Mateusz Kaczmarczyk

Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo rok I gr. II

Wole Soyinka

Laureat Nagrody Nobla z 1986r.

Biografia

Dzieciństwo i młodość

Akinwande Oluwole Babatunde Soyinka urodził się 13 lipca 1934 w miejscowości Ijebu Isara, w pobliżu Abeokuty w Zachodniej Nigerii, jako drugie z sześciorga dzieci Samuela Ayodele Soyinki i Grace Eniola Soyinka. Ojciec Soyinki był kierownikiem St. Peters Primary School w Abeokucie. Jego matka, właścicielka sklepu na miejscowym targu i szanowana w lokalnej społeczności aktywistka polityczna, była chrześcijanką, jednak w jego dalszej rodzinie i sąsiedztwie wielu jest wyznawców tradycyjnych wierzeń ludu Joruba. Soyinka od początku wzrastał w klimacie synkretyzmu religijnego, co miało duży wpływ na ukształtowanie się jego osobowości, gdyż jako mały chłopiec obcował zarówno ze światem wierzeń Jorubów, jak i z kulturą chrześcijańską. W 1939 roku, kiedy Wole był zaledwie pięcioletnim chłopcem, wybuchła II wojna światowa. W domu Soyinków (głównie za sprawą ojca) podłączony był prąd i znajdowało się radio, więc mały Wole wysłuchiwał z zaciekawieniem wiadomości z ogarniętej wojenną pożogą Europy, zdominowanych w owym czasie przez osobę Adolfa Hitlera. Adolf Hitler stał się dla Wolego niemal natychmiast uosobieniem wszelkiego zła i wcieleniem diabła. Około roku 1940, po ukończeniu szkoły podstawowej, młody Soyinka wstąpił do Abeokuta Grammar School, gdzie zdobył swoje pierwsze nagrody za wypracowania. W 1946 roku zostaje przyjęty do Government College w Ibadanie, w owym czasie najbardziej prestiżowej szkoły tego typu w Nigerii. Aż do ukończenia nauki w collegu, Soyinka przeprowadza się do Lagos. W tym czasie powstaje kilka jego sztuk radiowych i krótkich opowiadań, prezentowanych w nigeryjskim radiu. Po zakończeniu nauki w roku 1952, Soyinka rozpoczyna studia na University College w Ibadanie (obecnie University of Ibadan), związanym z University of London. W trakcie studiów zgłębia tajniki angielskiej literatury, greki i historii. W roku 1953-54 drugim i ostatnim spędzonym na University College Ibadan przed wyjazdem do Leeds w Anglii, współpracuje z The Eagle, nieregularnie ukazującego się pismem o charakterze humorystycznym. Na drugiej stronie owego pisma, pisuje komentarze dotyczące życia uczelnianego, niejednokrotnie ostro krytykując kolegów studentów. Znany z ciętego języka, często w rycerski sposób bierze w obronę znieważane i obrażane koleżanki ze studiów. Wtedy też Nigeria Broadcasting Service National Programme, emituje w lipcu 1954 roku w programie Nigerian Radio Times, jego słuchowisko Keffi's Birthday Treat. Tego samego roku Soyinka wyjeżdża do Anglii, gdzie rozpoczyna studia w zakresie literatury angielskiej na Univerity of Leeds, pod kierunkiem swojego przyszłego promotora Wilsona Knighta. Poznaje tam wielu młodych brytyjskich pisarzy. W trakcie studiów w Anglii, przed obroną tytułu uniwersyteckiego, młody Soyinka zajmuje się z powodzeniem fikcją literacką. W owym czasie publikuje on wiele utworów o charakterze komediowym.

