Historia Kina Światowego


HISTORIA KINA ŚWIATOWEGO

  1. Kino europejskie:

  1. Okres prehistorii kina i kino jarmarczne

  2. Tworzenie się hollywoodzkiego systemu produkcyjnego i kina gatunkowego

  3. Dokonania I, II i III awangardy filmowej

  4. ,,Przełom dźwiękowy” w kinie i jego następstwa

  5. Faszystowskie i radzieckie kino propagandowe

  6. II wojna światowa w kinie i rozwój kina dokumentalnego

  7. Europejski Neorealizm

  8. ,,Nowa fala”

Obowiązkowa literatura:

tom I kino nieme

tom II kino dzisiejsze

28.02.2012

Vlada Petric (amerykański filmoznawca):

Wyróżnił 15 metod uprawiania historii sztuki filmowej:

  1. Metoda chronologiczna(datowa)

  2. Metoda analogiczna(krytyczna analiza historii kina- jako zjawisko społeczne, kulturowe, wynalazek techniczny)

  3. Metoda stylistyczna(opowiadająca o ewolucji dzieła filmowego)

  4. Metoda strukturalistyczna(struktura dzieła filmowego, różnice między kształtem filmu w różnych okresach historii)

  5. Metoda asocjacyjna(historia kina sprzęgnięta z historią innych sztuk, np. historia kina w kontekście historii malarstwa)

  6. Metoda impresjonistyczna(subiektywne ujęcie historii kina, zwykle pisana nie przez kulturoznawców ale ludzi, którzy wykorzystują film żeby przekazać swoje rozważania np. filozoficzne)

  7. Metoda krytyczna(z punktu założeń estetycznych autora, tworzeniu kina zawsze towarzyszyła refleksja krytyczna)

  8. Metoda technologiczna(najsłynniejszy badacz: Amerykanin Barry Salt, sprzężenie człowieka i maszyny, okresy technologiczne)

  9. Metoda autorska(pod kątem najwybitniejszych twórców i gwiazd kina)

  10. Metoda komparatywna(porównywanie stylów różnych reżyserów, form filmowych, dokonań twórców kina)

  11. Metoda mitologiczna(badanie archetypów i mitów, które sparafrazowało kino, dlaczego kino działa z taką siłą na ludzi, medium reprodukujące mity obecne w kulturze od tysięcy lat np. mit Marylin Monroe czy Charlie Tramp- aktor zlewa się z postacią)

  12. Metoda socjologiczna(mówi o funkcjach społecznych kina, ponieważ kino jest tekstem kultury jest „lustrem i konfesjonałem dla społeczeństwa”, pokazywało co się dzieje ze społeczeństwem w danym czasie, tekst socjologiczny)

  13. Metoda ideologiczna(kino tworzone w jakiejś sprawie, aby wpływać na świadomość ludzką)

  14. Metoda teoretyczna( zbliżona do met. krytycznej; odnosi się przede wszystkim do teorii filmu, teorii opracowywanych wyłącznie z myślą o filmie)

  15. Metoda syntetyczna( zbiera wszystkie metody razem)

+ dodatkowe dwie metody opisów: diachroniczna(od początków kina do dzisiaj) i synchroniczna(przekrojowa).

„Co to jest kino” prof. Alicja Hellman

Periodyzacja historii kina:

1894- Thomas Edison zaprezentował kinetoskop

1895- kinematograf zaprezentowali bracia Lumiere

1915-,,Narodziny Narodu” reż. David Griffiks: ten film udowodnił, że kino może być sztuką

1984- swoje ostatnie filmy robili wielcy reżyserzy

Gilles de Laisse dzieli kino również na:

Kino klasyczne- do okresu nowofalowego(klasyczne zasady i wzorce)

Kino modernistyczne- od Nowej Fali do dziś(filmy lekceważące zasady wypracowane przez kino klasyczne)

„Kino- wehikuł magiczny” Adam Garbicz-> 6. Tomów

Tworzenie się hollywoodzkiego systemu produkcyjnego i kina gatunkowego

Dwie idee legły u podstaw kina:

  1. Poetycka- odkąd człowiek zaczął się realizować jako artysta nurtowało go pragnienie żeby stworzyć dzieło sztuki, które będzie zawierało w sobie inne artefakty; jeśli sztuka wywodziła się z aktywności religijnej powinna dążyć do pełni, łączenia w sobie wszystkich artefaktów, próbą łączenia sztuk był teatr grecki;

Próbą realizacji sztuki sztuk była :

-Teoretyk sztuki, muzyki( „O niemieckiej muzyce” 1840; „Sztuka przyszłości” 1849; „Opera i dramat” 1852; „O nazwie dramatu muzycznego” 1872)

-Wagner zrezygnował z tworzenia opery, postanowił tworzyć dramat muzyczny. Miał on podejmować bardzo ważne jeśli nie fundamentalne kwestie związane z życiem człowieka wobec świata. Wagner stwierdził, że podstawą każdego wartościowego utworu jest mit(w przypadku kultury niemieckiej są mity germańskie związane z interpretacją chrześcijańską- triumf życia nad śmiercią poprzez miłość.

[Claude Levi- Strauss: zauważył, że wśród mitów greckich, stojących u podstaw kultury europejskiej, tworów artystycznych, jest mit Edypa(Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?) np. Chinatown reż. R. Polański

Drugim mitem założycielskim dla kultury zachodniej jest mit Jezusa- zbawiciela, który poświęca swoje życie dla dobra innych ludzi np. Matrix (Neo odpowiednikiem Jezusa).]

cd. Wagner.

Wagner zmienił całkowicie sposób wystawiania oper/dramatów muzycznych(sponsor król Ludwig Bawarski). W Bairoid(Bawaria) zbudowano teatr odpowiadający wymaganiom Wagnera. Teatr w Bairoid: przestrzeń poza sceną jest pogrążona w ciemności, jedyne światło płynie ze sceny. Orkiestra po raz pierwszy była schowana pod sceną(w kanale-> iluzja jakoby muzyka wydobywała się z głębi sceny). Scena była wysunięta w stronę publiczności(wchodziła w strefę publiczności), o proporcjach 4:3( prostokąt a nie półkole). Wagner zdecydował o takim kształcie ponieważ Goethe napisał, że prostokąt całkowicie przyciąga uwagę widza(w przeciwieństwie do półkola).

Wagner wprowadził motywy przewodnie linii melodycznej. Każda postać miała swój charakterystyczny motyw muzyczny.

Wagner osiągnął iluzję rzeczywistości, która jest wykreowana a odczuwamy ją jako prawdziwą(tak, jak w dzisiejszym kinie). Stworzył coś, co było prakinem. Dlatego można go uznać za prekursora sztuki kinematograficznej. Położył kładkę między sztukami teatralnymi a sztukami kinematograficznymi.

Na określenie tego, co zrobił sam ukuł termin „gezantunswerg” (sztuka sztuk). Dzisiaj sztuką sztuk jest kino, wprowadza widza prawie w taki stan w jakim znajdował się widz w teatrze Wagnera.

Jedyną różnicą jest to, że każda odsłona danego spektaklu jest zupełnie inna. Wagnerowi zależało, żeby każdego wieczoru spektakl był idealny, brakowało mu możliwości nagrania najlepszej odsłony spektaklu.

  1. Techniczna

BRAKUJE WYKŁADU

Historia kina światowego

27.03.2012

Film: Podróż na księżyc(1902) George Mellieures

Dzięki temu filmowi przetrwało kino. Zainteresowano widzów ponownie filmem.

W pierwszych latach istnienia kina, stało się ono rozrywką jarmarczną(rozrywka dla prostych ludzi). Było czymś w rodzaju sezonowego wydarzenia.

Bracia Lumiere nie „pomagali” w tworzeniu sztuki filmowej poprzestając na dystrybucji kinematografów. Nie widzieli sensu żeby tworzyć iluzję za pomocą kina. Raczej chcieli pozostać na pozycji tworzenia kina „dokumentalnego”.

Często pierwszymi teoretykami kina byli kinooperatorzy braci Lumiere. Jednym z nich był Bolesław Matuszewski.

