USA - Telewizja i Radio

Upowszechnianie się telewizji po II wojnie światowej - granica między epoka radia a epoka TV to lata 1948-52 (FCC wstrzymała wydawanie licencji dla telewizji od '48 do '52).

Źródła zmian na rynku telewizyjnym:

1. upowszechnienie odbioru, warunkujące zakres oddziaływania społecznego a także dopływ pieniędzy z reklam. Innym ważnym czynnikiem było wejście TV kolorowej w latach 1951-53.

2. Narodziny TV kablowej (1949-50) (ale dopiero w latach '70 FCC zniosła ograniczenia)

3. Rozwój wideokaset

4. Zmiany własnościowe prowadzące do koncentracji

TELEWIZJA KOMERCYJNA

1. Podział ze względu na charakter społeczno - ekonomiczny:

• TV komercyjna

• TV niekomercyjna (publiczna)

2. Podział ze względu na technikę przekazu:

• TV bezpośrednia

• TV kablowa

• TV satelitarna

• Nagrania telewizyjne

Ad 1. - TV komercyjna

TV komercyjna stanowi domenę wielkich sieci, stacji przy nich afiliowanych, oraz stacji niezależnych odgrywających jednak tylko rolę uzupełniającą. Największą role odgrywają: NBC, CBS i ABC, jednak w latach '80 przybyło im konkurencji: FOX, UPN WB.

1. NBC (National Broadcasting Network)

Od 1985 wchodzi w skład General Eletric (bez części radiowej). Ma kilkanaście stacji telewizyjnych w wielkich miastach, włącznie z NY, Waszyngtonem i LA oraz ponad 200 stacji afiliowanych. Posługuje się wszystkimi technikami przekazu. Jej sieciami kablowymi są: CNBS oraz MSNBC (wspólnie z Nicrosoft). Poza Stanami działa aktywnie jako Super Channel (1993 - Europa,1994 - Azja, Ameryka Łacińska). Specjalizuje się w programach rozrywkowych w tym seriali np. Bonanza.

2. CBS

Późny start - lata '50. Nadrobiła go produkując liczne udane programy z udziałem gwiazd Hollywoodu, programami dla dzieci, udziałem w programach informacyjnych znakomitych komentatorów, seriali telewizyjnych. W 1996 po serii przemian własnościowych została przejęta przez Westinghouse. Obecnie CBS składa się z : CBS Television, CBS Station Group, CBS Cable. W połowie lat '90 skupiała ponad 200 stacji afiliowanych. Inwestuje w Internet.

3. ABC

Powstał w 1943 w rezultacie ograniczeń antymonopolowych jakie FCC narzuciła NBC. W 1951 ABC została sprzedana koncernowi United Paramount. Lata '70 to aktywna działalność telewizyjna ABC przy współpracy z Warner Brothers i Disney'a. W 1985 nastapiła fuzja ABC i Capital Cities Communications. W 1996 koncern ten wszedł w skład holdingu Disney'a. Prócz TV działa w dziedzinie radia, TV satelitarnej i kablowej, sportu (jest współwłaścicielem klubów sportowych z róznych dziedzin). ABC/Disney należy do największych organizacji inwestujących w nowe media, łącznie z Internetem, oraz sieciami kablowymi, w wielu krajach Europy i Azji.

4. FOX

Należy do Ruperta Murdocha. FOX ma około 200 stacji afiliowanych i około 20 własnych w największych miastach. Jego sieci telewizyjne w USA stanowią główną część globalnego imperium multimedialnego obejmującego inwestycje w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Meksyku, krajach Ameryki Południowej. Sieć FOX zaczęła działać w 1986 emisja kilku niewybrednych widowisk o niskich kosztach kierowanych do młodzieży. Później zasłynęła z np. seriali Beverly Hilla i Z archiwum X.

5. UPN (United Paramount Network)

Zadebiutowała w 1995. Siec ta powstała w wyniku połączenia United Television, Chris-Craft Industries oraz grupy Paramount. Ma stacje afiliowane na terytorium całego USA. Hit: serial Star Trek: Voyager.

6. WB (The Warner Bross)

Od końca lat '90 wskazuje stały rozwój a jej programy kierowane do dzieci odnosza sukcesy. Ma stacje afiliowane w wielu miastach Wschodniegi i Zachodniego Wybrzeża.

7. Paxnet

Zadebiutowała w 1998. Wiele jej produktów adresowanych jest do kobiet. Hit: serial Dr. Quinn.

• Ogromna role w planowaniu działalności TV komercyjnej odgrywają badania opinii publicznej. Ułatwiają przewidywanie zapotrzebowania a także ocenę emitowanych programów.

• Ograniczenia antymonopolowe - jeden właściciel nie może mieć 2 stacji telewizyjnych na tym samym rynku, przy braku ograniczeń co do liczby tychże. Jeden koncern (sieć) nie powinien obejmować swym zasięgiem więcej niż 35% audytorium krajowego. Od tej zasady istnieją wyjątki np. dla sieci kierowanych do mniejszości etnicznych.

