dodatki paszowe Grzegorz Bo�ek


Grzegorz Bożek

DODATKI PASZOWE STOSOWANE W ŻYWIENIU

ZWIERZĄT

Zakaz stosowania antybiotyków w żywieniu zwierząt nie spowodował poważniejszych skutków produkcyjnych. To zasługa zastąpienia antybiotyków dodatkami paszowymi, wpływającymi korzystnie na rozwój zwierząt. Lista dodatków paszowych jest coraz dłuższa. Ich unijny rejestr liczy 300 stron! Tylko te dodatki, które się w nim znajdują, można stosować w żywieniu zwierząt.

T rudno dzisiaj wyobrazić sobie racjonalne żywienie zwierząt bez stosowania różnego rodzaju dodatków paszowych. Poprawiają one smakowitość paszy, ułatwiają jej trawienie, zwiększają wchłanianie składników pokarmowych, wpływają korzystnie na ogólny stan zdrowia zwierząt. W ciągu ostatnich lat pojawiło się na rynku wiele różnych dodatków paszowych. Najważniejsze to: probiotyki, prebiotyki, dodatki ziołowe, enzymy paszowe, zakwaszacze, przeciwutleniacze, konserwanty. Ich upowszechnienie w żywieniu zwierząt stało się skutecznym zamiennikiem antybiotyków. Na przykład firma paszowa Josera już od roku 1994 nie stosuje antybiotyków w paszach dla świń i ma jedne z największych doświadczeń w tym zakresie. Decyzja o wycofaniu antybiotyków była poprzedzona wieloletnimi badaniami, które wykorzystano do opracowania mieszanek paszowych zawierających m.in. probiotyki i prebiotyki

PROBIOTYKI:

Probiotyki to produkty zawierające żywe lub martwe mikroorganizmy i wydzielane przez nie substancje, które przyczyniają się do stabilizacji populacji mikroorganizmów, jak też aktywności enzymatycznej w przewodzie pokarmowym. Wywierają przez to korzystny wpływ na wzrost i rozwój zwierząt. Są to najczęściej odpowiednio dobrane naturalne bakterie jelit, które po wprowadzeniu są w stanie zasiedlić przewód pokarmowy, uniemożliwiając nadmierny rozwój bakterii chorobotwórczych. zapewniając jednocześnie lepsze trawienie i optymalne wykorzystanie paszy. Celem stosowania probiotyków jest więc ograniczenie rozwoju bakterii chorobotwórczych, ale nie - jak w wypadku antybiotyków - przez ich zniszczenie, lecz przez umożliwienie rozwoju bakteriom korzystnym, które zajmą w przewodzie pokarmowym tyle miejsca, że nie będzie go już dla bakterii szkodliwych.

Probiotyki podaje się głównie zwierzętom młodym. Nie działają one od zaraz, ale w dłuższym czasie. Nie jest to więc lekarstwo jak antybiotyk, który działa od razu.

Probiotyki oferowane rolnikom są z reguły mieszaniną odpowiednio dobranych żywych, a następnie wysuszonych bakterii z rodzaju Lactobacillus, Streptococcus, Bacillus i Clostridium. Poza bakteriami do probiotyków zalicza się również ich metabolity, niektóre drożdże, pleśnie, a także niektóre enzymy. Podawane są one zwierzętom jako proszek lub zawiesina, tabletki, granulki albo pasty. Można je więc podawać albo z wodą pitną, albo jako dodatek do paszy pełnoporcjowej lub do premiksów. Czas ich aktywności nie powinien być krótszy niż 4 miesiące. Wiele firm otoczkuje preparaty, aby przedłużyć okres ich trwałości.

Probiotyki są zalecane właściwie tylko dla młodych zwierząt, narażonych na stresy oraz na dużych fermach. Ograniczają ilość biegunek, zmniejszają upadki prosiąt, zwiększają możliwości odpornościowe organizmu, a przede wszystkim poprawiają przyrosty masy ciała i wykorzystanie paszy. Skuteczność probiotyków w żywieniu zwierząt dorosłych jest mała lub żadna.

