Godzina święta
TAJEMNICA MIŁOSIERDZIA
Modlitwa
Śpiew: Kłaniam się Tobie lub inny śpiew.
P: W ten czwartkowy wieczór przychodzimy do Ciebie, Panie, prowadzeni łaską Twego Ducha. To szczególna godzina modlitwy, nazwana godziną świętą. Kierujemy nasze myśli i serca ku Tobie. Klęczysz w Ogrójcu ogarniając swoją modlitwą wszystkich ludzi, wszystkich czasów. Toczysz duchową walkę. Wypełniasz swoją misję. Mówiłeś o niej wiele razy. Dziś chcemy wsłuchać się jeszcze uważniej w Twoje słowa wypowiedziane w Nazarecie.
L1: Z Ewangelii św. Łukasza (4,16-20): „Jezus przyszedł do Nazaretu, gdzie się wychował. W dzień szabatu udał się swoim zwyczajem do synagogi i powstał, aby czytać. Podano Mu księgę proroka Izajasza. Rozwinąwszy księgę, natrafił na miejsce, gdzie było napisane: «Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski od Pana». Zwinąwszy księgę oddał słudze i usiadł; a oczy wszystkich w synagodze były w Nim utkwione. Począł więc mówić do nich: «Dziś spełniły się te słowa Pisma, któreście słyszeli»”.
P: Panie Jezu, W synagodze z Nazarecie oczy wszystkich były utkwione w Tobie. W tych spojrzeniach była niewątpliwie ciekawość, ale było także coś więcej. Ludzie oczekiwali, że wyjaśnisz im odczytane przez Ciebie słowa proroka Izajasza. Wpatrywali się w Ciebie z nadzieją. Wsłuchiwali się w Twoje nauczanie. Powiedziałeś krótko: „Dziś spełniły się słowa Pisma, któreście słyszeli”. Dziś ubodzy słyszą dobrą nowinę, dziś więźniom ogłoszona jest wolność, dziś niewidomi zaczynają widzieć, dziś uciśnieni otrzymują nowe życie, dziś ogłoszony jest rok łaski od Pana”.
Jezu, nasz Panie i Zbawicielu, chcemy wpatrywać się w Ciebie z taką uwagą, jak czynili to mieszkańcy Nazaretu. Chcemy też uważniej wsłuchać się w Twoje słowa mówiące o wypełnieniu obietnic prorockich. One się spełniały, gdy głosiłeś swoją naukę i dokonywałeś cudów. Jednak teraz, gdy rozpoczyna się męka, prowadząca przez śmierć do zmartwychwstania, Twoje słowa o więźniach, którzy mają wyjść na wolność, o niewidomych, którzy mają przejrzeć, o ubogich, którzy mają usłyszeć dobrą nowinę, nabierają nowego znaczenia. Jest to duchowe przejrzenie, wewnętrzna wolność, przemiana serca i duszy, ogłoszenie trwającego nieustannie roku łaski i zmiłowania.
Ofiarowanie człowiekowi tych darów, za cenę męki i śmierci, jest szczególnym objawieniem Twojej miłosiernej miłości. W naszym dzisiejszym czuwaniu pragniemy lepiej tę tajemnicę zrozumieć i przeżyć. Chcemy wsłuchiwać się w słowa Biblii, mówiące o miłosierdziu Ojca, objawionym przez Ciebie, abyśmy sami mogli stawać się bardziej miłosierni. Prosimy Cię, najlepszy Jezu, dotknij naszych serc łaską Twego miłosierdzia. Objaw nam jego niewyczerpaną głębię. Pomóż nam Cię naśladować. Prosimy o to najpierw w cichej modlitwie, w głębi naszych serc.
Chwila modlitwy w ciszy.
P: Wpatrzeni w Jezusa z całą uwagą, jak mieszkańcy Nazaretu, prośmy Go słowami litanii do Jego Najświętszego Imienia, aby się zmiłował nad nami. Niech objawi nam tajemnicę swego miłosierdzia i hojnie obdarzy nas swoim łaskami.
L2: Kyrie, elejson. Chryste, elejson. Kyrie, elejson.
