Ciąża:

Początek ciąży to zapłodnienie i utworzenie zygoty. Implantacja zaś, podczas której zarodek nawiązuje bezpośredni kontakt z organizmem matki, powoduje, że staje się on całkowicie zalezny metabolicznie od matki. Aby nie doszło do poronienia konieczne jest prawidłowe utrzymanie stanu śluzówki macicy
i jej właściwy rozrost (odpowiednie ukrwawienie). Podstawowym czynnikiem zarodkowym uczestniczącym początkowym etapie rozwoju jest gonadotropina kosmówkowa (zadaniem gonadotropiny kosmówkowej jest utrzymywanie funkcji ciałka żółtego, struktury, która powstaje
w jajniku, w miejscu uwolnienia komórki jajowej). Macica ulega średnio dwudziestokrotnemu rozrostowi. Układ włókien mięśniowych macicy ulega zmianie: przesuwają się one w kierunku dna, trzon macicy grubieje a dolna część, zwana cieśnią macicy, staje się coraz cieńsza i przekształca się
w tzw. dolny odcinek. Następuje przekrwienie sromu i pochwy. Tkanki tej okolicy stają się bardziej rozciągliwe. Stawy miednicy ulegają rozluźnieniu. Gruczoły sutkowe powiększają się już w drugim miesiącu i zawierają siarę. Równolegle z rozwojem płodu nasila się i zmienia jakościowo przemiana materii. Wzrasta ilość tłuszczów we krwi, następuje zatrzymanie sodu i wody w ustroju, wzrasta zapotrzebowanie na witaminy. Zwiększają się pojemność klatki piersiowej i wentylacja płuc, pojemność minutowa serca, powiększa się szybkość krążenia krwi, objętość krwi krążącej, masa krwinek czerwonych i liczba krwinek białych.

Objawami wskazującymi na istnienie ciąży są:

zatrzymanie miesiączki

powiększenie sutków

przebarwienie linii środkowej brzucha i brodawek (objawy prawdopodobne)

nudności, wymioty

niezwykłe zachcianki smakowe

częste oddawanie moczu (objawy domyślne).

Poród:

a) pierwszy etap porodu

W typowym przebiegu poród zaczyna się od delikatnych skurczów mięśni macicy. Pierwsze skurcze pojawiają się cykliczne i dość regularnie co około 10-30 minut i trwają ok. 40 sekund każdy. Czasami już na tym etapie dochodzi do przerwania błon płodowych i wypłynięcia przez szyjkę macicy płynu owodniowego, jednak często na tym etapie błony płodowe pozostają nienaruszone. W trakcie tego etapu skurcze coraz bardziej się nasilają i stają się coraz częstsze, powodując coraz większy ból.

W trakcie skurczów, wydłużone w czasie ciąży mięśnie macicy zaczynają się kurczyć, zmniejszając jej rozmiary. Proces obkurczania macicy zaczyna się zwykle od jej szczytu i powoli rozszerza się ku dołowi. Po każdym skurczu mięśnie macicy ulegają częściowej relaksacji, ale za każdym razem stają się coraz krótsze. Powoduje to, że szyjka macicy coraz bardziej się rozszerza. Cykliczne skurcze trwają zwykle aż do momentu, gdy średnica otworu szyjki macicy osiągnie przynajmniej 10 cm.

b) drugi etap porodu

W tym etapie dziecko jest wypychane z brzucha matki przez kanał rodny, poprzez zarówno skurcze macicy jak i bardzo silne wypychające ruchy przepony (parcie). Zazwyczaj dziecko wychodzi z brzucha najpierw głową. Czasami jednak zdarza się nieprawidłowe ułożenie płodu i jako pierwsze na świecie pojawiają się stopy lub pośladki noworodka.

Drugi etap porodu może trwać do 2 godzin u pierworódki (kobiety, która jeszcze nie rodziła) i ok. 30 minut u wieloródki. Etap ten jest najbardziej bolesny i niebezpieczny dla matki i dziecka.

c) trzeci etap porodu:

Ostatni etap odbywa się około 15 minut do godziny po urodzeniu dziecka. W tym etapie macica wypycha łożysko. Zazwyczaj w tym czasie matka traci nie więcej niż 500 ml krwi. Bardzo ważne jest, aby organizm wydalił całe łożysko, gdyż fragmenty pozostające w macicy po porodzie mogą powodować krwotoki i infekcje.