Stacje lokalne

Zaczęły zdobywać rynek w latach '40 i '50 przyjmując postać O&O (Oned & operatem). Czyli zarządzanych i kierowanych przez sieci i dysponentów afiliowanych. Według badań stacje lokalne należą do głównego źródła informacji, a widzowie obdarzają je większym zaufaniem niż oferty innych stacji. Jednakże jej oglądalność spada, krytykowany jest także jej poziom programów, które stają się komercyjne. Niektórzy badacze uważają, że typowe stacje „lokalne” obejmuja swym zasięgiem zbyt duże terytorium by móc nadal uważać je za lokalne.

Afiliacja - określony związek miedzy wielką siecią a lokalna stacją telewizyjną, z którego wynikają obu polne korzyści.

Dzięki niemu programy sieci (z ich reklamami) docierają do małych miejscowości, w których siec nie ma własnych stacji. Stacje lokalne mogą zdobyć niezbędne pozycje programowe, których same nie byłyby w stanie stworzyć (np. serwisy informacyjne, seriale). Zasady afiliacji zostały określone przez FCC w celu ochrony stacji lokalnych przed potentatami.

TV kablowa

Początki przypadają na wczesne lata '50. „Potrzeba matka wynalazków” - w niektórych regionach nie można było odbierać normalnego sygnały telewizyjnego. Aż do lat '70 rozwój był umiarkowany, wtedy nastąpiła liberalizacja przepisów umożliwiająca rozbudowę tego systemu. RCA i Western Union umieściły na orbicie pierwsze satelity do przekazywania programów do sieci kablowych. Po kilku latach już kilkanaście sieci wykorzystywało technikę satelitarną. W niektórych miastach współdziała kilka sieci na zasadzie segmentacji. Ich zyski pochodzą z indywidualnych opłat od abonamentów oraz ze sprzedaży czasu reklamowego. TV kablowa okazała się doskonałym narzędziem stosunkowo taniej reklamy dla lokalnych przedsiębiorców.

Przekaz kablowy podlega procesowi koncentracji. Główna role na rynku wielkie sieci np. TCI - 15mln abonamentów, Time Warner - 13mln, Continental Television - 4,2mln.

Cechą zbiorowości, która wybiera TV kablową jest fakt iż przeciętna wieku kształtuje się powyżej wieku zwolenników innego rodzaju telewizji i wynosi dla CNN - 59,6, dla FOX News - 58,3, dla NBC - 52,4 lat.

TY płatna (abonamentowa)

Rozpoczęła działalność pod koniec 1968 po uzyskaniu zezwolenia od FCC. Upowszechnienie nastąpiło dopiero po 1972 gdy to Sąd Najwyższy odrzucił protest National Association of Theater Owners. Zasada działania Pay Television polega na nadawaniu zdeformowanego przekazu, który dopiero za pomocą dekodera można normalnie oglądać. Największymi sieciami płatnej TV są: HBO (Time Warner), Disney Channel, Showtime (Viacom - TCI), Movie Channel (Viacom - TCI), Cinemax (Time Warner).

Szczególna formą jest Pay-per-view (płaci się za tyle ile się oglądało) największa Siecia jest Viewer Choice.

TELEWIZJA PUBLICZNA

PBS (Public Broadcasting Service) stworzyła alternatywny sektor telewizji amerykańskiej. Zasadnicza różnica miedzy nią a komercyjną polega na funkcjach społecznych i oświatowych.

• 1950 - 7 organizacji o zasięgu ogólnokrajowym utworzyło Joint Committe for Educational Television aby wspólnie przekonać FCC o konieczności zarezerwowania odrębnych kanałów do potrzeb edukacyjnych.

• Kolejnym ośrodkiem starań stał się National Citizens Committe for Educational Television.

• Pod koniec 1952 gdy FCC wznowiła wydawanie koncesji telewizyjnych przeznaczono 242 kanały dla nadawców niekomercyjnych.

• 1952 - rozpoczęcie nadawania programów wolnych od komercji przez stacje KUHT w Houston.

• 1952 - powstaje pierwsza sieć oświatowa NET (National Education Television and Radio Center), większość jej budżetu stanowiły dotacje z Fundacji Forda. Ich programy poświecone były sztuce, kulturze, problemom młodzieży.

• 1962 - Kongres uchwala ustawę o ułatwieniach dla telewizji edukacyjnych (Educational Television Facicities Act) zapoczątkowując szeroko zakrojony program wsparcia władz federalnych dla tych inicjatyw.

• 1965 - powstaje Carnegie Commision on Educational Television, która miała określać zasady rozwoju telewizji oświatowej. Na początku 1967 komisja opracowała raport dotyczący podstawowych założeń umiejscawiających telewizję niekomercyjną w strukturze telewizyjnej. Oprócz uzupełnienia dydaktyki w szkołach TV niekomercyjna powinna emitować programy dla mniejszości etnicznych, dotyczące problemów lokalnych, oraz poświecone szeroko rozumianej kulturze.