Jezu, usłysz nas, Jezu, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Jezu, Synu Boga żywego,
Jezu, odblasku Ojca,
Jezu, jasności światła wiecznego,
Jezu, królu chwały,
Jezu, słońce sprawiedliwości,
Jezu, Synu Maryi Panny,
Jezu najmilszy,
Jezu przedziwny,
Jezu, Boże mocny,
Jezu, Ojcze na wieki,
Jezu, wielkiej rady zwiastunie,
Jezu najmożniejszy,
Jezu najcierpliwszy,
Jezu najposłuszniejszy,
Jezu cichy i pokornego serca,
Jezu, miłośniku czystości,
Jezu, miłujący nas,
Jezu, Boże pokoju,
Jezu, dawco żywota,
Jezu, cnót przykładzie,
Jezu, pragnący dusz naszych,
Jezu, Boże nasz,
Jezu, ucieczko nasza,
Jezu, Ojcze ubogich,
Jezu, skarbie wiernych,
Jezu, dobry pasterzu,
Jezu, światłości prawdziwa,
Jezu, mądrości przedwieczna,
Jezu, dobroci nieskończona,
Jezu, drogo i życie nasze,
Jezu, wesele Aniołów,
Jezu, królu Patriarchów,
Jezu, mistrzu Apostołów,
Jezu, nauczycielu Ewangelistów,
Jezu, męstwo Męczenników,
Jezu, światłości Wyznawców,
Jezu, czystości Dziewic,
Jezu, korono wszystkich Świętych,
Bądź nam miłościw, przepuść nam, Jezu.
Bądź nam miłościw, wysłuchaj nas, Jezu.
Od zła wszelkiego, wybaw nas, Jezu.
Od grzechu każdego,
Od gniewu Twego,
Od sideł szatańskich,
Od ducha nieczystości,
Od śmierci wiecznej,
Od zaniedbania natchnień Twoich,
Przez tajemnicę świętego Wcielenia Twego,
Przez Narodzenie Twoje,
Przez Dziecięctwo Twoje,
Przez najświętsze życie Twoje,
Przez trudy Twoje,
Przez konanie w Ogrójcu i mękę Twoją,
Przez krzyż i opuszczenie Twoje,
Przez omdlenie Twoje,
Przez śmierć i pogrzeb Twój,
Przez Zmartwychwstanie Twoje,
Przez Wniebowstąpienie Twoje,
Przez Twoje ustanowienie Najświętszego Sakramentu,
Przez radości Twoje,
Przez chwałę Twoją,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Jezu.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Jezu.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami, Jezu.
Jezu, usłysz nas.
Jezu, wysłuchaj nas.
P: Módlmy się: Panie Jezu Chryste, któryś rzekł: „Proście, a otrzymacie; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a będzie wam otworzone”, daj nam, prosimy, uczucie swej boskiej miłości, abyśmy Cię z całego serca, usty i uczynkiem miłowali, i nigdy nie przestawali wielbić. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
W: Amen.
Śpiew: Jezus, najwyższe Imię albo Z tej biednej ziemi lub inny śpiew.
Część I - Kontemplacja tajemnicy Jezusa
P: Umocnieni modlitwą, prowadzeni przez Ducha Świętego, rozważajmy tajemnicę Bożego miłosierdzia. Wsłuchajmy się najpierw w słowa bł. Jana Pawła II z jego encykliki Dives in misericordia:
L1: „Pojęcie «miłosierdzie» ma swoją długą i bogatą historię w Starym Testamencie. Musimy do tej historii sięgnąć, aby tym pełniej ujawniło się owo miłosierdzie, które objawił Chrystus. Objawiając je zarówno czynami jak nauczaniem, zwracał się do ludzi, którzy nie tylko znali pojęcie miłosierdzia, ale którzy ponadto ze swej wielowiekowej historii, jako Lud Boży Starego Przymierza wynieśli szczególne doświadczenie miłosierdzia Bożego. Było to doświadczenie zarówno społeczne i wspólnotowe, jak też indywidualne i wewnętrzne […].
