Ewa Wysocka

Program zajęć - Patologia społeczna - studia dzienne

Rok 2008/2009

Ćwiczenia - 30 godzin

Wymagania rygorowe: Z z oceną

Liczba punktów ECTS: 5

Literatura podstawowa:

1. Nowak Anna, Wysocka Ewa, Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie.

Elementy patologii społecznej i kryminologii. UŚ, Katowice 2001.

2. Pospiszyl Irena, Patologie społeczne, PWN, Warszawa 2008.

3. McWhirter J. Jeffries i in., Zagrożona młodzież, PARPA, Warszawa 2001.

4. Szeroczynska Małgorzata, Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie, Universitas,

Warszawa 2004.

5. Ryszard Feningsen, Eutanazja. Śmierć z wyboru?, W Drodze, Poznań 1997.

6. Siemaszko Andrzej., Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, PWN, Warszawa 1993.

7. Guerreschii Cesare, Nowe uzależnienia, Salwator, Kraków 2005.

8. Mościskier Andrzej, Natura ludzka i problem przestępczości, Żak, Warszawa 2001.

9. Pospiszyl Kazimierz, Przestępstwa seksualne. Geneza, postacie, resocjalizacja oraz

zabezpieczenia przed powrotnością, APS, Warszawa 2006.

10. Hołyst Brunon, Kryminologia, PWN, Warszawa 2006.

11. Ringel Erwin, Gdy życie traci sens, Glob, Szczecin 1987.

12. Babiker Gloria, Arnold Lois, Autoagresja. Mowa zranionego ciała, GWP, Gdańsk 2002.

13. O'Connor Rory, Sheehy Noel, Zrozumieć samobójcę, GWP, Gdańsk 2002.

14. Jarosz Maria, Samobójstwa, PWN, Warszawa 1997

15. Boczkowski Krzysztof, Homoseksualizm, Inter Esse, Kraków 2003.

16. Eichberg Rob, Ujawnij się. Prawda lesbijek i gejów, J. Santorski & Co., Warszawa 1995.

17. Kurzępa Jacek, Młodzież pogranicza - „świnki”, Impuls, Kraków 2001.

18. Stankiewicz Leszek, Zrozumieć bezdomność, UWM, Olsztyn 2002.

1. Alkoholizm jako zjawisko społecznopatologiczne:

- definicje, kryteria wyróżnienia, przejawy alkoholizmu jako zjawiska patologicznego,

- typy uzależnień (fizyczne, psychiczne, społeczne) i mechanizmy uzależnienia;

- fazy choroby alkoholowej;

- normy ogólne i obyczajowe regulujące spożywanie alkoholu,

- struktura spożycia i proporcje używanych środków odurzających;

- osobowość i zachowania osób uzależnionych;

- przyczyny i konsekwencje uzależnienia od alkoholu;

- problem współuzależnienia I DDA

Literatura:

Bacon S. D., Proces uzależniania się od alkoholu, (w:) „Nowiny Psychologiczne” 1988/3;

Cekiera Cz., Toksykomanie. Narkomania-lekomania-alkoholizm-nikotynizm, Warszawa 1985;

Crocchiolo P., Dzieci w rodzinach z problemami nadużywania narkotyków i alkoholu, „Alkoholizm

i Narkomania” 1992/11-12;

Gaberle A., Patologia społeczna, Warszawa 1993, WP;

Jarosz M., Samozniszczenie. Samobójstwo. Alkoholizm. Narkomania, Wrocław 1980, Ossolineum;

Johnson V. J., Od jutra nie piję, Warszawa 1988, PTP;

Kawula S., Machel H., (red.) Młodzież a współczesne dewiacje i patologie społeczne - diagnoza,

profilaktyka, resocjalizacja, Toruń 1997;

Kinney J., Leaton G., Zrozumieć alkohol, Warszawa 1996;

Kossowski A., Uzależnienie alkoholowe w świetle nowych poglądów, „Problemy Alkoholizmu” 1992, nr 2;

Król-Fijewska M., Tam i stamtąd. Zjawiska psychologiczne w chorobie alkoholowej, Warszawa 1990, PTP;