Młody literat i literaturoznawca

Po zakończeniu studiów w 1957 pozostaje w Leeds, z intencją zdobycia tytułu doktorskiego. Pod wpływem swojego promotora, Soyinka postanawia połączyć tradycję teatru europejskiego z inscenizacjami Jorubów. W 1958 roku powstaje The Swamp Dwellers. Napisana w rok później The Lion and the Jewel, wzbudza zainteresowanie londyńskiego Royal Court Theater. Na wieść o tym autor porzuca studia doktoranckie i przenosi się do Londynu, gdzie w tym samym roku obejmuje posadę lektora w londyńskim teatrze, obie zaś jego sztuki wystawione zostają w Ibadanie. W 1960 roku, odznaczony stypendium Rockefeller Research Fellowship, Soyinka powraca do Nigerii. W marcu tego roku w Ibadanie wystawiony zostaje utwór satyryczny The Trials of Brother Jero, który ugruntowuje sławę Wole Soyinki jako dramaturga. Jego utwór A Dance of The Forests wygrywa konkurs na utwór sceniczny z okazji Święta Niepodległości Nigerii. 1 października następuje premiera sztuki w Lagos. Aby podołać wymagającemu scenariuszowi przedstawienia, jego autor zakłada specjalną grupę teatralną The Nineteen-Sixty Masks. Za pieniądze uzyskane od fundacji Rockefellera na badania dotyczące afrykańskiego teatru, Soyinka zakupuje samochód i rozpoczyna podróże po kraju jako pracownik naukowy Departamentu Języka Angielskiego na Uniwersytecie w Ibadanie. W tym okresie pisuje dla The Horn, magazynu literackiego uniwersytetu w Ibadanie, założonego kilka lat wcześniej przez J.P.Clarka i Martina Wake'a. Ukazują się wiersze i eseje artysty. W jednym z nich wskazuje on na wagę twórczości Chinuy Achebe dla literatury afrykańskiej, poddając jednocześnie krytyce négritude Leopolda S. Senghora, jako koncepcji nostalgicznie gloryfikującej przeszłość Czarnej Afryki, a ignorującej potencjał modernistycznej synkretyzacji kulturowej. W grudniu 1962 roku ukazuje się jego esej Towards a True Theater. W 1962 roku zostaje zatrudniony jako wykładowca w Departamencie Języka Angielskiego Uniwersytetu w Ife. Soyinka prowadzi tam ożywioną dyskusję z negrofilami i wielokrotnie wypowiada się przeciwko rządowej cenzurze.

Początki zaangażowania politycznego

Pod koniec 1963 powstaje jego pierwsze pełnometrażowe dzieło filmowe, Culture in Transition. W grudniu 1964 roku, wraz z innymi ludźmi ze sfery teatru i nauki, zakłada Drama Association of Nigeria. W tym też roku po raz pierwszy popada w konflikt z władzą. Na znak protestu przeciwko nakazowi władz uniwersytetu, iż wszyscy pracownicy mają popierać działania rządu w Zachodniej Nigerii, porzuca on sprawowaną funkcję. Niedługo po tym wydarzeniu, za próbę podmienienia taśmy radiowej z przemówieniem zwycięzcy wyborów w Północnej Nigerii premiera, zostaje on aresztowany i skazany na karę więzienia, z którego, po protestach międzynarodowej społeczności pisarzy, zostaje wypuszczony po kilku miesiącach. W 1965 roku powstają jego wiekopomne dzieła. W kwietniu, w Londynie ukazuje się owieść Interpretatorzy. Przetłumaczona na wiele języków (w tym również na polski), przyniosła ona autorowi szerokie światowe uznanie. W tym samym roku powstają jeszcze sztuki: Before the Blackout i Kongi's Harvest, oraz słuchowisko radiowe dla londyńskiego BBC, The Detainee. Pod koniec roku Wole Soyinka dostaje awans na kierownika i starszego wykładowcę Departamentu Języka Angielskiego na Uniwersytecie w Lagos. W swoich wystąpieniach politycznych z tego okresu wielokrotnie krytykuje on kult jednostki, afrykańską dyktaturę oraz korupcję władz. Kwiecień 1965 roku przynosi wznowienie sztuki Kongi's Harvest na I Światowym Festiwalu Sztuki Murzyńskiej w Dakarze w trakcie którego inna jego sztuka, The Road, otrzymuje pierwszą nagrodę. W czerwcu dla Hampstead Theatre Club w Londynie, Soyinka pokazuje The Trials of Brother Jero, a w grudniu w londyńskim Royal Court Theater wystawia sztukę The Lion and the Jewel. Rok 1967 jest rokiem wielkich napięć politycznych w Nigerii. Soyinka tłumaczy z języka joruba zbiór opowiadań swojego rodaka D. O. Fagunwy The Forest of a Thousand Demons: A Hunters Saga. W maju wybucha Powstanie Biafrańskie. W tym samym roku Soyinka zostaje kierownikiem Katedry Dramatu Uniwersytetu w Ibadanie. W sierpniu, w tajemnicy i nieoficjalnie, spotyka się w miejscowości Enugu z przywódcą zbuntowanego plemienia Ibo, Chukuemeką Odumegwu Ojukwu, starając się go nakłonić do przerwania działań zmierzających do odłączenia regionu od Nigerii. Z rozkazu rządu nigeryjskiego prezydenta Yakuba Gowona, Soyinka zostaje aresztowany pod zarzutem konspiracji z rebeliantami, oskarżony, skazany i umieszczony w więzieniu. W tym samym roku we wrześniu sztuka The Lion and the Jewel zostaje wystawiona w Akrze, natomiast w listopadzie The Trials of Brother Jero i The Strong Breed produkowane są w Greenwich Mews Theatre w Nowym Jorku. Wychodzi też zbiór poezji Idanre and Other Poems. W 1968, również w Nowym Jorku, grupa Negro Ensemble Company wystawia sztukę Kongi's Harvest.

