UKŁAD MOCZOWY(notatki)


UKŁAD MOCZOWY (systema urinaria)

FUNKCJE:

-wydalanie z ustroju zbędnych produktów przemiany meterii

-utrzymanie równowagii wodnej i elektrolitowej środowiska wewntrznego organizmu

DROGI WYPROWADZAJĄCE MOCZ:

-kielichy nerkowe, miedniczki nerkowe

-moczowody, pęcherz moczowy i cewka moczowa

1.BUDOWA I FUNKCJE NEREK

1.1)BUDOWA ZEWNĘTRZA NEREK (ren)

-narząd parzysty, położny pozaotrzewnowo

-masa 150g

-długość 11-12 cm

-szerokość 5-6 cm

-POŁOŻENIE:

*lewa nieco większa, położona wyżej niż XI żebro

*dolny koniec na wysokości II lub II kręgu lędźwiowego

*brzeg przyśrodkowy wklęsły:

-wnęka nerki, w niej zatoka nerki)

*zatoka nerkowa ( w niej):

-miedniczka nerkowa

-kielichy nerkowe

-tkanka tluszczowa

-naczynia i nerwy

-POWIERZCHNIE NERKI:

*powierzchnia przednia (facies anterior)

*powierzchnia tylna (facies posterior)

*brzeg boczny wypukły (facies lateralis)

*brzeg przyśrodkowy wklęsły (margo medialis) na nim wnęka nerkowa (hilus renalis)prowadzi do zatoki
nerkowej (sinus renalis)= miejsce gdzie zawieszone są początkowe odcinki dróg wyprowadzjących mocz
(kielichy i miedniczka),naczynia i nerwy

*koniec nerki górny i dolny (extermitas superior et inferior)

*na końcach nerek nadnercza

-nerka otoczona luźną tkanką łączną i tłuszczową (torebka tłuszczowa-capsula adiposa), która otoczona jest powięzią-fascia renalis (torebka włóknista- capsula fibrosa w głębszej warstwie ma włókna mięśniówki gładkiej)

-powięź zrośnięta jest z przeponą (u góry) i powięzią lędźwiową ( u dołu)

1.2)BUDOWA WEWNĘTRZNA NERKI

-WARSTWY NERKEK:

*kora nerki (corex renis):

-warstwa zewnętrzna,otacza rdzeń

-wnika do rdzenia pod postacią słupów nerkowych

*rdzeń nerki (medulla renis):

-warstwa wewnętrza

-składa się z 10-15 piramid (pyramides renales)

*piramida nerkowa skierowana podstawą w stronę kory, wierzchołkiem w stronę
kielichów nerkowych = wierzchołkibrodawka nerkowa (papillae
renales)-uchodzi do kielicha.

*płat nerki (lobus)= piramida + przyległa część kory

*każdej brodawce odpowiada kielich miedniczki nerkowej (calyx renalis)

NEFRON (nephronum)= jednostka morfologiczno-funkcjonalna nerki- ponad milion nefronów w nerce.

-PRZEBIEG I BUDOWA NEFRONU

A)CIAŁKO NERKOWE(corpusculum renis)-w korze nerki

-BUDOWA CIAŁKA NERKOWEGO:

1)kłębek naczyniowy (glomerulus)

*pętla naczyń włosowatych tętniczych= sieć dziwna tętnicza (rete irabile arteriosum)-naczynie
doprowadzające(vas afferens) i odprowadzające (vas efferens) to TĘTNICZKA)

*aparat przykłębuszkowy (complexus ingxtaglommerularis) w ścianie naczynia
doprowadzającego,umożliwia jego zamknięcie.

wytwarza m.in.:

-reninęenzym (podnosi ciśnienie krwi

-erytropoetynęhormon (stymuluje produkcję erytrocytów przez szpik kostny)

*biegun naczyniowy (polus vascularis):

-miejsce wejścia i wyjścia naczyń w ciałku nerkowym

2)torebka kłębka

*dwie blaszki (wewnętrzna i zewnętrzna) łączą się tworząc biegun kanalikowy(polus tubularis)
torebki kłębka (przejście w kanalik).

*komórki blaszki wew. Wypustkami łączą się z błoną podstawowa naczyń krwionośnych,które
zbudowane są z bardzo cienkiego śródbłonka.

*blaszka zewnętrzna bud.= jednowarstwowy nabłonek płaski, przechodzi w ścianę kanalika.

FUKCJA CIAŁKA NERKOWEGO= przesącza surowicę krwi do światła torebki = mocz pierwotny.

Mocz pierwotny-7,5 l/h- obie nerki, 180l/ dobę.

B)KANALIK NEFRONU

*w nim mocz pierwotny zredukowany 100x do 1-1,5 l/dobę na skutech wchłaniania wody (2/3 w kanaliku
krętym bliższym)

*poza tym wchłonięty:

-sód, glukoza, potas, chlorki, fosforany i amiokwasy

*mocz ostateczny wydzielane są do niego substancje zbyteczne i toksyczne:

-kreatynina, amoniak, niektóre leki (np. penicylina)

ODCINKI KANALIKA:

a)kanalik kręty bliższy (kanalik kręty- I rzędu) w korze nerki

b)pętla nefronu (w rdzeniu nerki) ramię zstępujące, łuk pętki, ramię wstępujące

c)kanalik kręty dalszy (kanalik kręty- II rzędu) w korze nerki.