Filmował on rzeczywistość w Polsce pod zaborami. Napisał dwie rozprawy(uznawane dzisiaj za jedne z pierwszych refleksji teoretycznych nt. filmu)

„Ożywiona fotografia”

„Nowe źródło historii”

Matuszewski był przekonany, że jedynym powodem istnienia kinematografu jest rejestrowanie wydarzeń, które stają się bądź nie, z czasem źródłami historycznymi.

Był on przekonany, że jest to najważniejsza „funkcja” kinematografu.

Sądził on, że tylko przekaz audiowizualny będzie źródłem poznania historycznego.

Inni twórcy udowodnili, że Matuszewski się mylił bo film, jak żadne inne źródła da się zmanipulować.

Jego postawa wywodzi się od stanowiska braci Lumiere, którzy sądzili, że należy tylko rejestrować rzeczywistość.

Okazało się, że tak pojmowane medium kinematograficzne nie ma przyszłości. Widzowie w pewnym momencie przestali chodzić do kina. To spowodowało, ze bracia Lumiere, którzy wcześniej nie chcieli sprzedawać kinematografu, zaczęli go wypożyczać a potem sprzedawać.

Georges Mellieures ur.1865r. w Paryżu- był widzem jednego z pierwszych pokazów. Tworzył on przedstawienia magiczne w teatrze Roberta Houdin. Meillieures wynajdywał różne nowinki, które mogły pomóc w przedstawieniach. W ten sposób trafił na pierwszy pokaz braci Lumiere. Chciał kupić, wynająć od nich kinematograf. Oni zaproponowali mu pracę. On jednak odmówił, ponieważ wiedział, że nie przyświeca mu ta sama idea, jak braciom Lumiere. Gdy ludzie przestali chodzić do kin Mellieure ponownie się z braćmi Lumiere skontaktował. W końcu Lumiere sprzedali mu kinematograf za grosze.

Mellieures robił krótkie filmiki. Okazało się, że to one przyciągają widzów do teatru Roberta Houdina.

Zauważył, że za pomocą odpowiednie wykorzystanego kinematografu można zmieniać rzeczywistość(triki filmowe).

To on wykorzystywał technikę cofania, przyspieszania taśmy, podwójną ekspozycję(wywoływanie dwóch negatywów na taśmie filmowej).

Z czasem teatr Roberta Houdin został przemieniony na atelier filmowe, gdzie
Georges Mellieures tworzył swoje filmy.

Można je podzielić na trzy grupy:

  1. Filmiki tworzone na podstawie prozy m.in.Juliusza Verne'a (proza popularna)- ożywione ilustracje do książkowych pierwowzorów. Stwarzał za pomocą kinematografów „żywych obrazów”, które wprawiały widza w poruszenie, sprawiały, że znajdował się w „innej rzeczywistości”. Były to swego rodzaju adaptacje np. „Podróż na księżyc” 1902; „20 tysięcy mil podmorskiej żeglugi” 1907, „Zdobycie bieguna” 1912. Uznaje się je za najważniejsze w dorobku Meilleures'a.

  2. Tzw. ferie filmowe(często historycy kina opisują tym terminem wszystkie filmy tego twórcy jednak my je wydzielimy)- baśnie filmowe( m.in. La Fontaine, braci Grimm); często używał tutaj trików filmowych

Georges Meillerues pierwszy wprowadził wirażowanie taśmy filmowej(chodziło o kolory)- odpowiednie partie filmu były kolorowane na dane kolory( w pomieszczeniach- na czerwono, w nocy- na niebiesko, jednak Meilleures nie trzymał się tego kodu, potrafił wirażować film na różne kolory żeby świat był jak najbardziej kolorowy). „Czerwony kapturek” 1901, „Człowiek z głową z kauczuku” 1903, „Podróż do krainy niemożliwości”

  1. Rekonstrukcje historyczne- najsłynniejsza 1902 „Atak chińskich powstańców na misję katolicką w Pekinie” dot. powstanie bokserów(przeciwko europejskim siłom wojskowym okupującym część Chin). Meilleures sprowadził do swojego atelier Wietnamczyków, ucharakteryzował ich na chińczyków, pożyczył od armii mundury i zainscenizował atak. Do momentu kiedy francuska armia odbija zakładników wygląda to jak prawdziwa rejestracja wydarzenia. Pod koniec filmu na niebie pojawia się latający smok(symbol Chin).

W 1900r. zrobił pierwszą ekranizację „Joanna D'Arc”.

Georges Meilleures odtwarzał też przeszłe wydarzenie historyczne.

„Cywilizacja na przestrzeni wieków”1908

Filmy Georges'a Meilleures cieszyły się wielkim powodzeniem. Ludzie zauważyli, że w kinie są w świecie własnej wyobraźni, że możemy doświadczyć historii, których nie przeżyjemy w świecie rzeczywistym, że można w kinie doświadczyć nie rzeczywistości ale jej lepszej lub gorszej wersji.

Andre Bazin(historyk filmu) analizując początki istnienia sztuki filmowej podzielił całą historie kina na dwie drogi:

  1. wywodzi się od pojmowania kina przez braci Lumiere(wiedzie ona do tworzenia tylko i wyłącznie dokumentów, twórcy, którzy wierzą w rzeczywistość)

  2. droga wyznaczona przez produkcje filmowe Meilleures'a:

Z czasem film stał się sztuką; linia wyznaczona przez tych twórców, którzy wierzą w rzeczywistość przetworzoną przez kino- obraz fantastyczny; twórcy kina fantazyjnego, popularno- naukowego np. George Lucas, James Cameron.

Wielka popularność filmów Mellieures spowodowała, że zaczął on sprzedawać swoje filmy do USA. Jego przedstawicielem w Ameryce był Edison. Meilleures otworzył studio filmowe Star Film Production pod Paryżem Montreuil. Niestety spółka z Edisonem spowodowała, że musiał zamknął interes. Od roku 1900 we Francji konsolidował się przemysł filmowy pod skrzydłami wytwórni Goumont, Pathe i Eclair. Studia filmowe, które chciały w salach filmowych Goumont musiały wejść z nimi w trust. Kto nie wszedł do tego trustu nie mógł pokazywać swoich filmów we Francji. Meilleur nie wszedł do tego trustu.

2 lutego 1909- I międzynarodowy kongres fabrykantów filmowych. Wtedy wszyscy filmowcy, którzy chceli tworzyć i dystrybuować mieli podpisać akt z Goumont. Georges Meilleur nie podpisał tej umowy. Zaczęto podrabiać jego filmy. Doprowadziło go to do bankructwa i zamknął interes. Do końca życia żył ze sprzedaży cukierków na dworcu Montmartre. Rok przed śmiercią dostał honorową nagrodę za wkład w rozwój sztuki filmowej. Najwazniejsze jest to, że uratował kino.

Georges Meilleures też pisał. Napisał rozprawę nt. tworzenia ferii filmowych „widzenie kinematograficzne”. Opisuje w nich techniczne sekrety swoich filmów i co rozumie przez kino.

Historia Kina Światowego

03.04

Mimo działań Georges'a Meilleures kino wciąż było postrzegane jako jarmarczna rozrywka. Nie podobało się to producentom filmowych(duże koszty produkcji). Zastanawiano się co zrobić żeby kino upodobniło się do sztuki(myślano przede wszystkim o zainteresowaniu tym burżuazji).

Filmowcy postanowili połączyć kino z „szanowanymi sztukami”. Ale repertuar nie był wystarczający żeby przyciągnąć :ludzi na poziomie”. Pojawił się:

Ferdinand Zecca- Włoch z pochodzenia, imał się różnych zajęć, zajął się aktorstwem, w 1993 zatrudnił się w wytwórni Pathe. Postanowił sam robić filmy, jako reżyser(wtedy fr. monteur bo poj. reżysera nie istniało). Doskonale wiedział co zrobić żeby przyciągnąć bogatych do kina. Chciał połączyć literaturę z kinem, z tym pomysłem zgłosił się do dyrekcji Pathe- prosił o fundusze.

Zecca przypatrzył się, co czytają ludzie bogaci w tamtym czasie- powieści(Zola, Hugo, Dickens). Postanowił robić filmy, które będą nawiązywały do czytanych przez burżuazję tytułów. Na pierwszy ogień poszło dzieło Emila Zoli(nurt naturalizmu). Jego powieści stanowiły opowieść o biednych warstwach społecznych.