Po wyjściu z więzienia

W lutym 1969 roku w Kampali (Uganda), Theatre Limited wystawia sztukę The Road. W październiku, kiedy upadek Biafry jest już przypieczętowany, zostaje ogłoszona amnestia, na mocy której pisarz wychodzi z więzienia. Pierwsze kilka miesięcy po uwolnieniu Soyinka spędza u swojego przyjaciela na farmie w południowej Francji, gdzie powoli dochodzi do siebie po okresie umysłowej stagnacji. Tam powstaje jego nawiązujący do greckiej klasyki utwór The Bacchae of Euripides. W Londynie ukazuje się tom wierszy Poems from Prison. Pod koniec roku pisarz powraca na swoje stanowisko kierownika Katedry Dramatu na Unwersytecie w Ibadanie oraz współuczestniczy w założeniu czasopisma literackiego Black Orpheus. W 1970 roku wystawia swoją sztukę Kongi's Harvest. W tym samym roku powstaje film o tym samym tytule, w którym Soyinka gra główną rolę. W czerwcu 1970 kończy sztukę Madmen and Specialists. W celu zdobycia doświadczeń teatralnych, razem z grupą piętnastu aktorów z grupy Ibadan University Theatre Arts Company udaje się w podróż do sławnego teatru Eugene O'Neill Memorial Theatre Centre w New Haven, Connecticut, gdzie odbywa się premiera przedstawienia. W 1971 roku ukazuje się zbiór poezji A Shuttle in the Crypt. W marcu, w Ibadanie, wystawiona zostaje ponownie jego sztuka Madmen and Specialists. W Paryżu, we francuskim filmie Conora Cruise'a O'Briena Murderous Angels, Soyinka gra rolę Patrice'a Lumumby. Zeznaje też jako świadek w procesie o pogwałcenie praw studentów. Ukazuje się książka The Man Died, będąca zbiorem jego zapisów więziennych. W kwietniu, niezadowolony z rozwoju sytuacji politycznej w kraju, Soyinka rezygnuje z pracy na Uniwersytecie w Ibadanie, opuszcza Nigerię i udaje się w kikuletnią podróż zagraniczną. W lipcu wystawia w Paryżu fragmenty A Dance of The Forests. W roku 1972 otrzymuje doktorat Honoris Causa Uniwersytetu w Leeds. Ukazuje się jego kolejna powieść Season of Anomy, a nakładem Oxford University Press wychodzi zbiór Collected Plays 1. National Theatre of London, (na którego wcześniejsze zamówienie sztuka została napisana), wystawia The Bacchae of Euripides. W 1973 opublikowane zostają sztuki Camwood on the Leaves oraz "Jero's Metamorphosis". Lata 1973-1975 wypełnia Wole Soyince różnorodna aktywność o charakterze naukowym. Odbywa staż w Churchill College na Uniwersytecie Cambridge, jeździ z wykładami po Europie. W 1974 nakładem Oxford University Press ukazuje się zbiór Collected Plays 2. W 1975 roku Soyinka zostaje mianowany redaktorem pisma Transition w stolicy Ghany Akrze, dokąd na jakiś czas przeprowadza się. Na łamach czasopisma ponownie atakuje negrofilów (ukazuje się jego esej Neo-Tarzanism: The Poetics of Pseudo-Transition) oraz rządy wojskowych reżimów, sprzeciwiając się m.in. politycznemu przewrotowi Idi Amina w Ugandzie.

