JESTEM EUROPEJCZYKIEM,

ŻYJĘ W KULTURZE EUROPEJSKIEJ-

ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA

Ścieżka międzyprzedmiotowa z zakresu plastyki i edukacji europejskiej z elementami regionalizmu dla uczniów kl V realizowana w Szkole Podstawowej nr1 im. Karola Miarki w Rydułtowach.

mgr Aleksandra |Burda

Spis treści:

1. Wstęp.

2. Cele programu

3. Metody pracy

4. Oczekiwane efekty

5. Ewaluacja programu

6. Uczniowie objęci programem

7. Forma realizacji

8. Zasady prowadzonych zajęć

9. Tematyka prowadzonych zajęć

10. Bibliografia

JESTEM EUROPEJCZYKIEM, ŻYJĘ W KULTURZE EUROPEJSKIEJ .

-ścieżka dydaktyczna

Ścieżka międzyprzedmiotowa z zakresu plastyki i edukacji europejskiej , z elementami regionalizmu

dla uczniów kl V w roku szkolnym 2005/2006

• Kategoria innowacji: kształceniowa

• Rodzaje rozwiązań innowacji: metodyczna

• Rodzaje zmian innowacji: poszerzenie

• Rodzaje źródeł innowacji: osobiste doświadczenia związane ze współpracą w szkolnym projekcie „Socrates Comenius”

• Stopień kreatywnosci: asymilacja

• Typ autorstwa: własne

Program ten jest poszerzeniem programu nauczania zachowując cele kształcenia i umiejętności uczniów określone w programach dopuszczonych do użytku szkolnego.

mgr Aleksandra Burda

nauczycielka

Szkoła Podstawowa nr1

Rydułtowy

1. Wstęp:

Kultura europejska krystalizowała się w ciągu wieków z różnych tradycji. Z całą pewnością można jednak stwierdzić, iż podwaliny cywilizacji europejskiej ukształtował antyk

i chrześcijaństwo . Zasady ładu europejskiego oparte są na wspólnej historycznie podstawie: filozofii greckiej, prawie rzymskim oraz chrześcijaństwie. Te trzy filary kształtujące europejską tożsamość stanowią kamień węgielny współczesnej zjednoczonej Europy.

Państwowość, kulturę Polski ukształtowała spuścizna starożytnego antyku, chrześcijaństwo jak i tradycja plemienna Słowian. Polska przynależy do europejskiego kręgu kulturowego.

Zakres tej problematyki koreluje niejako z tematyką wiedzy o sztuce na lekcjach plastyki

w klasie „5”, w której uczniowie poznają elementarne wiadomości dotyczące sztuki starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu, sztukę wczesnochrześcijańską oraz bizantyjską. Poszerzenie programu nauczania o zagadnienia związane z edukacją europejską,

oraz elementami regionalizmu znajduje swoje uzasadnienie w niedawno nawiązanej współpracy międzynarodowej naszej placówki ze szkołami partnerskimi w Grecji i we Włoszech w ramach programu Socrates Comenius. Wprowadzenie ścieżki umożliwia: wyposażenie uczniów w wiedzę o kulturze europejskiej, przekazanie informacji dotyczących wspólnego dziedzictwa kulturowego, rozwijanie świadomości europejskiej, przygotowanie wychowanków do uczestnictwa w życiu zintegrowanej społeczności Europy.

2. Cele programu:

Cele ogólne:

1. Poznanie dziedzictwa kulturowego swojego regionu, kraju, Europy.

2. Propagowanie idei zjednoczonej Europy.

3. Promocja wiedzy o Unii Europejskiej

Cele szczegółowe:

1. Poznanie kultury, sztuki, tradycji i zwyczajów państw należących do Unii Europejskiej w szczególności Włoch i Grecji ( krajów z zaprzyjaźnionych szkół)

2. Zrozumienie i tolerancja odrębności innych narodów w tym różnorodności postaw twórczych, uznanie wartości pluralizmu w kulturze i życiu społecznym.

3. Motywowanie uczniów do poznania rodzimej tradycji, kultury, jako wartości wnoszonych przez Polskę do UE.

4. Poznanie korzeni kulturowych współczesnej Europy.

5. Poznanie podstawowych zjawisk w kulturze i sztuce starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu, sztuce wczesnochrześcjańskiej, oraz bizantyjskiej.

