Autorski program nauczania
autor programu: Aleksandra Kotłowska
Zajęcia artystyczne
( w zakresie sztuki muzycznej)
wymiar godzin: 1 jednostka lekcyjna w tygodniu
Spis treści strona
I Ogólna charakterystyka programu …………………………………………… 3
II Cel zajęć artystycznych ………………………………………………………… 4
Cele główne …………………………………………………………………. 4
Cele w zakresie znajomości i umiejętności …………………………………. 4
Cele wychowawcze …………………………………………………………. 6
III Formy i metody pracy ………………………………………………………… 6
IV Tematyka zajęć artystycznych w zakresie sztuki muzycznej ………………. 7
V Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia ………. 9
Kryteria oceny bieżącej ……………………………………………………… 9
Kryteria oceny wystawianej w trakcie roku szkolnego …………………….. 9
Kryteria oceny semestralnej i rocznej ………………………………………. 10
I. Ogólna charakterystyka programu.
Program przeznaczony jest dla uczniów klasy pierwszej gimnazjum. Realizowany jest na zajęciach artystycznych z muzyki w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Program został opracowany na podstawie obowiązującej podstawy programowej z dnia 23 grudnia 2008 r., z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej.
Koncepcja programu zakłada ścisłą integrację niezbędnej wiedzy muzycznej z umiejętnościami muzycznymi - należą do nich indywidualna ekspresja twórcza, twórcze działania grupowe a także analiza i ocena dzieła muzycznego, pracy własnej lub kolegów.
W pierwszej kolejności uczeń zdobywa wiedzę z zakresu podstawowych pojęć muzycznych i poznaje bogactwo środków warsztatu muzycznego - dzięki temu zdobywa niezbędną wiedzę i narzędzia umożliwiające mu świadomą i efektywną twórczą działalność muzyczną. Realizacja programu ma na celu umożliwić uczniom lepsze poznanie świata, zbudowanie własnego systemu wartości estetycznych i etycznych, a środkiem do tego będzie poznanie polskiej i europejskiej kultury muzycznej, oraz podkreślenie znaczenia kultury ludowej Kaszub dla kształtowania tożsamości narodowej.
Poznawanie najważniejszych zagadnień dziedzin twórczości artystycznej muzyki, oraz analiza utworów muzycznych pozwala dostrzec ich walory estetyczne i ekspresyjne, stymulując wyobraźnię i inwencję twórcza ucznia. Podatny umysł i wrażliwość młodego człowieka powinny być umiejętnie kształtowane i te rolę znakomicie mogą spełniać zajęcia artystyczne z muzyki. Muzyka pomaga w wychowaniu i kształceniu w zakresie niemal wszystkich przedmiotów nauczania poczynając od przedmiotów humanistycznych i społecznych poprzez nauki przyrodnicze kończąc na matematyce i informatyce, ponieważ w tych wszystkich przedmiotach muzyka ma swoja rolę. Istotną rolę odgrywa rozwijanie umiejętności wyrażania i uzasadniania własnych opinii, oraz kształtowanie postaw tolerancji wobec poglądów i dokonań innych osób. Zajęcia artystyczne w gimnazjum postrzegam jako przedmiot swobodny, który poprzez indywidualną i grupową aktywność twórczą w formie zabawy, otwiera młodego człowieka na różne dziedziny życia. Poprzez pracę w grupach uczeń uczy się również komunikacji i integracji, oraz konstruktywnego rozwiązywania problemów.
Osiągnięcia uczniów powinny być prezentowane publicznie w formie, występu, koncertu, aby zgodnie z założeniem realizacji celu edukacyjnego - wdrażać uczniów w uczestnictwo w kulturze i upowszechnianie kultury w lokalnej społeczności.
II. Cele zajęć artystycznych.
Głównym celem jest:
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji - percepcja sztuki
Uczeń posługuje się podstawowym zasobem pojęć i terminów muzycznych umożliwiającym samodzielną i zespołową aktywność wykonawczą, prowadzenie rozmów o muzyce, oraz samodzielne poszukiwanie informacji o muzyce.
