Niedziela 26.10.2008

Administracyjno - prawne ograniczenia wolności gospodarczej.

Temat 2:

Konstytucyjne, traktatowe i ustawowe pojęcie przedsiębiorcy.

Art. 2,20,90,91,22,30,33

Nie ma stałego wzorca regulowania gospodarki w konstytucji.

Z jednej strony chciano by Polska wyszła z komunizmu, żeby była wolność gospodarcza ale art. 90 mówi o interesie UE - oddajemy swoją wolność w ręce UE.

Art.2 - ustrój państwa - demokratyczne państwo prawne.

Przepisy konstytucji mają charakter:

• zasady (klauzula niejasna, niezrozumiała dla normalnego człowieka)

• precyzyjny

Prawo w znaczeniu:

• pozytywistycznym -ważne jest tylko to co jest napisane niezależnie co jest treścią tego zapisu.

• niepozytywistycznym - ma znaczenie co jest treścią prawa, nie jest ważna procedura tylko treść, ważne są zasady moralne, prawo realizuje dobro

Demokracja - decyzja podejmowana jest wtedy kiedy tak zdecyduje większość (jednak w procedurze

głosowania zazwyczaj to mniejszość społeczeństwa podejmuje decyzje który kandydat wygrywa bo mało osób chodzi na głosowanie). Demokracja może zmienić się w tyranie jeśli nie będzie niosła za sobą dobra.

Sprawiedliwość społeczna - walka o równość ale w rzeczywistości wszyscy i wszystko jest od siebie

różne.

Równość :

• wobec prawa (każdy człowiek płaci taki sam podatek)

• stanowienia prawa (równość w treści prawa, tak tworzy się prawo żeby wszystko było równe np. był urlop macierzyński a teraz jest również urlop tacieżyński.

Nie powinno się wszystkiego równać bo każdy z nas jest inny, powinno tylko się wspierać słabsze grupy społeczne. W rzeczywistości wyrównywanie prowadzi do nierówności , do dyskryminacji.

Art. 20

Ustrój gospodarczy państwa

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej...

Społeczna - z doktryny niemieckiej państwo prowadzi gospodarkę tak aby nie doprowadzić do

rewolucji (konfliktu społecznego), wtórny podział dochodów, prywatnie zarabiamy na rynku a państwo w zamian daje nam urlopy macierzyńskie, zasiłki itp.

Rynkowa - zapotrzebowanie na podstawie potrzeb człowieka

Wolność działalności gospodarczej (zarobkowania, bogacenia się ) = CZŁOWIEK

Art. 30

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Podmiotem źródła wolności jest człowiek

Własność prywatna - nie publiczna.

Działalność państwowa ma charakter publiczny, niezarobkowy, służy dla ludzi, zaspokaja zbiorowe

potrzeby ( np. gmina )

Zarobkowanie - działalność gospodarcza , należy do obowiązków tylko i wyłącznie człowieka.

Art. 64

Własność - Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia..

Art. 65

Wolność - Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy

Państwo może wprowadzić monopol w drodze ustawy.

Przykład Monopolu w Polsce:

• Poczta Polska

• Kolej

• Wyścigi konne

• Produkcja znaczków

• Bicie monet

Przedsiębiorca - w konstytucji nie ma ani słowa przedsiębiorca ani definicji przedsiębiorcy.

Osoba która prowadzi działalność gospodarczą (zarobkową)

Osoba podejmująca decyzje finansowe na własną odpowiedzialność (definicja ekonomiczna)

Art. 30, 31 ust. 1, 20

Przedsiębiorca - człowiek lub grupa ludzi są podmiotami działalności gospodarczej - wg konstytucji.

Art. 7

Władza publiczna - imperium:

• władza wykonawcza

• władza ustawodawcza

• władza sądownicza

Wg konstytucji tylko człowiek ( i grupy ludzi) może prowadzić działalność zarobkową.

Nie ma działalności zarobkowej w gminach, stowarzyszeniach. Podmioty publiczne nie są przedsiębiorcą, nie prowadzą działalności zarobkowej, działają na rzecz społeczeństwa.

W przepisach UE (w traktatach) nie ma pojęcia przedsiębiorcy.

Używa się tylko: spółki, firma, przedsiębiorstwo traktowane jak osoby fizyczne, spółdzielnie itp. Nie ma znaczenia forma organizacyjno-prawna, każdy kompleks który zmierza do osiągnięcia zysku.