W miejscowości Vincennt Zecca założył atelier, w którym produkował filmy na podst. Powieści Zoli. Zbiór tych filmów to „Sceny dramatyczne i realistyczne”.

Pierwszy z nich „Ofiary alkoholizmu” 1901- ma on nawet strukturę dramatyczną, opowieść o robotniku, który zapił się na śmierć wcześniej bijąc żoną i dzieci oraz o wysoko urodzonym mężczyźnie, który strzela do swojej żony i zapija się na śmierć.

Film spotkał się z dużym zainteresowaniem burżuazji.

Jednym z ciekawszych filmów z tego zbioru są epizody „Z krainy ciemności”- „Nana” oraz film „Strajk”- adaptacja „Germinal” Zoli( W wersji Zecci wszystko kończy się dobrze). Istotne jest to, że ten film był adaptacją książki, którą czytała burżuazja.

Zecca wpadł na pewien mechanizm, który w tamtym czasie był niezwykle odkrywczy- zakładał, że jak ktoś przeczyta literacki pierwowzór pójdzie zobaczyć jak został on zekranizowany i to przyciąga ludzi do kina.

Zecca był pionierem pornografii. Robił też „wersję un cut” niektórych filmów, gdzie są sceny erotyczne. Np. „Noc poślubna panny młodej”, „Panna w kąpieli”.

Nawet te filmy oficjalne pokazywały sceny brutalne, przemocy. Zecca zauważył, że w kinie można pokazać sceny przemocy, śmiałe obyczajowo, których raczej nie chcemy doświadczać ale są w jakiś sposób interesujące i przyciągają ludzi do kina. Chcemy oglądać takie obrazy sądząc, że ta przemoc na ekranie jest w jakiś sposób „bezpieczna”. Chodzimy do kina by zobaczyć coś, czego nie doświadczamy w życiu codziennym.

Śladem Zecci podążyli inni filmowcy(monteur). Próbowali oni połączyć teatr, rozrywkę lubianą przez burżuazję, z kinem. Andre Calmettes i Charles LeBorgy powołali spółkę „Film d'art.”. Wywodzili się oni z paryskiego środowiska teatralnego. Finansowali ich bracia Lafet.

Mottem ich działalności było „Sławni aktorzy w sławnych sztukach”.

Calmettes i LeBorgy postanowili filmować sztuki teatralne.

Premiera filmu „Zabójstwo księcia Gwizjusza” 17.11.1908. był to nagrany spektakl. Monologi autorów były podawane na planszach(trwało to bardzo długo). Zrobiono z tego wielkie publiczne wydarzenie. Recenzje bardziej z wydarzenia niż z filmu były pozytywne. Oto ludzie, którzy wcześniej nie mieli do czynienia z kinem przyszli i doświadczyli spotkania z kinematografem- pierwszy raz kino weszło na parnas- może ono być medium równie szanowanym jak teatr czy literatura. Kolejne prezentacje filmowanych sztuk teatralnych nie były tak popularne: na teatr było zbyt mało żywe a na kino za mało dramatyczne. Pokazało to, że kino będzie sztuką kiedy sprzęży się je z artefaktami, które już są sztuką. Z teatru przede wszystkim kino czerpie ważny element: aktorów. Le Borgie i Calmettes wzięli aktora z teatru. Do dzisiaj aktorzy grają i w teatrze i w filmie. Aktor z teatru przeszedł do filmu. W 1926 nastąpił przełom dźwiękowy. Wielcy aktorzy kina niemego nie potrafili często dobrze, odpowiednio mówić.

[Filmy były robione tak żeby dało się je zrozumieć będą nawet nie piśmiennym. A. Wajda powiedział, że „W kinie najważniejsze są obrazy”. Chodzi o to, żeby rozumieć obrazy bez konieczności dodawania słów. Trzeba dotrzeć do widza poza strefą werbalną. ]

Literaturę się ADAPTUJE.

Wszystkie obrazy, komiksy, sztuki teatralne się EKRANIZUJE.

Druga rzeczą, którą film zawdzięcza teatrowi jest scenariusz. Teatr zasila kino.

Przedsięwzięcie Film d'art rozlało się na całą Europę. Występowali w takich filmach również wielcy aktorzy np. Sara Bernard. Przeszło to również do kina włoskiego. Filmowali oni aktorów na łąkach- wprowadzili aktorów z ciasnej przestrzeni teatru w plener-„Neron i upadek Rzymu” reż. Ambrosio 1909. Inspirowane „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza.

Ok. 1910 zakończyło się przedsięwzięcie Film d'art. Kino dużo zaczerpnęło od teatru. Do bardzo przybliżyło kino do uzyskania statusu sztuki.

Na fali popularności Film D'art. w Danii powstała wytwórnia Nordisk(rozwój 1906-1915). Tworzono filmy na podobieństwo filmo-sztuki. Główny twórca Urman Gad i znana aktorka Aston Nilsen. Stworzono „Hamleta” gdzie główną rolę grała kobieta- Aston Nilsen.

„Plus- minus” Rzeczpospolita-> artykuł o kinie amerykańskim( Piotr Kletowski) ostatnia sobota

HISTORIA KINA

17.04.2012

Kino potrzebowało zastrzyku adrenaliny. Kino rozwijało się wtedy kiedy inne klasyczne formy kultury masowej np. komiks, fenomen rozkwitu literatury popularnej(właściwie to zapoczątkował ją Artur Conan Doyle „Sherlock Holmes”). W Ameryce literatura popularna wchłonęła literaturę wyższą- zdominowała ją.

Edgar Rise Burroughs- amerykański pisarz, autor przygód Tarzana, opowiadań o Johnie Carterze na Marsie. Jego powieści były bardzo popularne.

Edgar Allan Poe

Komiks był czymś obok czego kino nie mogło przejść obojętnie. To było coś co było ciekawe. Pierwsi z komiksu skorzystali francuzi, wprzęgnęli schematy popularnej literatury do kina:

Victorin Jasset- wszechstronnie wykształcony dziennikarz, w 1907r zaczyna pracować dla Pathe, 1908-1910 realizuje serię filmową(każdy odcinek po 20 minut, każdy odcinek połączony osobą bohatera ale opowiadający inną historię). Pierwsza seria filmów o detektywie Nicku Carterze, który ściga ludzi ze świata przestępczego. Bohater jest przystojny, ma powodzenie u kobiet, używa supergadżetów. Superłotrem był Zigomaro- ciągle nieuchwytny. Pierwsza seria o detektywnie była tak popularna, że nadal kręcono nowe odcinki.

1911-1913- seria o Zigomaro. Okazuje się on nie tylko superinteligentnym przestępcą ale też mścicielem. Okrada tylko bogatych.

Można dziś te serie nazwać kinem akcji(dobro kontra zło).

Jasset położył nacisk na akcję, każdy z odcinków był podporządkowany pościgowi, bijatyce, strzelaninie itd. Starał się żeby jak najwięcej wydarzeń rozgrywało się w plenerze. Było to całkowite zaprzeczenie kino-sztuki. Filmy Jasseta przekonały widzów do kina. Jasset PIERWSZY wprowadzał ruchy kamery- wprowadził dynamikę w kadrze. Wprowadził cięty montaż. Jasset wykrył pewien mechanizm, który działa do dziś- dynamiczna forma kina akcji.

1913- ostatnia seria filmowa Jasseta. Chciał zrobić ekranizację jako pierwszy na świecie, o Fleshu Gordonie( postać z komiksu Alexa Reymonta) jednak właściciele praw autorskich się nie zgodzili. Jasset się nie poddał i zrobił serię o żeńskiej odmianie Flesha Gordona- Protei. Te filmy cieszyły się powodzeniem ale nie takim jak męscy bohaterowie z wcześniejszych filmów Jasseta(potem został krytykiem filmowym)

Louise Feuilleade- kontynuował dzieło Jasseta, stworzył swoją teorię filmową, którą potem wprowadzał w filmach- mówił, że film to medium, które przede wszystkim odwołuje się do ludzkich emocji, jeśli chcemy coś przekazać w filmie to najpierw musimy pobudzić emocje widza a potem przemówić do intelektu. Wpisał kino w tradycję tworzenia tekstu kultury, który jest poruszającą sztuką.