• 1967 - Kongres uchwala ustawę o nadawcy publicznym (Public broadcasting Act) - prawna podstawa funkcjonowania TV publicznej i publicznej radiofonii

• Ustanowiono organizację CPB (Corporation for Public Broadcasting). 15os w zarządzie mianowanych przez prezydenta zatwierdzani przez Senat. Główne zadania CPB: dystrybucja środków przeznaczonych corocznie dla TV publicznej i producentów programów, tworzenie warunków do rozwoju mediów publicznych na wysokim poziomie, zapewnienie równoważnego traktowania tematów kontrowersyjnych, współdziałanie w ramach sieci pozwalające na programowanie zgodne z potrzebami lokalnymi, prowadzenie badań, szkoleń, dokumentacji archiwalnej, finansowanie nowych programów.

• PBS jest dystrybutorem programów dla telewizji publicznej, ale ich nie produkuje, ogranicza się do ich finansowania. Główne źródła finansowania TV publicznej to: CPB (czyli pośrednio dotacje rządu federalnego), indywidualni odbiorcy, rządy stanowe, przedsiębiorstwa, uczelnie publiczne i prywatne.

• W połowie lat '90 na podstawie 173 licencji działało w USA 345 stacji niekomercyjnych należących do ok. 190 właścicieli. 88 licencji należało do organizacji lokalnych o charakterze kulturalnym, artystycznym, edukacyjnym; 56 do szkół i uczelni; 21 do władz stanowych; 8 do lokalnych władz oświatowych i miejskich.

• Dylemat TV publicznej polega na braku wyraźnie określonej roli i miejsca w całym systemie medialnym.

RADIO

Złoty okres radia zaczął się w 1920 kiedy uchylono państwowa kontrolę stacji nadawczych obowiązującą w latach I wojny światowej. Kapitał prywatny uzyskał możliwość inwestowania w radiofonię. Podczas II wojny światowej wykształciły się zasadnicze formy radia - komercyjna i edukacyjna. Gdy telewizja zaczęła dominować na rynku radio potrafiło stosunkowo szybko odnaleźć miejsce w zmienionym systemie medialnym. Nadawcy radiowi przestawili się na realizacje zadań do których TV nie była powołana (np. muzyka!).

• Wg danych z 2003 - zarejestrowano ponad 13tys. stacji radiowych (1990 - ok. 10tys)

• Wykształciło się radio wyspecjalizowane (formatowe). Dostosowane do wieku, regionu zamieszkania, płci, zainteresowań.

• Z kolei radio wyspecjalizowane wymagało współistnienia różnorodnych form własności, czyli wzbogacenia medium. Szybko zwiększyła się ilość wydawanych licencji co spowodowało sposobność do pojawienia się stacji specjalistycznych o charakterze społecznym. Stacja takie stały się udziałem mniejszości, wspólnot sąsiedzkich, samorządów. Spowodowało to większe oddziaływanie w sferze kultury. Problem rozwoju amerykańskiej radiofonii publicznej - trudno było znaleźć środki na finansowanie radia niekomercyjnego przy jednoczesnym założeniu jego niezależności politycznej (z jednej strony mały budżet narzuca konieczność zwracania się do korporacji i przemysłu reklamowego po pomoc, z drugiej zaś jest cenzurowane politycznie przez prawicę w Kongresie kontrolującą subsydia dla radia publicznego) pierwsza niekomercyjna sieć radiowa to założona w 1970 NPR (National Public Radio Network)

• W Ameryce nie istnieje ogólnokrajowe radio (podobnie jak nie ma ogólnokrajowego dziennika)

• Koncentracja osiąga wysoki poziom - 20 największych grup posiada ponad 20% wszystkich rozgłośni a wśród nich 5 największych aż 14% (w 2000 - Clear Channel Communication - ok. 1200 stacji; Cumulus Broadcasting - ponad 200; Citadel Communication - ok. 200 stacji)

Plusy radia:

• Zróżnicowanie i łatwość z jaką stacje zmieniają nadawane programy (pozwala skoncentrować się na potrzebach społeczności lokalnych)

• Możliwość nawiązania „bezpośrednich” więzi emocjonalnych ze słuchaczami, wsparta przywiązaniem do rozgłośni w której pracują ulubieni dziennikarze

• Mobilność, czyli możliwość słuchania radia niemal w każdych warunkach

• Stanowi atrakcyjne medium dla reklamodawców (bo: powszechne, większa niż w innych mediach możliwość przyciągania uwagi wśród najważniejszej dla reklamodawców grupy ludzi aktywnych zawodowo w wieku 18 - 49lat, uzupełnianie informacji telewizyjnych, niższe niż w TV koszty, powtarzalność informacji, stała intensywność słuchania radia, porównywalna z TV efektywność)

1

---