Spółki - osoby prawne prawa publicznego

Przedsiębiorstwo w Polsce: przedmiot, kompleks składników majątkowych, rzecz, można je kupić

można je sprzedać

Art. 46 kodeksu cywilnego

Przedsiębiorca - przedmiot prawa, który może kupić, sprzedać przedsiębiorstwo, jest to jednostka bez osobowości prawnej (np. spółdzielnia mieszkaniowa), osoba fizyczna i osoba prawna.

Niedziela 9.X.08

Temat 3

Pojęcie i zakres wolności gospodarczej (wg ustaleń nauki i prawa polskiego i dorobku prawnego UE)

Art. 6 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej: Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie

działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa - swobodę ma każdy na równych prawach ale jest to wbrew Konstytucji która mówi, że to tylko człowiek ma swobodę.

Działalność gospodarcza: celem jest zysk, działalność zarobkowa prowadzona przez różne podmioty:

a) prywatne - Jan Kowalski, Państwo Wiśniewscy, spółki osób fizycznych,

spółki komandytowe prowadzone przez osoby fizyczne.

b) publiczne - Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, zakład

budżetowy, przedsiębiorstwa państwowe.

Podstawowym podmiotem wszelkich wolności i aktywności jest człowiek i grupy ludzi.

Działalność Państwowa ma charakter wtórny i służebny.

Wolność gospodarcza może odnosić się tylko i wyłącznie do podmiotów prywatnych czyli człowieka a nie publicznych czyli państwa.

Wolność działalności gospodarczej: możliwość samodzielnej decyzji o rozpoczęciu, prowadzeniu

oraz rozwiązaniu swojej firmy.

Warunki prowadzenia działalności gospodarczej: wszelkie przepisy zawarte w ustawach sprawiają,

że w wielu przypadkach wolność ta jest bardzo ograniczona, można nawet stwierdzić, że tej wolności nie ma.

Zasady wolności działalności gospodarczej:

• wolność służy tylko człowiekowi

• wszystko co nie jest wyraźne zabronione przepisami prawa jest dozwolone

Prawo

Art. 87 Konstytucji

Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są:

1.Konstytucja

2. ustawy

3. ratyfikowane umowy międzynarodowe

4. rozporządzenia.

Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

Ratyfikowana umowa międzynarodowa- po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej

Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy, za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

Rozporządzenia - są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego

upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Nie może ograniczać naszej wolności.

Zasada interpretacji - sformułowania w ustawach muszą być dokładnie sprecyzowane. Jeśli przepis

nie jest precyzyjny to należy interpretować na rzecz wolności.

Konstytucja - są to prawa i zasady dla państwa ale nie dla człowieka, bo człowiek korzysta z

wolności.

Podmioty publiczne nie są podmiotami wolności tylko podmiotami prawa - ustaw rozporządzeń,

działają na podstawie i w granicach prawa - art. 7 Konstytucji.

Zasada legalizmu - odróżnieniu od zasady interpretacji dla podmiotów prywatnych obowiązuje

zasada legalizmu - zakaz rozszerzającej interpretacji kompetencji organów publicznych, jeśli jest wątpliwość interpretujemy, że organ władzy publicznej nie może tego zrobić.

Zasada pomocniczości (służebności) - zasada działania państwa która umacnia uprawnienia

obywateli. Państwo nie może zrównywać się z człowiekiem , państwo może włączać się w obszary życia człowieka, tylko wtedy gdy jednostka nie daje sobie rady.

Podstawowe składniki wolności działalności gospodarczej.

Wolność gospodarcza nie jest prawem jednorodnym, jest to wiązka innych wolności:

• prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia - bez prawa własności nie ma możliwości zarobkowania (możemy coś sprzedać lub korzystać z tego jeśli jest to naszą własnością i mieć z tego zysk)

• wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy ( tak na prawde w Polsce nie każdy ma prawo wykonywać taki zawód jaki chce np. prostytucja, żebractwo)

Wolność gospodarczą mogą ograniczać lub ułatwiać systemy podatkowe i finansowe, procedury, system prawny, działania ingerencje oraz system nadzoru państwa.

Zakres podmiotowy wolności działalności gospodarczej:

• w doktrynie jest spór n temat podmiotowego zakresu wolności działalności gospodarczej.

• W Konstytucji jest jasno napisane, że godność człowieka jest źródłem (podmiotem) wolności działalności gospodarczej.

To nie państwo jest podmiotem wolności, ono jest tylko podmiotem pomocniczym. Państwo jest podmiotem prawa a nie wolności.