PREBIOTYKI:

Stosunkowo nową grupą dodatków paszowych są prebiotyki. Do ich otrzymywania wykorzystano oddziaływanie naturalnych polisacharydów na florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Stwierdzono, że te złożone wielkocząsteczkowe związki zmniejszają liczbę bakterii chorobotwórczych w przewodzie pokarmowym i poprawiają odporność zwierząt. Na powierzchni bakterii są specyficzne związki - lektyny, które dzięki podobieństwu do różnych cukrów umożliwiają bakteriom przyczepianie się do cząsteczek pokarmu lub do ścian przewodu pokarmowego. Bakterie chorobotwórcze mają lektyny podobne do wielocukru - mannozy, przyczepiające te bakterie do ścian jelitowych, których komórki nabłonka zawierają mannozę. Wprowadzenie razem z paszą naturalnych polisacharydów -  mannanów - powoduje, że wiążą one bakterie chorobotwórcze, uniemożliwiając im przyczepianie się do śluzówki jelit. Enzymy przewodu pokarmowego nie rozkładają mannanów, dlatego są one wydalane z organizmu wraz z odchodami razem z bakteriami. Mannany zwiększają również odporność zwierząt na infekcje, ale sposób ich działania na system odpornościowy zwierząt nie został jeszcze w pełni wyjaśniony. Dlatego naukowcy dość ostrożnie podchodzą do wyników badań z różnymi prebiotykami i uważają, że nie ma podstaw, aby można je było uogólniać.

Już od 1993 r. znajduje się na rynku prebiotyk Bio-Mos, zawierający 30 proc. mannozy otrzymanej ze ścian komórek drożdży. Jego skuteczność w żywieniu świń, bydła i drobiu została potwierdzona w ponad 200 doświadczeniach naukowych, przeprowadzonych na całym świecie. Wystarczy 0,1 proc. Bio-Mosu w dawce pokarmowej, aby poprawić trawienie. Ostatnio uwaga koncentruje się bardziej na wspieraniu przez Bio-Mos systemu odpornościowego. Jego podawanie zwierzętom reprodukcyjnym wpływa również na zdrowotność następnego pokolenia. U drobiu podawanie Bio-Mosu w paszy dla stad rodzicielskich wpływało na wzrost ilości ciał odpornościowych także u ich potomstwa. Podobnie Bio-Mos stosowany w żywieniu loch ma wpływ na zdrowotność prosiąt. Wyniki te są ważne, gdyż prosięta i cielęta rodzą się bez matczynych ciał odpornościowych, bowiem łożysko jest dla nich barierą.

Innym przykładem prebiotyku jest Ecocell, otrzymany z oczyszczonej ściany komórkowej wyselekcjonowanego szczepu drożdży. Zawarte w nim glikomannany wykazują podobieństwo do groźnych bakterii Eschericha coli. Bakterie te są wiązane przez Ecocell i powstałe w ten sposób niestrawne kompleksy zawierające te bakterie są wydalane z kałem.

ENZYMY PASZOWE:

Świnie i drób nie mają na podobieństwo przeżuwaczy - bydła czy owiec - przedżołądków, w których znajdują się liczne bakterie, wytwarzające różnego rodzaju enzymy. Są to substancje białkowe, które rozkładają w przewodzie pokarmowym białka, cukry, tłuszcze, fitazy i inne składniki pasz. Dzięki temu przeżuwacze mogą trawić trudno strawne pasze zielone zawierające dużo włókna i inne substancje uznane za antyżywieniowe. Świnie i drób takich bakterii nie mają i nie mogą trawić włókna, składającego się z wielocukrów nieskrobiowych o bardzo różnej budowie i podatności na trawienie. 