6. Wykształcenie umiejętności spojrzenia i oceny dorobku artystycznego własnej ojczyzny, regionu, na tle dokonań europejskich.

7. Rozbudzanie motywacji zajmowania się sztuką, kulturą.

8. Wyposażenie uczniów, poprzez wielkie wzorce i własną działalność plastyczną w podstawowe umiejętności z zakresu warsztatu plastycznego, co umożliwia im aktywny udział w kulturze .

9. Przygotowanie uczniów do życia w zjednoczonej Europie.

10. Kształtowanie świadomości europejskiej.

3. Metody pracy:

• Wykład: przekazywanie wiadomości w sposób krótki, zrozumiały, bezpośredni.

• Obserwacja: bezpośrednia analiza dzieł plastycznych, reprodukcji, badanie problemów plastycznych, poprzez uważną percepcję wzrokową, opis i porównanie.

Wysuwanie wniosków z przeprowadzonych obserwacji.

• Ćwiczenia praktyczne: działalność, twórczość plastyczna uczniów, metoda wyzwalająca własną inwencję twórczą.

• Burza mózgów: metoda tworzenia, definiowania pojęć, pozwala na tworzenie list nieuporządkowanych pomysłów, wyzwala potencjał twórczy.

• Metoda projektu: metoda ta wyrabia wśród uczniów umiejętność współdziałania, rozwiązywania konfliktów, prezentacji własnych opinii i poszukiwania kompromisów, przewaga pracy w grupach, część zadań może być realizowana indywidualnie, zawsze taka forma pracy posiada duże walory, uczniowie pracują samodzielnie, nauczyciel występuje w roli konsultanta, ocenia rezultaty prac na poszczególnych etapach, uczniowie muszą także dokonywać samodzielnie oceny swoich działań.

• Wystawa, ekspozycja: metoda mająca na celu prezentowanie pracy osiągnięć uczniów, zachęcać do dalszego działania twórczego

• Wycieczki przedmiotowe: zwiedzanie muzeów, zabytków, galerii, umożliwi uczniom bezpośredni kontakt z dziełami sztuki, obiektami kultur.

4. Oczekiwane efekty:

W wyniku przeprowadzonej ścieżki dydaktycznej uczeń będzie:

• znał pojęcia: Unia Europejska, integracja, wspólnota,

• znał tradycje i kulturę swojego kraju, regionu,

• wiedział, jakie są związki kulturowe, historyczne i społeczne Polski z Europą,

• miał świadomość przynależności do społeczności europejskiej,

• posiadał wiedzę na temat krajów Unii Europejskiej (Włoch Grecji), ich tradycji

i kultury,

• miał świadomość dziedzictwa kulturowego, jakie Polska wnosi do UE,

• potrafił uzasadnić atrakcyjność Polski i swojego regionu dla partnerów z krajów UE,

• potrafił dokonywać porównań własnego kraju z innymi,

• znał sylwetki ludzi, którzy przyczynili się do rozwoju dziedzictwa kulturowego Europy ze szczególnym uwzględnieniem Polaków,

• znał zagadnienia z zakresu sztuki, kultury starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu, sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej,

• potrafił zinterpretować poznane dzieła sztuki poprzez własną działalność plastyczną,

• umiał dotrzeć do różnych źródeł informacji w tym internetu, oraz wykorzystać je do wykonania różnych zadań, np. projektów, prezentacji, prac plastycznych itp.

• w procesie periodyzacji sztuki będzie potrafił dostrzec ciągłość kulturową,

• dostrzegał wpływ kultury europejskiej na historię i współczesność Polski,

• rozumiał znaczenie związków łączących Polskę z Europą,

• okazywał szacunek w stosunku do dorobku kulturowego, obyczajowego, innych narodów i państw,

• wykazywał zaciekawienie tradycjami i kulturą, innymi niż własna,

• otwarty na inne systemy i wartości,

• potrafił komunikować się z przedstawicielami innych narodów i państw,

• miał świadomość bycia Europejczykiem.

