Zajęcia logopedyczne
Propozycje ćwiczeń - zabaw logopedycznych
Do większości ćwiczeń używa się bardzo prostych akcesoriów np.: miskę z woda, wiatraczek, przyrząd do puszczania baniek mydlanych, świece, balony, rurki, waciki, instrumenty muzyczne - dmuchane itp.
Nie wszystkie ćwiczenia wykonuje się za jednym razem. Czas ich trwania to 3 - 5 minut ale kilkakrotnie w ciągu dnia. Dlatego ćwiczeń tych powinni nauczyć się członkowie rodziny by móc to robić w każdej wolnej chwili.
Ćwiczenia są bardzo proste, chociaż dla niektórych chorych dzieci na pewnym etapie choroby już nie. Jednak w każdej sytuacji są bardzo pożyteczne, pomagają w przełykaniu, w mówieniu. Wymagać
wiec mogą wiele cierpliwości zarówno od chorego jak i prowadzącego ćwiczenia. W niektórych ćwiczeniach może uczestniczyć małe dziecko, ktoś bliski, traktując to jako zabawę.
Stosowanie ćwiczeń i ich dobór zawsze zależy od stadium choroby, Każde niepowodzenie traktować należy z przymrużeniem oka. Ćwiczenia traktować jako zabawę, a także jako
Pożyteczny sposób przerwania bierności chorego.
Ćwiczenia obejmują miedzy innymi:
_ ćwiczenia prawidłowego oddychania
_ ćwiczenia głosowe
_ ćwiczenia narządów artykulacyjnych
_ ćwiczenia pomagające w prawidłowym połykaniu
_ propozycje zabaw „intelektualnych”
Nie wszystkie ćwiczenia chory wykonuje chętnie. Niektórych w ogóle nie chce wykonywać, uważając je za infantylne, niepoważne, idiotyczne, zbyt proste. Chory może nawet czuć Się upokorzony, gdy proponuje mu się takie ćwiczenia. Należy cierpliwie Mu wytłumaczyć, że nawet te najbardziej proste są bardzo pożyteczne, bo pomogą mu w przyszłości w połykaniu,
Mówieniu, bo gimnastykują podniebienie, język, wargi.
ODDYCHANIE
Oddycha każdy, ale inaczej. Kobiety oddychają klatka piersiowa, mężczyźni
Brzuchem. A prawidłowo oddychać powinno się naprzemiennie.
Prawidłowe oddychanie chorobie HD jest nadzwyczaj ważne, bo wpływa
Na jakość połykania.
Proponowane ćwiczenia:
_ położyć się na wznak, ręce ułożyć na klatce piersiowej
_ wdech - powiększyć brzuch maksymalnie
_ wydech - powiększyć klatkę piersiowa.
W pozycji leżącej położyć na brzuchu książkę
_ wdech - unieść książkę /zrobić duży brzuch/
_ wydech - opuścić.
Takie huśtanie książki na brzuchu.
Leżąc na plecach
_ wdech - unieść ręce do góry
_ wydech ułożyć z powrotem na piersiach
Ćwiczenie pojemności płuc:
Wdech i na wdechu wypowiedzieć głoskę „s” - minimum to 10 sekund,
Wynik dobry to 20-25 sekund, wynik bardzo dobry, osiągalny przez
śpiewaków, to 60 sekund.
WŁASCIWE ODDYCHANIE TO DOBRE POŁYKANIE!!!
_ Studzenie herbaty w kubku - krótki wdech i powoli wydmuchiwać
Nabrane powietrze
_ Łąka - symulujemy wdychanie zapachu, wdech - zatrzymujemy
Powietrze w płucach i po chwili,powoli wypuszczamy powietrze.
_ Dmuchanie na wiatraczek, gaszenie „dmuchem” świecy, ale tak by
Nie zgasić płomienia.
Każde z tych, w sumie prostych ćwiczeń należy wykonywać powoli, bez
Przymusu i z umiarem, bo nawet przy tak prostej czynności jak
Dmuchanie może choremu zakręcić się w głowie. Co go zniechęci?
Ćwiczenia należy wykonywać tak jak chory potrafi bez nakazów
I przymusu.
_ Łódka - w misce napełnionej woda położyć piłeczkę pingpongowa
i przedmuchiwać piłeczki z jednej strony na druga. Dobra zabawa, w której może brać udział małe dziecko.
_
_ Dmuchanie na ozdoby zawieszone na nitce, np. z bibułki. Wykonywać to z różnym natężeniem.
_ Gotowanie wody - do kubka z woda włożyć rurkę i dmuchać, bulgotać
_ Nadmuchiwanie baloników
_ Gwizdanie określonych melodii
Wszystkie te z pozoru proste ćwiczenia są bardzo przydatne i ważne, bo gimnastykują wargi, podniebienie miękkie!!! A jest to ważne, bo podniebienie sprawnie funkcjonujące zasłania drogę z ust do nosa. Zapobiega niekontrolowanemu dostawaniu się pożywienia do nosa, co często się zdarza i jest bardzo przykre i niebezpieczne dla chorego. Bardzo dobrym ćwiczeniem jest próba grania na instrumentach dmuchanych - flecie, harmonijce ustnej, grzebieniu.