W latach 1913-1914 robi serię o Fantomasie- super przestępcy, dokonuje zuchwałych kradzieży, napadów, wikła się w sprawy szpiegowskie, okrada głównie bogatych mieszczan. Jednocześnie ma charyzmę, wzbudza podziw wśród policjantów w filmie i widzów z kinach. Przeciwnikami Fantomasa są inspektor paryskiej policji i dziennikarz Javer. Okazuje się, że Fantomas to Javer, który ściga samego siebie. Fantomas pojawił się w 30 odcinkach serii filmowej wyreżyserowanej przez Feuilleade. Za podstawę scenariusza posłużyła powieść. Reżyser wykorzystał doświadczenie Jasseta- dynamiczna akcja, tajemnica. Dodatkowo wplatał często wątki wyjęte z powieści elitarnej np. powieści Balzaca, Dumasa.

Kolejną produkcją Feuilleade był cykl „Wampiry”- wampiry to była szajka szłodziejek, której przewodniczyła charyzmatyczna przestępczyni- Irma Vep. Gang dokonywał napadów ale też zabójstw na zlecenie i trudnych akcji dla rządu francuskiego.

Największym sukcesem reżysera była seria z 1916 roku, którego bohaterem był Judex(od fr. sądzić- ,,sądziciel”). Seria miała 10 odcinków. Judex był multimiliarderem żyjący w odosobnieniu, w zamku Chateau Rouge- to jest jego baza. Wypuszcza się w nocy żeby przeszkodzić przestępcom zagrażającym całej Francji. Jest wysportowany, bardzo inteligentny, ma super-gażdżety, wykorzystuje w swoich misjach stado wyszkolonych psów-> tak wyposażony Judex jest nie do pokonania, każda jego misja kończy się powodzeniem. Wrogami naszego bohatera są przestępcy wzorowani na autentycznych złoczyńcach np. niemieccy szpiedzy, anarchiści, skorumpowani policjanci. W Judexie formuła kina akcji jest doprowadzona do „etremum”- filmy, które wyróżnia bardzo ciekawe zarysowanie bohaterów- realistyczne; dynamizm, realizm, dużo scen w plenerze-> plan ogólny. „Judex” odniósł największy sukces.

Do ekranizacji komiksów i podobnych form przekonała się też burżuazja.

Ci dwaj reżyserzy(zapatrzeni w kulturę popularną) może nieświadomie opierali swoje filmy na archetypach towarzyszących ludzkości od zawsze (opozycja dobra ze złem- superbohaterowie i superzłoczyńcy).

Te postacie wykreowanie przez Jesseta i Feuilleade były wielokrotnie ukazywane w kinie- w latach 60. Powstały remake'i filmów o Fantomasie w reż. Andre Hunnabeles i filmu „Judex” reż. George Franju(bardziej jako film grozy)-> autor jednego z najbardziej szokujących filmów w historii kina „Krew bestii” o paryskich rzeźniach-> komentarz do tego, co się działo w czasie II wojny światowej. „Oczy bez twarzy” najbardziej przerażający horror.

Historia Kina Światowego

24.04.2012

Mayors(główne studia):

1912- do Los Angeles przyjeżdża Albert Zuchor- szef wytwórni Paramount, robiono filmy ambitne, adaptacje literatury.

1916- wytwórnia United Artists- powołane przez wybitne indywidualności kina amerykańskiego(Chaplin, Griffith…), chcieli zerwać z systemem produkcyjnym.

1924- powstaje wytwórnia MGM(Metro Goldwyn Meyer) do lat 50. Największa wytwórnia w Stanach. MGM dyktowało prawa amerykańskiego systemu produkcji filmowej, oni zaczęli podpisywać kontrakty z artystami. W MGM skrystalizował się podział gatunków filmowych.

1920 wytwórnia Columbia- właścicielami byli Jack i Harry Cohen- Na początku nie była zbyt ważna, dopiero w latach 50. Obsługiwała sektor telewizyjny i rozwinęła się. Produkowano ambitne westerny, dobre filmy rozrywkowe.

1924- Jack Warner- Wytwórnia Warner Bros.

Każda z tych wytwórni wypracowała swój proces produkcyjny.

1928- nowy rozgrywający w Hollywood: RHO( opierała się na kapitale wytworzonym przez filmowców), przestała istnieć gdy rozwinęła się telewizja.

1935- XXth century Fox( właściciel: węgierski żyd William Fox) ambitne kino skierowane do szerokiego grona, z czasem wyspecjalizowało się w science fiction.

Kino niezależne amerykańskie nie istniało do lat 50. ponieważ twórcy byli zdani na łaskę producentów. Wszyscy reżyserzy musieli się podporządkowywać Hollywood(problemy z dystrybucją).

Wpływy przemysłu filmowego jest wyższy w USA niż wpływy z przemysłu zbrojeniowego. Ojcami Hollywood byli w dużej części polacy żydowskiego pochodzenia. Ojciec braci Warner był szewcem, miał sklep w najbiedniejszej łódzkiej dzielnicy. W kinie amerykańskim właściwie dobro zawsze wygrywa( może mieć to związek z tym, że przemysł w Hollywood tworzyli głównie ludzie pochodzenia żydowskiego, którzy zachowali normy przekazane im przez ojców).

Reżyserem, który tworzył w trzech podstawowych gat. filmowych(komedia, western, melodramat+ film gangsterski) był David Wark Griffith. Tworzył w NY jeszcze pod egida Edisona. Griffis pochodził z amerykańskiej arystokracji(południe). Został aktorem. Jako Lorens Griffith grał w teatrze a potem jakoś aktor w trustcie Edisona. 1908 Groffith wyreżyserował film „Przygody Dolly”. W latach 1908-1915 wyreżyserował 440 filmów( po 15 filmów). Te filmy były matrycami gatunków filmowych.

1886-1905: szkoła w Brighton- stowarzyszenie założone przez filmowców- amatorów. Bawiąc się filmem udoskonalali sztukę filmową, wprowadzili plany filmowe, montaż.

Twórcy: Geogre Albert Smith. Posługiwali się trzema planami: pełny(cały człowiek w kadrze), zbliżenie(np. na twarz) i detale( np.oko).

1901- „Mysz w szkole sztuk pięknych” zderzenie detalu i planu ogólnego

„Szkło powiększające babuni” zderzenie detalu i planu ogólnego

Griffith postanowił przenieść zakorzenienie filmu europejskiego w literaturze itd. Na grunt amerykański, szła za nim inspiracja kultury wysokiej( bardzo lubił Dickensa), w formach literackich( sposób opisu rzeczywistości). Treść była inspirowana literaturą np. prototyp melodramatu 1909 „Wiejski lekarz”, prototyp klasycznego melodramatu 1909 „Przyjaciele” (cast: Meredith Ford), 1912 ,,Telegrafistka z Longdale” prototyp westernu, przykład tzw. montażu równoległego( dwie dziejące się w tym samym czasie sceny, które wiążą się ze sobą, motyw dramaturgiczny, zwięczenie zastosowania montażu równoległego-> spotkanie dwóch scen: RATUNEK W OSTATNIEJ CHWILI, 1912 „Muszkieterowie z Pig Alley” pierwszy film gangsterski, prototyp filmu biblijnego(największym reżyserem był Cecil Bi De Mille)1914 „Judyta z Betuli”;

Griffith był wyczulony na nastroje publiczności, chciał żeby jego filmy były bardzo popularne:

1910 melodramat „Enoch Arden”- historia marynarza, który trafił na bezludną wyspę, mógł przetrwać tę próbę bo ciągle kochał swoją żonę( reżyser pokazywał to dzieląc ekran na dwie części i na jednej z nich w serduszku pokazywano jego żonę). Nasz bohater został uratowany, gdy wrócił do domu żona czekała na niego z gorącym posiłkiem. Griffith wymyślił preview.