Konstytucyjne podmioty wolności działalności gospodarczej:

CZŁOWIEK = PODMIOT

+grupy ludzi

Jednostki publiczne nie są podmiotem wolności tylko prawa

Państwowa osoba prawna - podmiot, który działa o własność państwową, zysk jest na cele

działalności publicznej a nie prywatnej -zarobkowej. Np.: spółki, jednoosobowa spółka skarbu państwa, przedsiębiorstwa państwowe. Tu kontrolę sprawuje państwo: ustala wysokość wynagrodzenia na stanowiskach kierowniczych, odprowadzania finansów.

Jednoosobowe spółki skarbu państwa oraz przedsiębiorstwa państwowe nie są podmiotami wolności działalności gospodarczej.

Spółki mieszane - np. 90 % prywatny kapitał

10 % publiczny, państwowy kapitał

jest to spółka prywatna

Podmiot prywatny jest podmiotem prywatnym jeśli przewagę kapitału ma podmiot prywatny np. 90 % a państwowy 10 %. W tym przypadku podmiot realizuje własne prywatne interesy zarobkowe, jednostkowe. Władzę sprawują jednostki prywatne czyli jest to podmiot prywatny.

Zależy to nie tylko od ilości kapitału ale również od osób kierujących tą spółką. Mimo że spółka może mieć przewagę kapitału prywatnego może to być spółka państwowa - w umowie założycielskiej może być zapis że np. członkowie ze strony państwa maja pięciokrotnie liczone głosy w głosowaniu. Tak naprawdę to zależy to od tego kto kieruje a nie kto ile ma kapitału.

30 % prywatny

50 % publiczny

jest to podmiot publiczny bo ma większość kapitału publicznego i jeśli większość członków kierujących jest z sektora publicznego to nie ma wątpliwości że jest to podmiot publiczny.

40 % publiczny

60 % prywatny

mimo, że więcej kapitału jest prywatnego ale przewagę głosów mają osoby z sektora publicznego i jest to podmiot publiczny.

Spółki złożone są z podmiotów prywatnych oraz spółki mieszane, które są kontrolowane w większości przypadków prze podmioty prywatne.

Wolność gospodarcza a prawo.

Wolność gospodarcza może i musi być realizowana przy pomocy prawa, rozstrzyga to sprzeczne interesy.

Wolność działalności gospodarczej a swoboda UE

Publiczne Prawo podmiotowe , gospodarcze, dotyczy nie tylko człowieka ale również

publiczne prawo człowieka różnych konstrukcji, ma charakter

wg Konstytucji transgraniczny, wykonywanie działalności poza granicami kraju bez żadnych ograniczeń (swoboda przepływu kapitału, osób, usług i towarów).

IM WIĘCEJ SWOBÓD TYM MNIEJSZA WOLNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Niedziela 23.11.08

Temat 4

Ograniczenia wolności gospodarczej (konstytucyjne, ustawowe i związane z udziałem Polski w UE)

Przepisy konstytucyjne.

Nie ma absolutnej wolności gospodarczej. Pojęcie wolność gospodarcza to tylko postulat, nigdy się jej w pełni nie osiągnie.

Nie ma standardu ograniczania wolności gospodarczej. Możemy stwierdzić, że to Konstytucja ogranicza tę wolność, zawiera zasady które ograniczają ją.

Artykuły z Konstytucji, które szczególnie ograniczają wolność to:

Art. 22 - bezpośrednio skierowany na ograniczanie wolności

Art. 31 ust.3 - ogólny wzór ograniczania wszelkich konstytucyjnych wolności

Art. 64 ust.3 - dotyczy własności

Są to konstytucyjne reguły i zasady ograniczania wolności.

Zjawiska ograniczające wolność gospodarczą.

Różne zjawiska mogą ograniczać wolność gospodarczą np.:

• przychodzi nowa władza i dokonuje nacjonalizacji (upaństwowienia)

• ustanowienie monopoli przez państwo (Monopol - art. 216 ust. 2 - Ustanowienie monopolu następuje w drodze ustawy).

• restrykcyjny (nadmiernie fiskalny ) system podatkowy

• nadmiar reglamentacji indywidualnej (dużo wymaganych zgód, koncesji, zezwoleń)

• charakter systemu prawnego (procedury, nadmierna biurokracja)

• różne formy interwencjonizmu państwowego (państwo się wtrąca, włącza)

Ograniczenie wolności gospodarczej może mieć charakter:

• podmiotowy - ograniczenia dotyczą osób np: małoletni lub cudzoziemiec nie może prowadzić działalności gospodarczej

• przedmiotowy - np. żadna spółka nie może prowadzić kasyn, wyścigów konnych, nie może produkować znaczków bo to jest monopol państwa

• mieszany - dotyczy i osób i przedmiotu np.: osoby zagraniczne nie mogą prowadzić działalności jednoosobowej tylko działalność w postaci spółek.