Po obaleniu rządu Gowona

Po przewrocie politycznym w Nigerii i obaleniu wojskowego rządu prezydenta Gowona, jeszcze w tym samym roku powraca do kraju i ponownie obejmuje kierownictwo Katedry Literatury Porównawczej Uniwersytetu w Ife. W 1976 roku wychodzi zbiór poezji Ogun Abibiman. Ukazuje się też zbiór esejów Myth, Literature, and the African World, w których autor odkrywa genezę mistycyzmu w teatrze afrykańskim, wskazując jednocześnie, na przykładach zaczerpniętych z literatur obu kontynentów, na podobieństwa i różnice kultur Afryki i Europy. W Instytucie Studiów Afrykańskich Uniwersytetu Ghany w Legon, odbywa serię gościnnych wykładów. Uzyskuje też tytuł profesora na Uniwersytecie w Ife. W październiku, w stolicy Senegalu Dakarze, wystawiona zostaje francuska wersja A Dance of the Forests. W Ife ma miejsce premiera sztuki Death and the King's Horseman. W roku 1977 wystawiony zostaje jeden z najambitniejszych utworów dramaturga, Opera Wonyosi, będący adaptacją The Beggar's Opera Johna Gaya, zaś w 1979 reżyseruje i gra on jedną z głównych ról w przedstawieniu Jona Blaira i Normana Fentona The Biko Inquest, opartej na przypadku Steve'a Biko, czarnego aktywisty społecznego z RPA, który zmarł brutalnie pobity przez rasistowską policję. W roku 1981 wychodzi pierwsza z trzech powieści autobiograficznych Wole Soyinki Ake: The Years of Childhood. Soyinka zakłada kolejną (po Nineteen-Sixty Masks) grupę teatralną o nazwię Guerrilla Unit. W 1982 roku odbywa się premiera filmu Blues for the Prodigal, oraz ukazuje się esej Cross Currents: 'The New African' after Cultural Encounters. W 1983 roku, sztuka Requiem for a Futurologist ma swoją premierę na Uniwersytecie w Ife. W lipcu tegoż roku, nakładem Unlimited Liability Company, ukazuje się płyta długogrająca o tytule I Love My Country, na której najsłynniejsze gwiazdy ówczesnej piosenki nigeryjskiej wykonują utwory skomponowane i opatrzone tekstem przez Wole Soyinkę. W roku 1984 ukazuje się sztuka A Play of Giants Lata 1975-1984 są okresem wzmożonej aktywności Wole Soyinki na polu administracji i polityki. W okresie tym działa on we władzach Uniwersytetu w Ife, oraz w samorządzie stanowym, gdzie odpowiedzialny jest między innymi za kwestię bezpieczeństwa na drogach publicznych. Wielokrotnie poddaje on krytyce korupcję w rządzie Prezydenta Shehu Shagari. Krytykuje również jego następcę Mohammadu Buhari. W 1984 sąd nigeryjski zakazuje publikacji The Man Died. Rok 1986 jest bezspornie rokiem największej chwały i jednocześnie tryumfu Wole Soyinki nad znienawidzonymi układami dyktatorskimi i polityczną przemocą reżimów afrykańskich. Królewska Szwedzka Akademia odznacza Wole Soyinkę Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. W uzasadnieniu nagrody napisano, iż otrzymał ją jako ten, który: ...w szerokiej perspektywie kulturowej i z poetyckim kolorytem kształtuje dramat istnienia.... W ten sposób największy dramaturg nigeryjski staje się jednocześnie pierwszym afrykańskim laureatem nagrody Nobla, wpisując się na stałe do historii literatury światowej. W wygłoszonym z okazji uroczystości przyznania nagrody odczycie, który Wole Soyinka w całości poświęcił południowoafrykańskiemu politykowi Nelsonowi Mandeli, krytykuje on apartheid i politykę segregacji rasowej ówczesnego rządu RPA. Ten sam rok przynosi kolejne nagrody i odznaczenia: w październiku otrzymuje Agip Prize for Literature, a pod koniec roku uhonorowany zostaje drugim najwyższym nigeryjskim odznaczeniem państwowym ─ Commander of the Federal Republic. W roku 1988, w Nowym Jorku, ukazuje się kolejny wybór poezji Soyinki pod tytułem Mandela's Earth and Other Poems, zaś w Nigerii wychodzi zbiór esejów Art, Dialogue and Outrage: Essays on Literature and Culture. Rok 1991 przynosi wydanie drugiej części wspomnień artysty Isara: A Voyague Around Essay. W lipcu 1991 BBC African Service nadaje jego sztukę radiową A Scourge of Hyacinths, a w rok później w czerwcu 1992 w Sienie we Włoszech ma premierę sztuka From Zia with Love. Oba przedstawienia są bardzo ostrymi parodiami politycznymi, opartymi na wydarzeniach mających miejsce w Nigerii w 1980 roku. W roku 1993 Soyinka zostaje odznaczony doktoratem Honoris Causa Universytetu Harvarda. W następnym roku ukazuje się następna część jego autobiografii ─ Ibadan: The Penkelemes Years (A Memoir: 1946-1965). Kolejny rok przynosi publikację sztuki The Beatification of Area Boy. 21 października 1994 roku Wole Soyinka zostaje mianowany Ambasadorem Dobrej Woli UNESCO ds. Promocji Afrykańskiej Kultury i Komunikacji. W roku 1996 ukazuje się pierwsze wydanie książki The Open Sore of a Continent: A personal Narrative of the Nigerian Crisis.