1. Ewaluacja: ( sposoby sprawdzania, czy cele innowacji zostały osiągnięte).

Elementem procesu uczenia się jest ewaluacja - gromadzenie danych, porównywanie ich

oraz szczegółowa analiza. Daje nam jasny obraz tego, czy zrealizowaliśmy zamierzone cele

i w jakim stopniu, nad czym należy jeszcze popracować, czy pożądana jest kontynuacja programu. Ewaluacja może być przeprowadzona różnymi metodami. W czasie realizacji programu zbierane będą dane będą informacje o jego realizacji i przewidywanych skutkach. Będą one pozyskiwane od uczniów na początku oraz na początku i na zakończenie innowacji, a na zakończenie także od rodziców.

Służą do tego:

• Ankieta przeprowadzona wśród uczniów na początku oraz na zakończenie programu

• Ankieta przeprowadzona wśród rodziców uczestników na zakończenie programu

Wyniki będą opracowane w sprawozdaniu i dostarczone zainteresowanym czyli władzom szkoły, rodzicom.

6. Uczniowie objęci programem:

Zainteresowani uczniowie Klas „5”.

7. Forma realizacji:

Cotygodniowe zajęcia realizowane wolontaryjnie w ramach zajęć pozalekcyjnych.

8. Zasady prowadzenia zajęć:

• dbać o przestrzeganie norm i zasad panujących w grupie,

• realizować program w sposób dostosowany do możliwości percepcyjnych ucznia,

• słuchać uważnie,

• pobudzać uczestników do twórczego myślenia,

• szanować odmienne postawy twórcze uczniów,

• stwarzać możliwości dla rozwoju fantazji, wyobraźni, artystycznej ekspresji uczniów,

• kształcić zdolność percepcji wizualnej- skupienia, uwagi,

• być otwarty na potrzeby, inicjatywy, pomysły ucznia.

1. Treść innowacji:

Tematyka i rozkład zajęć:

1. MOJA MAŁA, WIELKA OJCZYZNA- MOJE MIASTO, MÓJ REGION.

• Treści: Dzieje regionu na tle historii kultury Polski i Europy, zabytki kultury materialnej, ośrodki kultury, znaczące postacie kształtujące krajobraz kulturowy(neogotycki kościół , krzyż pokutny, Państwowe Ognisko Plastyczne, Muzeum w Raciborzu, Muzeum Śląskie w Katowicach)

• Cele: Poznawanie własnego regionu, w tym jego dziedzictwa kulturowego, jako części Polski i Europy. Pogłębianie więzi ze swoim środowiskiem, regionem, krajem. Kształtowanie tożsamości regionalnej w kontekście wartości narodowych

i europejskich.

• Sposób realizacji: wycieczka, wykład, lekcja muzealna, 3h

• wirtualne zwiedzanie ekspozycji Muzeum Śląskiego - zajęcia w pracowni multimedialnej-1h

• „Książka artystyczna o moim mieście”- 2h

2. POLSKA W EUROPIE

• Treści: Potencjał kulturowy naszego kraju na tle europejskim, najważniejsze zabytki, sylwetki Polaków, którzy przyczynili się do rozwoju dziedzictwa kulturowego kraju, Europy, wkład Polski w rozwój Europy.( Polskie zabytki na liście UNESCO Kraków, Wieliczka, Warszawa, Zamość, Malbork i inne, polscy sławni artyści oraz laureaci Nagrody Nobla)

• Cele: Kształtowanie tożsamości europejskiej na gruncie tożsamości narodowej. Określenie miejsca, roli Polski i Polaków w integracji europejskiej.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne, interpretacja polskich zabytków w twórczości plastycznej uczniów

• „ Galeria zabytków Polski”- techniki różne 2h

3. EUROPA- POJĘCIE I SYMBOL, ZJEDNOCZONA EUROPA- OJCZYZNĄ WIELU KULTUR

• Treści: Podstawowe wiadomości o Europie i krajach europejskich, UE (integracja, wspólnota, symbolika), wielcy Europejczycy, perły kultury europejskiej, dorobek cywilizacyjny Europy