Ograniczenia działalności gospodarczej nie znaczą tego samego co wymogi prowadzenia działalności gospodarczej.

Ograniczenia ≠ Wymogi

Uzyskanie koncesji, zezwoleń, licencji wymogi sanitarne, higieniczne, środowiskowe

Wymogi - są tylko rodzajem ograniczeń, są efektem ustaleń nauki, obiektywnie istnieją, wiążą wszystkich, nie można je nazwać ograniczeniami.

Ograniczenia - obiekt subiektywny, organ administracji ocenia sam, są wiążące dla wszystkich.

Zasada proporcjonalności ograniczeń praw i wolności- dotyczy ograniczania wszystkich praw i wolności, wykształciła ją nauka, nie wolno nadmiernie ograniczać wolności i praw człowieka bardziej niż chronione dobro np.: jedna apteka źle wyda lek pacjentowi to nie można zamknąć wszystkich tylko tą jedną jedyną. Nie możemy przesadzać, trzeba wprowadzać minimalne restrykcje, muszą one być proporcjonalne.

Relacje między przepisami ograniczającymi wolność wg konstytucji

Art. 22	Art. 31 ust. 3	Art. 64 ust. 3
Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne: tylko w drodze ustawy tylko ze względu na ważny interes publiczny	Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane: - tylko w ustawie - tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego: - bezpieczeństwa - porządku publicznego - ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.	Własność może być ograniczona: - tylko w drodze ustawy - tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności

Art. 22 jest jedynym kompleksowym warunkiem ograniczania wolności.

Istota - z doktryny niemieckiej, jest to do końca niezrozumiane stwierdzenie.

Wolność gospodarcza jest niejednorodną wiązką wolności nie ma istoty prawa.

Wszystkie określenia dotyczące ograniczenia wolności gospodarczej mają charakter uznaniowy, nie ma przepisu twardego, który sprawia, że ograniczenia są przewidywalne, decyduje o tym Trybunał i sądy. Konstytucja nie chroni naszej wolności bo jest zapis, że w drodze ustawy można ją ograniczać, oznacza to, że zwykła większość głosów posłów, którzy zatwierdzą daną ustawę ogranicza nam naszą wolność.

Na terenie RP obowiązują dwa systemy prawne:

• konstytucyjny

• UW

Tak naprawdę to Prawo UE ogranicza naszą wolność a nie ustawy. Liczne standardy np. żywnościowe (z góry określone są produkty, które nadają się do spożycia, a które do przemysłu np. unijna wielkość jabłek), małe przedsiębiorstwa, które niedostosowany się do standardów unijnych nie wytrzymują konkurencji i są zamykane.

Kto może powoływać się na wolność gospodarczą? Kto może skarżyć się do Trybunału, że jego wolność została naruszona?

------ ------- ------

Jednoosobowa spółki gminy jednoosobowe spółki państwa spółki mieszane

np. sp. publiczna

Te podmioty nie mogą skarżyć się do Trybunału. PODMIOTY PUBLICZNE NIE MOGĄ skarżyć się że została ograniczona im wolność, nie mogą poskarżyć się na te 3 artykuły 22, 31 ust. 3 i 64 ust. 3 bo to TYLKO człowiek może korzystać z wolności gospodarczej.

Ustawa kominowa - Ustawa o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi z

3 marca 2000 r. (Dz.U Nr 26, poz. 306 ze zm), zostały nałożone ograniczenia w wysokości limitu osiąganych zarobków przez szefów przedsiębiorstw i spółek państwowych oraz samorządowych. Regulacja ta dotyczy przedsiębiorstw państwowych, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego oraz spółek, w których Skarb Państwa bądź samorząd posiada więcej niż 50% kapitału zakładowego lub akcji.

Art. 6 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który mówi, że „Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa” świadczy o tym, że mamy sprzeczność ustaw z Konstytucją RP, bo wg Konstytucji nie każdy (czyli człowiek, przedsiębiorstwa prywatne i państwowe itp.) lecz tylko i wyłącznie człowiek może korzystać z wolności działalności gospodarczej.

---