CO OZNACZA TERMIN PROMOCJA ZDROWIA I Z JAKIMI PRZEJAWAMI PROMOCJI ZDROWIA SPOTYKAMY SIĘ NA CODZIEŃ?
Dzisiaj istnieje wiele przeróżnych definicji promocji zdrowia. Według Światowej Organizacji Zdrowia - WHO terminem promocji zdrowia nazywa się proces umożliwiający każdemu człowiekowi zwiększenie oddziaływania na własne zdrowie, w sensie jego poprawy i utrzymania.
Drugą definicją promocji zdrowia jest definicja zawarta w Karcie Ottawskiej. Mówi ona, że promocja zdrowia jest procesem umożliwiającym zwiększenie kontroli nad zdrowiem oraz jego polepszenie poprzez podnoszenie poziomu wiedzy o sposobach zapobiegania chorobom, w celu długotrwałej poprawy stanu zdrowia społeczeństwa. Jak widać wszystkie definicje są do siebie podobne.
Dla mnie promocja zdrowia jest procesem, który umożliwia ludziom kontrolę nad własnym zdrowiem i prowadzi do poprawy stanu zdrowia. Pokazuje nam, jak dbać o własne zdrowie i jak je pielęgnować. Jednym z podstawowych zadań promocji zdrowia jest dostarczanie ludziom właściwych informacji, aby mogli dokonywać właściwych wyborów.
W każdym domu jest prowadzona pewna forma promocji zdrowia. W wielu przypadkach rodzice rozmawiają ze swoimi dziećmi o chorobach, ich skutkach i konsekwencjach. Już samo to, że przed każdym posiłkiem myje się ręce, czy dba o zachowywanie higieny osobistej jest działaniem na rzecz promocji zdrowia. W szkołach są prowadzone różnego rodzaju zajęcia dydaktyczne, które mają uświadomić dzieciom całą powagę prowadzenia zdrowego trybu życia, a tym samym utrzymanie swojego życia w zdrowiu. Takim znanym przedsięwzięciem przeprowadzonym w szkołach był program „dbajmy o zdrowie”, „jak żyć bez ryzyka AIDS”, czy „Aby zdrowym być, trzeba zdrowo żyć”. To tylko nieliczne przykłady promowania zdrowia w szkołach. Dużo szkół a nawet przedszkoli wprowadza własne programy autorskie promujące zdrowie.
Nawet w życiu codziennym coraz częściej słyszy się apele zachęcające nas do prowadzenia zdrowego trybu życia. Każdego dnia słyszymy w radiu, telewizji, czy na ulicy, o światowych dniach przeciwko chorobom różnego rodzaju. Mogą to być choroby nowotworowe, a także uzależnienie od tytoniu czy narkotyków. Celem tych dni, które są ogłaszane przez Światową Organizację Zdrowia, jak również przez inne instytucje, i organizacje krajowe, i międzynarodowe, jest zwrócenie uwagi opinii społecznej na ważne problemy i wydarzenia mające istotny wpływ na stan zdrowia społeczeństw.
Tematami tabu w XXI wieku są choroby nowotworowe. Dzisiaj głośno jest o raku szyjki macicy, jest to nowotwór złośliwy rozwijający się z nabłonka pokrywającego szyjkę lub kanał szyjki macicy. Na świecie w ciągu roku rozpoznaje się 500 000 przypadków raka, a ponad połowa chorych umiera. Dlatego tak głośno jest o darmowych badaniach cytologicznych. W szkołach są prowadzone różnego rodzaju akcje promujące tego rodzaju badania. Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy realizowany jest w oparciu o Ustawę z dnia 1 lipca 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych" (Dz.U.05.143.1200) oraz o Uchwałę Nr 47/2006 Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie harmonogramu zadań wykonywanych w ramach programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych" w roku 2006 oraz kierunków realizacji zadań tego programu na lata 2007 i 2008.
