OCENA I OCENIANIE NA i ETAPIE EDUKACJI

Wg założenia teorii konstruktywistycznej w procesie oceniania biorą udział wszyscy uczestnicy procesu edukacji ( nauczyciel+ uczeń).

U małego dziecka oceniamy wysiłek edukacyjny dziecka w wieku młodszym, jest to bardzo ważne ( sposób uczenia się, zaangażowanie, chęć, otwartość).

Przed ocenianiem stawia się cele:

• Edukacyjne- czy oczekiwanie nie są zbyt wysokie, związane z programem kształcenia, co zostało zrealizowane, na jakim etapie jest dziecko.

• Rozwojowe- ujawniają jak daleko jest dziecko względem swoich możliwości.

Ocena opisowa to model oceniania bez stopni. Wymaga ona od nauczyciela znajomości celów kształcenia, z którymi wiążą się cele oceniania, właściwości psychofizycznych uczniów, uświadomienie sobie , co ocenia , za co, kogo, na jakiej podstawie. Ocena opisowa wymaga dodatkowego wysiłku, dodatkowej pracy. Ocena opisowa pełni funkcje informacyjną, korekcyjną i motywacyjną. Pozwala stworzyć obiektywniejszy obraz dziecka, jego indywidualności, stylu myślenia i działania.

Ocena opisowa może być formułowana w różnorodny sposób:

• Charakterystyki ucznia

• Listu do ucznia

• Listu do rodziców

• Komentarza

• Recenzji.

Ocenianie opisowe

1. indywidualne podejście do każdego ucznia;

2. uwzględnienie obiektywnie istniejących różnic tempa rozwoju uczniów;

3. uruchamia refleksję nad sobą

4. dostarcza informacji ZWROTNYCH

5. daje informację dziecku o tym nad czym musi popracować

6. jak daleko jest na drodze do osiągnięcia celu

7. uwzględnia możliwości dziecka

8. bierze pod uwagę wkład pracy dziecka, jego wysiłek włożony w wykonanie zadania

9. nie etykietuje dzieci

10. zachęca do dalszej pracy

11. uświadamia że wysiłek się opłaca

12. nie pełni funkcji kary ani nagrody

13. nie zawiera krytyki osoby

14. uwzględnia postęp , jaki dokonał się w dziecku

ocenianie tradycyjne

• oceny szkolne etykietują uczniów

• oceny szkolne selekcjonują uczniów

• uczniowie uczą się po to aby uzyskać dobry stopień

• ułatwia porównywanie indywidualnych wyników uzyskanych przez uczniów

• stopnie są wygodne w codziennym ocenianiu

• łatwiejsze do odczytania i zrozumienia

• charakteryzuje dziecko bezrefleksyjnie

• rodzice, nauczyciele, uczniowie dostrzegają w stopniach matematyczną dokładność

• tradycyjne ocenianie jest niekorzystne i szkodliwe dla zdrowia psychicznego dziecka.

Funkcje oceny opisowej

• Informacyjna- inf. co dziecku udało się poznać, zrozumieć, nauczyć, jakie zdobyło umiejętności;

• Korekcyjna- co ma już opanowane, nad czym musi popracować, co zmienić;

• Motywacyjna- zachęca do podejmowania dalszego wysiłku, wzmacnia dziecko.

Obszary oceny opisowej:

1. jak daleko w rozwoju jest dziecko wzgl. Wymagań stawianych mu przez nauczyciela?

2. Jak myśli o dziecku nauczyciel?

3. Jakie jest zaangażowanie, wysiłek dziecka oraz jakość uzyskiwanych przez nie efektów?

4. Jak dziecko ocenia siebie? Uruchomienie samooceny przez dziecko.

Rodzaje oceniania:

1. bieżące- odbywa się każdego dnia w ciągu zajęć, polega na stałym inf. ucznia o jego zachowaniu i postępach, to ocena słowna, motywująca do wysiłku, wyraźnie wskazuje co jeszcze trzeba zrobić i co uczeń już osiągnął, spostrzeżenia zapisywane w dzienniku, na jej podstawie konstruowana ocena semestralna. Ma charakter rozw. Dziecko, kształtujący, stymulujący jego rozwój.

