PYTANIA TERAPIA RODZIN (ta powstała w latach 30-STYCH)

Początek terapii dot. rodziny chorującej na schizofrenię (później łatwiej -nuroleptyki - 60-te - `54/`55)

Zainteresowana: schizofrenią; kryzysem adolescencji; kryzysami małżeńskimi; anoreksją (chorobą somatyczną podtrzymywaną przez rodzinę).

1. eksternalizacja - problem człowieka jest czymś zewnętrznym („to diabeł opętał mnie złem, które jest we mnie” - zło zewn.); technika w terapii narracyjnej; oddzielenie tożsamości jednostki od problemu; problem przeformułujemy z niedostatku wew. (patologii) na zewn. niechcianą narracje; nadanie nowego znaczenia doświadczeniom klientów.

2. konstrukcjonalizm społeczny - notatki rozdz. 13; zakłada filtrowanie teorii

3. coś z koterapeutą - dzwoni do terapeuty podczas terapii, gdy ten nie jest neutralny; narada z kooterapeutą pod koniec terapii by ustalić „konkluzje” (czasami odbywa się to przy rodzinie, ale wówczas język bez żargonu psychologicznego); w teamie reflektującym koterapeuta dostarcza nowych map, wyprowadza terapię z impasu

4. funkcjanalizm strukturowy - ? interwencja strukturalna - w momencie,gdy była prowadzona terapia rodzinna, ale córka ma męża i przychodzi z nim na terapię i ich relacja jest w danym momencie najważniejsza, ojciec dziewczyny nie uczestniczy już w terapii non-stop; proszony jest tylko wtedy gdy poruszane sprawy dotyczą jego osoby.

5. niewidzialna lojalność - uczucie zobowiązania do przodka (przykład z prof., którego zamknięto do więzienia w stanie wojennym. Jego dziadek zginął przez komunistów w Katyniu --> prof. mógł się dzięki temu wpisać w historię rodziny, jego dziadek pomyślałby „jesteś teraz w porządku, należysz do rodziny”).

lojalność w rodzinie - Ivan Boszormenyi - Nagg; waga lojalności rodzinnej; dot. związków międzypokoleniowych (jak klienta ojciec jest rasistą to jemu ciężko nim nie być); wzorce zachowań kształtują sposób zachowania siebie i świata (co znaczy sukces, porażka, bycie mężczyzną jest zakorzenione w poprzednich pokoleniach).

6. niedokończona żałoba - Norman Paul

7. taniec rodzin - dzieciństwo warunkuje wszystkie dalsze relacje (także małżeńskie); taniec jest swego rodzaju typem relacji między członkami rodziny, powielanym schematem postępowania i interpretowania wzajemnych zachowań; (przykład: mąż wycofuje się z relacji z żoną (wzorzec ubogich relacji z matką) -> ta reaguje pretensjami, ale w efekcie nic z tym nie robi (powiela zachowania swoich rodziców w takiej sytuacji) = taniec bieżący trwający latami). Waga 1) biologii i 2) psychologii.

8. odtwarzanie interakcji rodzinnych -? w tańcu rodzinnym, podczas terapii.

9. piętra w Ogólnej Teorii Systemów (General System Theory, Ludwig von Bertalanfy) - szczególny rodzaj uporządkowania świata (patrzenia). Rzeczywistość można opisywać odwołując się do pięter. W zależności od naszej wnikliwości w naturę możemy odwoływać się do coraz dalszych struktur.

komórki-> tkanki-> narządy-> organizm/->osoba->/ diada-> rodzina-> /społ.lokalna-> społeczność-> ludzkość

psychiatria(biologia) psychologia mikrosocjologia/socjologia

Każdy obszar (biologia, psychologia, socjologia) ma swój własny, odrębny język.

3 x P - są piętra (->, komórki, tkanki itd.)

pętle (to co w piętrze - psychologia, socjologia, biologia)

przełożenia (to co między piętrami) :

nad system (subsystem) te dwukierunkowo wpływają na siebie (jak coś się dzieje w jednym,

pod system (suprasystem) to wpływa na drugi)

Ważne relacje między elementami (piętrami) niż same elementy. Terapeuci nie mogą zamknąć się na jednym piętrze (np. tylko rodzina bez wpływu społeczności lokalnej).