Krystyna Dymek-Balcerek, Patologia społeczna wśród dzieci i młodzieży, rzeczywistość lat

dziewięćdziesiątych, t.1, Radom 1999;

Maxwell R., Dzieci. Alkohol. Narkotyki, Gdańsk 2001;

Mellibruda J., DDA - kim właściwie są? „Świat Problemów” 197, nr10;

Metoda interwencji w chorobie alkoholowej, Warszawa 1990, PTP;

Michel M., Znaczenie grupy rówieśniczej w konsumpcji substancji psychoaktywnych, w: Społeczne konteksty

zaburzeń w zachowaniu, (red.) B. Urban, Kraków 2001;

Moczuk E., Fazy uzależnienia od alkoholu - wybrane zagadnienia; „Problemy Alkoholizmu” 1997/2-3;

Morawski J., Alkohol a przestępstwa i wykroczenia, w: Alkohol a problemy z nim związane, I. Wald

(red.) Warszawa 1992;

Moskalewicz J., i in., Alkohol jako problem społeczny, w: T. Szymanowski (red.), Patologia społeczna: wybrane

problemy, Warszawa 1991, WSPS;

Pacewicz A. Dzieci alkoholików, Warszawa 1994;

Pacewicz A., Polska rodzina z problemem alkoholowym jako środowisko wychowawcze, w: Dzieci

alkoholików - jak je rozumieć, jak im pomagać, A. Pacewicz, Warszawa 1994;

Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969;

Prajsner M., Analiza przyczyn powstawania problemów alkoholowych, „Remedium” 2000, nr 12;

Prajsner M., Postawy Polaków wobec picia alkoholu przez dzieci, „Remedium” 1999, nr 11;

Prajsner B., Prajsner M., Młodzież i alkohol, „Remedium” 2000, nr 1;

Pstrąg D., Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień, Rzeszów 2000;

Rosenhan D. L., Seligman M. E. P., Psychopatologia, Warszawa 1994, IPZiT;

Selvig D., Riley D., Nie piję, Warszawa 1987;

Sienkiewicz J., Alkoholizm jako zjawisko patologii społecznej, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1982,

nr 5;

Sierosławski J., Zieliński A., Młodzież i alkohol - wyniki badań szkolnych ESPAD, „Świat Problemów” 2000,

nr 9;

Skorny Z., Motywacja nadużywania alkoholu, „Problemy Alkoholizmu” 1993, nr 4;

Sobolewska Z., W poszukiwaniu koncepcji współuzależnienia, „Świat Problemów” 1996, nr 1-2;

Sołtysiak T. (red.), Młodzież o patologii społecznej i jej niektórych zjawiskach (alkoholizm, narkomania,

prostytucja), Bydgoszcz 1993, WSP;

Sztander W., Dzieci w rodzinie z problemem alkoholowym; Warszawa 1996, PARPA;

Sztander W., Poza kontrolą, Warszawa 1992;

Sztander W., Pułapka współuzależnienia, PARPA 1996,

Sztander W., Rodzina z problemem alkoholowym, Warszawa 1996, PARPA;

Szymanowski T. (red.), Patologia społeczna: wybrane problemy, Warszawa 1991, WSPS;

Warszawa 1997;

Świątkiewicz G., Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania problemów związanych z alkoholem, „Alkoholizm i

Narkomania” 1997, nr 2;

Urban B., Zachowania dewiacyjne młodzieży, Kraków 1995, r. 3;

Wald I. (red.), Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne, Warszawa 1986, PWN;

McWhirter J. J., McWhirter B. T., McWhirter A. M., McWhirter E. H., Zagrożona młodzież, Warszawa 2001;

Woronowicz B. T., Alkoholizm jako choroba, Warszawa 1994, PARPA;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

2. Narkomania jako zjawisko społecznopatologiczne:

- definicje, kryteria wyróżnienia, przejawy narkomanii jako zjawiska patologicznego;

- typologia narkotyków,

- typy uzależnień (fizyczne, psychiczne, społeczne) i mechanizmy uzależnienia;