08.05.2012

Griffiths doszedł do wniosku, że trzeba zrobić taki film, który pokaże, że film jest sztuką. Sięgnał do kina europejskiego(1914 „Cabiria” Giovanni Pastrrone- na tamte czasy superprodukcja historyczna, film opowiadał o młodej patryszjusce rzymskiego, porwanej przez piratów, którą spotykają różne przygody, scen. Gabriel Danuncjo).
Griffiths odniósł się do historii wojny secesyjnej(narodziny narodu amerykańskiego). 1915 pierwszy wielki film amerykański, który zapoczątkował historię kina amerykańskiego jako sztuki „Narodziny narodu”(oparty na powieści Dixona). Wcześniej zrobił dwa krótkir filmy: 1910 ,,Honor jego rodu” i „Gettysbourg”.

,,Narodziny narodu”- ten film miał być czymś na kształt etosu narodowego, odpowiedzią na wielkie eposy historyczne. Ten film powstawał bez scenariusza- Griffiths traktował scenariusz jako tło do własnych pomysłów inscenizacyjnych. Film opowiada o dwóch rodach arystokratycznych( z północy i z południa), które się przyjaźnią. ,, Narodziny narodu” są podzielone na trzy części: przed wojną, wojną i restauracja południa( po wojnie). Film odznacza się wielkim realizmem historycznym. Trzecia cześć ukazuje również Ku- Klux- Klan, akcje jego członków. Czwartą cześć filmu stanowi tzw. apoteoza(metaforyczne przesłanie filmu)-obraz przybywającej śmierci, która zabija tłumy ludzi, uratowaniu uciekają w ramiona Chrystusa, który chroni ich przed śmiercią.

Od strony formalnej ten film stworzył alfabet kina(aktorstwo m.in. Lilian Gish- Griffiths po raz pierwszy kazał im grać nie tak jak w teatrze ale w kinie, montaż, muzyka, plany filmowe(od detalu po plan totalny).

Forma filmowa: najważniejsze było zastosowanie montażu- Griffiths zastosował montaż równoległy(dwa wątki rozgrywające się w dwóch miejscach, w tym samym czasie i krzyżują się w scenie finałowej-> ratunek w ostatniej chwili), przejścia montażowe(ściemnienia, rozjaśnienie).

Film Griffithsa został okrzyknięty arcydziełem. Jednak przez trzecią cześć( która pokazuje wyzwoleńców jako „bydło”- nie jest to obraz przerysowany, Griffiths to wszystko „podkręcił”) jest to film uznawany za najbardziej kontrowersyjny.

„Narodziny narodu” jest filmem wielowymiarowym, jest głębokim artystycznym wyrazem artystycznej osobowości reżysera. Film artystyczny jest naznaczony piętnem osobowości tworzącego go artysty. Jeden z pierwszych pokazu tego filmu odbył się w Białym Domie.

Griffith wiedział o atakach na film „Narodziny Narodu” ze strony liberalnej publiczność. Postanowił zrobić film, który będzie odpowiedzią na ,,Narodziny Narodu”-> ,,Nietolerancja, zmagania miłości przez wieki” film uznawany za matkę i ojca kina amerykańskiego. Ten film został zrealizowany już nie w wytwórni Edisona ale w wytwórni założonej przez Griffithsa- Wark Film Company powiązanej z Paramounth. Pierwsza wersja tego filmu trwała 8 godzin, dziś oglądamy wersję czterogodzinną. Jest to najbardziej autorski film kina- Griffiths był reżyserem, scenarzystą, montażystą i scenografem. Produkcja kosztowała 2 mln dolarów.

[Retardacja- przeciąganie momentu oczekiwania na rozwiązanie akcji]

Wątki fabularne:

Życie i śmierć Chrystusa(nie ma zmartwychwstania Jezusa, symboliczne zmartwychwstanie w scenie apoteozy, obraz Boga, który zmartwychwstaje w każdym nowonarodzonym człowieku, który daje nadzieję na koniec nietolerancji)

Noc św. Bartłomieja

Historia i upadek Babilonu

Historia współczesna: wysiłki młodej dziewczyny, która chce uratować swojego niesłusznie osądzonego ukochanego i opowieść o samotnej matce, której tzw. „dobre panie” odbierają dziecko(tylko te wątki kończą się szczęśliwe)

Late motiv- motyw wizualny, który pojawia się co jakiś czas, oddzielając te wątki-> obraz kobiety, która siedzi przy kołysce i kołysze ją, nad jej głową pojawia się napis „ręka, która kołysze kołyskę, kołysze całą ludzkością”(z powieści Whiteheada).

Apoteoza: Obraz jeźdźców apokalipsy, znów ludzkość ucieka w ramiona Chrystusa- tym razem małego chłopca.

Refleksja: tylko współcześnie człowiek jest w stanie odrzucić nietolerancję i spojrzeć na każdego innego jak na brata.

Nikt nie mógł zarzucić temu filmowi, że nie jest arcydziełem. Udowodnił, że kino może zajmować się najbardziej ważkimi problemami ludzkości.

Montaż został tutaj jeszcze bardziej rozwinięty. Wątki są ze sobą przeplatane- dzięki temu Griffiths uzyskał konstrukcję filmu, że tak naprawdę pewne procesy w historii są powtarzalne i tylko duchowy wysiłek człowieka może wytrącić historię z tego koła przemocy.

W 1916 publiczność zupełnie tego filmu nie zrozumiała. Film się nie sprzedał. Wtedy społeczeństwo amerykańskie nie było nastawione pokojowo, szykowało się do wojny w Europie- nie chciano oglądać filmu, który mówił, że przemoc jest zła.

W 1987 powstał film „Good Mornig Babilonia” braci Taviannich- oparty na faktach, o braciach, którzy zrobili scenografię Babilonu do „Nietolerancji[…]”. Sztuka europejska przekazuję pałeczkę twórcą kina amerykańskiego(dziś sztuką są filmy).

1919 archetypiczny przykład melodramatu ,,Złamana lilia”- melodranat interrasowy(miłość amerykanki i chińczyka) reż Gruffiths

1919- wraz z Chaplinem powołał pierwszą niezależną wytwórnię United Artists

1924- Griffiths domyka swóją historyczną trylogię filmem „Ameryka” opowieść o rewolucji amerykańskiej

1924- „Czy życie nie jest piękne” opowieść o ciężkim życiu niemieckiej rodziny

1930- ostatni film Griffithsa „Abraham Lincoln”- pierwszy film dźwiękowy

HISTORIA KINA ŚWIATOWEGO

22.05.2012

Kino amerykańskie cd.

KINO GATUNKOWE

Gatunki filmowe: melodramat, horror, thriller, komedia, western, si-fi, musical, fantasy, film szpiegowski, film erotyczny(tylko w Europie, nie mógł się rozwijać w Ameryce bo tam obowiązywała cenzura(kodeks Heissa- nie można było obrażać „flagi amerykańskiej”, matki(promowanie wartości rodzinnych), kościoła(wartości moralne miały być promowane przez kino)

Kodeks Heissa- obowiązywał właściwie do lat 60. Twórcy wymyślali sposoby na obchodzenie tych zakazów- dzięki temu powstały wybitne filmy.

Charles F. Altman opracował siedem cech kina gatunkowego. Charakteryzują one każdy niemal film gatunkowy.

  1. Dualizm- ta cecha odnosi się do filozofii kina gatunkowego np. dobro walczy ze złem.

  1. Formuła klasyczna

  2. Samoświadomość kina gatunkowego

  3. Faza zaprzeczenia

  4. Ponowne odkrycie klasycznej formuły

  1. Powtarzalność- jeśli idziemy na western, zawsze wiemy jak ten western jest zbudowany. Chodzi tu o powtarzalność pewnych form fabularnych, postaci, archetypów moralnych( to samo ale inaczej).

Występuje dzisiaj takie zjawisko jak hybrydyzacja gatunku- połączenie w jednym filmie cech charakterystycznych dla dwóch różnych gatunków np. western i si-fi.

  1. Kumulatywność- nagromadzenie charakterystycznych motywów. Np. w westernie- niegodziwy rewolwerowiec, drugi rewolwerowiec, który walczy ze złoczyńcą, walczącą kobietę, zdobywanie dzikiego zachodu(np. budowa kolei).

