1. Struktury białka -> I,II,III,IV-rzędowa i wišzania je stabilizujące.

I rzędowa: kolejność AA w łańcuchu peptydowym uwarunkowana powstaniem wiązań peptydowych (kowalencyjne) pomiędzy grupa alfa-karboksylową jednego aminokw. a grupa alfa-aminową drugiego

II rzędowa: przestrzenne ułożenie płaszczyzn wiązań peptydowych uwarunkowane powstaniem wiązań wodorowych. Struktura alfa-helisy ma wewnątrzłańcuchowe wiązania wodorowe, a struktura beta-harmonijki - międzyłańcuchowe.

III rzędowa: przestrzenne uporządkowanie struktury drugorzędowej uwarunkowane powstaniem wiązań wodorowych i disiarczkowych pomiedzy dwoma atomami siarki. Warunkiem jest wcześniejsze zbliżenie do siebie 2 AA zawierających siarke.

IV rzedowa: nie we wszystkich białkach. Warunkiem jest obecność co najmniej 2 lancuchów polipeptydowych polaczonych wiazaniami niekowalencyjnymi.

2. Punkt izoelektryczny.

Takie pH roztworu w którym czasteczka ma tyle samo ładunków dodatnich co ujemnych - wypadkowy ładunek rowna się 0. Czasteczka w pI ma najmniejsza rozpuszczalność i nie porusza się w polu izoelektrycznym.

3. Priony, dlaczego ciężko jest je zniszczyć.

Priony patologiczne powstają w wyniku przekształcenia struktury II rzędowej prionów fizjologicznych z alfa-helisy w beta-harmonijkę. To zwiększa zdolność prionów patologicznych do agregacji np. w OUN oraz uodparnia je na proteolizę. Prony patologiczne mogą zarażać fizjologiczne.

4. Cechy kodu genetycznego.

- uniwersalny (z małymi wyjątkami dany kodon oznacza ten sam aminokwas u wszystkich gatunków)

- jednoznaczny (dany kodon oznacza tylko 1 aminokwas)

- bezprzecinkowy

- niezachodzący

- zdegenerowany (kilka kodonów może onaczać dany AA)

5. Tranzycja, transwersja.

Tranzycja - zamiana puryny na purynę (adenina, guanina) lub pirymidyny na pirymidynę (cytozyna, tymina, uracyl)

Transwersja - zamiana puryny na pirymidynę lub odwrotnie.

Mogą powodować mutację milczącą, mutację zmiany sensu lub nonsensowną.

6. Dehydrogenaza mleczanowa.

Katalizuje odwracalną reakcję przekształcania pirogronianu w mleczan. Występuje 5 izoenzymów* dehydrogenazy mleczanowej które mają znaczenie diagnostyczne (np. wzrost IV i V izoenzymu w chorobach wątroby i wzrost I i II w chorobach serca).

* fizycznie odmienne i rozdzielające się aktywności danego enzymu występujące w różnych typach komórek lub w różnych kompartmentach komórkowych.

7. Trucizny enzymów.

Np. jony metali ciężkich lub czynniki utleniające, które nieodwracalnie hamują enzymy. Powodują chemiczne modyfikacje aminokwasów enzymie.

8. Inhibitory kompetycyjne i niekompetycyjne.

Inhibitory kompetycyjne wykazują strukturalne podobieństwo do substratu i współzawodniczą z nim o enzym, ponieważ oba łączą się z centrum katalitycznym enzymu. Istnieje takie duże stężenie substratu przy którym inhibitor wcale nie łączy się z enzymem.

Inhibitor kompetycyjny powoduje ↑stałej michaelita dla reakcji a nie wpływa na V_max. Zazwyczaj odwracalna

Inhibitory niekompetycyjne nie muszą wykazywać strukturalnego podobieństwa do substratu ponieważ wiążą się z miejscem allosterycznym. Nie wpływają one na wartość stałej Michaelita, lecz obniżają prędkość maksymalną reakcji.

9. Podział białek osocza ze względu na funkcję transportową.

Białka transportujące dzielimy na:

- transportery swoiste - GLOBULINY (transportują one głównie jedną substancję lub jeden typ substancji, np. haptoglobina - hemoglobinę, hemopeksyna - hem, białko wiążące hormony płciowe - testosteron i androgeny, globulina wiążąca kortykosteroidy - kortyzol ipt.)

