Podręcznik, kryteria oceny.
Rola podręcznika w edukacji wczesnoszkolnej (w różnych obszarach aktywności).
Podręcznik to jeden ze środków dydaktycznych.
Według Cz. Kupisiewicza podręcznik powinien:
- zaznajamiać uczniów z nowymi dla nich informacjami z danej dziedziny wiedzy;
- porządkować i utrwalać informacje;
- kształtować określone umiejętności i nawyki - łączyć je z umiejętnością samokształcenia;
- ułatwić posługiwanie się zdobytą wiedzą w działalności praktycznej, a przede wszystkim w dostrzeganiu, formułowaniu i rozwiązywaniu problemów przez uczniów.
Przy wyborze odpowiedniej pomocy należy również odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
Czy jest to nowoczesny podręcznik? Czy jest poprawnie zbudowany pod względem edytorskim (czcionka, rozplanowanie ilustracji na stronach itp.)? Czy posiada dodatkowe pomoce (CD, plansze naklejki itp.)? Czy są one odpowiednio opisane? Jakie są słabe i mocne strony podręcznika? Jak dany podręcznik odnosi się do Podstawy Programowej?
6 podstawowych funkcji podręcznika:
Funkcja informacyjna - umożliwienie zdobycia wiadomości (czy informacje są podawane w sposób obiektywny?; czy przedstawiona jest wyraźnie koncepcja i idea autorów?; czy aktualność informacji jest względnie stała?
2. Funkcja motywacyjna- prezentacja treści w atrakcyjny sposób dla odbiorcy( czy język jest komunikatywny i atrakcyjny?; czy proponowane ćwiczenia pozwalają na pracę wielowariantową?)
3. Funkcja ćwiczeniowa -wplatanie w treści zestawu ćwiczeń, umożliwiających samodzielną pracę przez uczniów o różnym poziomi intelektualnym i różnych umiejętnościach (czy podane ćwiczenia umożliwiają wykorzystanie różnych sprawności?)
4. Funkcja transformacyjna lub aplikacyjna -możliwość wykorzystania zdobytych wiadomości i umiejętności w życiu ucznia (czy uwzględniona jest korelacja między przedmiotami?; czy uwzględnione są codzienne doświadczenia uczniów?)
5. Funkcja kontrolno - korektywna -zestaw pytań ułatwiających powtórzenie i utrwalenie materiału (czy są pytania sprawdzające poziom opanowanej wiedzy?)
6. Funkcja samokształceniowa -prezentacja dodatkowych ścieżek zdobywania wiadomości (czy istnieją wskazówki dla nauczyciela (bibliografia, komentarze?)
Kryteria oceny podręcznika dla klas 1-3; podręcznik powinien:
-ułatwić zrozumienie przedmiotu, uwzględniać stopniowe trudności w materiale merytorycznym w rozwoju operacji umysłowych;
-bogacić język ucznia, zapewniać indywidualne tempo pracy;
-korelować z treściami innych podręczników i stwarzać w ten sposób możliwości całościowego uczenia się i poznawania;
-zawierać syntezy i materiały do powtórzeń;
-powinien być podzielony na mniejsze jednostki strukturalne, takie jak lekcje oraz jednostki treściowo metodyczne.
Przy wyborze odpowiedniego podręcznika należy pamiętać o tym, iż musi być on zatwierdzony przez MEN. powinien posiadać numer dopuszczenia do użytku szkolnego, potwierdzony
dokumentem podpisanym przez ministra edukacji. Akceptacja podręcznika do użytku szkolnego w praktyce powinna być równoznaczna z jego wysoką jakością, co gwarantować mają wymagane recenzje kwalifikacyjne.
Kryteria wyboru podręcznika:
• szata graficzna, • zróżnicowanie stopnia trudności zadań, • występowanie zabaw i gier dydaktycznych, • przystępność treści, • występowanie zadań problemowych, • duża ilość zadań, • zgodność z programem nauczania, • dostępność przewodnika metodycznego dla nauczyciela, • cena.