Demokracja- oznacza władzę ludu (demos- lud, kratos- władza). Demokracja jest formą ustroju państwa, w której obywatele tego państwa ( czyli naród) sprawuje rządy bezpośrednio lub za pośrednictwem wybranych przedstawicieli.
Demokracja- geneza:
a)Ateńska (Polis Ateny)-rządy ludu wypowiadające się w Zgromadzeniu ludowym
b)Republika rzymska (mechanizmy demokratyczne)-urzędy państwowe w rękach arystokracji
c)wspólnoty chrześcijańskie- organizowanie na zasadach demokracji
d)plemienna- więc podstawą demokracji plemiennej np. plemiona Germańskie, Słowińskie
e)szlachecka- wyłącznie prawo szlachty do sprawowania władzy, ok. 10% społeczeństwa
f)ideały oświeceniowe: republikańskie, demokratyczne, trójpodział władzy- Charles Louis Montesquieu
g)konstytucjonalizm- oparcie ustroju na konstytucji i rządy zgodne z obowiązującym prawem, prawo oparte na konstytucji XIXw
h)demokracja parlamentarna: w XXw
Zasady demokracji:
-suwerenność narodu- rządy ludu podstawą suwerenności narodu (Książe, król, cesarz), rządzili poddanymi okrutnie, despotycznie
-trójpodział władzy: wykonawcza- prezydent z premierem, sądownicza- sądy, trybunały, ustawodawcza- parlament
-podział i równowaga władz (na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą oraz zapewnienie niezależnej działalności mediom i opozycji)
-konstytucjonizm (ustrój oparty na konstytucji- ustawa zasadnicza-oparcie ustroju na konstytucji
-praworządność- rządy zgodne z obowiązującym prawem człowieka
-pluralizm (wielość)
* polityczny- może istnieć wiele partii politycznych
*ekonomiczny- państwowe, prywatne, spółdzielcze (gospodarka)
*społeczny- szanować odmienności etniczne, kulturowe, religijne, wyznaniowe
Fundamentalne zasady demokracji:
a) podstawowe wartości demokratyczne:
-wolność: nieskrępowana aktywność fizyczna, swoboda w dokonywaniu wyborów
-równość- zapewnienie obywatelom podobnych szans życiowych
-sprawiedliwość
-porządek i efektywność- prawne uregulowanie pozycji ludzi i ich problemów w hierarchii wartości, porządek jako stan równowagi i spokoju społecznego
b)konflikty wartości w życiu publicznym
-konformizm-polega na dostosowaniu się do wymogów otoczenia i postępowaniu zgodnie z uznawanymi w danym społeczeństwie normami i wartościami