zdaniu podmiot, orzeczenie i określenia podmiotu i orzeczenia (ucz.je nazywają).

W zdaniu tym mamy jeszcze jedno określenie: czego ono dotyczy, jak je nazwiemy- uczniowie sami wysuwają wniosek.

● robimy wykres bogów

olimpijskich

● Każdy z klasowych bogów, bogiń układa jakieś zdanie o sobie (pojedyncze), następnie odczytujemy je i rozwijamy w razie potrzeby odpowiednimi określeniami.

● Każdą część zdania: podmiot, orzeczenie i określenie możemy rozwinąć przez dodanie wyrazu określającego. Uzupełnianie tabeli w zeszytach i na tablicy:

podmiot+określenie	orzeczenie+określenie	określenie+określenie

Podmiot i orzeczenie same niczego nie określają, to inne wyrazy mogą je określać: Piękna Afrodyta wyłoniła się z piany morskiej.

Zapisuję jedynie pytania, uczniowie mają za zadanie sami dobrać określenia.

Zadanie domowe:

● Uzupełnić tabelę pięcioma przykładami swoich zdań według wzoru podanego na lekcji.

● Dla ucznia ambitnego (dodatkowe): zrobić wykres do ułożonego przez siebie zdania.

Wyraz określany

(nadrzędny)

Wyraz określający (podrzędny)

Afrodyta -- wyłoniła się

Jaka?

Skąd?

piękna

z piany

Jakiej?

morskiej

Uczniowie nazywają części tego zdania,

związki główne i poboczne, nadrzędne,

podrzędne i współrzędne

---