L2: W mowach proroków miłosierdziu oznacza szczególnie potęgę miłości, która jest większa niż grzech i niewierność ludu wybranego […]. Zarówno zło fizyczne, jak też zło moralne lub grzech, każe poszczególnym synom czy córkom Izraela zwracać się do Boga, apelując do Jego miłosierdzia. Tak zwraca się do Niego Dawid w poczuciu swojej ciężkiej winy (2 Sm 21; 2 Sm 12; 2 Sm 24, 10), ale podobnie zwraca się do Boga zbuntowany Job świadom swego straszliwego nieszczęścia (Job, passim). Zwraca się do Niego również Estera w poczuciu śmiertelnego zagrożenia swego ludu (Est 4, 17 nn.). Jeszcze wiele innych przykładów znajdujemy w Księgach Starego Testamentu (por. np. Ne 9, 30-32; Tb 3, 2-3. 11-12; 8, 16 n.; 1 Mch 4, 24)” ((DM 4).
Chwila ciszy.
L1: „Na określenie miłosierdzia teksty Ksiąg Starego Testamentu używają nade wszystko dwóch wyrażeń, z których każde posiada nieco inne zabarwienie treściowe. Wyraz hesed wskazuje na swoistą postawę „dobroci”. Jeśli taka postawa cechuje dwie osoby, wówczas one nie tylko obdarzają się życzliwością, ale są sobie wierne na zasadzie wewnętrznego zobowiązania, a więc także - każda z nich - na zasadzie wierności sobie samej […]. Kiedy wyrażenie hesed Stary Testament odnosi do Boga, bierze zawsze pod uwagę Przymierze, które On zawarł z Izraelem. Przymierze to od strony Boga było darem i łaską dla Izraela […].
L2: Drugie z wyrażeń, które w słownictwie Starego Testamentu służy dla określenia miłosierdzia to rahamim. Posiada ono inne niż hesed zabarwienie. O ile bowiem to poprzednie uwydatnia cechy wierności samemu sobie i „odpowiedzialności za własna miłość” (a więc cechy jak gdyby męskie), o tyle rahamim już w swym źródłosłowie wskazuje na miłość matczyną (rehem = łono matczyne). Z tej najgłębszej, pierwotnej bliskości, łączności i więzi, jaka łączy matkę z dzieckiem, wynika szczególny do tegoż dziecka stosunek, szczególna miłość. Można o niej powiedzieć, że jest całkowicie darmo dana, nie zasłużona, że w tej postaci stanowi ona jakąś wewnętrzną konieczność: przymus serca. Jest to jakby „kobieca” odmiana owej męskiej wierności sobie samemu, o jakiej mówi hesed. Na tym podłożu psychologicznym rahamim rodzi całą skalę uczuć, a wśród nich dobroć i tkliwość, cierpliwość i wyrozumiałość, czyli gotowość przebaczania” (Oz 14, 5)” (DM 4).
Chwila ciszy.
P: Całe Pismo Święte opowiada o miłosierdziu Boga. Wysłuchaliśmy krótkich komentarzy papieża do tekstów biblijnych ze Starego Testamentu. Niech te rozważania będą inspiracją do naszej indywidualnej rozmowy z Jezusem. Prośmy, aby objawił nam tajemnicę swego miłosierdzia.
Dłuższa chwila ciszy.
P: Uwielbiajmy Boga w Jego nieskończonym miłosierdziu. Śpiewajmy wraz z psalmistą i z całym Kościołem pieśń chwały i wdzięczności: Misericordias Domini in aeternum cantabo. (zaleca się, aby ta aklamacja była przeplatana śpiewem wybranych fragmentów psalmu 86, zamiast psalmu z aklamacją można zaśpiewać pieśń, np.: Twemu Sercu cześć składamy):
Misericordias Domini in aeternum cantabo
albo: Bądź uwielbiony, miłosierny Boże.
Nie ma wśród bogów równego Tobie, Panie, *
ani Twemu dziełu inne nie dorówna.
Przyjdą wszystkie ludy przez Ciebie stworzone +
i Tobie, Panie, oddadzą pokłon, *
będą sławiły Twe imię.
