STRONA TYTUŁOWA PRACY KONTROLNEJ
Centrum Nauki i Biznesu „Żak”
Imię i nazwisko
Joanna Dragan |
Data wpływu ………………………………….. |
Kierunek Biomasaż
|
|
Semestr / Grupa
pierwszy |
|
Przedmiot/ Temat pracy
|
|
Nauczyciel Joanna Turkosz |
|
Ocena z pracy |
|
Podpis nauczyciela |
|
W zabiegach fizykoterapeutycznych bardzo ważnym elementem metodyki jest dawkowanie bodźców fizykoterapeutycznych. Dotyczy to dawki ilości zabiegów w serii, częstości ich stosowania oraz stopniowego wprowadzania dawki. Serie w fizykoterapii najczęściej rozpisywane są na 10 zabiegów wykonywanych codziennie przez dwa tygodnie z przerwą weekendową. Taki sposób wyklucza dostosowanie wielkości
i częstości działania bodźca do okresu chorobowego.
W stanach ostrych i wczesnych bodźce powinny być stosowane częściej, ale ich nasilenie powinno być niewielkie ze względu na silnie osłabiony organizm.
W stanach późniejszych i przewlekłych, aby wywołać pożądaną rekcje, należy użyć większych natężeń, ale zabiegi wykonywać rzadziej.
W każdym wypadku należy kierować się regułą Arndta- Schultza, która mówi, że:
bodźce słabe jedynie podtrzymują procesy życiowe organizmu
bodźce średnie usprawniają funkcje życiowe organizmu
bodźce silne działają niekorzystnie, hamują funkcje życiowe organizmu, wywołują odczyny paradoksalne lub działają destrukcyjnie.
Najważniejsze w fizykoterapii jest dobrać dawkę bodźca tak, aby była ona z zakresu dawki średniej wg Arndta- Schultza dla danego pacjenta w konkretnym etapie jego choroby. Każdy dział fizykoterapii, ustala wartości w parametrach charakterystycznych dla danego rodzaju bodźca, określające dawki słabe, średnie i mocne.
CIEPŁOLECZNICTWO
O ilości i sile energii cieplnej jaką trzeba przekazać organizmowi decyduje temperatura tworzywa zabiegowego oraz stopień jego przewodnictwa cieplnego. Dlatego temperatura zabiegów jest różna i waha się od 34°C w przypadku wody ciepłej do 80°C przypadku ciepłego powietrza. Czas zabiegów wynosi on przeciętnie 10- 20 min. W przypadku substancji o małym przewodnictwie cieplnym zabieg można przedłużyć do 30 min.
KRIOTERAPIA
Krioterapia polega na poddaniu całego ciała przez krótki czas (od 30 sekund do 3 minut, uwzględniając wrażliwość pacjenta) działaniu bardzo niskich temperatur w przedziale od -160 do -100 °C. Zabieg ten jest również nazywany kriostymulacją, ponieważ celem zabiegu jest dostarczenie organizmowi stresu fizjologicznego.
ŚWIATŁOLECZNICTWO
Promieniowanie podczerwone i widzialne
Wielkości dawki zależy od czasu ekspozycji. Należy wziąć pod uwagę fakt, że w tym samym czasie, ale przy innej odległości, innym kącie padania promieni oraz innym stopniu natężenia źródła światła ilość energii fotoaktynicznej dostarczonej do tkanki ulega zmianie. Dawka bodźca w światłolecznictwie regulowana jest: czasem zabiegu, ale również odległością, kątem padania promieni i natężeniem źródła światła.
Promieniowanie nadfioletowe
Dawkowanie jest indywidualnie ustalane dla każdego pacjenta i dla konkretnej lampy, ze względu na silną ekspozycję promieni UV.
LASEROTERAPIA
Wartość dawki określana jest wg prawa Arndta- Schultza zmodyfikowanego przez Oshiro gęstością powierzchniową energii ED [J/cm2].
Podstawowe wzory potrzebne do obliczenia czasu zabiegu to:
ED= E/S [J/cm2] E= ED x S [J= J/cm2 x cm2] Tzab.= E/P [s= J/W]
|
Gdzie: ED- wartość energii powierzchniowej E- wartość energii S- pole powierzchni zabiegu, w metodzie stabilnej jest to pole powierzchni sondy zabiegowej Tzab.- czas zabiegu P- moc urządzenia laserowego
|
Jeżeli urządzenie laserowe pracuje w trybie impulsowym, do wzoru na czas zabiegu należy podstawić moc średnią Pa, która jest wprost proporcjonalna do czasu trwania impulsu: Timp., maksymalnej mocy impulsu: Pmax. i częstotliwości impulsów: f. Czyli:
Pa= Timp. x Pmax. x f [W= s x W x Hz]
A czas zabiegu:
Tzab.= E/Pa [s= J/ W]
ELEKTROTERAPIA
PRĄD STAŁY
Dawki są dobierane według odczuć pacjenta.