  2. Przewidywalność-mniej więcej wiemy co będzie dalej.

  3. Nostalgiczność- odnosi się przede wszystkim do westernu i kina gangsterskiego(Sergio Leone „Dawno temu w Ameryce” film mówiący i sile pamięci); obrazy kina przywołują wspomnienia u bohaterów ale też u widowni(mechanizm pamięci).

  4. Symboliczność- tutaj ważne jest to, że w kinie gatunkowym pojawiają się charakterystyczne symbole, które są myślowymi skrótami charakteryzującymi bohaterów czy sytuacje, jednocześnie artefakty, które często odnoszą kino gatunkowe do rzeczywistości.

  5. Funkcjonalność- idziemy na film gatunkowy więc wiemy jaki film obejrzymy(np. melodramat ma wzruszać a horror straszyć)

Pierwszym gatunkiem filmowym jest komedia filmowa-jej gatunek zwany burleską filmową. Była to odmiana burleski teatralnej, w której chodziło o pokazywanie zabawnych sytuacji opartej na śmiesznych gestach.

Mach Senett był twórcą pierwszych burlesek filmowych. Założył swoją trupę filmową(pod egidą Biograph- wytwórni Edisona) i wytwórnię filmową pod tą samą nazwą Keystone Picture Corp. Pierwszy film to „Szczęśliwy ból zęba”. W 1912 wchodzi do Biographu i tworzy serię filmową zwaną slapstickową. Wielu aktorów teatralnych grało w tych filmach(Harold Lloyd, Buster Keaton, Charles Chaplin).

Komedie slapstickowe trwały około 15- 20 minut, opierały się na szybkim montażu. Chodziło o to żeby wyeksponować komiczny gag. Zwykle sytuacja komiczna znajdowała swoje rozwiązanie, którym jest np. wielka bijatyka. Obowiązywała tzw. fipizacja aktorska- wyolbrzymienie charakterystycznych cech np. wyśmiewany policjant był gruby, ponury, miał śmieszne, ogromne wąsy.

Harold Lloyd zrobił około 200 filmów.

Jego najbardziej znanym filmem jest „Jeszcze wyżej”.

Buster Keaton(1885-1966)

„komik o kamiennej twarzy”

Najsłynniejszy film „Generał”1926- opowieśc o żołnierzu konfederacji, który sam zdobywał pociąg z bronią, można go nawet uznać za parodię „Narodzin Narodu”.

Charles Spencer Chaplin(1889-1977)

„artysta, który dał kinu serce”, jego komedie były pochwałą dobra, które tkwi w człowieku.

Jako kilkuletnie dziecko występował w Wodewilu( burleskach F. Carno). W 1914 r. dołączył do wytwórni Senetta.

„Zarobić na życie”(1914)- to jego pierwszy film. Chaplin szukał „swojej postaci”. Wymyślił postać Charliego Trampa. Po raz pierwszy ta postać pojawiła się w filmie „Charlie włóczęga”(1916). Charlie Tramp-every man- był apoteozą człowieka i człowieczeństwa, który przy pomocy humoru radzi sobie z życiem i walkę tę wygrywa. Stał się pierwszym mitem kina.

Postać Charliego Trampa szybko zdobyła popularność na cały, świecie, stała się synonimem kina amerykańskiego.

1917 „Charlie policjantem”, „Charlie emigrant”

1918 „Charlie żołnierzem”- film ten przysporzył Chaplinowi wielu problemów, oskarżono go o szerzenie pacyfizmu kiedy Ameryka przygotowywała się do wojny(miał poglądy komunistyczne).

1920 Chaplin stwarza United Artist: „Brzdąc”(1921) to opowieść o tym jak Charlie Tramp wychowuje małego podrzutka(dziecko aktorki, przed którą otwiera się kariera). To film, w którym Chaplin okazuje swoje mistrzostwo jako reżyser ludzkich emocji.

„Gorączka złota”(1924) przez wielu badaczy uznawana za arcydzieło. Komedia pokazuje autentyczne wydarzenia- gorączkę złota. Ten film pod względem emocjonalnym i zbudowania metafory egzystencji człowieka jest wspaniała opowieścią o niezłomności ludzkiego ducha, że jeśli ma marzenia jest w stanie je zrealizować. Charlie Tramp w tym filmie jest bardzo ludzki. Finał filmu jest pozytywny i nie wyczuwamy tam żadnej fałszywej nuty. Chaplin pokazuje, że wiara w marzenia i własne szczęście może się zrealizować.

„Cyrk”(1928)- początek filmu jest taki sam jak zakończenie ale Charlie jest bogatszy o doświadczenia.

„Światła wielkiego miasta”(1932)- pierwszy film gdzie Chaplin wpuszcza dźwięk, wcześniej był wrogiem dźwięku w kinie.

„Dzisiejsze czasy”(1932)- satyra filmowa, Chaplin dał wyraźnie do zrozumienia jakie ma poglądy polityczne. Jest tutaj wiele scen zacytowanych z europejskich filmów awangardowych. Chaplin pokazuje tutaj, że mimo tego, że wszystkie systemy polityczne traktują człowieka jako trybik, jest on w stanie z nimi wygrać.

„Dyktator”(1940)- Chaplin gra tutaj podwójną rolę Hitlera i Charliego Trampa.

„Światła ramp” (1952)Chaplin zagrał tutaj z Busterem Keatonem, opowieść o starzejącym się komiku estradowym, który daje swój ostatni występ żeby umrzeć na scenie.

Chaplin dostał Nobla w 1954 r.-> jego mistrzem był Max Linder

HISTORIA KINA ŚWIATOWEGO

29.05.2012

KINO GATUNKOWE cd.

Western i kino gangsterskie

egzamin 19.06 godz. 15:00

dwie części- I. opis twórcy klasycznego kina amerykańskiego lub europejskiego(zachodnie) tworzącego do roku 1979(debiut przed dekadą 70.) WYBRANY; filmy które chcemy opisać(1-2 filmy)

Trzy podstawowe gatunki filmowe w kinie amerykańskim:

Western i film gangsterski-> kino inspirowane wydarzeniami historycznymi

Western można nazwać filmem historycznym, w mniejszym lub większym stopniu odnosi się do wydarzeń historycznych np. budowa kolei na dzikim zachodzie, kontakty białych z Indianami, kolonizowanie Dzikiego Zachodu.

Duża część tych filmów nazywamy westernami pionierskimi np. „Ostatni Mohikanin”( bardziej jako filmy historyczne)

Większość tych filmów rozgrywa się na południowym zachodzie stanów zjednoczonych w latach 60-70. XIX w(po wojnie secesyjnej).

Za pierwszy western uważa się „Napad na express” 1903 reż. Edwin S. Porter( robiony w NY dla Bioscopu). To opowieść o bandzie, która napada na pociąg. Ich śladem podąża szeryf. Bandyci są złapani. W ostatnim kadrze widzimy jednego w rewolwerowców, który strzela prosto w kamerę. (odważny szeryf, walczący o dobro społeczności contra zły rewolwerowiec).

Do roku 1939- okres pionierski(pierwotny) w historii westerny- silnie skonwencjalizowane filmy.

Broncho Billy(Gilbert Anderson) i Tom Mix- słynne postacie, mieli krystalicznie dobre charaktery, białe ubrania, wchodzili z prawej strony ekranuj, nosiciel cywilizacji białego człowieka, pogromca złych Indian(do lat 60. Obraz Indian w kinie były bardzo negatywny, aż do filmu „Tańczący z Wilkami”lata 90.)

1916 William S. Hart „Bramy piekła”- uznawany za pierwszy dojrzały western w historii kina, rewolwerowiec napada na miesteczko, spotyka piękną córkę pastora( który namawia zwalcznie zła dobrem- nie walką; zostaje zastrzelony); główny bohater zakochany w córce pastora staje po stronie miasteczka. Rozprawia się bohatersko ze swoją bandą.

Realizm, pokazanie bohatera niejednoznacznego, bandyta, który przechodzi przemianę. Podjęty został tutaj bardzo ważny temat: budowanie cywilizacji amerykańskiej, w której to budowie najważniejszym elementem jest przemoc.

Trzy postaci westernu:

Western jest pochwałą wartości, na których została zbudowana cywilizacja amerykańska (przemoc).