Coraz powszechniejsze stają się kampanie antytytoniowe. Jednym z przykładów takiej kampanii jest Światowy dzień bez tytoniu, a także akcja pod hasłem „żuć palenie razem z nami” inaczej „Dzień bez papierosa”. Celem podejmowanych w tym okresie działań jest zwrócenie uwagi ludzi na szkodliwość palenia tytoniu oraz problemy zdrowotne, jakich doświadczają palacze, a także osoby przebywające w ich otoczeniu tzw. bierni palacze, a w konsekwencji doprowadzenie do zmniejszenia liczby palących na terenie całej Polski. Odbiorcą, do którego głównie skierowane jest przesłanie imprez i działań im towarzyszących, jest środowisko dzieci i młodzieży naszego kraju. Kampanie te odbywają się w maju i w listopadzie.
Nie możemy również zapomnieć o coraz większej rzeszy zwolenników Międzynarodowego Dnia Walki z AIDS, który został ogłoszony na wniosek Światowej Organizacji Zdrowia pierwszego grudnia. Umożliwia to organizacjom rządowym, pozarządowym i lokalnym, jak również osobom indywidualnym zwrócenie uwagi na walkę z AIDS, a także konieczność pomocy ludziom zakażonym HIV i chorym na AIDS oraz ich bliskim. Dzięki takim akcjom każdy może zgłębić wiedzę na temat tego podstępnego wirusa. W większości szkół w Polsce są organizowane spotkania, które mają na celu przekazanie dzieciom i młodzieży o skutkach i przyczynach poszerzania się tej choroby na całym świecie. Zajęcia tego rodzaju mają zachęcać do pogłębiania wiedzy na ten temat, a także zmniejszyć liczbę zakażeń na całym świecie.
Rozmiary szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem mogą być zmniejszone m.in. poprzez zwiększenie skuteczności i dostępności lecznictwa odwykowego oraz wprowadzenie do podstawowej opieki zdrowotnej i innych placówek służby zdrowia nowoczesnych metod wczesnego rozpoznawania i krótkiej interwencji wobec pacjentów nadużywających alkoholu. Na terenie kraju koordynacją działań przeciwdziałających alkoholizmowi zajmuje się Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA). Została ona utworzona w 1993 r. przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej. Za jej pośrednictwem od 2007 roku miesiąc sierpień jest uznawany za Miesiąc trzeźwości. Działania tej agencji maja na celu pomaganie ludziom, instytucjom i stowarzyszeniom zajmującym się problemami alkoholowymi.
Światowy Dzień Inwalidy, obchodzony każdego roku 30 marca ma uświadamiać nam fakt, że wokół na - choć tak mało widoczni - żyją ludzie niepełnosprawni. Jest ich około 5 mln i liczba ta, niestety, stale wzrasta. Przyczyn tej niekorzystnej tendencji upatrywać należy m.in. w naszym otoczeniu zrewolucjonizowanym postępem technicznym, który odpowiedzialny jest za galopujące tempo życia człowieka XXI wieku. Intensyfikacja ruchu drogowego oraz mechanizacja wielu dziedzin życia, z którymi mamy na co dzień do czynienia w domu, w pracy, w szkole, na ulicy, niosą ze sobą z jednej strony daleko idące ułatwienia, ale z drugiej strony rodzą też wzmożoną wypadkowość i urazowość, prowadzące niekiedy do trwałego kalectwa. Ono zaś, w sposób całkowity lub częściowy, ogranicza zdolność osoby niepełnosprawnej do pracy, realizacji życiowych planów i zamierzeń, a często wręcz uniemożliwia normalne kontakty międzyludzkie (¼ inwalidów nie opuszcza swojego podwórka czy osiedla, a prawie 1/10 nie wychodzi w ogóle z domu). Na przeszkodzie stoją tu zarówno piętrzące się bariery architektoniczne, jak i zwykłe ludzkie uprzedzenia oraz brak akceptacji wobec możliwości czynnego udziału w życiu społecznym osób niepełnosprawnych. Doświadczenia mówią, że osoby niepełnosprawne, poddające się rehabilitacji, z reguły są w stanie prowadzić w miarę normalny tryb życia. Potrzebują jednak z naszej strony - ze strony osób zdrowych - zrozumienia i autentycznego wsparcia o zindywidualizowanym charakterze. Każdy bowiem z rodzajów niepełnosprawności wymaga specyficznego podejścia i innej formy pomocy.