Terapia eklektyczna - odwołująca się do Ogólnej Teorii Systemu (różne piętra: biologia, psych,socjol.)

10. pętla - strategie i pętle (podwójne wiązanie, komunikacja funkcjonalna) --> Palo Alto i Bateson

- pętle i paradoksy (niezmienna recepta) --> Mara Selvini Palazzoli.

11. genogram - zaczęło się od podejścia mediolańskiego I, to graficzny schemat przekazów transgeneracyjnych w rodzinie, podobny do drzewa genealogicznego.

12. pozytywne przeformułowanie - w terapii rodzinnej NIE MÓWIMY O OPORZE; umiejętność dostrzegania pozytywnych stron zachowań, opinii, przykrych przeżyć; to co tworzy negatywną ocenę może stać się zaproszeniem do WERSJI ROZUMIEJĄCEJ (uparty-->ma silną wolę; hałaśliwy -> jest energiczny; twórcze jest to,-->że małżonkowie mają odmienne gusta). Wraz z nim można stosować naturalizowanie, tzw. naturalizowanie z pozytywnym przeformułowaniem - np. chwalenie matki, że widzi jej fuzję z córką i chce się nad tym zastanowić.

Podtrzymujemy dobry kontakt, dzięki:

- klaryfikowaniu - technika służąca poprawieniu zrozumienia; wymaga podsumowania w kilku słowach tego co powiedział klient (uściślenia faktów, dopytania o szczegóły). Dzięki niej upewniamy się czy idziemy tym samym tokiem rozumowania i unikamy nieporozumień oraz oszczędzamy czas; wykorzystuje się takie zwroty jak: Jeśli dobrze cię rozumiem...

-- normowaniu - odwołanie do „normy”, „w każdej rodzinie jest konflikt między dzieckiem a rodzicami w sferze kontroli”

- pozytywnemu przeformułowaniu konfliktu

13. Murray Bowen -Proces emocjonalny w rodzinie; kolejne pokolenia x3 zdegradowane w myśleniu i odczuwaniu --> schizofrenia

14. kontakt miedzy terapeuta a klientem - kontakt zaczyna się zazwyczaj od konsultacji, która ma na celu poznanie potrzeb i możliwości rodziny (klasycznie - psychoedukacja, systemowa -> praca na systemie rodziny).

15. dyferencja ja (pojęcie Bowena) = zróżnicowanie ja

Do swojej teorii wprowadził takie pojęcia jak: "fuzja" (fusion), "stopień zróżnicowania (diferentiation) podstawowego i funkcjonalnego", "trwałe-ja" (solid self), "pseudo-ja" (pseudo-self) i "nie-ja" albo "brak-ja"(no-self).