- transportery nieswoiste - ALBUMINY (transportują substancje które nie mają swoistego transportera białkowego lub gdy swoisty transporter został już całkowicie wysycony. Albuminy transportują: KT, wapń, miedź, leki, bilirubinę itp.).

10. Co to są białka pierwszego i drugiego rzutu.

Białka I rzutu - globuliny.

Białka II rzutu - albuminy.

11. Rola kwasu solnego w trawieniu białek.

- denaturacja i pęcznienie białek - ułatwianie trawienia

- aktywacja pepsynogenu

- stwarza optimum pH dla pepsyny

12. Co aktywuje karboksypeptydazę i na co działa ten enzym.

Aktywuje ją trypsyna. Dziala na wiązania peptydowe utworzone przez C-koncowe aminokwasy.

Karboksypeptydaza A rozbija wiązania peptydowe pomiedzy aminokwasami aromatycznymi i alifatycznymi, a karboksypeptydaza B pomiedzy AA zasadowymi.

13. Amoniak w mózgu.

Amoniak detoksykowany przez tworzenie glutaminy przez sytetazę glutaminową z glutaminianu oraz przez redukcyjną aminację alfa ketoglutaranu do glutaminianu.

14. Toksyczne działanie amoniaku na mózg (m.in. wykorzystywanie metabolitu CK).

Gdy czynność wątroby zostaje upośledzona to większe ilości amoniaku dostają się do mózgu i dopływ L-glutaminianu nie nadąża z detoksykacją przez co alfa-ketoglutaran jest wykorzystywany do redukcyjnej aminacji z utworzeniem glutaminianu. To powoduje niedobór alfa-ketoglutaranu dla cyklu Krebsa i zaburzenia w wytwarzaniu energii potrzebnej do funkcjonowania mózgu co doprowadza do śpiączki.

15. Amoniak.

Tworzony w mięśniach w Cyklu Purynowym w wyniku deaminacji AMP do IMP.

W jelicie tworzony w wyniku deamidacji glutaminy do glutaminianu oraz w wyniku hydrolizy mocznika przez ureazę (małe znaczenie w fizjologii bo mało mocznika w jelicie, nabiera znaczenia w upośledzeniu czynności nerki).

W nerce amoniak tworzony przez deamidację glutaminy do glutaminianu oraz przed oksydacyjną deaminację glutaminianu do alfa-ketoglutaranu.

16. Niespecyficzny tkankowo mechanizm usuwania NH4+.

glutaminian + NH₃ + ATP ----[syntetaza glutaminowa] glutamina + ADP +P

17. Detoksykacja amoniaku w wątrobie.

Amoniak w wątrobie jest przekształcany w mocznik. dwie pierwsze reakcje zachodzą w mitochondriach, a pozostałe w cytoplazmie. W wyniku syntezy mocznika zużywają się: 3 ATP, jon amonowy, asparaginian i CO₂. Dawca grup aminowych mocznik jest: amoniak i asparaginian, który powstaje w wyniku transaminacji glutaminianu ze szczawiooctanem.

18. Amfiboliczna rola cyklu Krebsa.

Cykl Krebsa jest współną drogą końcową utleniania białek (metabolizowane do AA które metabolizowane do pirogronianu, szczawiooctanu, acetylo-CoA, alfa-ketoglutaranu), lipidów (do acetylo-CoA) i cukrów (pirogronian). Oprócz tego cykl Krebsa zapoczątkowuje takie reakcje jak transaminacja, deaminacja, glukoneogeneza (szczawiooctan) i synteza KT (cytrynian, który w cytoplazmie daje acetylo-CoA))

19. Cykl Krebsa jako cykl przemian poœrednich.

20. Homeostaza glikemii w okresie poresorpcyjnym (dlaczego glukoneogeneza jest ważniejsza od glikogenolizy).

W okresie poresorpcyjnym glukoza uwalnia zmagazynowany glikogen w wyniku glikogenolizy. Zapasy glikogenu wyczerpują się już po 24 h. Oprócz tego wątroba syntetyzuje glukozę w procesie glukoneogenezy z glicerolu (pochodzącego lipolizy w tkanki tłuszczowej, która w okresie poresorpcyjnym jest znaczna, bo brak insuliny która ją hamuje), z glukogennych aminokwasów (powstających w wyniku proteolizy w tkankach) i z mleczanu (produktu końcowego glikolizy w erytrocytach i pracujących mięśniach).