• Cele: Rozbudzanie zainteresowań uczniów problematyką UE, rozwijanie w uczniach postawy ciekawości , otwartości, tolerancji wobec innych kultur, kształtowanie tożsamości europejskiej

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz zakresu projektowania graficznego:

• „Symbol zjednoczonej Europy”- plakat, znak, logo, 2h

• „ Unia Europejska”- prezentacja multimedialna,-3h

4. KORZENIE WSPÓŁCZESNEJ EUROPY: KULTURA ANTYCZNA

I CHRZEŚCIJAŃSTWO

• Treści: Zasady jedności oraz ładu europejskiego, wpływ antyku i chrześcijaństwa na rozwój cywilizacji europejskiej.

• Cele: Ukazanie podstaw kulturowych Europy, zaakcentowanie związków pomiędzy przeszłością a teraźniejszością- ciągłość kulturowa antyku.

• Sposób realizacji: poszerzone zajęcia teoretyczne z zakresu wiadomości o sztuce, kulturze.

• charakterystyka dyscyplin artystycznych, kanony sztuki antycznej-1h

• „Podróże w czasie i przestrzeni”- działania plastyczne w różnych materiałach

i formach -1h

5. SZTUKA STAROŻYTNEJ GRECJI

• Treści: Architektura na przykładzie budowli klasycznych. Trzy porządki. Arcydzieła rzeźby greckiej( archaiczna, klasyczna, hellenistyczna).Teatr grecki, maski antyczne, Stadiony i sport. Malarstwo wazowe.

• Cele: rozbudzenie wrażliwości na piękno sztuki, rozwijanie wyobraźni plastycznej.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz praktyczne .

• ”Wśród greckich świątyń i posągów -Fryz Partenoński 2”h

• „ Jestem architektem”- świątynia grecka 2h

• „W antycznej pracowni ceramicznej”- wazy greckie 2h

6. SZTUKA STAROŻYTNEGO RZYMU

• Treści: Miasto- ulice i fora, Architektura. Funkcje budowli. Świątynie termy, bazyliki. Wille. Akwedukty. Łuki triumfalne. Amfiteatry, cyrki.

• Cele: Zapoznanie z podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu sztuki, kształtowanie i doskonalenie percepcji wizualnej.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz praktyczne

• „Wokół Forum Romanum” - Kolumna Trajana-2h

• „Koloseum”- makieta rzymskiego amfiteatru 2h

• „ W zastygłym antycznym mieście” - podróż w wyobraźni po Herkulanum

i Pompejach- fresk 2h

7. SZTUKA WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKA

• Treści: Sytuacja chrześcijan w cesarstwie rzymskim. Sztuka katakumbowa. Funkcje symbolu. Bazyliki i baptysteria. Malowidła ścienne.

• Cele: Rola religii chrześcijańskiej w kształtowaniu się życia i kultury w Europie, Otwieranie na wartości duchowe.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz praktyczne.

• „Arka Noego”- malowidło w katakumbach-1h

8. SZTUKA BIZANTYJSKA.

• Treści: Architektura kościołów w Konstantynopolu i Rawennie.

Mozaika- technika i wyraz.

• Cele: wpływ sztuki bizantyjskiej w kształtowaniu się wizerunku chrześcijańskiej Europy.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz praktyczne

• „Portret”- mozaika w różnych technikach plastycznych- 3h

9. WSPÓŁCZESNA GRECJA:

• Treści: Kultura, sztuka, zwyczaje, tradycje, folklor, święta, symbole narodowe, kulinaria.
  

• Cele: poznanie kultury, tradycji i historii Grecji, budzenie szacunku do zdobyczy kultury.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz praktyczne.

• „Przewodniki turystyczne po Grecji”- 2h

• „Smaki Grecji”- potrawy greckie-1h

• „W świecie Meteorów”- malowanie ikon 2h

11. WSPÓŁCZESNE WŁOCHY.

• Treści: Kultura, sztuka, zwyczaje, tradycje, folklor, święta, symbole narodowe, kulinaria.
  

• Cele: poznanie kultury, tradycji i historii Włoch, budzenie szacunku do

zdobyczy kultury.

