Malowane muzyką - F. Chopin
Materiały:
odtwarzacz CD; nagrania różnych dźwięków naturalnych,
takich jak: deszcz, burza, wiatr, szum, szelest, woda (krople,
strumyk, morze), śpiew ptaków, brzęk owadów itd.; nagrania
utworów F. Chopina (Polonez As-dur op. 53, Walc nr 1 Es-dur
op. 18, Etiuda c-moll op. 10 nr 12 Rewolucyjna, Preludium
Des-dur nr 15 op. 28, Walc nr10 h-moll op.69 nr 2, Walc nr6
Des-dur op.64 nr1); papier rysunkowy; farby wodne, akwarele
lub gwasze; pędzle; kubki z wodą
Literatura:
Mały Chopin, Michał Rusinek, Wydawnictwo ZNAK, 2009
Wprowadzenie dla nauczyciela:
Scenariusz uwrażliwia dzieci na muzykę. Tym razem jest to
muzyka Chopina i właściwie ona jest materiałem, z którym
i na którym dzieci pracują. W trakcie jednego zajęcia/lekcji
wykorzystywany jest jeden utwór. Zajęcie wg podobnej
struktury można przeprowadzać wielokrotnie, wybierając
różne utwory F. Chopina. O samym Chopinie jest tu niewiele
- wymieniony jest jako autor wykorzystanych w scenariuszu
utworów. Scenariusz może stać się punktem wyjścia do
czytania książeczki Mały Chopin, która przybliży dzieciom
małego Fryderyka.
Przebieg:
1. Słuchamy dźwięków.
Poproś dzieci, żeby położyły się na dywanie na plecach.
Spróbuj je wyciszyć. Zaproponuj, żeby słuchały w ciszy, przez
20-30 sekund dźwięków dochodzących z otoczenia. Po chwili
poproś, żeby usiadły i powiedziały, co słyszały.
2. Szukamy muzyki.
Poproś dzieci, żeby ułożyły się w wygodnej pozycji leżącej
i zamknęły oczy. Odtwarzaj nagrane dźwięki naturalne. Dla
dzieci młodszych powinny to być krótsze fragmenty. Dla dzieci
starszych warto przygotować dłuższe nagrania (np. z płyt
z muzyką relaksacyjną). Po wysłuchaniu fragmentów nagrań
rozmawiaj i próbuj razem z dziećmi szukać ukrytej w tych
dźwiękach muzyki (melodii, powtarzających się rytmów).
3. Słuchamy muzyki.
Poproś dzieci, żeby wysłuchały utworu Fryderyka Chopina.
Daj im paski kolorowej krepiny. Jeżeli mają ochotę, mogą
słuchać i tańczyć z krepiną.
4. Słuchamy siebie.
Poproś dzieci, żeby położyły się na plecach i zamknęły oczy.
Niech posłuchają własnego oddechu i bicia własnego serca.
5. Wyobrażamy sobie, co opowiada muzyka.
Poproś dzieci, żeby usiadły w parach tyłem do siebie i oparły
się o siebie plecami. Wytłumacz, że za chwilę usłyszą utwór
(podaj jego nazwę, np. polonez, walc itp) Fryderyka Chopina.
Zaproponuj, żeby wyobraziły sobie, o czym opowiada
muzyka. Zwróć uwagę dzieci, że każdy może wyobrazić sobie
własną opowieść. Włącz muzykę i wysłuchaj z nimi całego utworu.
Dzieciom, które mają trudność z dłuższą koncentracją,
pomóż, siadając blisko nich. Twoja obecność powinna je
automatycznie wyciszyć. Po wysłuchaniu utworu zaproponuj,
żeby dzieci opowiedziały w parach, co sobie wyobraziły, o
czym opowiedziała im muzyka.
6. Malowane muzyką.
Zaproś dzieci do wcześniej przygotowanych stolików, na
których znajdują się przybory malarskie. Wyjaśnij, że będą
malować to, o czym opowiada muzyka, co czują, wyobrażają
sobie, gdy słuchają utworu Fryderyka Chopina (podaj jego
nazwę). Ustal, że podczas tych zajęć ważne jest, żeby dzieci
nie rozmawiały ze sobą. Uzasadnij, że mówić, a właściwie grać
będzie cały czas muzyka Chopina. Umów się z dziećmi, że
malowanie mogą zacząć w każdej chwili. Mogą też wykonać
tyle prac, ile będą chciały. Włącz muzykę. Dzieciom, które
skończą malowanie wcześniej, proponuj cichą aktywność,
która nie bedzie przeszkadzała innym.
7. Muzyczne opowieści.
Gdy prace wyschną, poproś dzieci, żeby nadały tytuły swoim
pracom - zapisz je na osobnych kartkach, które będą opisami
namalowanych dzieł. Jeżeli dzieci mają ochotę opowiedzieć
namalowane historie, wysłuchaj ich i zapisz słowami dzieci.
8. Wystawa.
Zorganizuj razem z dziećmi wystawę prac zatytuowaną
Malowane muzyką Chopina. Jeżeli to możliwe wystawie
powinien towarzyszyć utwór F. Chopina, do którego muzyki
zostały namalowane obrazy. Jeżeli dzieci wykonają więcej
prac, możesz podsunąć pomysł zrobienia albumów z prac
różnych dzieci namalowanych do tego samego utworu lub
albumów stworzonych z prac jednego dziecka