- normy ogólne i obyczajowe regulujące używanie narkotyków;

- struktura spożycia i proporcje używanych środków odurzających;

- osobowość i zachowania osób uzależnionych;

- przyczyny i konsekwencje uzależnień od narkotyków;

- podstawowe zasady i systemy terapii uzależnień (Monar, Synanon);

Literatura:

Andrzejewska E., O narkomanii wśród młodzieży, Warszawa 1974, PZWL;

Cekiera Cz., Toksykomanie. Narkomania - lekomania - alkoholizm - nikotynizm, Warszawa 1985;

Cekiera Cz., Ryzyko uzależnień, Lublin 1994, KUL;

Crocchiolo P., Dzieci w rodzinach z problemami nadużywania narkotyków i alkoholu, (w:) „Alkoholizm i Narkomania” 1992/11-12;

Dimoff T., Carper S., Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki, Warszawa 1994, Alma Books;

Dymek-Balcerek Krystyna, Patologia społeczna wśród dzieci i młodzieży, rzeczywistość lat

dziewięćdziesiątych, t.1, Radom 1999;

Gaberle A., Patologia społeczna, op. cit., s. 257-304;

Górski S., Uwaga rodzice - narkomania!, Warszawa 1998;

Habrat B., Nowe uzależnienie - ekstazy, „Remedium” 2002, nr 6;

Hołyst B., Narkomania i przestępczość, Warszawa 1993;

Jarosz M., Samozniszczenie. Samobójstwo. Alkoholizm. Narkomania, Wrocław 1980, Ossolineum;

Kawula S., Machel H. (red.) Narkomania -HIV/AIDS - zagrożenia społeczne, profilaktyka, terapia

i resocjalizacja, Gdańsk 1993, Oficyna Wyd. Pol.;

Kawula S., Machel H., (red.) Młodzież a współczesne dewiacje i patologie społeczne - diagnoza,

profilaktyka, resocjalizacja, Toruń 1997;

Kotański M., I ty zaraziłeś ich narkomanią, Warszawa 1984, PZWL;

Kulka Z., Socjodemograficzne aspekty używania przez młodzież substancji psychoaktywnych,

„Alkoholizm i Narkomania” 1994, nr 3;

Łuczak E., Narkomania a środowisko, Olsztyn 1998;

Malewska M., Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie, PAX, Warszawa 2001;

Malinowska M., Psychospołeczne uwarunkowania narkomanii: Strefy cienia, Warszawa 1985, Alma Press;

Maxwell R., Dzieci. Alkohol. Narkotyki, Gdańsk 2001;

Petrowic S., Narkotyki i człowiek, Warszawa 1988, Iskry;

Prajsner M., Wokół problemów narkomanii, „Remedium” 2001, nr 6;

Pstrąg D., Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień, Rzeszów 2000;

Rogala J., Narkotyki, Warszawa 1983, KAW;

Rogala-Obłękowska J., Funkcjonowanie rodzin narkomanów - czynniki ryzyka nałogu, „Problemy

Rodziny” 1995, nr 3;

Rosenhan D. L., Seligman M. E. P., Psychopatologia, Warszawa 1994, IPZiT;

Schuckit M., Teoria nadużywania alkoholu i narkotyków - podejście genetyczne, „Nowiny

Psychologiczne” 1995, nr 2;

Sierosławski J., i in., Społeczne znaczenie narkomanii, w: Szymanowski T. (red.), Patologia społeczna

: wybrane problemy, Warszawa 1991, WSPS;

Smarzyński H., Narkomania wśród młodzieży. Hippisi, Kraków 1974, PWN;

Sokołowski M., Pacyfizm, kontestacja, hipisi, w: Mistycy i narkomani, W. Michalewski, Warszawa 1991;

Staniaszek M., Nowe prawo w zakresie zapobiegania narkomanii, (w:) „Alkoholizm i Narkomania” 1992/11-12;

Staniaszek M., Substancje uzależniające i typy uzależnień, Warszawa 1987, PTP;