_ Rozdmuchiwanie kropel wody, farby na papierze z wydawaniem dźwięku „hhhyyyy” Ćwiczenie wypowiadania głoski „ha”
_ Zasysanie lekkich przedmiotów - by przenieść je w inne miejsce i tu
Przydatne mogą być rurka i wacik.
Ćwiczenia głosowe
Wykonywanie tych ćwiczeń jest bardzo przydatne bo powodują rozluźnienie krtani i masaż.
Głos kierowany jest wtedy na podniebienie i masuje je.
_ Ziewanie - dobrze jest, po przebudzeniu nabrać powietrza, łagodnie,
przez nos i ziewając wypowiadać „aaaaa” lub „mmmmm”. Ćwiczenie
to powoduje dotlenienie mózgu, drżenie krtani. Głoska „aaa” ćwiczy
doskonale podniebienie, czyli prawidłowe przełykanie !!!
_ Śpiewanie samogłosek; Głośno , żwawo - „AAAA” , w różnej tonacji i
układzie.
_ Naśladowanie echa - wypowiedzieć słowo „echo” i powtarzać coraz
ciszej.
_ Wypowiadanie głośno głosek „t”, „p” - papapapa, popopo, pypypya.
Im więcej, dłużej chory wykonuje te ćwiczenia tym dłużej dobrze je.
A wiadomo, że wraz z rozwojem choroby coraz trudniej choremu właściwie
ułożyć język. Chory po prostu nie wie jak go ułożyć w jamie ustnej.
Gimnastyka języka jest trudna dla chorego. Jest to żmudna praca dla niego. Jednym z ćwiczeń jest przyklejenie opłatka do podniebienia i próby jego odklejenia.
_ „Spiżarka” - umieścić kęs jedzenia na podniebieniu np. nutelli
i zlizywanie jej, przy otwartych ustach. Jest to bardzo dobre
ćwiczenie.
_ „Konik” - wydawanie dźwięków naśladujących klaskanie konia
_ „Winda” - wyciąganie naprzemienne języka raz do górnej wargi raz
do dolnej.
_ Oblizywanie językiem warg
_ „Cukierek” - naśladujemy przekładanie cukierka z jednej strony na
druga
_ „Młotek” - ćwiczenie bardzo trudne - udawanie wbijania gwoździa
_ Żyrafa, słoń - polega na próbie zwinięcia języka w trąbkę,
_ Zmęczony pies - wysuniecie języka na zewnątrz i wydawanie
„hahahaha”
_ Nasladowanie głosu pojazdu `drrrrrrrryyy”
Cwiczen tych nie odpuszczamy choremu bo masuja jezyk i cwicza jego
gietkosc.
Cwiczenia warg
Od sprawnosci warg zależy to jak chory je, czy umie objac wargami
szklanke, łyżke . Zapobiega to slinieniu się, wypuszczaniu pokarmu.
_ Balonik - nabrac powietrze w policzki ,nadac je i przebic palcem
_ „Grubas”- nabrac powietrze i jak najdłużej przytrzymac
_ „Niejadek” - sciskac mocno wargi
_ ”Parskanie - „prrrrrrr”
_ Wypowiadanie - „S”, „Dz”, „I” „O”
_ Udawanie dzwieków straży pożarnej
_ Zabawa w „kto jest silniejszy” - umiescic kartke papieru miedzy
wargami z chorym, z dwóch stron. Kto dłużej utrzyma kartke? To
samo cwiczenie z przytrzymaniem wargami rurki miedzy nosem
a wargami. Dobrym cwiczeniem warg jest ich nagryzanie.
Bardzo dobrym sposobem na mowe jest głosne czytanie przez chorego.
W sklepach sa dostepne tzw. wierszyki logopedyczne. Specjalne zestawy
słów, które gimnastykuja usta.
Cwiczenia sprawnego połykania
Sa b. ważne bo zapobiegaja przyszłym zachłysnieciem. Cwiczenia te
należy wykonywac na slinie, a nie na płynach, Wypowiadanie wyrazów na
głoski „li”, „lilililililila”
Po każdym połknieciu pokarmu chrzakac. Jeżeli cos utkwiło w przełyku -
schylic głowe i mocno chrzaknac. W drastycznych sytuacjach podejsc od
tyłu do chorego, objac rekoma na wysokosci żoładka i wykonac
zdecydowanie ruch tzw. „hak”, ucisk przepony. Pamietac też o tym by
chory nie pił zbyt goracych napojów, bo stwierdzono, że ma obniżona
wrażliwosc na temperature i łatwo może się poparzyc. Nie czuje po prostu,
że płyn jest zbyt goracy.
Bardzo przydatnymi cwiczeniami jest cwiczenie żuchwy - np. przesuwanie
szczeki w prawo, w lewo, żucie gumy, ssanie.
Cwiczenia, zabawy intelektualne
I tu bardzo dobra forma cwiczen a także pożytecznego spedzenia czasu
jest gra w karty, układanie klocków „Pussy” dostepnych w księgarniach
dydaktycznych, ,gra „Logiko”, Puzzle, krzyżówki, rebusy, Suddoku.
No i to byłoby na tyle !!!!
Na koniec nale/y tylko Wam /yczyc CIERPLIWOSCI !!!
I POMYSŁOWOSCI !!! Czego i wam i sobie /ycze.