2. określ miejsce wych. Fiz. W koncepcji filantropistów
J. A. Komeński,
Komeński w swych dziełach wiele uwagi poświęcił sprawom wychowania fizycznego. Wychodząc z założenia, że człowiek poprzez naukę szkolną przygotowuje się do życia, które wymagać będzie od niego określonej energii, siły fizycznej i przygotowania do pracy, dlatego rodzice powinni troszczyć się o jego prawidłowy rozwój. Dbałość ta powinna się zaczynać się jak najwcześniej - obejmować nawet okres życia płodowego, (pedagogika prenatalna), której przejawem winna być troska przyszłych matek o higienę osobistą.
3. Zinterpretuj poglądy polskich przedstawicieli epoki oświecenia na wychowanie fizyczne.
STANISLAW KONARSKI - twórca szkoły dla młodzieży szlacheckiej pod nazwą Collegium Nobilium, w której wprowadził szeroki zakres fizyczny. Proponując bogaty program nauczania i wychowania, Konarski wymagał jednocześnie pełnej dyscypliny. Opornych spotykały kary. Nie były to jednak zazwyczaj kary cielesne, które Konarski pragnął całkowicie usunąć jako środek hańbiący człowieka. Uważał, że skuteczniejsze od rózgi jest oddziaływanie osoby nauczyciela.
GRZEGORZ PIRAMOWICZ - Twórca dzieła „ Powinność nauczyciela”, w nim: szkicuje sylwetkę wzorowego nauczyciela szkoły parafialnej, mówi o fizycznym wychowaniu dzieci, o sprawach wychowawczych, o problemach metodycznych. Bardzo wysoko ustanawia wymarzony przez siebie wzór nauczyciela parafialnego.
STANISŁAW STASZIC - Edukacja według Staszica miała być podporządkowana nadrzędnym celom narodowym. Ważną rolę miało zaszczepienie cech społecznych, warunkujące przygotowanie młodego człowieka do życia w zbiorowości ludzkiej. Za najmniej produktywne Staszic uważał wychowanie klasztorne, dowodził bezsensowności teologicznych twierdzeń o nagrodzie w życiu po życiu.
Komisja Edukacji Narodowej (KEN) - centralny organ władzy oświatowej powołany w Polsce przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 na wniosek króla Stanisława Poniatowskiego. Najważniejszym osiągnięciem KEN było zreformowanie i ujednolicenie programu nauczania, wprowadzenie wykładowego j. polskiego, nacisk na przedmioty matematyczno-przyrodnicze. Nowością było nauczanie higieny, historii narodowej, historii kunsztów i rzemiosł, wychowania fizycznego, podniesienie rangi społecznej nauczyciela oraz zainteresowanie się wychowaniem dziewcząt. Komisję Edukacji Narodowej charakteryzuje szerokie ujmowanie celów wychowania fizycznego. Widziano je w 3 kategoriach:Zdrowia, Funkcji społecznej, Wychowania.
ZDROWIE: Adolf Kamieński- zakonnik, pijar, autor „Edukacji obywatelskiej” (1774r.); Grzegorz Piramowicz- polski ksiądz, pedagog, działacz oświatowy, pisarz oświeceniowy i filozof, zwrócił uwagę na potrzebę wychowania fizycznego dziewczyn, upowszechnienie zasad higieny i ochrony zdrowia
FUNKCJA SPOLECZNA: Stanisław Staszic- polski działacz oświeceniowy, pisarz i publicysta, filozof i tłumacz, geograf i geolog; ksiądz katolicki; Jan Zamoyski- polski szlachcic, magnat, głosił pogląd, iż edukacja fizyczna powinna objąć „ciała wzmocnienie, ukształtowanie, uzręcznianie”, aby obywatel umiał „zwyciężać, bić i gnębić nieprzyjacioły kraju swego” ; Grzegorz Piramowicz w „Powinnościach nauczyciela” ten rejestr ćwiczeń fizycznych dopełnia jeszcze nauką pływania.
Michał Kazimierz Radziwiłł założył Akademię Konną, która kształciła 11 kadetów. Programy tych akademii zawierały naukę historii, geografii, architektury wojskowej, rysunków, języki obce. Duży nacisk kładziono na wychowanie fizyczne, obejmujące jazdę konną, szermierkę i taniec .
Ważną rolę w reformie polskiego szkolnictwa odegrał Stanisław Konarski, wybitny pedagog i reformator szkolnictwa. W 1740 roku w Warszawie założył uczelnię zwaną Collegium Nobilium, a jako prowincjał zakonu pijarów przeprowadził reformę wszystkich szkół pijarskich w Polsce. Podniósł znaczenie wychowania fizycznego.
Reforma szkolna S. Konarskiego polegała przede wszystkim na zbliżeniu szkoły do życia, społeczeństwa i narodu. Wszystkie przedmioty nauczania miały według Konarskiego , przedstawiać pozytywne wzory, którymi miął się kierować przyszły obywatel. W tym celu Konarski wprowadził do programu nauczania naukę prawa, polityki, historii ojczystej. Polecił uczyć astronomii, geografii, matematyki. Jako język wykładowy w miejsce łaciny miał wejść język polski. Unowocześnił programy nauczania. Wprowadzono zajęcia fizyczne. Konarski polecił nauczanie nad obowiązkowe muzyki, śpiewu, tańca, fechtunku, jazdy konnej oraz bilarda i palanta. Obok łaciny uczono języków nowożytnych: niemiecki i francuski
Śladem reformatorskiej myśli Konarskiego poszli jezuici, którzy posiadali najwięcej placówek edukacyjnych. W 1765 r. postanowieniem sejmu konwokacyjnego została założona pierwsza Szkoła Rycerska w Polsce, prowadzona przez jezuitów, przygotowującą oficerów wojska polskiego
Była przeznaczona dla uboższej młodzieży szlacheckiej, a jej zadaniem przygotowywanie młodzieży do służby wojskowej i cywilnych zadań publicznych. Kadrę nauczycielską tworzyli zarówno oficerowie prowadzący przedmioty wojskowe, jak i profesorowie nauczający takie przedmioty, jak ekonomia, prawo, historia, geografia czy języki.