Staniaszek M., Polska scena narkotyczna (rys historyczny), w: Jak rozpoznać czy dziecko sięga po

narkotyki, T. Dimoff, S. Carper, Warszawa 1993;

Stankowski A., Narkomania - narkotyki - narkomani. Wybrane zagadnienia, Katowice 1988, UŚ;

Szymanowski T. (red.), Patologia społeczna: wybrane problemy, Warszawa 1991, WSPS;

Szymańska J., Zanim zostaną narkomanami, w: Zanim w szkole będzie źle... Profilaktyka

uzależnień, praca zbiorowa, Warszawa 1996; CMPPPMEN;

Szmerd-Sisicka E., O narkotykach prawie wszystko, „Remedium” 2001, nr 5;

Ślusarczyk B., Narkomania. Problemy prawno-kryminologiczne, Warszawa 1991;

McWhirter J. J., McWhirter B. T., McWhirter A. M., McWhirter E. H., Zagrożona młodzież, Warszawa 2001;

Wójcik M., Młodzież i narkotyki, „Remedium” 2001, 11;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

3. Nikotynizm jako patologia społeczna

• definicje, kryteria wyróżnienia, przejawy nikotynizmu;

• charakterystyka uzależnienia od nikotyny

• osobowość i zachowania osób uzależnionych;

• przyczyny i konsekwencje uzależnień od nikotyny;

• podstawowe zasady i systemy terapii uzależnienia od nikotyny

Literatura:

Pstrąg D., Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień, Rzeszów 2000;

4. Nowe formy uzależnień - nałogowe czynności

• definicje, kryteria wyróżnienia, przejawy nałogowych czynności;

• charakterystyka nowych form uzależnień

• osobowość i zachowania osób uzależnionych;

• przyczyny i konsekwencje uzależnienia;

• podstawowe zasady i systemy terapii uzależnienia od nałogowych czynności

Literatura:

Mühlpachr P., Aktualne problemy patologii społecznej w Czechach - uzależnienie od gier hazardowych,

„Auxilium Sociale” 2001/3-4;

Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969; (hazard)

Raś D., Gry komputerowe i telewizja jako zagrożenie społecznych kontaktów uczniów, w: Psychopatologia i

psychoprofilaktyka, red. A. Margasiński, B. Zajęcka, Kraków 2000;

Schinzle W., Czy grozi nam astroholizm?, „Remedium” 1998, nr 7-8;

Sobański R., Pajęcza sieć (Internet), „Remedium” 2000, nr 7-8;

Ulfik I., Zaangażowanie w „agresywne” gry komputerowe a postawa wobec rzeczywistości, w: Psychopatologia i

psychoprofilaktyka, red. A. Margasiński, B. Zajęcka, Kraków 2000;

Wallace P., Psychologia internetu, Poznań 2001;

5. Samobójstwo jako przejaw patologii społecznej

• przyczyny zachowań suicydalnych,

• poglądy i teorie wyjaśniające w/w zachowania,

• osobowość osób zagrożonych zachowaniami suicydalnymi,

• główne problemy związane z badaniem i metody badań nad zjawiskiem,

Literatura:

Alvarez A., Bóg. Bestia. Studium samobójstwa, Warszawa 1997;

Borucka G., Samobójstwa - ogólny zarys problematyki, (w:) Wybrane zagadnienia

psychologii klinicznej, (red.) M. Szostak, Warszawa 1976, PWN;

Gaberle A., Patologia społeczna, op. cit.; s. 257-304;

Hołyst B., Samobójstwo - przypadek czy konieczność, Warszawa 1985, 1983 PWN;

Hołyst B., Przywróceni życiu, Warszawa 1991, PWN;

Hołyst B., Na granicy życia i śmierci, Warszawa 1995;1997

Jarosz M., Samobójstwo, Warszawa 1997, PWN;

Jarosz M., Samozniszczenie..., op. cit.;

Jarosz M., Samobójstwa, statystyczno-socjologiczna charakterystyka zjawiska, w: M. Jarosz (red.) Wybrane

zagadnienia patologii społecznej, Warszawa 1980;