W paszy zawierającej dużo jęczmienia i owsa jest także dużo betaglukanów, wchodzących w skład ścian komórkowych bielma ziarna. Z tego powodu ziarno jęczmienia i owsa jest mniej rozpuszczalne w wodzie i przez to gorzej trawione. Dodanie do paszy odpowiedniego enzymu rozkładającego betaglukany wywiera korzystny wpływ na strawność zawartej w niej energii, białka i aminokwasów. Innym przykładem jest hemiceluloza znajdująca się w ziarnie pszenicy, pszenżyta i żyta. Także ona utrudnia naturalnym enzymom zwierzęcia wykorzystanie wszystkich składników pokarmowych ziarna. Dodatek enzymu paszowego zwiększa strawność białka i aminokwasów w paszy.

Dlatego już ponad 50 lat temu specjaliści od żywienia zwierząt wpadli na pomysł, aby świniom i drobiu podawać enzymy pomagające im wykorzystywać pasze, których dotychczas nie potrafiły strawić. Jest to wyjątkowo ważne w wypadku młodych zwierząt, które nie mają jeszcze wystarczającej ilości własnych enzymów. Ponadto obecność w końcowych odcinkach jelit znacznych ilości nierozłożonych wielocukrów stwarza dobre warunki dla wzrostu bakterii mogących wywoływać biegunki. Dlatego stosowanie enzymów w żywieniu młodych zwierząt nie tylko poprawia przyrosty masy ciała i wykorzystanie paszy, lecz również zapobiega biegunkom. Znaczenie enzymów rośnie także przy skarmianiu nasion roślin strączkowych, takich jak łubin czy groch, oraz śruty rzepakowej i sojowej.

Enzymy paszowe otrzymuje się z grzybów, bakterii i drożdży. Zalicza się je do dodatków paszowych wspomagających trawienie i rozkład związków organicznych. W wielu badaniach wykazano, że dzięki wzbogaceniu mieszanki dla młodych świń dodatkami enzymatycznymi przyrosty dzienne masy ciała poprawiły się o mniej więcej 11 proc., a wykorzystanie paszy o 7-8 proc. Najlepsze wyniki uzyskuje się, podając mieszaninę różnych niezbędnych enzymów. Takim preparatem, jednym z pierwszych, jakie pojawiły się na naszym rynku, jest Porzyme - seria unikatowych dodatków enzymatycznych zwiększająca wartość pokarmową pasz w żywieniu świń. Zostały one opracowane w celu poprawy  strawności i przyswajalności pasz zawierających duże ilości włókna. Preparaty Porzyme są oddzielnie przygotowywane do mieszanek z dużą ilością jęczmienia, pszenicy, pszenżyta i żyta, oddzielnie dla prosiąt i dla tuczników. Odpowiednikiem tego dodatku enzymatycznego dla drobiu jest Avizyme. 

Przykładem wieloenzymatycznego dodatku paszowego jest również ZYMPEX X, stosowany w paszach zawierających pszenicę, pszenżyto, otręby pszenne czy żyto. W skład ziarna tych zbóż wchodzą niestrawne wielocukry, będące częścią włókna pokarmowego. Większość tych związków powoduje zwiększenie lepkości treści pokarmowej, przez co wydłuża się czas jej przechodzenia przez przewód pokarmowy i zmniejsza się wchłanianie składników pokarmowych. Mniejsze jest także wydzielanie enzymów trawiennych. Zestaw enzymów zawartych w preparacie ZYMPEX X zapobiega temu i zapewnia właściwą lepkość treści pokarmowej w jelicie cienkim. Inną funkcję ma preparat enzymatyczny ZYMPEX P 5000, w którego skład wchodzi enzym fitaza, rozkładający w paszach roślinnych nietrawione przez zwierzęta związki fitynowe zawierające fosfor. ZYMPEX P 5000 uwalnia więc fosfor z fitynianów, co pozwala na zmniejszenie w paszach ilości fosforanów paszowych, a tym samym obniżenie kosztów żywienia.