Western stworzył MIT BOHATERA- samotnego, odważnego mężczyzny, który broni społeczności. To bohater wyjęty wprost z mitów, który walczy z potworami żeby bronić społeczności( w kinie to bohater westernu). Western odwołuje się do archetypów kultury.

Ojcem westernu, reżyserem który wyznaczył granice gatunku był John Ford. Wszedł on do przemysłu filmowego 1920 westernem „Iron forks”.

„Dyliżans” 1939- zagrał tam John Wayne- ikona westernu; ten film zmienił oblicze westernu. Opowieść, której bohaterami są pasażerowie dyliżansu przemierzającego dziki zachód- są tam ludzie reprezentujący przekrój społeczność Stanów Zjednoczonych. Głównym bohaterem filmu jest Ringo Kid(John Wayne)- niebezpieczny rewolwerowiec. W trakcie podróży okazuje się, że pasażerowie nie są tymi, za których ich mamy. Ringo Kid okazuje się nie niebezpiecznym rewolwerowcem ale mścicielem- jego ojca zabił człowiek rządzący miasteczkiem, do którego jadą. Film kończy się pojedynkiem. Alegoria tworzenia się społeczeństwa amerykańskiego, które tworzą pozornie nie pasujące do siebie jednostki. Ten film jest luźną adaptacją powieści „Baryłeczka” G. Moupassant'a. Końcowa scena jest od strony formalnej majstersztykiem. Nie widzimy pojedynku, tylko słyszymy wystrzały. Myślimy, że Ringo poległ. Jednak w ostatnim momencie zabija on swojego przeciwnika.

Jest to w zasadzie pierwszy western, który rozpoczyna nowy rozdział w epoce kina westernowego- western klasyczny.

1946 „Miasto bezprawia” John Ford; opowiada o autentycznej rozprawie między Wyatta Carpa(Henry Fonda) a gangiem Kengstonów. Są tu bandyci i prawi bohaterowie- dobro musi wygrać. W westernach klasycznych świat dizelił się na dobrych i zły. Dobro zawsze musiało wygrać.

John Ford wzbogacał swoje filmy o elementy kultury wysokiej np. „Poszukiwacze” 1956- wpisał tutaj dramat psychologiczny. Film ten opowiada o weteranie wojny secesyjnej(John Wayne). Jego bratanica została porwana przez Indian. Przez cały życie jej obsesyjnie szuka. Okazuje się, że została ona wychowana jako Indianka. Bohater na zakończenie odchodzi. Jest to tak naprawdę psychologiczna powieść o odrzuceniu przemocy(na której jest zbudowana Ameryka), które daje możliwość odnalezienia człowieczeństwa.

Kino gangsterskie wyrosło na bazie westernów.

„Jesień Chayenneów” 1965 reż John Ford; oddał tu sprawiedliwość Indianom, których dotknął straszny holocaust; film opowiada o tzw. szlaku łez. http://pl.wikipedia.org/wiki/Szlak_%C5%81ez

Ford wprowadził bohaterów wprost z Dzikiego Zachodu do kina, znał te żywe legendy, o których opowiadał w swoich filmach.

Kolejni twórcy westernu poszli dalej. Western musiał się zmieniać, tak jak społeczeństwo amerykańskie. W latach 50. Mamy pojęcie nadwesternu, który tak naprawdę mówił o tym, co się dzieje w społeczeństwie operując obrazami westernu.

Czarna lista Hollywood, atmosfera była bardzo napięta, amerykańskie społeczeństwo miało świadomość tego, co się działo na świecie w czasie II wś.

1952 „W samo południe” reż. Fred Zinneman. Szeryf(Gary Cooper); czas rzeczywisty- film trwa dokładnie tyle ile trwają wydarzenia, które obserwujemy. http://www.filmweb.pl/film/W+samo+po%C5%82udnie-1952-31636

Cała społeczność jest za szeryfem. Ale im bliżej przyjazdu bandytów, tym mniej sojuszników zostaje. Bohater musi się sam zmierzyć z bantydą i wygrywa, musi walczyć nie tyle z bandytami ile z własnym strachem. Kiedy bandyci zostali pokonani, mieszkańcy miasteczka proszą go o pozostanie. On odpina odznakę, rzuca im pod nogi i odchodzi. Opowieść o sytuacji uniwersalnej- kiedy człowiek musi zmierzyć się z całym światem żeby zachować życie i godność.

„Rzeka czerwona” reż. Howard Hawks 1948- western o przebędzaniu bydła, John Wayne gra ranczera(główny bohater), adoptował chłopca. Kiedy ten dorasta pojawia się konflikt między synem a ojcem- kontekst biblijny, konfrontacja między bogiem ojcem0 tyranem a synem, który jest współczujący i może oddać życie za swoich ludzi.

„Shane, jeździec z nikąd” reż. Delmer Davis- kolejny nadwestern(osadzenie w kontekście społecznym lub kulturowym

Popularność westernu spowodowała, żę parafrazował on kino z innych części świata np. „Siedmiu wspaniałych”- „Siedmiu samurajów”

Sam Peckinpah „Dzika banda” 1969-jeden z najbrutalniejszych i najpiękniejszych filmów w historii kina; to opowieść o indywidualność i bohaterstwie, które trzeba zachować nawet za cenę życia.

„Niesamowity jeździec” C. Estwood

ANTYWESTERN lata 70.

Świat nie jest już tak jednoznaczny, ale bohaterowie są przede wszystkim indywidualistami

S. Pechinpah „Pat Garrett i Billy the Kid”- panopticum westernu, które jest stworzone żeby opowiedzieć historię zdradzonej przyjaźni. Garret stał się szeryfem a Kid rewolwerowcem. W ostatniej scenie Pat Garrett zabija Billiego Kida(wolność, indywidualność, męstwo). Zabijając Kida, Garrett tak naprawdę zabija samego siebie. Film mówi o zabijaniu dzikiego zachodu, który zostaje zabity przez wielką cywilizację.

1950 „Tom Horn” (Stevie McQueen)- o autentycznej postaci, kowboj, który wytropił Geronimo- słynnego wodza Indian. Legenda dzikiego zachodu zawisa na szubienicy.

Myślano, że western umarł( w latach 90. Prawie nie kręcono westernów). Pojawia się Clint Estwood i film „Unforgiven” 1993.

Spaghetti western, Sergio Leone „Za garść dolarów”( Clint Estwood); brutalniejsze od westernów, całe składały się z jednej wielkiej strzelaniny. „Za garść dolarów więcej”; „Dobry, zły, brzydki” -trylogia z Clintem Estwoodem; rys poetycki; filmy, które były pochwałą westernów np. „Dawno temu na dzikim zachodzie” 1968(najważniejsze wątki, motywy, postaci z westernów) muz. Enio Morricone.

„Dawno temu w Ameryce” 1984 reż. S. Leone -> wyjście do kina gangsterskiego

„Straż przyboczna” reż. Kurosawa

FILM GANGSTERSKI

Kiedy prohibicja objęła cały kraj, gangsterzy przejęli władzę w całym kraju.

Al Capone- ,,władca” Chicago, urzędnicy udowodnili, że nie płacił podatków i umarł w więzieniu Alcatraz.

Kino gangsterskie jest kinem etnicznym, pokazuje obraz społeczeństwa amerykańskiego w dobie prohibicji i wielkiego kryzysu.

Gangster był postrzegany dwojako- walczył z policją, rządem, systemem i był przestępscą. Walczył z policją żeby zarabiać brudne pieniądze ale dla zwykłego człowieka był swoistym bohaterem ulicy.

John Dillinger- najbardziej brutalny z gangsterów, był ewidentnym psychopatą, w oczach większości społeczeństwa był bohaterem. Zginął wychodząc z kina z filmu gangsterskiego.