Malicka H., Zjawisko samobójstwa w świetle badań empirycznych i statystyk, w: B. Urban (red.) Problemy

współczesnej patologii społecznej, Kraków 1998;

Mitchel A. T., Dlaczego? Czyli samobójstwo i inne zagrożenia wieku dorastania, Warszawa 1994;

O'Connor R., Sheehy N., Zrozumieć samobójcę, GWP, Gdańsk 2002;

Płużek Z., Psychologiczne aspekty samobójstw, Warszawa 1972/;

Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969;

Ringel E., Gdy życie traci sens, Szczecin 1987, Glob;

Ringel E., Samobójstwo - apel do innych Warszawa 1993;

Tétaz N., Samobójstwo - jego istota i zwalczanie, Warszawa 1976;

McWhirter J. J., McWhirter B. T., McWhirter A. M., McWhirter E. H., Zagrożona młodzież, Warszawa 2001;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

6. Prostytucja jako patologia społeczna

- definicja pojęcia,

- kryteria zaliczenia prostytucji do zjawisk patologii społecznej i indywidualnej;

- geneza i konsekwencje;

- polityka i regulacje prawne, zapobieganie i terapia;

- rodzaje prostytutek;

- społeczne reakcje na w/w zjawisko

Literatura:

Antoniszyn M., Marek M., Prostytucja w świetle badań kryminologicznych, Warszawa 1985;

Bernsdorf W., Socjologia prostytucji, w: H. Giese (red.) Seksuologia, Warszawa 1976;

Giese W. (red.) Seksuologia, Warszawa 1976;

Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 1979, PWN (i inne wydania);

Imieliński K., Zarys seksuologii i seksiatrii, Warszawa 1986;

(red.), Seksuologia społeczna, Warszawa 1984, PWN;

Seksuologia kulturowa, Warszawa 1980;

Zaburzenia psychoseksualne, Warszawa 1973; PZWL;

Imieliński K., Manowce seksu. Prostytucja, Łódź 1990,

Jasińska M., Problem prostytucji w Polsce, (w:) Zagadnienia patologii ...(red.) A. Podgórecki, op. cit.;

Jasińska M., Prostytucja i problemy z nią związane, w: Szymanowski T. (red.), Patologia społeczna: wybrane

problemy, Warszawa 1991, WSPS;

Knapik A., Środowisko rodzinne nieletnich prostytutek. Postulaty wsparcia społecznego, „Auxilium Sociale”

2001, nr 3-4;

Kowalczyk-J amnicka M., Charakterystyka współczesnej prostytucji; w: B. Urban (red.) Problemy

współczesnej patologii społecznej, Kraków 1998;

Kurzępa J., Młodzież pogranicza „świnki”, czyli o prostytucji nieletnich, Kraków 2001;

Moczydłowska J., Wpływ subkultur młodzieżowych na prostytuowanie się nieletnich dziewcząt, „Problemy

Alkoholizmu” 1995/10;

Moczydłowska J., Obraz mężczyzn w percepcji nieletnich prostytutek, (w:) „Problemy Alkoholizmu” 1995/11-12;

Moczydłowska J., Wybrane aspekty prostytucji, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1996, nr 3;

Moczydłowska J., Poziom poczucia sensu życia w grupie nieletnich prostytutek, (w:) „Problemy Alkoholizmu”

1996/10;

Moczydłowska J., Doświadczanie poczucia winy u nieletnich prostytutek, (w:) „Problemy Alkoholizmu” 1996/11;

Moczydłowska J., Warunki materialne rodziny a prostytuowanie się nieletnich dziewcząt, (w:) „Problemy

Alkoholizmu” 1997/6;

Moczydłowska J., Prostytucja nieletnich dziewcząt, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1994, nr 10;

Moczydłowska J., Prostytucja nieletnich dziewcząt, „Problemy Alkoholizmu” 1994, nr 11;

Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969;

Pospiszyl K., Niektóre cechy psychiczne dziewcząt prostytutek, „Zdrowie Psychiczne” 1970/3-4;

Sołtysiak T., Młodzież o patologii społecznej i jej niektórych zjawiskach, Bydgoszcz 1993;