POZA NEFRONEM:

-kanalik kręty dalszy przechodzi w kanaliki zbiorcze(cewki zbiorcze)

-w/w k.z łączą się w przewody brodawkowe (w piramidzie) 10-25 przewodów uchodzi na brodawce= pole
sitowe.

2.DROGI DOPROWADZAJĄCE MOCZ (PRZEBIEG)

1)cewki zbiorcze (tubuli recti)

-łączą się w przewody brodawkowe (ductus papillaris)

-ujście w polu sitowym(area oribrosa) brodawki piramidy

2)kielichy nerkowe mniejsze(calices renales minores)

-z pola sitowego do kielichów ścieka mocz

-dlugość ok.1cm

-ilość 8-10

-obejmuje jedna lub więcej brodawek

3)kielichy nerkowe większe (calices renales majores)

-uchodzą do miedniczki nekowej

-ilość 2 lub 3

4)miedniczka nerkowa(pelvis renalis)

-lejkowaty woreczek spłaszczony przednio-tylnie

-duża zmienność kształtu:

*rozgałęziona, rzadziej bańkowata

-błona sluzowa pokryta nabłonkiem przejściowym

-błona mieśniowa:

*wewnętrzna warstwa podłużna

*zewnętrzna warstwa okrężna

-warstwa tkanki łącznej

5)moczowody (ureter)

-długość 27-34 cm

-średnica 0,8 cm

a)część brzuszna (pars abdominalis)

*biegnie zaotrzewnowo na m.lędźwiowy większym

b)cześć miednicza (pars pelvina)

*poniżej skrzyżowana znaczyniami biodrowymi wspólnymi

*przepływ moczu dzięki perystaltycznym skurczom warstwy mięśniowej +ciśnienie
+siła grawitacyjna.

6)pęcherz moczowy (vesica urinaria)

-w miednicy mniejszej za spojeniem łonowym

WYRÓŻNIAMY:

-szczyt pęcherza (apex vesicae) do przodu i ku górze

-trzon (corpus)

-dno pęcherza (fundus vesicae)ku dołowi i do tyłu:

*z tyłu- ujścia moczowodów

*z przodu- cewki

*więzadło pępkowe pośrodkowe (ligamentum umbilicale medianum) miejsce przyczepu pęcherza

-poróżniony= wielkość cytryny

- pojemność ok. 700 ml

-błona śluzowa gruba, bogato unaczyniona(wysłana nabłonkiem przejściowym)

-błona mięśniowa(warstwy):

*wewnętrzna-podłużna

*środkowa- okrężna

*zewnętrzna- podłużna

Aktywne opróżnianie pęcherza moczowego dzięki tłoczni brzusznej

-mięsień zwieracz pęcherza (m. sphincter vesicae),tworzą go:

pętle z włókien mięśniowych gładkich trójkąta pęcherzowego

-zwieracz cewki moczowe (m. sphincter urethrae):

mięsień poprzecznie prążkowany

pochodzi z mięsiówki krocza

obejmuje część błoniastą cewki

7)cewka moczowa

a)cewka moczowa męska (urethra masculina):

*część sterczowa (pars prostatica):

-od ujścia wewnętrznego w pęcherzu

-w gruczole krokowym

-na tylnej ścianie wzgórek nasienny (colliculus seminalis), w nim ujścia przewodów
wytryskowych(ductus ejaculatorius) i łagiewki sterczowej(utriculus prostaticus)

*część błoniasta (pars membranacea):

-przebija przeponę moczowo-płciową

-zwieracz cewki moczowej (mięsień poprzecznie prążkowany)

*część gąbczasta(pars spongiosa)

-w ciele gąbczastym prącia,cała długość.

b)cewka moczowa żeńska (urethra feminina)

-długość ok.4 cm

-średnica wewnętrzna ok.6 mm

-ujście w dnie pęcherza moczowego (.zwieracz pęcherza)

-przechodzi przez przeponę moczowo-płciową (zwieracz cewki moczowej)

-odpowiednik bardzo krótkiego początkowego odcinka cewki męskiej

-ujście zewnętrzne w przedsionku pochwy



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
UKLAD MOCZOWY-notatka, Szkoła, Anatomia
UKLAD MOCZOWY-notatka, Szkoła, Anatomia
Układ moczowo - płciowy, Wychowanie Fizyczne (materiały i notatki)), Anatomia
Uklad moczowy czlowieka notatki
układ moczowy
UKŁAD MOCZOWY WYWIADY
UKŁAD MOCZOWY
Seminarium z fizjologii - układ moczowy, Prywatne, FIZJOLOGIA od LILI, Żywienie i moczowy
Układ moczowo płciowy rysunki
Wady i nowotwory ukłądu moczowego, Patomorfologia, Układ moczowy
KAMICA NERKOWA, Pierwsza Pomoc Przedmedyczna, Medycyna, Uklad moczowy
układ moczowo-płciowy2, Pielęgniarstwo, moje, anatomia
UKŁAD MOCZOWY
Układ moczowy
UKŁAD MOCZOWO PŁCIOWY

więcej podobnych podstron