1 H Markiewicz wyznaczniki literackości (opracowanie)


  1. WYZNACZNIKI LITERACKOŚCI wg H. Markiewicza.

Czym jest literatura?

1. utwór literacki jest dziełem sztuki, bądź przedmiotem przeżycia estetycznego:

- trudno określić co jest dziełem sztuki

- literatura w tym wypadku miałaby odnosić się tylko do dzieł „wartościowych”

2. cechą swoistą języka literackiego jest obrazowość:

- nie zawsze występuje w dziele literackim

3. język lit. traktowany jako pewna odmiana języka emotywnego:

- I.A. Richards: bardziej chodzi o oddziaływanie na odbiorcę niż sam język

4. C. Brooks: tylko w poezji kontekst jest zawsze obręby:

- przeczą temu choćby poetyckie konwencje

- metafory można zrozumieć odwołując się do ogólnego kontekstu i znaczenia użytych słów.

5. R. Jacobson: lit. posiada funkcję poetycką (wypowiedź uporządkowana w sposób nie dający się uzasadnić zwykłymi potrzebami komunikacji językowej)

- brak zainteresowania prozą

6. Fikcja jako wyznacznik literackości (całkowita autonomiczność świata przedstawionego w utworze)

Wniosek: heterogeniczność utworów, które obecnie uznaje się za literaturę uniemożliwia stworzenie, jednej, jedynej pełnej definicji, w której można zamknąć te dzieła. Do XVIII w. terminem literatura określano jedynie poezję.

Pojmowanie pojęcia poezja:

Gorgiasz - kryterium formalne, poezja posiada „budowę metryczną”

Arystoteles - kryterium mimesis, wykorzystanie rytmu mowy i melodii,.

Hellenizm - zbliżenie poezji do wymowy.

Średniowiecze - ścisły związek z retoryką, zatarcie granic między fikcją, a rzeczywistością w poezji.

Renesans - całe piśmiennictwo o treści humanistycznej, poza komediami informacyjnymi.

Romantyzm - jeszcze większe „rozmycie” pojęcia.

Obecnie - zatarcie granic między literatura, a filozofią, reportażem, nauka, publicystyką.

Próba definicji Markiewicza:

Cechą „literackości” jest to, że utwór spełnia podstawowe funkcje językowe (przedstawieniową i wolicjonalną) w sposób odmienny niż wypowiedzi potoczne i naukowe: to znaczy przy udziale fikcji literackiej lub z „uporządkowaniem naddanym” lub wreszcie ze zwiększoną obrazowością.

Utworom słownym przypisujemy współcześnie przynależność do literatury tak ze względu na fikcyjność świata przedstawionego, jak i ze względu na obrazowość, jak i ze względu na „uporządkowanie naddane” w stosunku do potrzeb zwyczajnej komunikacji. Gdy te trzy spotkają się obok siebie mówimy o literackości.

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10 artykuły Markiewicz wyznaczniki literatury
H Markiewicz Wyznaczniki literatury (notatka)
Markiewicz Wyznaczniki literatury
6 Wyznaczniki literatury wg MArkiewicza
J. Sławiński Odbiór i odbiorca w procesie historycznoliterackim, Teoria Literatury, TEORIA LITERATUR
J. Sławiński O problemach „sztuki interpretacji”, Teoria Literatury, TEORIA LITERATURY - opracowania
24. Wyka 3, Filologia Polska, Teoria literatury, TEORIA LITERATURY - OPRACOWANIE KONKRETNYCH TEKSTÓW
Grupy literackie opracowanie
M Ł O D A P O L S K A 3, epoki literackie - opracowania
mity rodzaje, Język polski, Epoki literackie - opracowanie, Starożytność
48. Balcerzan, Filologia Polska, Teoria literatury, TEORIA LITERATURY - OPRACOWANIE KONKRETNYCH TEKS
32. Poulet, Filologia Polska, Teoria literatury, TEORIA LITERATURY - OPRACOWANIE KONKRETNYCH TEKSTÓW
51. Derrida, Filologia Polska, Teoria literatury, TEORIA LITERATURY - OPRACOWANIE KONKRETNYCH TEKSTÓ
2. Wellek, Filologia Polska, Teoria literatury, TEORIA LITERATURY - OPRACOWANIE KONKRETNYCH TEKSTÓW

więcej podobnych podstron