Stapiński A., Prostytucja jako źródło zakażeń wenerycznych, Warszawa 1971, PZWL;

Strumiński M., Prostytucja nieletnich i młodocianych dziewcząt, w: Współczesne zagrożenia w

strukturach społecznych, E. Syrek, (red.) Katowice 1993

Tyszkiewicz L., Prostytucja, (w:) Kryminologia, (red.) W. Świda, Warszawa 1977;

McWhirter J. J., McWhirter B. T., McWhirter A. M., McWhirter E. H., Zagrożona młodzież, Warszawa 2001;

Witczak J., Kilka refleksji o współczesnej prostytucji, „Problemy Rodziny” 1990, nr 2;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

7. Homoseksualizm

- definicje pojęcia;

- geneza i konsekwencje;

- polityka i regulacje prawne, zapobieganie i terapia;

- typy homoseksualistów,

- społeczne reakcje na w/w zjawiska

Literatura:

Boczkowski K., Homoseksualizm, Kraków 2003, inter esse

Clark D., Lesbijki i geje, Warszawa 1995, Da Capo;

Eichberg R., Ujawnij się. Prawda lesbijek i gejów, Warszawa 1995;

McWhirter J. J., McWhirter B. T., McWhirter A. M., McWhirter E. H., Zagrożona młodzież, Warszawa 2001;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

8. Pornografia jako zjawisko patologiczne

• definicje pojęć;

• podstawowe klasyfikacje

• geneza i konsekwencje;

• społeczne reakcje na w/w zjawiska;

• psychospołeczne konsekwencje zjawiska

Literatura:

Bereźnicki M., Pornografia a erotyka, „Prawo i Życie” 1974, nr 3;

Cyprian T., Co to jest pornografia, „Prawo i Życie” 1974, nr 3;

Filar M., Pornografia. Studium z dziedziny polityki kryminalnej, Toruń 19777;

Filar M., Psychosocjalne aspekty pornografii, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1979,

t. 9;

Filar M., Pornografia, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 8-9;

Filar M., Sztuka a zagadnienie pornografii, „Nowe Prawo” 1978, nr 10;

Głażewski J., Seks, porno i miłość (w Danii i Szwecji), (w:) „Przemiany” 1974/11;

Kirk J. R., Showers R., Szkodliwość pornografii, Gdańsk 1998;

Kornas-Biela D., Pornografia. Zagrożenie dla rodziny i społeczeństwa, Warszawa 1999;

Krawulska-Ptaszyńska A., Społeczne skutki upowszechniania pornografii, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny

i Socjologiczny” 1997, z. 1;

Krawulska-Ptaszyńska A., Smelkowska-Zdziebek A., Pornografia dziecięca -charakterystyka zjawiska, „Ruch

Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1997, z. 3.

Kur T., Czy pieśń Salomona to pornografia?, „Prawo i Życie” 1973, nr 18;

Scott D. A., Pornografia - jej wpływ na rodzinę, społeczeństwo, kulturę, Gdańsk 1995.

9. Eutanazja - patologia społeczna czy patologia indywidualna

-pojęcie eutanazji i jej rodzaje;

-wybrane aspekty medyczne, etyczno-religijne, psychospołeczne i prawne;

-eutanazja a opieka paliatywna;

-„za i przeciw” eutanazji;

Literatura:

Aumonier N., Beignier B., Letellier Ph., Eutanazja, Warszawa 2003, Pax

Barnard Ch., Godne życie, godna śmierć. Wybitny kardiolog o eutanazji i samobójstwie, Warszawa

1996, J. Santorski & Co.;

Block B. L., Eutanazja czy opieka paliatywna, (w:) Eutanazja a opieka paliatywna, Lublin 1996, KUL;

Fenigsen R., Eutanazja. Śmierć z wyboru?, Poznań 1994, „W drodze”;

Jacórzyński W., Przyzwolenie na eutanazję w świetle etyki, (w:) Psychiatria i etyka, (red.) M. Siwak-

Kobayashi, S. Leder, Kraków 1995, Biblioteka Psychiatrii Polskiej;