DODATKI ZIOŁOWE:

Różne zioła i olejki roślinne wykorzystywano od stuleci w ochronie zdrowia ludzkiego. Nie jest więc żadną niespodzianką, że coraz częściej stosuje się je w żywieniu zwierząt.

Dodatki ziołowe są to kilkugatunkowe kompozycje ekstraktów roślinnych. Wzmagają wrażenia smakowe i zapachowe, przez co zwiększają apetyt, wpływają na ruchy jelitowe i wydzielanie soków trawiennych, poprawiając trawienie paszy. Wpływają też korzystnie na jakość produktów zwierzęcych, np. barwę jaj czy tuszy, wreszcie działają przeciwbiegunkowo, antybakteryjnie i przeciwzapalnie.

Lepszy efekt dają mieszanki odpowiednio dobranych ziół niż zastosowanie w dawce pokarmowej pojedynczego zioła. Dostępne dzisiaj na rynku mieszanki ziołowe są dostosowane do gatunku, wieku zwierzęcia i kierunku użytkowania. Polecane są jako naturalne dodatki do pasz, poprawiające stan zdrowia, wyniki produkcyjne, jakość surowców zwierzęcych. Przy dobieraniu mieszanek ziołowych uwzględnia się popularne surowce zielarskie, takie jak: czosnek, kminek, koper, cebula, melisa, pokrzywa, oregano, ostropest, majeranek, babka lancetowata, jałowiec, mięta, rumianek, tymianek. Receptury dodatków ziołowych są chronione bardzo ścisłą tajemnicą handlową. Jak działają i na co wpływają dodatki ziołowe? Wyjaśni to przykład dodatku ziołowego dla krów Mix Oil K. Najważniejszym elementem jest precyzyjnie dobrana kompozycja wyciągów roślinnych, w tym czosnku, eukaliptusa, pomarańczy, oregano, rozmarynu, tymianku, lukrecji. Działanie poszczególnych składników wzajemnie się uzupełnia. Czosnek - niszczy wewnątrz tkanek bakterie i zabija pierwotniaki, wzmaga przenikanie składników pokarmowych z jelita do krwi, poprawia trawienie i przyswajalność tłuszczów. Eukaliptus - niszczy groźne bakterie: paciorkowce i gronkowce, leczy nieżyty dróg oddechowych. Pomarańcze - działają relaksująco, zmniejszają stres, łagodzą stan napięcia nerwowego. Oregano - wykazuje silne działanie antyseptyczne, ponadto działa przeciwbólowo i niszczy robaki, bardzo pomocny przy mięśniobólach, nerwobólach, urazach kończyn i tkanek miękkich okołostawowych. Rozmaryn - wzmaga wytwarzanie żółci w wątrobie, pobudza organizm do zwiększonego wydzielania soku żołądkowego, co sprzyja lepszemu trawieniu i wykorzystaniu paszy, wzmaga apetyt. Tymianek - ma działanie antyseptyczne i dezynfekcyjne, jest stosowany do zwalczania tasiemca, wywołuje zwiększone wydzielanie soków trawiennych, a zwłaszcza żółci. Lukrecja - ogranicza występowanie u zwierząt rui bezobjawowych, obecny w niej salicylan działa dezynfekująco na procesy gnilne w przewodzie pokarmowym. Preparat ten wzmaga więc apetyt i trawienie, a tym samym zwiększa mleczność krów, zwiększa odporność zwierząt, co szczególnie uwidacznia się w zdrowszym wymieniu, a przede wszystkim w mniejszej liczbie komórek somatycznych, wpływa na rozród, zmniejszając liczbę krów z cichą rują. Podobnie korzystny wpływ wykazują dodatki ziołowe w odniesieniu do gruczołu mlecznego. Stosowanie wspomnianego już preparatu Mix Oil K ogranicza i stabilizuje somatykę gruczołu mlecznego do naturalnego poziomu fizjologicznego. Produkt przeszedł badania w oborze Instytutu Zootechniki, gdzie w efekcie 60-dniowego podawania zwierzętom liczba komórek somatycznych zmniejszyła się o prawie 30 proc., a mleczność wzrosła o prawie 3 proc. Mix Oil K nie jest lekiem weterynaryjnym. Nie leczy ostrych stanów zapalnych gruczołu mlecznego, a jego korzystne działanie obserwowane jest u zwierząt ze stanami podklinicznymi. W czym tkwi siła sprawcza działania dodatków ziołowych? Za tak aktywne działanie odpowiedzialne są fitoncydy, czyli antybiotyki wytwarzane przez rośliny. Wymieniony już czosnek zawiera spore ilości allicyny o tak silnych właściwościach bakteriobójczych, że jej forma lotna zabija prątki gruźlicy w ciągu kilku minut. Podkreśla brak możliwości wytworzenia bakterii odpornych na antybiotyki tego typu. Gdyby tak było, już dawno bakterie wykorzystałyby odpowiednią mutację. Tak się jednak nie dzieje. Siłą tych dodatków jest równoczesna obecność w ich składzie kilku fitoncydów z różnych roślin. Tym samym wykorzystywane jest zjawisko współdziałania. Niespodziewanym, chociaż bardzo korzystnym efektem ubocznym stosowania tego typu dodatków paszowych, jest wpływ na rozród. U krów z cichą rują udaje się w co drugim wypadku wywołać pełne jej objawy. To skutek obecności w składzie fitoestrogenów.

