Pyt 21 - NATURALNA STOPA BEZROBOCIA
Naturalna stopa bezrobocia jest to margines bezrobocia tj. ludzie, którzy tymczasowo przerwali prace np. się przekwalifikowują lub zmieniają miejsce pracy, są dopiero co po szkole i jeszcze nie podjęli pracy, etc).
Pojęcie bezrobocia naturalnego sformułował M.Friedma. Obejmowało ono bezrobocie frykcyjne i strukturalne.
B.Frykcyjne - obejmuje ludzi zmieniających pracę przejściowo i w okresie poszukiwania pracy (zmiany pracy na nową) są bezrobotni.
B.strukturalne - gdy w danych rejonach lub gałęziach występuje zastój gospodarczy i ludzie nowi absolwenci szkół nie mogą znaleźć zatrudnienia.
Bezrobocie naturalne oznacza, iż popyt i podaż na pracę nie pokrywają się.
NSB nigdy nie jest równa zeru. Nigdy w normalne gospodarce rynkowej nie będzie sytuacji gdy 100% osób, które mogły by pracować znajdą zatrudnienie.
Nawet w przypadku, gdyby nikt nie stracił pracy, zawsze będą występowali ludzie, którzy: są w trakcie zmiany pracy, są w trakcie przeprowadzki z jednego miasta do drugiego, a w związku z tym zmieniają również pracę, skończyli właśnie szkołę i jeszcze nie podjęli pracy.
Po drugie stopa naturalna pozostaje w ścisłym związku z inflacją. NSB ten najniższy jego poziom, który dany kraj może utrzymywać, nie ryzykując przyspieszenia inflacji w stopniu nie do przyjęcia NSB jest tym złotym środkiem pomiędzy zbyt wysokim i zbyt niskim poziomem inflacji. Jest to stopa, przy której stopień inflacji ani nie wzrasta w następstwie nadwyżkowego popytu , ani nie obniża się w następstwie zwyżkowej podaży.
NSB nie oznacza, iż jest to stopa bezrobocia optymalna (taka, przy której dobrobyt ekonomiczny netto zostaje zoptymalizowany). NSB jest to taka stopa bezrobocia, poniżej której nie da rady się już zejść. Jest to najwyższy poziom zatrudnienia, który się udaje utrzymać i odpowiada ona potencjalnemu poziomowi produktu w danym kraju.
W chwili obecnej wynosi ona ok. 6-7%. W niektórych krajach więcej. NSB wpływają takie czynniki jak:
1) protekcjonizm państwa (państwo chroni bezrobotnych) i ludzie nie boją się aż tak bardzo utraty pracy, często sami się zwalniają, albo pracują nie wkładając w pracę tyle zaangażowania, ile oczekuje od nich pracodawca i przez to tracą pracę.
2) zasiłki dla bezrobotnych, co wiąże się z protekcjonizmem państwowym. Jeśli pozostając bez pracy mamy możliwość otrzymywania ok. 60-70% dawnej pensji, to nie staramy się, aż tak bardzo wrócić do tej pracy. Oczywiście to zależy od ludzi, jednak sam fakt posiadania takiego koła ratunkowego wpływa anty-motywacyjnie. Np. w Niemczech osoby pozostające bez pracy, otrzymują dość wysokie zasiłek od państwa, oraz dodatkowo państwo płaci im za mieszkanie, przedszkole, + otrzymują inne dodatki, np. darmowe kursy językowe, nauka pracy na komputerze. Zaś gdyby podjęli prace, muszą się o wszystko martwic sami. Jeśli więc praca, jaką mogą podjąć jest tylko trochę wyżej płatna niż otrzymywany zasiłek to im się po prostu nie opłaca wracać do pracy.
Niepokojący jest fakt iż występuje tendencja do wzrostu poziomu stopy bezrobocia naturalnego. Jednak mogą na to wpływać zmiany w składzie ludzi zawodowo czynnych. Np. wśród mężczyzn powyżej 25 roku życia, mniejszy jest odsetek osób nie mających pracy; zaś wśród młodzieży zaraz po szkole większy. Jeśli więc wzrośnie udział młodzieży w społeczeństwie, może to doprowadzić do wzrostu NSB, nawet jeśli wśród poszczególnych grup ludności procentowo nie zmieni się stopa bezrobocia.
Moim zdaniem, aby ograniczyć naturalna stopę bezrobocia należałoby wprowadzić ograniczenia co do możliwości pobierania zasiłku. Wprowadzić lepszą kontrolę, czy ludzie bezrobotni, faktycznie szukają pracy. Można by wprowadzić zasadę, iż np. 50-100% pobranych zasiłków należy zwrócić państwu w przypadku podjęcia pracy w przyszłości. Cześć osób zastanowiła by się, czy warto z własnej woli pozostawać bez pracy, skoro zasiłek który pobierają muszą kiedyś w przyszłości zwrócić. Nie musi być to nawet 100% zwrotu, ale np. 30-50%. Moim zdaniem działałoby to motywacyjnie na ludzi pozostających bez pracy dobrowolnie. Oczywiście wszystko zależy od ludzi.
1