21. Reakcje nieodwracalne glikolizy.

Reakcje katalizowane przez:

- heksokinazę (glukokinazę)

- fosfofruktokinazę

- kinazę pirogronianową

22. Okres resorpcyjny a glukoza.

Dopływające duże ilości glukozy z krwią żyły wrotnej do wątroby są sprawnie wychwytywane dzięki zwiększeniu aktywności glukokinazy i w wątrobie magazynowane są w postaci glikogenu, a ta ilość glukozy, która nie została zmagazynowana węduje do tkanki tłuszczowej gdzie jest źródlem glicerolo-3-fosforanu. Oprócz tego w tkance tłuszczowej i w wątrobie zachodzi litogeneza, z acetylo-CoA powstałego w wyniku glikolizy. Glukoza wchodzi też w szlak pentozo-fosforanowy gdzie wytwarzane są NADPH niezbędne do lipogenezy.

23. Gdzie zachodzi glukoneogeneza

wątroba, kora nerki (częściowo mitochondriom, później cytoplazma)

24. W których reakcjach szlaku pentozofosforanowego powstaje NADPH+Hplus?

W reakcjach katalizowanych przez dehydrogenazę glukozo-6-fosforanową i i dehydrogenazę 6-fosfoglukonianową.

25. Po co jest HMP i gdzie zachodzi.

Szlak pentozofosforanowy, zachodzi w cytoplazmie komórek: hepatocytów, adipocytów, gruczołu mlekowego w okresie laktacji, erytrocytów, tarczycy, jądrowych

26. Glicerol.

Aktywny glicerolo-3-fosforan służący do syntezy triacylogliceroli powstaje 2 drogami:

- w wątrobie, jelicie cienkim, nerce i gruczole sutkowym w okresie laktacji poprzez fosforylacje glicerolu z udziałem ATP przy pomocy kinazy glicerolowej

- w tkance tłuszczowej gdzie nie ma kinazy glicerolowej synteza glicerolo-3-fosforanu jest całkowicie zależna od dostawy glukozy, która wchodzi w szlak glikolizy a po utworzeniu dihydroksyacetonofosforanu przy udziale dehydrogenazy glicerolo-3-fosforanowej (zależnej od NADH) przekształca się w glicerolo-3-fosforan.

27. Kofaktory lipogenezy.

- HCO₃^-

- biotyna

- ATP

- Mn²⁺

- NADPH

- kwas pantotenowy w postaci 4-fosfopantoteiny

28. Gdzie zachodzi lipogeneza, a gdzie lipoliza.

lipogeneza: wątroba, tkanka tłuszczowa, płuca, nerki, mózg, gruczoł sutkowy.

` lipoliza zachodzi w tkance tłuszczowej i w przewodzie pokarmowym.

29. Źródła NADPH+Hplus do biosyntezy kwasów tłuszczowych.

szlak pentozo-fosforanowy (reakcje katalizowane przez dehydrogenazy: glukozo-6-fosforanową i 6-fosfoglukonianową), enzym jabłczanowy (przekształcający jabłczan w pirogronian oraz dehydrogenaza izocytrynianowa cytoplazmatyczna.

30. Jak w wątrobie dochodzi do konwersji glukozy w kwasy tłuszczowe.

W wyniku glikolizy powstaje pirogronian, który w mitochondriach ulega oksydacyjnej dekarboksylacji do acetylo-CoA. Acetylo-CoA wraz ze szczawiooctanem w cyklu Krebsa tworzy cytrynian który przez transporter kw. trikarboksylowych dostaje się do cytoplazmy i dzięki liazie ATP cytrynianowej (przy udziale ATP i CoA) odtwarza acetylo-CoA i szczawiooctan. Acetylo-CoA w cytoplazmie służy do lipogenezy której produktem są WKT.