Według Bowena ludzie różnią się od siebie pod względem nasilenia tendencji do "bycia razem" i do "bycia osobno". Zgodnie z założeniami Bowena, na jednym biegunie "skali zróżnicowania" (scale of diferentiation) znajdują się osoby o skrajnie nasilonej skłonności do "bycia razem", u osób z drugiego bieguna skali tendencje do odrębności i do bycia razem zbliżają się do optymalnej równowagi. Skala ta nie ma charakteru narzędzia psychometrycznego a stanowi tylko obrazowy opis ilustrujący Bowenowską koncepcję dyferencjacji. Poziom dyferencjacji, gdy już zostanie określony, nie ulega tak dużym zmianom. Podstawowy poziom dyferencjacji jest określany jako "trwałe-ja" (solid self). Odnosi się ono do tej części osoby, która nie podlega zmianom pod wpływem presji ze strony otoczenia i nie jest zależna od podtrzymania ze strony systemu. Istnienie w jednostce "trwałego-ja" pozwala jej myśleć i działać w określony przez siebie sposób, być samowystarczalną i spójną w swoim postępowaniu. Funkcjonalny poziom dyferencjacji ujmowany, jako poziom fuzji między intrapsychicznymi systemami: emocjonalnym i intelektualnym jednostki, określa Bowen mianem "pseudo-ja" (pseudoself). "Pseudo-ja" w odróżnieniu od "trwałego-ja", ulega zmianom. Zmiany te następują zazwyczaj pod wpływem presji innych: brak akceptacji oraz odrzucenie i izolacja przez inne osoby staje się ważniejsze niż to, w co dana osoba wierzy. "Pseudo-ja" jest wyraźne u osoby, która ma liczne problemy emocjonalne, a tworząc związki partnerskie lub wchodząc w innego rodzaju bliską relację (czyli "wchodząc w fuzję") zaczyna lepiej funkcjonować. Jest to więc tylko funkcjonalna, a nie podstawowa zmiana w poziomie dyferencjacji, gdyż jej utrzymanie jest zależne od bycia w fuzji z kimś..znaczącym.
W najniższej części skali dyferencjacji Bowen umieszcza te osoby, którym trudno jest znaleźć energię do sformułowania chociażby "pseudo-ja" i spostrzega u nich "brak-ja" (no-self). Energia życiowa tych osób jest związana wyłącznie z emocjonalnością i dlatego nie są one w stanie rozwinąć własnego systemu przekonań. Ich funkcjonowanie jest do tego stopnia zdominowane przez problem, czy są kochani i akceptowani, czy też nie, że całkowicie zlewają się z drugą osobą lub wycofują się w absolutną..izolację.
Za jedną z przyczyn niskiego stopnia dyferencjacji podstawowej, co w konsekwencji nasila tendencję do fuzji w relacji międzyludzkiej, uważał Bowen silny lub długotrwały lęk. Podkreśla jednak interesujący paradoks: fuzja może prowadzić zarówno do ulgi od lęku, jak i być jego źródłem. Im bardziej bowiem osoby będące w związku mają nasiloną potrzebę bycia razem, tym bardziej dążą do tego, by ją zaspokoić i tym samym zmniejszyć swój lęk. Jednocześnie im bardziej intensywna będzie ich fuzja, tym bardziej będą odczuwały, że znalazły się w kompromisowej, niewygodnej dla siebie pozycji. To sprawia, że takie osoby będą w ciągłym dylemacie między potrzeby bliskości (dla ulżenia lękowi przed emocjonalną izolacją) a potrzebą dystansu (dla ulżenia lękowi przed "duszeniem się" w związku). Ta potrzeba "do" i "od" istnieje w każdym związku, ale jest bardziej nasilona w tych związkach, w których oboje partnerzy, mają zdaniem Bowena, niski poziom dyferencjacji podstawowej i wykazują tendencje symbiotyczne.

16. opuszczone gniazdo - gdy dzieci opuszczają dom rodzinny rodzice odczuwają pustkę. Rodzina ma cykle i fazy swojego życia. Do objawu/problemu dochodzi zazwyczaj, gdy rodzina zmienia fazę (małżeństwo-dziecko); różne umiejętności są ważne w różnych fazach. Łatwiej jest „wyfrunąć” z domu, w którym jest DOBRZE, niż w domu, w którym jest źle (bo nie chcę zostawić kłócących się rodziców). W fazie opuszczania gniazda biorą udział WSZYSCY członkowie rodziny.

17. Szkoła mediolańska - plik doc. i pnkt. 19; od niej zaczął się przełom; metoda wyobrażenia przyszłości (jak będzie wyglądało twoje życie za 10 lat?) - to co się z nami dzieje zależy od przeszłości ale i przyszłości. Hipotezy, neutralność, cyrkularność.

18. Cyrkularność - w szkole mediolańskiej - zdolność terapeuty do prowadzenia poszukiwań w oparciu o informacje zwrotne od rodziny, powstające w odpowiedzi na informacje, które uzyskuje on relacjach, a więc o różnicy i zmianie. W praktyce technika pytań cyrkularnych polega na zadawaniu pytań odnoszących się do różnic lub definiujących relacje (kierowane do każdej z osób w rodzinie). Pytania te pozwalają omijać opór rodzinny , walkę pomiędzy jej członkami, stymulują również do dalszego myślenia w kategoriach różnic i relacji.

Cyrkularność - pyt. PO CO? więc to nie tylko rozpatrywanie zjawisk poprzez przyczynę i skutek (tak jak w perspektywie linearnej - DLACZEGO?)

