REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA to proces zmian społecznych , ekonomicznych i niezwykle szybki rozwój produkcji przemysłowej, zapoczątkowany w XVIII wieku w Anglii, a możliwy dzięki odkryciu licznych wynalazków technicznych. Rewolucja dokonała się w Anglii, ponieważ powstawały tam liczne manufaktury, w których istniała potrzeba stosowania unowocześnień, występowało duże zapotrzebowanie na produkty przemysłowe i na jej terenie znajdowały się bogate złoża surowców.
Anglia gwarantowała również swobody obywatelskie i posiadała prawo patentowe dzięki czemu ściągała wybitnych naukowców.
Rewolucja przemysłowa swój początek miała w przemyśle włókienniczym, który opierał się na pracy ręcznej tkaczy i przędzalników i nie był w stanie zaspokoić potrzeb rynku. Konieczne więc było zwiększenia wydajności produkcji, z co za tym idzie zmechanizowanie prac. Podstawowe znaczenie miało odkrycie przez John'a Kay'a w 1733 roku mechanicznego czółenka tkackiego. Przyspieszyło ono produkcję i umożliwiło wytwarzanie szerszych tkanin. Zwiększona produkcja tkanin wymagała większych ilości przędzy. Problem ten rozwiązał w roku 1764 James Hargreaves i Richard Arkwright przełomowym wynalazkiem jakim była maszyna przędzalnicza , która później została udoskonalona przez Samuela Cromptona. Wynalezienie tej maszyny spowodowało, że przędza zalegała w magazynach. Zaradził temu w 1786 roku Edmund Cartwright, który stworzył krosno mechaniczne. Zastosowanie obu maszyn przyczyniło się do całkowitego zmechanizowania przemysłu włókienniczego.
W połowie XVIII wieku jako wybielacz do szarych tkanin zastosowano kwas siarkowy
Mechanizacja przemysłu włókienniczego pociągała rozwój przemysłu maszynowego. Pierwszy silnik parowy, został wykorzystany w kopalniach. Jego zadaniem było wypompowywanie wody z najgłębszych poziomów kopalni. Został wynaleziony w 1712 roku przez Thomasa Newcomena. Przy okazji naprawy maszyny Newcomena James Watt wpadł na pomysł jej udoskonalenia. Swój wynalazek Watt opatentował, uruchomił produkcję a jego silniki znalazły zastosowanie w przemyśle jako napęd do maszyn i urządzeń. Pod koniec wieku XVIII napęd parowy został też zastosowany w pierwszych dźwigach. Wynalazek Watta umożliwił skonstruowanie silników wysokoprężnych i zastosowanie ich w lokomotywach.
Równolegle następował rozwój górnictwa i metalurgii. Wynikało to z rozpowszechnienia ( wynalezionego z 1735 roku przez Adama Darbego) zastosowania koksu ( zamiast węgla drzewnego) przy wytopie żelaza. Początkowo żeliwo było kruche i wymagało pracochłonnej obróbki. Rewolucja w technologii metalurgicznej została dopełniona w 1782 przez Petera Onionsa i Henrego Corta i to ich żelazo pod względem jakości było bezkonkurencyjne.
Fabryki zaczęto wyposażano w szkielety żeliwne i oświetlenie gazowe. Zapotrzebowanie na żeliwo i żelazo napędzało produkcję hutniczą.
Zapoczątkowany w XVIII wieku rozwój nauki i techniki kontynuowano w późniejszym czasie. Osiągnięcia naukowo-techniczne szybko wykorzystano w przemyśle, komunikacji, w codziennym życiu dla uczynienia go łatwiejszym i wygodniejszym. Dlatego też drugą połowę XIX i początek XX wieku nazywamy okresem wielkich odkryć naukowych i wynalazków.
W górnictwie, przy wydobyciu węgla zaczęto stosować świdry pneumatyczne, pompy ssące i rury żelazne do usuwania wody z kopalni. Dzięki zastosowaniu tych nowych metod wydobycie węgla w Europie i USA gwałtownie wrosło. Na kontynencie europejskim powstały wielkie zagłębia węglowe: w Niemczech, w północnej Francji i Belgii.