Tworzenie wypowiedzi - ekspresja przez sztukę
Uczeń tworzy wypowiedzi, świadomie wybierając ich formę i sposób realizacji, posługując się różnymi mediami jak: gra na instrumentach, śpiewa, taniec, słowo mówione, słowo pisane, nagranie, narzędzia internetowe
Analiza i interpretacja tekstów kultury - recepcja sztuki
Uczeń jest świadomym wykonawcą i odbiorcą muzyki, oraz aktywnym uczestnikiem kultury muzycznej. Wybiera repertuar, dokonuje oceny jego trudności, wartości i atrakcyjności. Interpretuje wykonywane utwory zgodnie z ich stylem i przeznaczeniem, rozpoznaje i rozróżnia różne style i gatunki muzyczne, a także przedstawia i uzasadnia własny stosunek do słuchanego i wykonywanego repertuaru.
Cele szczegółowe
- cele kształcenia w zakresie znajomości i umiejętności
Uczeń:
- aktywnie uczestniczy w lekcji
- wykazuje twórcza postawę
- stara się śledzić bieżące wydarzenia muzyczne
- poznaje polską kulturę muzyczną XX i XI
- poznaje odmiany muzyki rozrywkowej
- rozwija umiejętności komunikacyjnej werbalnej i niewerbalnej
- poznaje najwybitniejszych przedstawicieli polskiej muzyki rozrywkowej
- poznaje różnego repertuaru piosenek,
- poznaje podstawowe pojęcia muzyczne
- poznaje wybrane przeboje polskiej muzyki rozrywkowej
- poznaje wartości rytmiczne nut i pauz
- poznaje podstawowe wiadomości związane z notacją zapisem muzycznym
- poznaje znaki chromatyczne krzyżyk, bemol, kasownik
-uczy się śpiewać ze słuchu lub przy pomocy nut poprawnie intonacyjnie z właściwym podparciem oddechowym, właściwą postawą śpiewaczą i zalecaną w zapisie nutowym interpretacją
- śpiewa hymn Polski
- poznaje hymn szkoły, Unii Europejskiej
- poznaje wybrane gatunki muzyczne: musical, muzyka filmowa, teatralna
- poznaje twórców muzyki filmowej i charakterystykę tego rodzaju twórczości muzycznej
- poznaje muzykę swojego regionu (Kaszuby)
- poznaje muzykę rozrywkową inspirowaną kulturą swojego regionu (kaszubską)
- nabywa umiejętności właściwego korzystania z muzycznego dziedzictwa kulturowego swego regionu
- poznaje podstawowe style muzyki rozrywkowej
- poznaje kulturę muzyczną: Hip-Hop, Rock, Rock and roll, Pop, Country, Jazz, House, Metal,
- poznaje instrumenty grające w zespołach jazzowych
- poznaje funkcje muzyki użytkowej i artystycznej
- poznaje instrumenty muzyczne i ich klasyfikację
- poznaje sposób powstawania dźwięków w instrumentach dętych i strunowych
- poznaje rodzaje zespołów wokalnych i instrumentalnych
- poznaje definicję głosu i jego podział i rodzaje
- poznaje instytucje kultury muzycznej
- poznaje główne formy muzyki
- poznaje rolę muzyki, oraz jej miejsce w życiu jednostki
i społeczeństwa;
- poznaje podstawowe wiadomości o Fryderyku Chopinie i jego dziełach muzycznych
- nabiera nawyku szlachetnej i uczciwej rywalizacji, biorąc udział w konkursach muzycznych
- wyraża swoje uczucia, nastroje różne stany emocjonalne za pomocą środków muzycznych
- potrafi czerpać radość ze wspólnego śpiewu, tańca, gry na instrumentach
Cele wychowawcze
Uczeń:
- staje się tolerancyjny wobec innych ludzi
- przygotowuje się do świadomego odbioru muzyki
- nabiera dbałości i szacunku wobec dóbr kultury muzycznej i poczucia tożsamości narodowej,
- rozwija poczucie odpowiedzialności za wyniki pracy zespołowej
i indywidualnej,
- przez kontakt z różnymi gatunkami muzyki rozwija swoje zainteresowania kulturalne
- nabiera pewności siebie, dzięki zdobytej wiedzy i umiejętności samodzielnego wypowiadania się na tematy muzyczne
- rozwija w sobie pomysłowość, dzięki samodzielnemu zdobywaniu informacji
- odkrywa i rozwija swoja pomysłowość dzięki w eksperymentowaniu w muzyce
- dzięki własnym osiągnięciom twórczym nabiera pewności siebie co powoduje wyższą samoocenę ucznia
- podejmuje działania w sytuacjach trudnych.