Pierwszy film gangsterki:

1927 „Ludzie podziemi” J. von Stenberg - dwa gangi rywalizujące ze sobą, bohater, który musi się poświęcić żeby jego gang wygrał, w tle miłość do kobiety, dylemat moralny głównego bohatera, pełno przemocy, gangster zabija dla własnej korzyści (nie altruistyczna jak w westernie), poprzez przemoc wspina się na szczyt, ale musi z niego spaść bo często nie potrafi być do końca potworem (ocalenie człowieczeństwa). Ten schemat realizują najlepiej trzy filmy:

1930 reż. Marvin Leroy „Mały cezar” gł. Rola E. G. Robinson- wyznacza kanon gatunku, gł bohater jest sprytniejszy od swoich kompanów wspina się na szczyt, przez swoją pychę nie zauważa, że stracił swojego przyjaciela, który zdradził go.

1931 „Wróg publiczny” reż. W. Wellman- środowisko gangu irlandzkiego, aktor: James Cagney, przemycał alkohol, osiąga pozycję bossa w gangu, zabija swoich przyjaciół, wciąż jest ,,człowiekiem”, główny bohater okazuje się okrutnym mizoginem, ma swoją słabość- mamę, co tydzień daje mamie pieniądze na życie. Kiedy ona się dowiaduje, co jej syn robi by zarobić na życie- wyrzuca go za drzwi. Ale on wraca. Ta słabość jest wykorzystana przez wrogów głównego bohatera. W finale dostaje kulkę na progu domu swojej matki. Kontekst kina psychologiczno-obyczahowego (takie filmy są najlepszymi przykładami kina gangsterskiego- w jego obrębie powstanie „Ojciec chrzestny”)

1931„Człowiek z blizną” reż. Howard Hawks- najwybitniejszy z tych trzech, Tony Clemente( gł. Bohater), film bardzo realistyczny- Ben Hecht(scenarzysta); scenariusz oparty na artykułach prasowych, aktach policji, historii Ala Capone. W tle pokazana jest konsolidacja mafii. Nasz bohater reprezentuje mafię włoską(Paul Muni polski żyd). Tony na początku jest nikim, poprzez gwałt i przemoc osiąga szczyt. Nasz bohater też jest człowiekiem. Ma siostrę, którą kocha miłością kazirodczą. (remake Brian de Palma 1981 „Człowiek z blizną”, Al. Pacino). Gdy jego współpracownik zaleca się do siostry Tonego- gł. Bohater go zabija. Poprzez tą namiętność niszczy to, co zdobył- odwracają się od niego jego kompani, popełnia błędy, policja wpada na niego trop. Widzowie czuli się tak związani z gangsterami- w pewnym momencie za gangi wzięło się państwo(Centralne Biuro Śledcze). Hoower (dyrektor tego biura) napisał list do producentów filmowych aby umieszczali w filmach postaci odważnych policjantów( potem> film policyjny).

Finał filmu: gł. Bohater zostaje zamknięty w twierdzy, gdzie policja go namierza. Mierzy się z ogromną ilością policjantów ale też własną namiętnością.

Gangster jest kolejnym mitem kina amerykańskiego. Prof. A. Hellman stawia tezę, że każdy film gangsterski odwołuje się do Szekspira( ,,Hamleta” i ,,Ryszarda III”).

W latach 30. Zaczęto realizować filmy o odważnych agentach FBI, którzy walczą z przestępczością. Zniesiono prohibicję więc struktury mafijne się rozluźniły.

„W walce z gangsterami” 1935 James Cokney. Te filmy nie były hitami.

Film gangsterski przeszedł w zjawisko niesamowite- tzw. film noir -francuskie kino gansterskie, inspiracją do stworzenia tych filmów była literatura, zwł. Detektywistyczna( Jean Chandler). Scenerią było mroczne miasto.

„Wielki koszmar” Humphrey Boghart odtwarzał postać Philippa Marlove'a. Przestępcy i detektywi są zdeprawowani, świat w którym żyją jest zły i skorumpowany. Wybór moralny zasadza się na wyborze między większym a mniejszym złem. Społeczeństwo tamtych czasów ulegało zmianie- mężczyźni poszli na wojnę, kobiety ich zastępowali-> to stworzyło figurę femme fatale (silnych kobiet, uwodzicielek, stanowiących zagrożenie).

„Sokół maltański” 1941 reż. J. Houston, Boghart ujarzmia femme fatale.

Twórcy filmowi jeszcze w Niemczech robili kino ekspresjonistyczne („Gabinet doktora Caligari” 1919 reż.R. Wiene). Ci twórcy wyemigrowali do USA. Kino ekspresyjne dało światu dojrzałe kino fantastyczne- horrory i science fiction. Te filmy były zapisem niepokojów, które targały społeczeństwem niemieckim gdy Hitler dochodizł bo władzy.

Te filmy miały niezwykłą estetykę, opartę na światło- cieniu, czarno- białe, oparte na wydobyciu atmosfery niepokoju.

W USA robili albo horrory(klasyczne kino grozy).

Przeszczepili estetykę ekspresjonistyczną do filmu noir.

„Żegnaj laleczko” 1944

,,Kobieta w oknie” 1944

„Podwójne ubezpieczenie” 1944

„Ministerstwo strachu”1944

Kino noir wciąż jest obecne w kinie amerykańskim.( „Siedem” D. Fincher). Świat ambiwalencji moralnej, cyniczni bohaterowie szukają prawdy, za którą musza zapłacić życiem.

Filmy robione przez Jean Pierre'a Melville( „Samuraj”, „W kręgu zła”, „Glina”)- gra u niego często Allain Dellon.- film noir w Europie.

W latach 70 .w kinie amerykańskim nastała fala filmów retro. Młodzi twórcy oddawali hołd filmom, na których się wychowywali. F. F. Coppola trylogia „Ojciec chrzestny”, „Chinatown”.

1991 „New Jack City” Mario Vantiblessa. Remake „Małego cezara”.

Trzeci ważny fundamentalny gatunek filmowy kina amerykańskiego- MUSICAL.

Miał początek z nową technologią- gdy do filmu wprowadzono dźwięk.

1926„Śpiewak jazzbandu” reż. Alan Crossland.

Musical podobnie jak film gangsterski przeszedł ewolucję.

Pierwsze musicale są związane z historią(tak jak westerny)- z wielkim kryzysem.

Musical w swej klasycznej formie jest gatunkiem ESKAPISTYCZNYM- pokazuje lepszą rzeczywistość.

Fred Astaire i Ginger Roberts- gwiazdy wytwórni RKO.

Fabuła była tylko pretekstem dla pokazania pięknych scen tanecznych.

Korzenie musicalu są też w teatrze burleski. Buzz Berkley- scenograf.

„Top Heads- panowie w cylindrach” reż. Mark

Lata 40. Musical się zmienia. Prym przejmuje MGM. Dochodzi kolor. Musicale chcą opowiadać coś więcej niż eskapistyczne historie miłosne członków elity.

Vicence Minelli- wybitny reżyser tamtych czasów. Klasyczny musical 1951 „Amerykanin w Paryżu” gł. Bohatera gra Gene Kelly. W tym filmnie sceny choreograficzne nawiązują do obrazów. Odwołania do innych sztuk.

„Deszczowa piosenka” 1952 reż. Stanley…

przełom dźwiękowy..

Przełom w musicalu lata 60. Społęczeństwo było zmienione. Poprzez swoją rozrywkową formę musiało mówić o sprawach ważnych. „West Side Story” 1961 reż. Robert Wise. Musical mówił już o rzeczach ważnych.

Norman Jewwison- „Jesus Christ Superstar”

„Skrzypek na dachu”

Jego tropem poszedł najwybitniejszy reżyser kina musicalowego Bobb Fossy. Był geniuszem. Zmienił całkowicie oblicze kina i teatru muzycznego. Zrobił muzyczną werscję filmy Felliniego „Słodka Charrity”

Nie sposób zrozumieć kina amerykańskiego bez zrozumienia musicalu.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Historia kina historia kina swiatowego 2
Historia kina historia kina swiatowego
Historia kina, kino, WYKŁAD 1
Historia filmu swiatowego zagadnienia i bibliografia id 2
HISTORIA KINA, daty TAK
Historia, I wojna światowa
Historia I wojna światowa
Historia kina, wyklad 3, 21 11
Historia filmu swiatowego zagadnienia i bibliografia (2)
Najważniejsze filmy w historii kina
2 Aleksander Jackiewicz moja historia kina TAK
HISTORIA KINA daty TAK
HISTORIA KINA daty TAK

więcej podobnych podstron