2. Semestralna- ( posumowująco- zalecająca), redagowana pisemnie, zapis w dzienniku, w takiej samej formie przekazana rodzicom, zawiera inf. o osiągnięciach ucznia, wskazuje, nad czym musi intensywniej popracować, w nast. Semestrze, aby wyrównać braki eduk.

3. Końcowa - ( posumowująco-klasyfikacyjna), pisemna na koniec roku w sposób jasny i precyzyjny inf. o osiągnięciach ucznia, w danym roku w danym zakresie. ( osiągnięcia eduk., zachowanie, osiągnięcia szczególne, nie zawiera żadnych wskazań, zaleceń)

Ocena opisowa dostarcza informacji:

1. nauczycielowi- inf. na jakim poziomie rozwoju jest uczeń w danym momencie eduk., czy stosowany system pracy z dzieckiem jest efektywny;

2. uczniowi- dostarcza inf. o efektach jego szkolnej aktywności i wskazuje jak pokonywać napotkane trudności, motywuje do dalszego wysiłku, zachęca do samooceny, wzmacnia wiarę we własne możliwości.

3. rodzicom- dostarcza rzetelnej, dokładnej inf. o ich dziecku, na podstawie której będą mogli podejmować właśc.. działania na rzecz jedo dalszego prawidłowego rozwoju.

Bardzo ważne, aby uczniowie stali się aktywnymi współuczestnikami procesu oceniania własnej pracy, a nie ograniczyli się do biernego udziału. Włączenie uczniów do czynności oceniania sprzyja samokontroli i samoocenie. Wdrożenie uczniów do kontrolowania i oceniania własnych wyników wymaga opracowania przy ich współudziale jasnych i czytelnych kryteriów oceny, które będą niejako schematem samooceny. Samoocena na podstawie ustalonych kryteriów wytwarza nie tylko klimat przyjaznej współpracy między nauczycielem i uczniem, ale przyczynia się do powstania refleksji ucznia nad sobą, nad sposobem swej pracy. Współudział uczniów w ocenianiu jest nie tylko wskazany ale konieczny bo uczy ich właściwego oceniania pracy i własnych postępów w nauce.

Znaczenie samooceny:

• Pobudza ucznia do nauki opartej na autoregulacji, wzmacnia motywację wewn.

• Podnosi poziom zaangażowania, dostarcza bodźców do max wysiłku;

• Pobudza do autoanalizy ( pomaga spostrzegać słabe i mocne strony swej pracy)

• Wyznacza cele i określa sposoby kontrolowania własnych poglądów;

• Pogłębia wiedzę na temat oceniania;

• Umożliwia podjęcie decyzji prowadzących do zwiększenia samoświadomości i niezależności;

• Pozwala przejąć odpowiedzialność za własną naukę;

• Pozwala planować korektę własnych działań;

• Umożliwia dostrzeganie własnych kompetencji, ich poziomu;

• Pogłębia rozumienie oczekiwań i ich wyrażania;

• Zwiększa zaufanie do siebie i innych;

• prowadzi do poczucia dumy z własnych sukcesów;

• pozwala zrozumieć, ze aprobata nauczyciela nie jest jedyną formą oceny;

• buduje, kształtuje poczucie własnej wartości;

• ułatwia prace nauczycielowi pozwalając jednocześnie skutecznie realizować cele eduk.

• Buduje, wzmacnia pozytywne relacje z nauczycielami i rówieśnikami

• Jest zgodna z ideą eduk. Skoncentrowanej na uczniu

Błędy nauczyciela w ocenianiu:

• …łączenie oceny z każdą kontrolą

• niesystematyczność oceny

• jednostronność kontroli

• niejasność kryteriów oceny

• subiektywizm.

---