Przyczynowość cyrkularna -- A <=> B (jest sprzężenie między osobami, nie ma winnych i skrzywdzonych - jest wspólna całość z wkładem każdego). Zwracamy uwagę na to co między osobami a nie na nie same - jak to się dzieje, że jedno powoduje drugie. Terapeuta jest NEUTRALNY - nie oskarża/współczuje komukolwiek.

Regulatorem życia rodzinnego jest zachowanie dysfunkcjonalne (płacz dziecka zaprzestaje kłótnie), dzięki temu jest zachowana homeostaza w rodzinie.

Cecha charakterystyczna cykli - POWTARZALNOŚĆ (mogą trwać nawet rok zanim coś się zmieni..)

19. Mara Selvini Palazzoli - psychoanalitycy: M. Selvini-Palazzoli, G. Pratę, L. Boscolo oraz G. Cecchina twórcy terapii mediolańskiej z 1967 r.; utożsamiana z systemową terapią rodzin, postawy neutralności; waga zróżnicowania; techniki: pyt. cyrkularne, alternatywne historie, zmiana kontekstu, rytuały rodzinne, metafory, przeformułowania, pozytywne konotacje, praca na zasobach, interwencja paradoksalna. Wykształciła trzy podstawowe zasady prowadzenia sesji terapii rodzinnej, są to: stawianie hipotez, cyrkularność i neutralność*. Hipoteza ma wartość funkcjonalną, tzn. jest użyteczna niezależnie od tego czy jest prawdziwa czy nie. Hipoteza powinna być systemowa, tzn. powinna obejmować wszystkich członków rodziny, a nawet poprzednie pokolenia.

* stronniczym można być w terapii indywidualnej, ponieważ wtedy wczuwamy się tylko w tą osobę.

Szkoła postmediolańska - (odłam mediolańskiej, Mediolańska II ) - to kierunek jaki obrali L. Boscolo i G. Cecchina Rodzina jest samoregulującym się systemem, a każde zachowanie jest komunikacją. Terapeuci nie poświęcają się dokładnej analizie całego systemu rodzinnego koncentrując się bardziej na znalezieniu punktu węzłowego, którego zmiana spowoduje zmianę całego systemu. W rodzinie toczą się ciągle różnorakie gry, które nieczęsto trwają od pokoleń. Sztuka terapeuty polega na zrewidowaniu systemu rodzinnego i ustalenie gier i zasad panujących w rodzinie, zanim przystąpi do właściwej terapii. Gry rodzinne trwają, ponieważ każdy członek rodziny uczestniczy w niej z nakazu lojalności. W pewnym momencie istnieje ryzyko objawienia się zachowań psychotycznych w rodzinie. Stworzenie technik pozwalających przerwać grę rodzinną jest wielką zasługą szkoły mediolańskiej. Ustalono również, że taka sama gra, jaka toczy się wewnątrz rodziny, ma miejsce potem między członkami rodziny a terapeutą. Techniki: irrewerencja i zaciekawienie.

20. irrewerencja - lekceważenie własnych hipotez, założenie szkoły mediolańskiej II (postmodernizm) Ceccchiniego i Boscolo. Jeżeli mam jakąś hipotezę to musze się nauczyć ją lekceważyć (by nie zamykać sytuacji w danym rozwiązaniu, ale mieć ją „zawieszoną”), przykład: astma chłopca jest po to, by rodzice się nie rozeszli --> ważne by NIE MIEĆ tej hipotezy w rozmowie z rodziną, bo zawsze znajdziemy odp. pasującą do naszej H. Nie należy przeceniać własnego umysłu. Jest w nim dużo uprzedzeń; jesteśmy uczestnikami dyskursu kulturowego.

21. joing - inaczej przyłączenie; technika terapeutyczna uzyskiwania dostępu do systemu rodzinnego dzięki angażowaniu poszczególnych członków i podsystemów. Jej celem jest odkrycie dysfunkcjonalnych aspektów systemu i w końcu pomoc rodzinie w ich zmianie.

22. indeksowany/identyfikowany pacjent - ten, kto jest nosicielem objawu (astma u dziecka) nie koniecznie jest chory; gdy rodzina „chora” (rodzice mają patologiczne relacje) objaw „nosi” najsłabszy z rodziny (dziecko).

