Leczenie głupoty
HIERONIM BOSCH
38cm na 35cm;
olej na desce;
Muzeum w Madrycie `Prado';
przypada na niderlandzki renesans (stoi na pograniczu późnego gotyku i wczesnego odrodzenia)
na 1 planie 4 postacie, w tle pejzaż;
postacie dziwnie wyglądające (kobieta z książką, mężczyzna z lejkiem);
1 osoba siedzi, druga przeprowadza operację głowy; średniowieczna medycyna; chirurdzy nacinali głowę i pokazywali pacjentowi kamień rzekomo z niej wyjęty;
Bosch wykorzystał temat do skomplikowanej alegorii; `chirurg' wydobywa z głowy kwiat podobny do tulipana symbol Wenus pacjent ma rozbudowany popęd seksualny;
motyw kwiatu się powiela. Symbolika:
nadmierny popęd seksualny
tulipan i głupota w holenderskim mają podobny źródłosłów;
postać z książką na głowie uosabia mądrość;
lejek w średniowieczu opisując ludzkie temperamenty dowodzono zależności między rozumem a objętością płynów w głowie;
dzban przywiązanie do pijaństwa (zakonnik)
część obrazu stanowi ornament i inskrypcja: `Mistrzu usuń kamień szybko. Moje imię kastrowany borsuk'
treść chłodna, ironiczna, refleksja nad kondycją człowieka;