DODATKI SMAKOWE:

Fizjologiczne uwarunkowania pokarmowe zachęciły firmy paszowe do opracowania receptur dodatków smakowych, których przeznaczeniem jest zwiększenie pobierania pasz przez zwierzęta. W chowie świń jest to jeden z czynników ograniczających produkcję. Ma to szczególne znaczenie przy odsadzaniu prosiąt, kiedy są one narażone na stresy. Powodują zmniejszenie pobierania paszy z powodu przejścia z mleka matki na paszę suchą. Zresztą w całym odchowie świń pasze są stale zmieniane: z prestartera na starter, potem grower, a na końcu finiszer. W okresach przejściowych częste są spadki spożycia paszy, także dlatego, że w mieszankach przeznaczonych dla starszych grup wiekowych stosowane są składniki o gorszej smakowitości, np. śruta rzepakowa czy żytnia. W takich okresach tuczu mogą być z powodzeniem stosowane dodatki smakowe i aromatyczne. Przykładem takiego dodatku może być Cuxarom. Jeden z nich, o słodkim aromacie owocowym z podkreśleniem zapachu wiśni, został specjalnie skomponowany dla prosiąt i warchlaków. Wpływa on na większe i szybsze pobieranie paszy. Inna forma tego dodatku ma z kolei smak i zapach maślano-waniliowy, odpowiedni dla prosiąt osesków, gdyż aromat jest zbliżony do świeżego mleka. Dodanie takiego aromatu ułatwia przejście na żywienie paszami stałymi.

ZAKWASZACZE:

Aby pasza była dobrze trawiona, w przewodzie pokarmowym musi być odpowiednio kwaśne środowisko. Nie sprzyjają temu pasze bogate w białko, mieszanki mineralne, śruty i otręby pszenne, mleko w proszku, które zmieniają środowisko z kwaśnego na bardziej zasadowe. A to z kolei ułatwia rozwój bakterii chorobotwórczych, wywołujących biegunki. Najprostszym sposobem zapobiegania temu jest stosowanie w żywieniu zwierząt dodatków zakwaszających. Mają one na celu podwyższenie kwasowości treści przewodu pokarmowego, dzięki czemu powstają niekorzystne warunki dla rozwoju bakterii chorobotwórczych. Spośród kwasów najsilniejsze działanie przeciw bakteriom chorobotwórczym ma kwas mlekowy, a w dalszej kolejności - mrówkowy, cytrynowy, fumarowy i 5-procentowy kwas solny. Dodatek kwasów organicznych nie tylko ułatwia trawienie paszy i stabilizuje ilość bakterii w przewodzie pokarmowym, ale i wpływa korzystnie na gospodarkę mineralną. Najczęściej stosowanymi zakwaszaczami są m.in.: Acidal NC, Aciprol, Agricid, Agro-cid, Cytromix, Cytromin Duo, Formi, Lonomix, Sanocid, Witacid, Zitrosan. Stosuje się je w dawkach 0,5-4 kg na tonę mieszanki pełnoporcjowej. Podane przez producenta dawkowanie musi być bezwzględnie przestrzegane, gdyż przekroczenie dopuszczalnej normy może powodować problemy nie tylko z przyswajaniem paszy, ale także biegunki. Zastosowane w żywieniu prosiąt ssących i odsadzonych poprawiają o 1-8 proc. tempo wzrostu i o 0,5-5 proc. wykorzystanie paszy. W miarę wzrostu zwierząt skuteczność działania zakwaszaczy maleje. Stosowanie zakwaszaczy w żywieniu zwierząt daje zatem wiele korzyści. Znane są badania, w których uzyskano dzięki temu zmniejszenie o 40 proc. występowania biegunek. Ponadto obniżenie pH w żołądku wpływa na zwiększenie aktywności enzymów trawiących paszę w żołądku. Stosowanie zakwaszaczy poprawia trawienie składników pokarmowych, co w efekcie daje zwiększenie przyrostów masy ciała średnio o 11 proc. Częstą praktyką firm paszowych jest wprowadzanie zakwaszaczy jako stałych dodatków do mieszanek paszowych i premiksów. Ich działanie można wspomóc probiotykami i prebiotykami, które nie tylko doraźnie poprawiają zdrowie zwierząt, lecz również stabilizują właściwą mikroflorę w przewodzie pokarmowym.

PRZECIWUTLENIACZE:

Okres przechowywania pasz jest ograniczony, gdyż w kontakcie z tlenem jełczeje tłuszcz i zmniejsza się aktywność biologiczna witamin i karotenoidów. Przeciwdziała się temu przez dodatek przeciwutleniaczy, zapobiegających lub ograniczających utlenianie tłuszczów i witamin. Mogą to być przeciwutleniacze naturalne, takie jak witamina E  stabilizująca tłuszcz czy gossypol ze śruty bawełnianej, albo syntetyczne. Obecnie do pasz stosuje się następujące przeciwutleniacze: EQ, BHA (E 320) i BHT (E 321). Są one w pełni bezpieczne i stosuje się je do surowców tłuszczowych, witamin i pasz natłuszczanych, które są coraz powszechniej wykorzystywane w żywieniu zwierząt wysokoprodukcyjnych.

KONSERWANTY I DETOKSYKANTY:

Pasze stwarzają dobre warunki do rozwoju niepożądanych bakterii, grzybów i pleśni. Niebezpieczeństwo ich rozwoju wzrasta w niekorzystnych warunkach przechowywania, gdy wilgotność jest za duża, nadmierne są wahania temperatury, zalegają resztki paszy. Zahamowanie lub ograniczenie rozwoju tych niekorzystnych mikroorganizmów można osiągnąć przez dodatek do paszy konserwantów i detoksykantów. Konserwanty (zakwaszacze) to różne kwasy organiczne, dodawane pojedynczo lub w postaci mieszanek, które zapobiegają albo ograniczają rozwój niepożądanych bakterii i pleśni. Dostępne są w postaci preparatów płynnych lub stałych. W ich skład wchodzą najczęściej kwasy: propionowy, mlekowy, mrówkowy, sorbowy, cytrynowy, fumarowy. Konserwanty zabezpieczają surowce paszowe, np. zbyt wilgotne ziarno zbóż, narażone na rozwój pleśni i wydzielanych przez nie mikotoksyn. Zastosowanie konserwantu nie poprawi w każdym wypadku użyteczności  niepełnowartościowego surowca, w którym nastąpił częściowy rozkład składników pokarmowych w wyniku działania mikroorganizmów. Dodatek konserwantu może jedynie zatrzymać procesy rozkładu. Dodanie preparatu we właściwym czasie pozwala w porę zatrzymać rozwój niepożądanej flory. Ponadto konserwant w mieszance paszowej nie tylko hamuje rozwój mikroorganizmów, lecz również działa jako czynnik zakwaszający przewód pokarmowy, zapobiegając rozwijaniu się niepożądanych bakterii. Detoksykanty mają za zadanie odłączenie od cząstek paszy szkodliwych mikotoksyn i zatrzymanie ich na swojej powierzchni. Po związaniu z detoksykantem mikotoksyna przechodzi niewchłaniana przez przewód pokarmowy i jest wydalana z kałem. W pełni naturalnym składnikiem pokarmowym wiążącym mikotoksyny jest Mycosorb, odpowiedni dla wszystkich gatunków zwierząt. Wiąże on wiele rodzajów mikotoksyn, nie wiążąc jednocześnie witamin i składników mineralnych. Dzięki swojej strukturze Mycosorb ma olbrzymią powierzchnię zewnętrzną zdolną do wiązania mikotoksyn. Zaledwie 500 gramów Mycosorbu to ok. 1 hektar zewnętrznej powierzchni chronionej, co zapewnia skuteczność w niskiej dawce. Jest on dodawany do pasz w ilości od 0,5 do 1 kg na tonę paszy. Zdolności wiążące Mycosorbu nie zmieniają się przy wahaniach kwasowości w przewodzie pokarmowym od 4,5 do 6,8.

DODATKOWE WSPOMAGANIE:

Nazwa „dodatki paszowe” obejmuje te związki, które nie są niezbędne do życia i prawidłowego rozwoju, ale wprowadzone do dawki pokarmowej poprawiają jej smakowitość, strawność i wchłanianie składników pokarmowych. Wpływają także korzystnie na zdrowotność zwierząt. Brak tych związków w żywieniu zwierząt, zwłaszcza wysokoprodukcyjnych, może stanowić barierę do pełnego wykorzystania ich możliwości do rozrodu i produkcji mięsa i mleka. Wprowadzone do mieszanek pełnodawkowych pozwalają na dłuższe ich przechowywanie, bez obawy zepsucia. W konsekwencji zastosowanie dodatków paszowych w żywieniu zwierząt poprawia warunki bytowania i ich długowieczność, zmniejsza nakłady białka i energii na przyrost mięsa w tuszy o pożądanej jakości, chroni także środowisko przed emisją niepożądanych gazów i niestrawionych składników pokarmowych.

Stosowanie dodatków paszowych jest ściśle regulowane unijnymi aktami prawnymi. Dopuszczone do stosowania są tylko te dodatki paszowe, które znajdują się w unijnym rejestrze, zawierającym specyficzne informacje dotyczące produktu i metody jego wykrywania.  Rejestr ten jest dostępny dla wszystkich.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dodatki paszowe antybiotyki
dodatki paszowe antybiotyki
wykorzystywanie ziół i fitogenicznych dodatków paszowych w zywieniu zwierząt gospodarskich
Grzegorz Kubies Boże Narodzenie U Żródeł Kolęd
T5 UKŁAD HYDRAYLICZNY PODNOSZENIA OSPRZĘT DODATKOWY
Rola badań dodatkowych w diagnostyce chorób wewnętrznych wykład
z dodatki
III Przykazanie Boże
BADANIA DODATKOWE CZ II
Propedeutyka Pediatrii wykłady dodatkowe
Badania dodatkowe
dodatkowy artykul 2
Grzegorczykowa R , Językowy obraz świata i sposoby jego rekonstrukcji
Hebr 4 w 12 Słowo Boże Jest Żywe
5 Wplyw dodatkow na recyklingu Nieznany
Ćw Dodatkowe zadanie RKP i RKZ
boze narodzenie na swiecie[ karty pracy

więcej podobnych podstron