• Sposób realizacji: zajęcia teoretyczne oraz praktyczne

• „Przewodniki turystyczne po Włoszech.”- 2h

• „ Smaki Włoch”- potrawy włoskie- 1h

• „Wenecki karnawał”- maski weneckie -2h

12. LISTY DO PRZYJACIÓŁ

• Treści: tradycje, zwyczaje, święta w państwach UE.

• Cele: umiejętność komunikowania się z przedstawicielami innych narodów, państw, budowanie więzi emocjonalnych.

• Sposób realizacji: „ Sztuka poczty” - forma artystycznej korespondencji z uczniami z zaprzyjaźnionych szkół- 4h

Bibliografia:

1. Meyer Peter /Historia sztuki europejskiej- Warszawa, PWN 1973

2. Pascal Fontaine /Dziesięć lekcji o Europie. - Gliwice, Wydaw. " Wokół nas", 1995

3. Ruchniewicz Krzysztof/Edukacja Europejska- Europa daleka czy bliska- Książnica Atlas- Warszawa -Wrocław, 2002

4. Kowalska Bożena/ Dzieje sztuki polskiej- WSIP, Warszawa, 1987

5. Pijoan Jose / Sztuka Świata, tom II - Warszawa, Arkady 1989

6. Czachór Zbigniew/ Słowniczek europejski, Przedstawicielstwo Unii Europejskiej w Polsce -Warszawa 1996

7. Taraszkiewicz Małgorzata / Europa na co dzień: pakiet edukacyjny / Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. - Warszawa ,CODN 1997

8. Werner Weidenfeld / Europa od A do Z : podręcznik integracji europejskiej / - Wydaw. "Wokół nas", Gliwice 1998

ANKIETA EWALUACYJNA DLA RODZICÓW

Uzupełniana przez rodziców na zakończenie innowacji.

Zwracam się do państwa z uprzejmą prośbą o wypełnienie poniższej ankiety, której celem jest ocena przeprowadzonego cyklu zajęć o tematyce: „ Jestem Europejczykiem, żyję w kulturze europejskiej”- ścieżka międzyprzedmiotowa z zakresu plastyki i edukacji europejskiej, z elementami regionalizmu.

Zapewniam, że Państwa opinia jest dla mnie bardzo cenna i posłuży mi w podsumowaniu innowacji oraz pomoże w kontynuacji programu.

1. Czy Państwa dziecko chętnie uczestniczyło w zajęciach: „Jestem Europejczykiem, żyję w kulturze europejskiej”?

TAK NIE

2. Czy byli Państwo informowani na bieżąco o przebiegu programu ( wystawy prac uczniowskich)?

TAK NIE

3. Czy uważają Państwo, że po całym cyklu zajęć dziecko posiada szereg

wiadomości na temat kultury europejskiej?

TAK NIE

4. Oceńcie Państwo w skali 1 do 5 poszczególne elementy realizowanych zajęć:

• poznanie nowych technik plastycznych

1 2 3 4 5

• poznanie kultury europejskiej, narodowej, regionalnej.

1 2 3 4 5

• wiedza na temat UE

1 2 3 4 5

5. Czy macie Państwo inne wnioski i spostrzeżenia odnośnie zajęć?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Dziękuję za wypełnienie ankiety

ANKIETA EWALUACYJNA DLA UCZNIÓW

Uzupełniana przez uczniów na początku i na zakończenie innowacji

1. Symbolem UE jest:………………………..

2. Narodowy taniec grecki to………………….

3. Malowidło wykonane na mokrym tynku to…………………..

4. Jakie znasz porządki greckie 1)…………………………………

2)………………………………….

3)…………………………………

5. Starożytny Rynek Rzymski to……………………………………

6. Wymień przynajmniej 3 zabytki sztuki polskiej wpisane do rejestru UNESCO:………………………..

………………………….

…………………………..

7. Stolica Włoch………………………

8. Najpiękniejszy kościół bizantyjski…………….

9. Podkreśl właściwą odpowiedź:

1. meteory- to planety w kosmosie

2. meteory- to „wiszące kościoły”

3. meteory- narzędzia pomiaru w stacji meteorologicznej

10. Najstarszy zabytek naszego miasta to………………………….

---