ZMIANY POSTĘPOWE
• Odrost - zdolność do odtwarzania kom i tk. Powrót do stanu wyjściowego
- nietrwałe - duża i stała zdolność do odrostu (nabłonek)
- trwałe - ogr zdolność do odrostu (w urazach kości, chrząstki, ścięgna)
- niezmienne - brak... (serce, układ nerwowy)
• Naprawa - proces regeneracji tk stałych lub niezmiennych (wypełnienie ziarniną)
• Przerost - zwiększenie obj. poszczególnych kom, zwiększenie narządu.
- całkowity - przerasta cały narząd
- częściowy - część narządu
- pierwotny (idopatyczny), wtórny (znana przyczyna),
- zastępczy (przerost 1 po utracie 2), wyrównawczy (przerost mm)
• Rozrost - zwiększenie objętości narządu przez zwiększenie liczby kom
- pierwotny, wtórny, całkowity, częściowy.
♦ Metalplazja - pojawienie się dojrzałych i zróżnicowanych kom, wśród innych ale w niewłaściwym miejscu.
- reakcja narządu na przewlekłe działanie czyn szkodliwych
- może upośledzać pracę narządu i rozpocząć nowotwór
♦ Auaplazja - pojawienie się kom niezróżnicowanych wśród kom dojrzałych i zróżnicowanych.
♦ Kataplazja - występowanie kom podobnych morfologicznie, do kom dojrzałych ale nie zróżnicowanych czynnościowo. (nowotworowe fibroblasty nie syntezują kolagenu)
♦ Dysplazja - stopniowa przebudowa narządu lub tk przez zmiany kształtu i ułożenia budujących ją kom (uważane za zmiany przednowotworowe)
♦ Dysembrioplazja - zaburzenia w budowie narządu powstałe w życiu płodowym.
ZMIANY WSTECZNE
• Zanik - stopniowe zmniejszanie objętości kom, całego narządu.
- fizjologiczny - zaniki niektórych części płodu
- patologiczny - całego ustroju lub narządów
prosty - zanik narządu bez zmiany kształtu
barwnikowy - jw. z gromadzeniem się barwnika
włóknisty - rozszerzenie tk łącznej włóknistej
tłuszczakowaty - jw. Tłuszczowej
z surowiczym obumieraniem kom
z pozornym namnażaniem jąder
• Martwica - nagła śmierć kom lub tk ustroju
- rozpływowa - rozpuszczenie przy udziale lizosomów
- zgorzel - dotyczy skóry i el. Mających styczność ze śr zewn.
- denaturacja - np. zawały blade serca, nerek, śledziny
- serowacenie - działanie toksyn bakteryjnych
• Zwyrodnienie - gromadzenie w kom lub poza dużych il substancji które prawidłowo nie występują lub nieznacznie.
- gromadzenie wody (przyćmienie miąższowe - mitochondria , zwyrodnienie wodniczkowe - siateczka sródplazmatyczna)
- gromadzenie białek (rogowacenia, skrobiowate)
- glikogenne -
- śluzowe - w kom nabłonkowych
- tłuszczowe - gromadzenie tłuszczów obojętnych (wątroba, serce, nerki), złożonych lub cholesterolu
- barwnikowe - melanina,
- wapniowe - dystroficzne (blaszki miażdżycowe i zwiększenie stężenia w surowicy), przerzutowe (gromadzenie Ca w tk jako skutek zwiększenia stężenia w surowicy), kamica.
• Torbiele - patologiczna jama w narządzie wypełniona płynną substancję
- przwdziwa - np. jajnika
- rzekoma - pozbawiona wyściółki