W dziedzinie hutnictwa Bessemer ulepszył metodę wytapiania stali w tzw. gruszkach co pozwoliło na tanią i dużych rozmiarów produkcję. Siemens opatentował natomiast piec hutniczy, który bracia Martinowie przystosowali do wytopu stali. W Niemczech bardzo dużą popularnością cieszyła się metoda wytapiania rud żelaza zawierających duże ilości fosforu, którą opracował Sidney Thomas.
Postęp w produkcji stali pozwolił na unowocześnianie broni. Zaczęto produkować armaty mogące wyrzucać ważące 500, a nawet 1000 kg pociski. Przełomem w konstrukcji broni ręcznej było odkrycie możliwości ładowania jej od tyłu a nie jak do tej pory przez lufę. Wykorzystał to Samuel Colt tworząc rewolwer bębenkowy.
Opracowanie przez Łukasiewicza w roku 1852 metody rafinacji ropy naftowej, pozwoliło zastosować ropę jako surowiec energetyczny.
W statkach i okrętach zaczęto stosować turbinę parową. Lenoir zbudował silnik spalinowy, za pomocą, którego wprawił w ruch pojazd a w 1876 Nicolaus August Otto udoskonalił go wprowadzając czterosuwowy cykl pracy tzw. silnik czterosuwowy. Silnik ten został z kolei wykorzystany w motocyklu i w 1883-1885roku w samochodzie zbudowanym przez Carla Benza i Goltieba Daimlera. Stopniowo samochody udoskonalano, zaczęto nawet organizować wyścigi samochodowe. Henry Ford stworzył pierwszą w USA fabrykę samochodów, w której zastosowano taśmowy sposób produkcji. Rudolf Diesel wynalazł nowy wysokoprężny silnik spalinowy zasilany paliwem płynnym, który znalazł szerokie zastosowanie w komunikacji lądowej i morskiej min. montowany był na okrętach wojennych biorących udział w I wojnie światowej)
Odkrycie zjawiska indukcji magnetycznej przez Faradaya pozwoliło zbudować prądnicę elektryczną zdolną do ciągłej pracy co umożliwiło wprowadzanie oświetlenia łukowego. Ze względu na to, że było bardzo jasne i jaskrawe nadawało się jedynie do oświetlania placów i ulic. Problem oświetlenia mieszkań, biur i sklepów rozwiązała wynaleziona w 1879 roku przez Edisona żarówka. Thomas Edison w sumie opatentował 1300 wynalazków, m.in. ulepszył wynaleziony przez Bella telefon
Dzięki odkrytym przez Maxwella i Hertza falom elektromagnetycznym, Gugliemo Marconi zbudował radio. Samuel Morse stworzył elektryczny telegraf wykorzystujący przerywanie i zamykanie obwodu elektrycznego. Przy budowie finansowanej przez państwo amerykańskie eksperymentalnej linii telegraficznej łączącej Waszyngton z Baltimore jako izolatory zawieszonego na słupach kabla wykorzystał szklane butelki. Był także autorem tzw. alfabetu Morse'a. Fonograf skonstruował Edison, a gramofon Emil Berliner. Prototyp telefonu stworzył w 1860 roku Philips Reis, ale za jego faktycznego twórcę uchodzi Graham Bell. Pierwsze zdjęcie wykonał w 1826 roku Francuz Joseph Niepce. Fotografię jaką znamy dzisiaj tzn. wykorzystującą negatyw odkrył w 1841 roku Wiliam Talbot. Twórcami kina są bracia Lumiere, którzy w 1895 roku skonstruowali kinematograf.
Nowości w dziedzinie fizyki, chemii,biologii,medycyny:
Becquerel odkrył promieniotwórczość naturalną, a małżeństwo Curie - rad, który zastosowano do leczenia nowotworów i polon. Einstein skonstruował teorię względności, a Bohr dzięki niej stworzył teorię budowy atomu. Bohr dokonał też pierwszej reakcji jądrowej. Wyjaśniono strukturę cukru i białek, dokonano syntezy kauczuku i indyga. W Niemczech odkryto pierwszy barwnik syntetyczny.