Misericordias Domini in aeternum cantabo
Bo Ty jesteś wielki i czynisz cuda, *
tylko Ty jesteś Bogiem.
Naucz mnie, Panie, Twej drogi, +
bym postępował według Twojej prawdy, *
nakłoń me serce, by lękało się Twego imienia.
Misericordias Domini in aeternum cantabo
Będę Cię wielbił z całego serca, Panie mój i Boże, *
i na wieki będę sławił Twoje imię.
Bo wielkie było dla mnie Twoje miłosierdzie, *
a życie moje wyrwałeś z głębin Otchłani.
Misericordias Domini in aeternum cantabo
Boże, pyszni przeciw mnie powstali +
i zgraja zuchwalców czyha na me życie, *
a nie mają oni względu na Ciebie.
Ale Tyś, Panie, Bogiem łaski i miłosierdzia, *
do gniewu nieskory, łagodny i bardzo wierny.
Misericordias Domini in aeternum cantabo
Część II - Kontemplacja tajemnicy naszego życia
P: Wysłuchaliśmy słów bł. Jan Pawła II o tajemnicy miłosierdzia Bożego objawionego w Starym Testamencie. Wpatrywaliśmy się w Boga, starając się lepiej poznać Jego działanie, Jego pragnienia i Jego miłosierdzie. Chcemy teraz spojrzeć na nasze życie i naszą postawę, by ubogacić ją czynami miłosierdzia. Chcemy także prosić gorąco Boga, aby dał nam siły do naśladowania Jego miłosiernej miłości.
L1: Stary Testament ukazuje nam tajemnicę miłosierdzia Boga, które jest większe niż grzech, niż zdrada, niż wszystkie słabości całego ludu wybranego i poszczególnych osób. Bóg okazuje się jako przebaczający grzech, jako ratujący z niewoli, jako nieustannie niosący pomoc i ofiarowujący wielkie dary. Jesteśmy wezwani do naśladowania tej postawy. Również nasze miłosierdzie wobec tych, którzy wobec nas zawinili, musi być większe niż grzech, większe niż cierpienie spowodowane doznaną krzywdą, większe niż zło, jakie nas spotkało. To miłosierdzie, tak wielkie i potężne, pokonujące zło, zostało nam nie tylko ukazane, jako ideał, lecz także ofiarowane jako dar. Jesteśmy stworzeni na obraz i podobieństwo Boga. Jesteśmy uzdolnieni to tego, aby działać tak, jak On działa. Czy nasze miłosierdzie wobec tych, którzy popełniają zło staje się coraz bardziej podobne do miłosierdzia Ojca niebieskiego wobec swoich dzieci? Pomyślmy o tym przez chwilę w milczeniu.
Chwila ciszy.
L2: Bóg w Starym Testamencie objawia się nam jako Ten, do którego człowiek zawsze może się zwrócić w potrzebie. On przychodzi z pomocą na miarę swojej boskiej potęgi. Uczy nas także, abyśmy i my, upodabniając się do Niego, byli tymi, do których inni chętnie zwracają się o pomoc w potrzebie. Choć nasze możliwości pomocy są ograniczone, to jednak nikt nie jest na tylko biedny, aby nie mógł dać swego serca, swego czasu, siebie samego. Bóg uczy nas wrażliwości serca. Ono nie może być obojętne, zamknięte w własnym egoizmie. Ono musi być dla kogoś, do innych, dla tych, których Bóg stawia na naszej drodze życia. Czy w naszej postawie stajemy się coraz bardziej podobni do Boga, pełnego miłosierdzia?
Chwila ciszy.
L1: Powróćmy myślą do dwóch terminów, którymi Stary Testament najczęściej opisywał miłosierdzie Boga. Pierwsze słowo bardziej wyrażało wierność, a drugie czułość. Bóg był wierny sobie w miłowaniu człowieka i odnosił się do niego z delikatnością podobną do postawy matki wobec małego dziecka. Te dwie cechy miłosierdzia zostały nam dziś przypomniane i zostaliśmy na nowo zaproszeni, aby je z troską pielęgnować. Bądźmy wierni sobie w naszym miłowaniu braci. Nie zdradzajmy tej miłości. Bądźmy też delikatni, wrażliwi i czuli, gdyż takiej postawy uczy nas Bóg, Ten, który w wielu przypadkach jest także surowy i karzący. Jednak nawet wtedy, gdy karze, czyni to z troską o dobro człowieka i z ofiarowaniem człowiekowi wszelkiej pomocy, jakiej potrzebuje. Pomyślmy o tej prawdzie w ciszy.