- przygotowuje się do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym
III. Formy i metody pracy
- planowanie, organizowanie i ocenianie własnej nauki
- samodzielne lub grupowe przygotowywanie przez uczniów niektórych tematów lekcyjnych
- praca z tekstem
- analiza dzieła muzycznego
- rozwiązywanie problemów w sposób twórczy
- rozpoznawanie gatunków muzycznych podczas słuchania i śpiewania piosenek
- multimedialne środki przekazu
- praca w grupach,
- praca indywidualna,
- udział w konkursach muzycznych
- dbałość o właściwą oprawę muzyczną podczas uroczystości szkolnych
- muzykowanie na instrumentach
- śpiew solowy, grupowy
- tworzenie prostych układów tanecznych
IV Tematyka zajęć artystycznych (w zakresie sztuki muzycznej)
1. Przyswajanie podstawowych wiadomości o głosie ludzkim, jego rodzajach, zespołach wokalnych, elementach muzyki, oraz zapisie nutowym
- budowa aparatu mowy
- rodzaje głosów wokalnych
- rodzaje zespołów wokalnych
- elementy muzyki (rytm, melodia, dynamika, tempo)
- krzyżyk, bemol, kasownik
- wartości nut i pauz
2. Śpiewanie w grupie ze słuchu lub z obserwacją zapisu nutowego
- piosenek patriotycznych
- hymnu szkoły,
- hymnu Polski
- hymn Unii Europejskiej
- piosenek młodzieżowych inspirowanych folklorem kaszubskim
- wybranych piosenek z repertuaru muzyki rozrywkowej
- kolęd, pastorałek i piosenek o tematyce świątecznej
- utwory wielogłosowe
3. Granie na instrumentach
- perkusyjnych
- prostych melodii z nut, lub ze słuchu (dzwonki chromatyczne)
- klawiszowych, gitarze lub flet prostym (nauka gry na wybranym przez ucznia instrumencie)
4. Tworzenie wypowiedzi dźwiękowych
- improwizacja instrumentalna do piosenek
- tworzenie akompaniamentu do piosenek
- nauka gry na instrumentach
5. Nauka podstawowych kroków i figur tanecznych: hip-hopu, rock and rolla i wybranych
tańców towarzyskich
- wykonywanie świadomych ruchów ze zwróceniem uwagi na ich technikę,
- koordynacja ruchowa rąk, nóg, głowy i tułowia,
- reagowanie ruchem na zmianę, dynamiki, tempa i czasu trwania dźwięku,
- utrzymywanie jednakowego tempa w czasie ruchu ,
- przemieszczanie się zgodnie z planem układu,
- wykonywanie figur, kroków i układów tanecznych
6. Ćwiczenia twórcze
- układanie własnych tekstów piosenek, rymowanek,
- tworzenie melodii do podanych tekstów, oraz do tekstów swojego autorstwa
- tworzenie improwizacji ruchowych do muzyki,
- tworzenie akompaniamentów do piosenek,
- tworzenie figur tanecznych, i fragmentów układów tanecznych
7. Gatunki i style muzyki
- Zapoznanie z historią i rozwojem wybranych gatunków i stylów muzycznych
(hip-hop, rock, country, jazz, pop, house, metal)
- zapoznanie z muzyką rozrywkową stylizowaną muzyką klasyczną i regionalną
- kształcenie postawy tolerancji dla różnych gustów i upodobań,
- odróżnienie twórczości artystycznej i popularnej
- przyswojenie podstawowych pojęć związanych z poznanymi gatunkami i stylami muzycznymi: subkultura, trendy, graffiti, breakdance, modern jazz, swing, ragtime, blues, band, boogie-woogie, be-bob, cool jazz, progressive jazz, bossa nova, rockabilly, garage rock, punk rock, pop rock, big bit, metal, house, funk, soul, muzyka stylizowana, muzyka elektroniczna,
- zapoznanie z muzyką rozrywkową stylizowaną muzyką klasyczną i regionalną.
V Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia
Przedmioty artystyczne stanowią grupę przedmiotów w których system oceniania jest bardzo trudny, ponieważ o umiejętnościach decydują uzdolnienia, a same zdolności nie mogą stanowić podstawy do oceny ucznia, docenić należy fakt, iż uczeń podjął temat, oraz aktywnie uczestniczy w zajęciach. Należy brać pod uwagę, zaangażowanie, wkład pracy, oraz indywidualne postępy ucznia. Ocena z zajęć artystycznych powinna motywować ucznia do jeszcze większej kreatywności pomysłowości, oraz aktywnej pracy na lekcji.