Emigracja

21 pażdziernika 1994 Soyinka zostaje mianowany Ambasadorem Dobrej Woli UNESCO dla Celów Promocji Afrykańskiej Kultury i Komunikacji. W 1994 roku Wole Soyinka ucieka przez zieloną granicę do sąsiedniego Beninu, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych, gdzie żyje do dziś. W 1997 zostaje oskarżony o zdradę przez wojskowy reżim dyktatora Saniego Abachy. W 1999 ukazał się nowy zbiór poezji Soyinki zatytuowany Outsiders. W 2001 roku wydana została jego najnowsza sztuka King Baabu, kolejna satyra polityczna na dyktatorskie reżimy Afryki. W 2002 roku opublikowano wybór poezji Samarkand and Other Markets I Have Known. W 2004 ukazała się ilustrowana biografia Wole Soyinki pióra Bankole Olayebi o tytule WS: A Life is Full, z przeszło 600 fotografiami. Najnowszą publikacją WS jest wydany w 2006 roku "You Must Set Forth at Dawn", zbiór wspomnień dotyczących działalności politycznej Soyinki z czasów nigeryjskich. Profesor Soyinka jest żonaty. Pytany o dzieci ze wszystkich swoich małżeństw (obecnego i poprzednich), odpowiada skromnie z typowym dla siebie poczuciem humoru: "W naszej kulturze nie liczymy naszych dzieci, lecz muszę przyznać iż w moim przypadku, Bogowie byli aż nadto szczodrzy."