Chwila ciszy.
L2: Tajemnica miłosierdzia Boga, ukazana już w Starym Testamencie, a w pełni objawiona w Chrystusie, jest wielka. Dziś, w tej czwartkowej modlitwie godziny świętej, patrzymy na nią z perspektywy Ogrójca. W postawie Jezusa widzimy wszystkie cechy miłosierdzia, objawione w Starym Testamencie. Jest On tym, którego miłość jest mocniejsza niż grzech, zło i zdrada. Jest tym, do którego zawsze możemy przyjść z prośbą o pomoc. Jest absolutnie wierny swojej miłości i nigdy od niej nie odstępuje. Jest także wrażliwy, czuły i delikatny, co możemy zobaczyć nawet w czasie modlitwy w Ogrójcu, gdy uczniowie nie potrafią czuwać, a potem gdy On zostaje pojmany, ale prosi, aby oprawcy pozwolili uczniom odejść. Tego Jezusa, naszego Pana i Zbawiciela, zapraszamy do naszego życia. Prosimy, aby w nas mieszkał, był naszym Nauczycielem i kształtował w nas tę postawę, którą widzimy w Jego życiu. Prośmy o to pozostając w dłuższej chwili ciszy.
Dłuższa chwila ciszy.
P: Bóg budzi w nas pragnienie, abyśmy tak jak On, byli miłosierni wobec braci, abyśmy od Niego uczyli się tej niezwykłej postawy. Módlmy się słowami Koronki do Miłosierdzia Bożego. Prośmy o miłosierdzie dla nas i całego świata. Prośmy nie tylko o to, aby Bóg przebaczył nam nasze grzechy i pomógł w różnych naszych biedach, lecz także o to, aby uczynił nas ludźmi pełnymi miłosierdzia.
Koronka do Miłosierdzia Bożego.
Śpiew: Jezu, ufam Tobie lub Boże, zmiłuje się nad nami.
Modlitwa za kapłanów i o powołania kapłańskie
P: Kończąc nasze czuwanie w Ogrójcu, zawierzmy miłosiernemu Bogu wszystkich kapłanów i prośmy Go o łaskę nowych powołań. Niech Jezu, Najwyższy Kapłan, który w Ogrójcu wchodzi w ostatni etap swej misji, obdarzy wszystkich kapłanów darem świętości i niech wzbudza w sercach młodych ludzi pragnienie służenia Jemu na drodze kapłańskiej. Módlmy się słowami modlitwy bł. Jana Pawła II:
L1: „Panie, Ty wezwałeś Apostołów: „Idźcie i ogłaszajcie Dobrą Nowinę wszystkim narodom”. (Wielu usłyszało Twoja Ewangelie, ale do bardzo wielu jeszcze nie dotarła). Daj misjonarzom wielka wiarę i nowy zapal. Pozwól im zanieść światło tam, gdzie panują ciemności, nadzieje tam, gdzie jest rozpacz, miłość tam, gdzie jest nienawiść, wiedze tam, gdzie jej brak, oraz uzdrowienie tam, gdzie choroba sieje spustoszenie. Pomóż im poprowadzić ludzi do pełniejszego życia, w którym rozpoznają oni, ze są Twoimi dziećmi.
I jeżeli Panie wołasz mnie albo kogoś z moich ukochanych, aby uczynić z nas Twoich wysłanników, daj nam wiarę do przyjęcia Twego wezwania ze wspaniałomyślnością. Z Maryja, nasza Matka i naszym wzorem, prosimy o te łaskę w Twoje imię. Amen.
Śpiew: Przed tak wielkim lub inny śpiew.
6