Uwzględniając zarówno trudności okresu dojrzewania uczniów gimnazjum, jak i specyfikę przedmiotu, nauczyciel powinien oceniać uczniów indywidualnie, i brać pod uwagę poziom ich umiejętności praktycznych, który nie zawsze musi pokrywać się z wiadomościami poznanymi na lekcjach. Stąd ocena ostateczna nie może być średnią arytmetyczną wyprowadzaną z wszystkich uzyskanych przez ucznia ocen.
Bieżącej ocenie podlega
- przygotowanie do lekcji,
- aktywne uczestnictwo ucznia w zajęciach,
- umiejętność formułowania problemów, wyciągania wniosków i poszukiwania własnych rozwiązań,
- umiejętność współpracy w grupie.
- stosunek ucznia do przedmiotu
Oceny wystawiane w trakcie roku szkolnego dotyczą następujących form pracy ucznia:
-praktyczne ćwiczenia muzyczne
-motywacja do twórczej pracy,
-udział w konkursach muzycznych,
-wypowiedzi ustne,
-zadania domowe,
-rozwijanie zainteresowań i zdolności muzycznych,
-aktywne uczestnictwo w życiu muzycznym szkoły.
- śpiewanie piosenek.
- gra na instrumentach.
- praca klasowa obejmującą większy dział wiadomości (jedna na semestr)
- kartkówki, sprawdzające wiadomości z dwóch ostatnich lekcji (mogą być zapowiedziane, lub niezapowiedziane, według potrzeb)
- samodzielna praca dodatkowa (np. referat).
- systematyczność i estetyka prowadzenia zeszytów.
- aktywność, zainteresowanie, zaangażowanie w proces nauki ( samodzielne przygotowanie
materiałów do lekcji).
- praca w grupach
Kryteria oceny semestralnej i rocznej.
Na ocenę celującą:
Uczeń opanował zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych na ocenę bardzo dobrą, i wykazał się wiedzą i umiejętnościami, które wykraczają poza program nauczania. Uczeń potrafił poszukiwać twórczych i nietypowych rozwiązań dla postawionego problemu. Brał udział w konkursach muzycznych, aktywnie uczestniczył w życiu muzycznym szkoły. Systematycznie uczęszczał na pozalekcyjne zajęcia muzyczne, twórczo i kreatywnie posługuje się zdobytą wiedzą, oraz doskonale potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę teoretyczną w praktyce.
Na ocenę bardzo dobrą:
Uczeń opanował zawarte w treściach nauczania umiejętności podstawowe, wykazuje zaangażowanie, oraz twórcza postawę, aktywnie pracował indywidualnie i zespołowo, prawidłowo posługiwał się zdobytą wiedzą i nabytymi umiejętnościami, oraz bardzo dobrze wywiązywał się z powierzonych mu zadań.
Na ocenę dobrą:
Uczeń opanował podstawowe wiadomości zawarte w programie nauczania, dba o estetykę własną i otoczenia, systematycznie pracuje zespołowo i dobrze wywiązywał się z powierzonych mu zadań.
Na ocenę dostateczną:
Uczeń nie opanował wszystkich podstawowych wiadomości zawartych w programie nauczania, pracuje w miarę systematycznie, sporadycznie uczestniczy w dyskusjach, opanował elementarny zakres wiedzy i umiejętności, oraz poprawnie wywiązywał się z powierzonych mu zadań.
Na ocenę dopuszczającą:
Uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności w stopniu nikłym, wykazuje się małym zainteresowaniem na zajęciach, wykonuje najprostsze ćwiczenia z pomocą nauczyciela, działania artystyczne podejmuje w znikomym stopniu, bardzo rzadko wypowiada się na lekcjach i ma problemy z przygotowaniem się do zajęć.
Na ocenę niedostateczną:
Uczeń nie opanował zakresu wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą, oraz lekceważąco odnosi się do przedmiotu, nie wykazując też minimalnego zaangażowania w działalność muzyczną na lekcji, i nie wykonując najprostszych ćwiczeń, nawet z pomocą nauczyciela. Opuścił bez usprawiedliwienia większą ilość lekcji, i nie wykazuje chęci poprawy.
11