31. Wpływ insuliny na tkankę tłuszczową.

Insulina wzmaga transport glukozy do adipocytów przez co dostarcza pirogronianu do syntezy KT i glicerolo-3-fosforanu do syntezy triacylogliceroli. Aktywuje acylotransferazę glicerolo-3-fosforanową (synteza TG), dehydrogenazę pirogronianową (synteza KT) oraz karboksylazę acetylo-CoA (synteza KT). Hamuje lipolizę przez hamowanie lipazy wrażliwej na hormon przez co zmniejsza stężenie WKT w osoczu które hamują syntezę KT. Aktywuje dehydrogenazy szlaku HMP wytwarzające NADPH, liazę ATP:cytrynianową hydrolizującą cytrynian do acetylo-CoA i szczawiooctan. Acetylo-CoA wykorzystywany do syntezy KT.

32. Ketogeneza.

Zachodzi w mitochondriach hepatocytów (WYŁĄCZNIE).

Substraty: acetoacetylo-CoA i acetylo-CoA

Enzymy: syntaza HMG-CoA, liaza HMG-CoA

33. Ciała ketonowe; które jest ketonem, które mają gr. ketonową, a które są kwasami?

Keton: aceton

Gr. ketonową mają: aceton i acetooctan.

Kwasami są: acetooctan i hydroksymaślan

34. Aceton w organizmie.

Wydalany przez płuca

35. Pregnenolon.

Związek pośredni w biosyntezie steroidów. Powstaje z cholesterolu w mitochondriach pod wpływem enzymu rozszczepiającego łańcuch boczny i zawierającego cytochrom P-450.

36. Na którym stopniu utlenienia jest żelazo w hemie i w ferrytynie?

W hemie na +2.

W ferrytynie na +3.

37. Stopień utlenienia żelaza związanego z transferyną.

Każda cząsteczka transferyny wiąże 2 atomy żelaza trójwartościowego.

38. Żółtaczki.

39. Żółtaczka fizjologiczna noworodków.

Powstaje w wyniku nadmiernej hemolizy i niedojrzałości układu wątrobowego w wychwytywaniu, sprzęganiu i wydzielaniu do żółci sprzężonej bilirubiny. Niedojrzałość układu wątrobowego polega na zmniejszonej syntezie UDP-glukuronidu oraz enzymu katalizującego sprzęganie - UDP-glukuronozylotransferazy. Leczenie fenobarbitolem (zwiekszającym aktywność UDP-glukuronozylotransferazy oraz fototerapia światłem niebieskim, które przekształca bilirubinę w lubirubinę która bez sprzęgania może być wydalana do żółci).

40. Różnica między hiperbilirubinemią sprzężoną i niesprzężoną.

W hiperbilirubinemii sprzężonej we krwi pojawia się bilirubina sprzężona z kw. glukuronowym i w znacznych ilościach wydzielana jest z moczem.

Hiperbilirubinemia niesprzężona występuje gdy we krwi pojawiają się zwiększone ilości bilirubiny związanej z albuminą, która nie ulega wydalaniu z moczem. Może ona jednak po przekroczeniu stężenia około 300 µmol/l przechodzić przez barierę krew-mózg i powodować żółtaczkę jąder podstawy mózgu.

41. TIBC - def., wartość, jak się zmienia przy niedokrwistości z niedoboru żelaza (rośnie),

a jak się zmienia wtedy poziom związanego żelaza (maleje).

TIBC - jest to ilość żelaza jaka występowałaby w osoczu gdyby transferyna była wysycona żelazem w w 100%. Wynosi 400-450 mg%.

- u chorych z niedoborem żelaza: ↓ stężenia żelaza, ↑ TIBC, ↑ transferyny

- u chorych z przewlekłymi chorobami: ↓ stężenia żelaza, ↓ TIBC, ↓ transferyny

- u chorych z niedokrwistością hemolityczną lub apoplastyczną: ↑ stężenia żelaza, bez zmian TIBC, bez zmian stęż transferyny

- u chorych z hemochromatozą: ↑ stężenia Fe, bez zmian TIBC, bez zmian transferyna

- u chorych z niedokrwistością z niedoboru żelaza: ↓ stężenia Fe, ↑ TIBC, ↑ transferyny

42. PTH.

43. Magnez.

44. Suplementacja fluoru (najlepsza jest egzogenna) - dlaczego endogenna droga mimo wszystko jest dobra.

2 drogi suplementacji fluoru: EGZO- i ENDOGENNA.