23. terapia feministyczna - forma oparta na współpracy, egalitarnej, nieseksistowskiej interwencji terapeutycznej, stosowanej zarówno w odniesieniu do mężczyzn jak i kobiet, odnoszącej się do ról płciowych w rodzinie, postaw patriarchalnych oraz nierówności społecznych i ekonomicznych w relacjach K i M.

24. matka schizofrenogenna - Frida From-Reichman użyła tego określenia dla matek zimnych i nadopiekuńczych zwróciła, jako pierwsza uwagę na wpływ rodziny na schizofrenię (po latach okazało się, że może być matka schizofrenogenna i nie być schizofrenii i odwrotnie).

ojcowie słabi i wycofujący się - zwrócił na nich uwagę Theodore Lidz

25. funkcja mitów w rodzinie - Paul - mity kształtują sposób przeżywania świata w rodzinie

26. trójkąt perswazyjny - najmniejszy stabilny system

27. Autopoeza - odpowiedz: charakterystyczna dla żywych systemów zdolność do samotworzenia i samoodtwarzania się z pokolenia na pokolenie, która umożliwia przetrwanie systemu i jego rozwój.

28. Samotworzenia i samoodtwarzania z pokolenia na pokolenie - może chodzić o Proces emocjonalny w rodzinie i Murray Bowen (kolejne pokolenia x3 zdegradowane w myśleniu i odczuwaniu --> schizofrenia)

29. Homeostaza -  odp. Cannon.

Homeostaza - relacje wewnątrzrodzinne i procesy komunikacji mają tendencje do pewnej powtarzalności - wyraża się ona przez stałość wzorców zachowań wszystkich członków rodziny.

Regulatorem życia rodzinnego jest zachowanie dysfunkcjonalne (płacz dziecka zaprzestaje kłótnie), dzięki temu jest zachowana homeostaza w rodzinie.

30. ektactment ?

31. Dessler Elijahu - Istotą właściwego wyboru jest rozpoznanie niepowtarzalnej niepodzielnej natury prawdy, a to w efekcie jest rozpoznaniem Stwórcy. Istotą złego wyboru jest uznanie fałszu za rzeczywistość, a to jest zaprzeczeniem jedyności Boga i przyjęciem fałszywej myśli o dualności sił we wszechświecie. Każdy ma wolną wolę i dokonuje wolnego wyboru w miejscu, gdzie prawda spotyka się z fałszem. Innymi słowy, wybór dokonuje się w tym, miejscu,, gdzie prawda, tak jak człowiek ją postrzega, staje naprzeciw iluzji, którą człowiek, stwarza sobie sam mocą fałszu. Większość ludzkich działań jest podejmowana bez jakiegokolwiek starcia pomiędzy prawdą a fałszem. Wiele czynów może współbrzmieć z tym, co obiektywnie jest słuszne, ponieważ człowiek był wychowany w ten sposób I nie zdarza mu się postępować inaczej. Także wiele złych i fałszywych decyzji może być podjętych tylko dlatego, że człowiek nie zdaje sobie sprawy, że są złe. W takich przypadkach nie miał miejsca żaden wybór. Doświadcza się wolnej woli i dokonuje się rzeczywistego wyboru tylko na linii granicznej pomiędzy siłami dobra i zła w człowieku.

32. czego nie uwzględnia teoria systemowa (Bowen) - odp. paradoksu rodziny

33. co na pierwszym spotkaniu (pacjent & terapeuta) - odp. zawiera sie kontrakt

34. team reflektujący (zespół odzwierciedlający) - model terapii konstrukcjonizmu społecznego Toma Andersena; wielowersyjność obrazu świata (wiele rzeczywistości), refleksje komentatorów są niezobowiązujące, idea optymalnej różnicy; język publiczny, zespół nie ma wcześniejszej wiedzy o rodzinie, słuchanie (nie dociekanie), członkowie zespołu zwracają uwagę na zdarzenia odmienne od dominującej narracji.

35. proces transmisji wielopokoleniowej- ? Bowen - kolejne pokolenia x3 zdegradowane w myśleniu i odczuwaniu --> schizofrenia.