W czasie zabiegu nie należy zwiększać natężenia prądu. Ograniczenia to:
w galwanizacji max. do 30mA,
w jonoforezie do 28mA,
w kąpielach elektryczno- wodnych całkowitych max. 50mA, komorowych do 30mA.
Na okolice jednej gałki ocznej nie należy przekraczać 1, 5 mA, na okolice głowy i szyi 3- 6mA. Czas zabiegu wynosi od 5- 30 min. Najczęściej 10- 15. Można go wydłużać stopniowo
w czasie serii.
W niektórych przypadkach wskazane jest stosowanie dawek obiektywnych wg gęstości natężenia prądu na polu powierzchni elektrody czynnej (j= I/ S):
dawka słaba: 0, 01- 0, 1mA/cm2
dawka średnia: do 0, 3mA/cm2
dawka moca: do 0, 5mA/cm2[1]
Nie zaleca się przekraczać wartości 0, 2mA/cm2[4].
MAGNETOTERAPIA
Pole magnetyczne sprawia, że jony znajdujące się w komórkach ciała ulegają przemieszczeniom, powodując hiperpolaryzację błony komórkowej i tym samym wzmagają przemianę materii szczególnie podczas zachodzących procesów energetycznych. Wzmaga to wykorzystanie tlenu przez komórkę. Poprawione ukrwienie w komórce poprzez działanie pola magnetycznego wywołuje podwyższenie ciśnienia potencjału tlenu.
Proponowane wartości podstawowych parametrów:
Stan chorobowy
|
Wartość indukcji pola [mT]
|
Częstotliwość pola [Hz]
|
Ostry
|
Poniżej 3
|
1- 5
|
Podostry
|
Powyżej 5
|
3- 5
|
Przewlekły |
Powyżej 20
|
5- 20
|
Minimalny czas zabiegu to 5min. Maksymalny 60min. Przeciętnie czas ekspozycji wynosi
15- 20min. Rozpisując serię zabiegową trzeba uwzględnić stopniowe wprowadzanie maksymalnych dla zabiegu wartości parametrów. Dotyczy to wartości indukcji i częstotliwości. Znając wartość maksymalną w pierwszych zabiegach można stosować 40%, później 70% następnie 100% dawki. W stopniowym w prowadzaniu dawek pomaga parametr pulsu lub modulacji określany w sekundach. Jest to czas przerw pomiędzy faktycznym dawkowaniem bodźca. Najczęściej w pierwszym zabiegu ustala się go na 3 lub 3, 5s i codziennie zmniejsza o 0, 5s. Wykonując zabieg należy sprawdzić czy zastosowany w terapii solenoid nie posiada ograniczeń maksymalnych wartości indukcji. Zabiegi należy wykonywać regularnie o stałej porze dnia do godziny 21 maksymalnie.
ULTRADZWIĘKI
Wykorzystujemy drgania mechniczne o częstotliwości większej niż częstotliwość słyszalna, czyli powyżej 20 kHz. Najczęściej wykorzystujemy w lecznictwie drgania o częstotliwości 800 kHz, 1000 kHz i 2400 kHz. Działanie biologiczne jest oparte na zmianach miejscowych i ogólnych.
Miara jednostkowa to W/c m² powierzchni głowicy zabiegowej. Dawki zabiegowe:
- Dawki małe 0,1 - 0,3 W/cm²
- Dawki średnie 0,3 - 0, 6 W/cm²
- Dawki duże 0,6 - 1,2 W/cm²
Granica dawki zabiegowej to 2 W/cm².
Czas zabiegu to od 1 do 30 minut. Im dawka natężenia większa tym czas zabiegu krótszy. Liczba zabiegów w serii: 10 zabiegów w schorzeniach przewlekłych, 6 lub mnej w stanach ostrych.
Bibliografia:
Bauer A., Wiecheć M.: Przewodnik medyczny - po wybranych zabiegach fizykalnych, Markmed Rehabilitacja, Wrocław
Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia, PZWL, Warszawa 2003
Straburzyński G., Straburzyńska- Lupa A.: Medycyna fizykalna, PZWL Warszawa 1997