Suplementacja egzogenna - to np. pasty do zębów. Umożliwia ona dokładne kontrolowanie stężenia fluoru jaki dostanie się do organizmu, wiec stwarza mniejsze ryzyko fluorozy.

Suplementacja endogenna - to np. fluorkowanie wody. Nie umożliwia ona dokładnej kontroli ile fluoru dostanie się do organizmu wiec może powodować fluorozę.

Najskuteczniejszą suplementacją jest podawanie małych dawek, ale regularnie. Dlatego profilaktyka egzogenna się tu nie sprawdza, bo zwiększa stężenie fluoru na krótki czas, w tym przypadku suplementacja endogenna jest korzystniejsza.

45. Kwasica metaboliczna.

Powstaje gdy w ustroju znajdzie się takie stężenie kwasu, które roztwory buforowe nie są w stanie skutecznie zbuforować. ↓ wtedy stężenie HCO₃^-, ponieważ wiążą one mocny kwas tworząc dzięki temu słaby kwas - H₂CO₃ który rozpada się do wody i CO₂ który wydalany jest przez płuca. Dlatego ↓ stężenia HCO₃^- towarzyszy ↓ CO₂ (kompensacja nerkowa). Oprócz tego jony H⁺ usuwane są z osocza poprzez wchodzenie do komórek w wymianie na wewnątrzkomórkowe jony sodowe i potasowe (co może prowadzić do hiperkaliemii).

46. Regeneracja wodorowęglanów.

Zachodzi w kanaliku dalszym i cewce zbiorczej. Usunięciu 1 H⁺ z komórki do światła kanalika towarzyszy wytworzenie 1 HCO₃^- dyfundującego do krwi. Akceptorami jonów wodorowych w świetle kanalika NH₃, HPO₄^2- oraz inne aniony buforujące moczu (kreatynina, moczany). Regeneracji wodorowęglanów sprzyjają: ↑pCO₂, ↓ stężenia wodorowęglanów we krwi, hipokaliemia.

47. Zaburzenia RKZ.

48. Zasadowica hipochloremiczna.

Występuje w wyniku tracenia dużych ilości Cl^- np. podczas wymiotów. To zaburza obojętność płynu i aby wyrównać ilość anionów z ilością kationów następuje zwiększona reabsorpcja jonów wodorowęglanowych co pogłębia zaburzenie RKZ. Utrzymanie obojętności przestrzeni wodnej odbywa się kosztem zasadowicy.

49. Kwasica kanalikowa.

Spowodowana jest upośledzeniem wydzielania do światła kanalika jonów H⁺ i/lub wchłaniania jonów HCO₃^- do krwi. Spadek stężenia jonów wodorowęglanowych w osoczu powoduje, że wytwarzane kwasy nie mogą być efektywnie buforowane, ponieważ zdolność buforowa osocza zmniejsza się na skutek spadku stęż. HCO₃^-.

50. Metabolizm etanolu.

3 reakcje metabolizmu etanolu:

a) cytozolowa

etanol +NAD⁺ --[dehydrogenaza alkoholowa] aldehyd octowy + NADH

b) w ER hepatocytów

etanol +O₂ + NADPH -[oksydaza] aldehyd octowy + NADP⁺

c) w peroksysomach

etanol +H₂O₂ --[katalaza] aldehyd octowy + 2 H₂O

Aldehyd octowy metabolizowany w mitochondriach i cytozolu:

Aldehyd octowy +NAD⁺ --[dehydrogenaza aldehydowa] kw. octowy + NADH

Kwas octowy + CoA + ATP --[sytetaza acetylo-CoA] acetylo-CoA

W wyniku metabolizmu etanolu dochodzi do nagromadzenia NADH i acetylo-CoA. Nagromadzenie NADH pobudza reakcje przekształcania pirogronianu do maślanu i szczawiooctanu do jabłczanu. W wyniku nagromadzenia maślanu może dojść do kwasicy metabolicznej. Nagromadzenie NADH i niedobór szczawiooctanu obniża aktywność cyklu Krebsa. Niedobór NAD+ hamuje beta-oksydację. W wyniku tego acetylo-CoA wykorzystywany do lipogenezy. Powstające WKT tworzą triacyloglicerole i są wbudowywane do VLDL a nadmiar odkłada się w komórkach i powoduje stłuszczenie wątroby.

---