Latawiec A., Za czy przeciw eutanazji, (w:) Eutanazja a opieka paliatywna, op. cit.;

Łuczak J., Etyka w opiece paliatywnej, (w:) Eutanazja a opieka paliatywna, op. cit.;

Stepulak M. Z., Eutanazja jako istotny problem w etyce zawodu psychologa, (w:) Eutanazja a opieka

paliatywna, op. cit.;

de Walden-Gałuszko K., Eutanazja a jakość życia pacjentów w terminalnym okresie choroby

nowotworowej, (w:) Eutanazja a opieka... op. cit.;

Wąsek A., Projekt ustawy w RFN o pomocy przy umieraniu, „Państwo i Prawo” 1989/8;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

10. Bezdomność jako źródło i przejaw patologii społecznej

- pojęcie - definicja bezdomności

- charakterystyka osób bezdomnych

- przyczyny bezdomności

- ustawowe uprawnienia bezdomnych

- przeciwdziałanie bezdomności - formy pracy readaptacyjnej

- współczesne formy bezpośredniej pomocy dla bezdomnych

- instytucje i organizacje zajmujące się opieką nad bezdomnymi i ich zadania

Literatura:

Białas A., Problem bezdomności w kontekście przeobrażeń społecznych, ekonomicznych i politycznych w

Polsce po roku 1989, „Auxilium Sociale” nr 3-4/2001,

Błażej E., Bartosz B., O doświadczeniu bezdomności, Scholar, Warszawa 1995;

Chądzyński M., Gmina bezdomnych, „Rzeczpospolita” 1996, nr 172;

Dobrowolski P., Mądry I., Ubodzy i bezdomni, Katowice 1998, UŚ;

Hańska M., Gorycz bezdomności, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1997, nr 5;

Janik R., Społeczno-wychowawcza sytuacja bezdomnych dzieci i młodzieży w dużych aglomeracjach miejskich

RFN (na przykładzie Hamburga) w: Zjawiska patologii społecznej. Uwarunkowania, rozmiary,

profilaktyka, programy, Bydgoszcz 1995

Porowski M., Bezdomność, w: Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. D. Lalak, T.

Pilch, Warszawa 1990;

Stankiewicz L., Zrozumieć bezdomność, Olsztyn 2002;

Wierzbicka K., Problem bezdomności w Polsce. Strefy niedostatku i nędzy mieszkaniowej w Polsce, Warszawa

1990;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

11. Bezrobocie jako podstawa patologii społecznej

- pojęcie i kryteria bezrobocia

- charakterystyka osób bezrobotnych

- przyczyny i konsekwencje bezrobocia

- ustawowe uprawnienia bezrobotnych

- przeciwdziałanie bezrobociu - formy pracy readaptacyjnej

- współczesne formy bezpośredniej pomocy dla bezrobotnych

Literatura:

Dobrowolski P., Mądry I., Ubodzy i bezdomni, Katowice 1998, UŚ;

Koptas G., Bezrobocie i kontrola społeczna: jawne i ukryte funkcje programów aktywizacji zawodowej, w: red.

K. W. Frieske, Ofiary sukcesu. Zjawiska marginalizacji społecznej w Polsce, Warszawa 1997;

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii

społecznej i kryminologii, Katowice 2001;

Rzeplińska I., Bezrobocie jako problem społeczny, w: Szymanowski T. (red.), Patologia społeczna: wybrane

problemy, Warszawa 1991, WSPS;

12. Zabójstwa jako zjawisko patologiczne

Zespół prehomicydalny - analiza psychologiczna

Literatura:

Czerwińska E., Zespół prehomicydalny - próba analizy psychologicznej, w: B. Urban (red.) Problemy

współczesnej patologii społecznej, Kraków 1998;

Czerwińska E., Sprawcy zabójstw na tle sytuacji trudnej, w: Społeczne konteksty zaburzeń w zachowaniu, (red.)

B. Urban, Kraków 2001;

Łoboda E., Niektóre zmienne osobowości u zabójców i u sprawców kradzieży, w: Zjawiska patologii społecznej.