Po porodzie:

Natychmiast po porodzie rozpoczyna się proces fizjologicznej adaptacji poporodowej dziecka, który trwa przez pierwsze 2-3 dni od urodzenia, polegający na rozpoczęciu samodzielnego oddychania, zmianach w funkcjonowaniu układu krwionośnego itp.

Stan dziecka po porodzie ocenia się wg skali Agar***, która jest oparta na pięciu parametrach.
W Polsce oceny dokonuje się zwykle natychmiast po odcięciu pępowiny, a następnie po 15 minutach i po godzinie od porodu. Skala ta pomaga ocenić lekarzowi czy dziecko wymaga natychmiastowej interwencji pediatry, czy też można je bezpiecznie zostawić przy matce.

***

Etapy rozwoju człowieka:

1. Okres prenatalny od poczęcia, czyli zapłodnienia do porodu

- faza jaja płodowego

- faza zarodka

- faza płodu

2. Okres postnatalny:

- okres noworodkowy

- okres niemowlęcy

- okres dziecięcy

- okres młodzieńczy

- wiek dojrzały

- starość

Cykl menstruacyjny:

1. faza folikulotropowa

Z pierwszym dniem menstruacji przedni płat przysadki mózgowej wytwarza hormon folikulotropowy (FSH), pod wpływem którego dojrzewają pęcherzyki Graafa. Pęcherzyki te rozpoczynają produkcję estrogenów wpływających na regenerację błony śluzowej macicy. Pod koniec tego etapu wysoki poziom estrogenu hamuje wydzielanie FSH. We krwi pojawia się hormon lutenizujący (LH).

2. owulacja

OWULACJA, czyli JAJECZKOWANIE to uwolnienie dojrzałej komórki jajowej z pęcherzyka Graafa. Owulacja występuje zawsze 12 - 16 dni przed końcem cyklu - średnio 14 dni przed końcem cyklu. Pod wpływem LH następuje pęknięcie pęcherzyka Graafa. Do jajowodu dostaje się komórka jajowa.

Niezależnie od długości cyklu owulacja występuje zawsze około 14 dni przed końcem cyklu.

(Istnieją jeszcze inne dodatkowe objawy, które towarzysza jajeczkowaniu. Niektóre z nich występują
u jednych kobiet a niektóre u innych. Są to:

• napięcie piersi, wrażliwość brodawek;

• ból w podbrzuszu, po jednej lub po drugiej stronie, zwany bólem owulacyjnym;

• plamienie owulacyjne, objawiające się pojawieniem w śluzie niewielkiej domieszki krwi)

3. faza lutealna

W miejscu po pękniętym pęcherzyku Graafa pod wpływem LH powstaje ciałko żółte. Ten sam hormon, stymuluje ciałko żółte do produkcji progesteronu. Progesteron wpływa na dalszy wzrost śluzówki macicy, co umożliwia implantację jaja płodowego.

Gdy nie dojdzie do zapłodnienia, wzrost poziomu progesteronu hamuje czynności wydzielnicze ciałka żółtego, które zanika. Zanik ten wywołuje gwałtowny spadek progesteronu w następstwie którego następują zmiany martwicze w błonie śluzowej macicy (złuszczanie górnej warstwy krwawienie).

Przyjmuje się iż dni suche to niepłodne, a dni mokre - płodne.

4. Przyczyny zaburzeń cyklu:

• po ciężkich operacjach lub urazach

• często współistnieją z niepłodnością

• silne przeżycia emocjonalne, przewlekły stres, depresja

• zaburzenia hormonalne (np. choroby tarczycy).

• choroby narządów rozrodczych (np. rak, guzy).

• infekcje w obrębie miednicy.

• niektóre choroby (np. wątroby).

• polipy lub narośla na szyjce macicy, które mogą krwawić, zwłaszcza po stosunku seksualnym.

• Doustne środki antykoncepcyjne, zwłaszcza gdy są przyjmowane niezgodnie z zaleceniami (np. przeoczenie terminu zażycia tabletki, rozpoczęcie przyjmowania w złym dniu) lub zawierające zbyt małą dawkę hormonów.

• niektóre leki

• poronienie, w tym poronienie zagrażające.

• ciąża pozamaciczna (ciąża rozwijająca się poza macicą, zwykle w jajowodzie).

Choroby przenoszone droga płciową:

a) bakteryjne

kiła, rzeżączka

b) wirusowe

HIV, opryszczka genitaliów

c) grzybicze

kandydoz

d) pasożytnicze

rzęsistkowica, świerzb, wszawica łonowa

---