Nie można pominąć akcji organizowanej w drugą niedzielę stycznia, której prekursorem jest Jerzy Owsiak. Człowiek ten siedemnaście lat temu stworzył fundację charytatywną, której podstawowym celem jest działalność w zakresie ochrony zdrowia polegająca na ratowaniu życia chorych osób, w szczególności dzieci i działanie na rzecz poprawy stanu ich zdrowia, jak również na działaniu na rzecz promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. Najbardziej znaną formą działalności fundacji jest coroczna, ogólnopolska impreza rozrywkowo-medialna o charakterze charytatywnym, nazywana Finałem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Podstawowym elementem Finału jest granie "wielkiej orkiestry", czyli odbywające się w całym kraju (a także poza granicami) koncerty muzyczne, z których dochód przeznaczany jest na cele Fundacji. W czasie finału organizowanych jest również wiele innych form zbiórki funduszy, z których najważniejsza jest publiczna kwesta na ulicach miast prowadzona przez szerokie rzesze wolontariuszy. Zgromadzone pieniądze są za każdym razem przeznaczane na z góry ustalone cele związane z ochroną zdrowia, szczególnie zdrowia dzieci. Od 1 września 2004 roku fundacja ma status Organizacji Pożytku Publicznego.
Nie od dzisiaj wiadomo, że w zdrowym ciele zdrowy duch. Dlatego żeby mieć dobre samopoczucie trzeba porządnie zadbać o swoje zdrowie. Z kolei najlepszym sposobem na utrzymanie zdrowia jest uprawianie różnego rodzaju aktywności fizycznej. Dlatego to w różnych miastach są organizowane wszelkiego rodzaju maratony. Przykładem może być coroczny maraton dla dzieci i młodzieży na cześć polskiego Papieża Jana Pawła II organizowany w Komornie. Już w starożytności ludzie uprawiali sport wierząc w to, że utrzymają swoje w zdrowiu. Dzisiaj jednym z najbardziej popularnych sportów jest Nornic Walking inaczej zwany „spacerem kijami” bądź „spacerem nordyckim”. Na pierwszy rzut oka wydaje się nam, że to zwykłe chodzenie z kijami od nart. Od lat próbowano stworzyć odpowiednie kije do uprawiania tej dyscypliny. A jeszcze jak dodamy sobie odpowiednie przeszkolone kroki, to okaże się, że ten zwykły spacer z pozoru potrafi nas znakomicie odprężyć, zrelaksować, ale przede wszystkim rozruszać zastałe stawy. Naukowo zostało udowodnione, że dzięki spacerom nordyckim ćwiczymy ponad 600 mięśni naszego ciała (a wszystkich jest około 650). Badania potwierdzają również, że spacery te są odpowiednim lekarstwem na serce po zawale, stanach przed i po zawałowych, na bóle kręgosłupa i wiele innych chorób.
Znane są także: Światowy Dzień Choroby Alzheimera, Światowy Dzień Osteoporozy, Światowy Dzień Zdrowia, Światowy Dzień Gruźlicy, Dni Walki z Gruźlicą i Chorobami Płuc, Dzień Walki z Rakiem, Międzynarodowy Dzień Niewidomych, Międzynarodowy Dzień Zdrowia Psychicznego, Tydzień Higieny Jamy Ustnej, i wiele wiele innych.
Jak widać już istnieje bardzo dużo dni, które mają nam uświadomić, że to tylko od nas samych zależy czy będziemy zdrowi czy tez nie. Jakby tego było, mało to z każdym rokiem pojawiają się nowe organizacje i akcje, które nawołują nas do zastanowienia się nad naszym zdrowiem, życiem. Uczą nas, że nie tylko musimy dbać o swoje zdrowie ale także o zdrowie innych. Im więcej będzie akcji promujących zdrowy tryb życia tym nasze społeczeństwo będzie zdrowsze i średnia długość życia znacznie się wydłuży.