Uwarunkowania, rozmiary, profilaktyka, programy, Bydgoszcz 1995;

Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969;

13. Samoagresja jako zjawisko patologiczne

• źródła i mechanizmy samooagresji;

• rodzaje aktów samooagresji

• psychologiczne tło samooagresji

• osobowościowe korelaty samoagresji

• czynniki biochemiczne

Literatura:

Babiker G., Arnold L, Autoagresja. Mowa zranionego ciała, GWP, Gdańsk 2002;

Eckhard A., Autoagresja, Warszawa 1998;

Garmada L., Samouszkodzenia ciała, Warszawa 1970;

Kosewski M., Agresywni przestępcy, Warszawa 1977;

Kubacka-Jasiecka D., Funkcjonowanie społeczne osób agresywnych i samoagresywnych, Wrocław 1975;

Poznaniak W., Zaburzenia typu psychopatycznego, w: B. Waligóra, (red.) Elementy psychologii klinicznej,

Poznań 1985;

Szaszkiewicz M., Samoagresja wśród więźniów, w: B. Urban, (red.) Problemy współczesnej patologii

społecznej, Kraków 1998;

14. Dehumanizacja stosunków międzyludzkich

• charakterystyka podstawowych zjawisk - przemoc, agresja, nienawiść, uprzedzenia

• i dyskryminacja;

• przyczyny i konsekwencje dehumanizacji stosunków międzyludzkich

• struktura i rozmiary negatywnych zjawisk

Literatura:

Aronson E., Człowiek - istota społeczna, Warszawa 1987;

Aronson E. I in. Psychologia społeczna. Serce i umysł,

Hołyst B. (red.), Przemoc w życiu codziennym; Warszawa 1997;

Rożnowska A., Wybrane zagadnienia z psychologii społeczno-wychowawczej, Słupsk 1999, r. 4;

15. Zachowania dewiacyjne kibiców sportowych

• cechy charakterystyczne grup kibiców

• model wyjaśniający zachowanie dewiacyjne kibiców

• środowiskowe normy i wartości

Literatura:

Piotrowski P., Zachowania dewiacyjne kibiców sportowych. Propozycja modelu wyjaśniającego, w: B. Urban,

(red.) Problemy współczesnej patologii społecznej, Kraków 1998;

Wanat S., Naruszenia porządku towarzyszące imprezom sportowym - aspekty socjologiczne, w: A. J. Szwarc

(red.) Naruszenia porządku towarzyszące imprezom sportowym, Poznań 1995;

16. Patologia rodziny

• pojęcie rodziny dysfunkcjonalnej

• przejawy patologii rodziny

• konsekwencje indywidualne i społeczne dysfunkcjonalności rodziny

Literatura:

Adamczuk E., Cisza komunikacyjna w rodzinach niepełnych, w: Zjawiska patologii społecznej. Uwarunkowania,

rozmiary, profilaktyka, programy, Bydgoszcz 1995;

McWhirter J. J., McWhirter B. T., McWhirter A. M., McWhirter E. H., Zagrożona młodzież, Warszawa 2001;

Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969; (rozwód, kazirodztwo)

Szymanowska A., Rozwody, w: Patologia społeczna. Wybrane problemy, red. T. Szymanowski, Warszawa

1991;

Tarkowska M., Styl wyjaśniania zdarzeń a skłonności do depresji u dzieci z rodzin rozbitych, w: Zjawiska

patologii społecznej. Uwarunkowania, rozmiary, profilaktyka, programy, Bydgoszcz 1995;

Zienkiewicz B., Rozwód w rodzinie a sytuacja szkolna dziecka, w: Zjawiska patologii społecznej.

Uwarunkowania, rozmiary, profilaktyka, programy, Bydgoszcz 1995;

Zienkiewicz B., Niepowodzenia szkolne i zaburzenia w rozwoju społecznym uczniów w młodszym wieku

szkolnym wywodzących się z rodzin rozbitych, w: B. Urban, red. Problemy współczesnej

patologii społecznej, Kraków 1998;

6

---