DZIEŁA

The Road

Bohaterowie wydanej w 1969 roku sztuki “The Road” to postaci mieszkające w baraku, służącym jednocześnie za sklep z częściami z wypadków samochodowych. Właścicielem sklepu „Aksident Store-all parts availebul” jest Profesor - były nauczyciel szkółki niedzielnej dorabiający fałszowaniem dokumentów, (aktualnie ze względu na podeszły wiek - jedynie na pół etatu). Pozostałe mieszkające w szopie postaci są w ten czy inny sposób powiązane interesami z postacią Profesora. Kotonu, były kierowca obecnie cierpiący na "fobię szosową", jeździ na miejsca wypadków i zbiera używane części samochodowe, które następnie wystawiane są na sprzedaż w „Aksident Store”. Pomaga mu w tym jego były naganiacz Samson, była gwiazda firmy „Motor Parks”, który z wyjątkową biegłością posługuje się Pidgin English. Jego najlepszy kolega, Salubi, zamierza namówić Profesora, aby sfałszował dla niego zawodowe prawo jazdy. Sklep jest też miejscem spotkań dla innych postaci - polityk Chief-In-Town rekrutuje tutaj zbirów dla ochrony swoich politycznych mityngów; za kilka gramów marihuany pomaga mu w tym szef miejscowej szajki Say Tokyo Kid, a całości dogląda policjant Particulars Joe. “The Road” jest osadzona w scenerii społecznego marginesu, gdzie fałszerstwo, przemyt czy narkotyki są chlebem powszednim bohaterów, a nawet morderstwo nie jest im obce. Bohaterowie uczestniczą w życiu kościoła chrześcijańskiego, natomiast kultura i wierzenia tradycyjne wydają się być im obce. Poza ulicznymi obchodami Święta Kierowców (z użyciem jorubskiej maskarady i tańców), które jednak odbywają się na marginesie akcji dramatu oraz skromną wiarą w duchy drewna Say T. Kida, w życiu bohaterów brak jest tradycyjnych wierzeń. Tradycyjna kultura jorubska niepodzielnie włada za to ulicami miejscowości, którymi paraduje maskarada egungun. Zarówno praca jak i styl życia, ubiór i zachowania bohaterów, przejęte są z kultury europejskiej. Aktywni od samego rana borykają się z typowymi dla ludzi zachodu problemami: bezrobociem, zmęczeniem zawodem, narkotykami. Żyją nadzieją na lepszą przyszłość, spędzając całe godziny na jałowych dyskusjach. Podstawą ich utrzymania jest sprzedaż części z wypadków samochodowych. Z braku lepszego zajęcia, jeżdżą oni na miejsca wypadków i jak hieny oczyszczają wraki ze wszystkich użytecznych jeszcze części i ubrań, by sprzedawać je później w swoim warsztacie. Droga jest ich religią i filozofią. Wielokrotnie nawiązują do niej w swoich dialogach. Nawet policjant Particulars Joe wierzy, że bóg jest Drogą. Samson przyrównuje z kolei drogę do kobiety. Jedyną osobą, której filozofia wykracza poza pojęcia związane z transportem jest Profesor, który jawi się nam jako wierny sługa Słowa. Sztuka podzielona jest na dwie, mniej więcej równej długości części. W pierwszej powoli zapoznajemy się z bohaterami. Z ich dialogów dowiadujemy się o ich problemach i poznajemy ich styl życia. Część ta kończy się sceną walki o władzę w sklepie, pomiędzy Samsonem a Profesorem i jego pomocnikiem Murano. W drugiej części sceny dochodzenia prowadzonego przez Particulars Joe w związku z zabójstwem popełnionym na Święcie Kierowców przeplatają się ze wspomnieniami i wynurzeniami Samsona. Pod koniec drugiej odsłony Profesor ginie ugodzony nożem podczas przypadkowej szamotaniny z Say Tokio Kidem. Na końcu dramatu zamieszczony jest praktyczny, krótki słownik wyrażeń Pidgin English oraz tłumaczenie niektórych użytych w tekście zwrotów jorubskich.

The Trials of Brother Jero

The Trials of Brother Jero - sztuka napisana w 1960 roku jako jedna z pierwszych sztuk Wole Soyinki, jest satyrą na afrochrześcijańskie kościoły modlitewne. Opowiada o przygodach Brata Jero, założyciela jednego z takich kościołów, oraz jego kongregacji . Wydaje się, iż tematyka ta jest wyjątkowo bliska Soyince, nie tylko ze względu na jego chrześcijańskie korzenie, ale również ze względu na związek z Ibadanem, który był tradycyjnym centrum nigeryjskiego afrochrześcijaństwa . Brat Jero jest postacią o typowo komercyjnym nastawieniu. Jest nazywany “Plażowym Świętym” (“Beach Divine”), ponieważ należy do niższej klasy kaznodziejów, którzy nie dorobiwszy się własnego budynku kościelnego, modlą się na otwartym powietrzu, na publicznej plaży Bar Beach. Jest on zwykłym biznesmenem bardziej niż kaznodzieją, traktującym wyznawców jak klientów w sklepie. Jego skromna kongregacja składa się z niego samego, jego asystenta Chume i żony tegoż, Amope. Brat Jero, wyklęty przez swojego mentora, walczy z targającymi nim pokusami erotycznymi, jednocześnie dzieląc swój czas pomiędzy modlitwę, obsługę wiernych i negocjacje z członkiem parlamentu, mające na celu rozwinięcie biznesu. Sztuka podzielona jest na pięć scen. Za sprawą Chume, pojawia się w niej obfita ilość zwrotów i wyrażeń w Pidgin English.