Bardzo ważnym wynalazkiem dla rozwoju nauk biologicznych był mikroskop skonstruowany przez Ernsta Abbe i Carla Zeiss'a.
Robert Koch i Ludwik Pasteur ( czyt.Paster) odkryli bakterie i zarazki licznych chorób m.in. gruźlicy, dyfterytu, tyfusu a następnie szczepionki. Emil Behring odkrył surowicę przeciwbłoniczą. Polak Kazimierz Funk odkrył witaminy. Heinrichowi Dreserowi zawdzięczamy odkrycie aspiryny
W medycynie wyodrębniła się ortopedia, laryngologia, dermatologia, neurologia i pediatria. Zaczęto badać ciśnienie krwi a także skład krwi pod mikroskopem. Bardzo szybko rozwijała się farmakologia i przemysł farmaceutyczny, ulepszoną narkozę stosowaną przy pierwszych operacjach woreczka żółciowego, żołądka, nerek, mózgu, tarczycy, wyrostka robaczkowego.
Osiągnięcia w chemii umożliwiły produkowanie proszków do prania, a także mleka skondensowanego i pasteryzowanego, zup w proszku, kawy bezkofeinowej i margaryny. Dużym udogodnieniem były maszyny do szycia, chłodziarki, pralki, a nawet odkurzacze. W pracy biurowej dużym ułatwieniem okazała się odkryta w USA maszyna do pisania produkowana
CIEKAWOSTKI:
- Pierwsze na świecie metro powstało w Londynie w 1863 roku. Początkowo było parowe od lat dziewięćdziesiątych XIX wieku elektryczne. Umieszczone głęboko około 30 metrów pod ziemią tunele londyńskiego metra służyły mieszkańcom za schrony w czasie nalotów niemieckich podczas II wojny światowej.
- W roku 1859 zaczął powstawać Kanał Sueski. Jego budowa nie nastręczała większych trudności, ponieważ polegać miała jedynie na wykopaniu odpowiedniej głębokości rowu. Gdy inspirowani przez Brytyjczyków Turcy zakazali w podległym im Egipcie korzystać z pracy przymusowej przy budowie kanału, Francuzi musieli sprowadzić robotników spoza Egiptu i zmechanizować prace. Korzystano z największych maszyn wtedy istniejących. W 1865 roku na budowniczych kanału spadła epidemia cholery. Kanał Sueski został uroczyście otwarty w 1869 roku. Na tą okazję Verdi skomponował "Aidę". Kanał Sueski skracał czas pokonania drogi z Europy Zachodniej do Azji o 40 %, ale dopiero w trzy lata od inauguracji zaczął być uczęszczany powszechnie.
W 1883 roku rozpoczęła się budowa Kanału Panamskiego i była realizowana również przez Francuzów. Napotykali oni na liczne problemy, m.in. choroby takie jak malaria czy febra dziesiątkowały robotników. Towarzystwo budujące kanał nawet zbankrutowało, a jego kierownictwu wytoczono proces. Przedsięwzięcie postanowili kontynuować Amerykanie i w tym celu posłużyli się podstępem. Upozorowali w Panamie powstanie, wysłali tam swoje siły i uniezależnili Panamę posiadającą status prowincji od Kolumbii. Dynamizmu prace nabrały w 1908 roku. Wykorzystywano do ich prowadzenia maszyny do robót ziemnych. Otwarcie kanału mierzącego 81 kilometrów nastąpiło w 1914 roku
Rewolucja przemysłowa doprowadziła do:(skutki rewolucji przemysłowe)
-zwiększenia produkcji przemysłowej
-obniżenia kosztów produkcji a co za tym idzie obniżenia cen towarów
-dużego postępu technicznego
-rozwoju transportu
-rozwoju rolnictwa
-rozwoju miast
-upadku wielu zakładów stosujących system pracy ręcznej, z co z tym idzie wzrostu bezrobocia.