Death and the King's Horseman

Death and the King's Horseman - sztuka teatralna autorstwa Wole Soyinka. Utwór powstał w 1975 roku i został oparty na autentycznych wydarzeniach mających miejsce za czasów kolonii brytyjskiej w Nigerii. Utwór Wole Soyinka, napisał po śmierci swojego ojca Ayodele i jemu go dedykował. Historia opowiedziana w dramacie Death and the King's Horseman dotyczy przypadku koniuszego jednego z miejscowych wodzów plemiennych (Elesin), który zgodnie z tradycją miał popełnić samobójstwo po śmierci władcy. Na skutek interwencji brytyjskiego namiestnika do samobójstwa jednak nie dochodzi. Przybyły na uroczystość z Europy syn koniuszego (Olunde) przejmuje rolę ojca i w obronie honoru rodziny sam popełnia rytualne samobójstwo. W konsekwencji popełnionych czynów Elesin również popełnia samobójstwo, skazując swoją duszę na wieczne potępienie w tym i w następnym świecie. Sztuka obrazuje konflikt powstały na styku tradycji rdzennej ludności Nigerii i narzuconych siłą praw kolonizatorów oraz konsekwencji, do jakich one prowadzą.

• The Swamp dwellers (Mieszkańcy bagien) (1958)

• The Lion and The Jewel (Lew i perła) (1958)

• The Trials of Brother Jero (Niedole Brata Jero) (1960)

• A Dance of The Forests (Taniec lasu) (1960)

• Mocna Krew (The Strong Breed) (1961)

• Towards a True Theatre (esej, 1962)

• Culture in Transition (film, 1963)

• Interpretatorzy (The Interpreters) (1964)

• Before The Blackout (Przed zaćmieniem) (1964)

• Plon Kongiego (Kongi's Harvest) (1964)

• The Road (Droga) (1965)

• Idanre and Other Poems (Idanre i inne wiersze) (poezja, 1967)

• The Bacchae of Euripides (Bachantki Eurypidesa) (1969)

• Poems from Prison (Wiersze z więzienia) (poezja, 1969)

• Madmen and Specialists (Szaleńcy i specjaliści) (1970)

• A Shuttle in the Crypt (Wrota lochu) (poezja, 1971)

• The Man Died (Człowiek umarł) (zapiski z więzienia, 1972)

• Camwood on the Leaves (Drzewo w rozkwicie) (1972)

• Jero's Metamorphosis (Przemiana Brata Jero) (1972)

• Season of Anomy (Czas anomii) (1972)

• Death and The King's Horseman (Śmierć i królewski koniuszy) (1975)

• Neo-Tarzanism: The Poetics of Pseudo-Transition (esej, 1975)

• Ogun Abibiman (poezja, 1976)

• Myth, Literature and the African World (zbiór esejów, 1976)

• Opera Wonyosi (1977)

• Ake: The Years of Childhood (Ake: Lata dziecinne) (1981)

• Blues for a Prodigal (film, 1982)

• Requiem for a Futurologist (Requiem dla futurologa) (1982)

• I Love My Country (płyta długogrająca, 1983)

• A Play of Giants (Sztuka gigantów) (1984)

• Art, Dialogue and Culture: Essays on Literature and Culture (zbiór esejów, 1988)

• Mandela's Earth and other poems (Ziemia Mandeli i inne wiersze) (poezja, 1988)

• Isara: A Voyague around essay (Isara: Podróż wokół eseju) (1991)

• A Scourge of Hyacinths (Plaga Hjacyntów) (słuchowisko radiowe, 1991)

• From Zia, With Love (Kochający, Zia) (1991)

• Ibadan: The Penkelemes Years a memoir 1946-65 (Ibadan: Lata penkelemskie, wspomnienia 1946-65) (1994)

• The Beatification of Area Boy (Beatyfikacja gangstera) (1995)

• The Open Sore of a Continent: A personal Narrative of the Nigerian Crisis (Otwarta rana kontynentu: Osobiste narracje na temat kryzysu nigeryjskiego) (1996)

• Outsiders (Outsiderzy) (poezja, 1999)

• King Baabu (Król Baabu) (2001)

• Samarkand and Other Markets I have known (Samarkanda i inne jarmarki które poznałem) (poezja, 2002)

• You Must Set Forth at Dawn (Musisz wyruszyć o świcie 2006)

Bibliografia:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wole_Soyinka, 29.12.2008

http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1986/soyinka-bio.html, 29.12.2008

Piłaszewicz S., Wole Soyinka, Polska Bibliografia Literacka 1990, s.17

---