36. podwójne wiązanie - termin Gregory`ego Batsona, wzorzec dysfunkcjonalnej komunikacji; komunikowanie się poprzez komunikat podwójny i sprzeczny (przyczyna schizofrenii, gdy matka tak się zwraca-schizofrenogenna-, np. rozpaczliwym głosem „to nic, że idziesz do pubu a mnie serce boli”)

37. paradoksalne interwencje - np. listy w terapii mediolańskiej mają naturę paradoksalną, prowokują reakcję i zwykle wręczane są bezpośrednio klientowi lub przesyłane pocztąm jeśli słowne paradoksy nie przyniosły skutku.

Metody terapeutyczne szkoły mediolańskiej przynoszą znakomite efekty przy leczeniu objawów psychotycznych związanych z kultywowaniem przez rodzinę gier i zasad panujących nieraz od pokoleń. Takim objawem jest np. jadłowstręt psychiczny (anoreksja).

pytania cyrkularne - tech. szkoły mediolańskiej, pyt. te pozwalają odpowiadającym na nie, zmieniać perspektywę obserwacji relacji zachodzących pomiędzy pozostałymi członkami systemu. Ma szansę zaistnieć wtedy inny niż dotychczas język opowiadania o problemie; np. Czesia mówi, co dzieje się między tata i mamą - opis relacji, które doświadczamy i obserwujemy (bo jesteśmy w tej „sieci), ale przeżywamy bezpośrednio.

rytuały rodzinne - tech. mediolańska - to symboliczna forma komunikacji , która dzięki satysfakcji, jaką członkowie rodziny odczuwają z jej powtarzania, jest odtwarzana systematycznie na przestrzeni czasu ( jakieś działania, które powinny zostać podjęte przez wszystkich członków rodziny).

triangulacja - gdy ktoś jest między dwoma ogniwami napięć (np. matka-->/córka/<--ojciec); osoba triangulowana ma władze w rodzinie.

fuzja - gdy np. matka mówi „moja córka myśli dokładnie tak jak ja” - wmówienie tego dziecku;

pyt. o fuzję „czy pani intuicja podpowiada, że może być tak, że córka zachowuje się w zgodzie z Pani opiniami?”.pyt. o dyfuzję - „czy jest tak, że są uczucia inne, które żywisz do ojca niż twoja mama”; rozszczepienie między nienawiścią matki a lękiem przed swoimi emocjami.

Przed postmodernizmem w terapii rodzin:

Bowen; Satir (komunikacja); Minuchin; Paul; Nagg.

Wielowymiarowe spojrzenie na rodzinę:

Komunikacja w rodzinie i Gregory Bateson (podwójne wiązanie, utrzymanie homeostazy)

Proces emocjonalny w rodzinie i Murray Bowen (międzygeneracyjna zależność, kolejne pokolenia x3 zdegradowane w myśleniu i odczuwaniu --> schizofrenia)

Struktura rodziny i Salvatore Minuchin (triangulacja, zmiany w funkcjonowaniu jednostki-to i rodziny, podsystemy: płci, funkcji, zainteresowań, rodzina zdrowa/nie zdrowa itp.)

Lojalność w rodzinie (międzypokoleniowa) Ivan Boszormenyi - Nagy

• zakłada, że zinternalizowane oczekiwania rodziny wobec dziecka stają się dla niego zobowiązaniami, według których jako człowiek dorosły postępuje. Gdy nie wypełnia zobowiązań pojawia się u niego poczucie winy.

• Poczucie winy jest czynnikiem motywującym do spełniania oczekiwań. (Spełnianie oczekiwań może być motywowane potrzebą akceptacji, otrzymywania zainteresowania, lub poczuciem winy).

• Większe koszty emocjonalne są związane z poczuciem winy z powodu porzucenia lojalności wobec rodziców niż z negatywnymi konsekwencjami pełnienia ról wyznaczonych przez oczekiwania ze strony rodziny.

• Problemy dziecka, jak „złe” lub „chore” zachowanie, indywidualne dysfunkcje jednego z małżonków, konflikt małżeński mają u podłoża ukryte zobowiązania wobec rodziny pochodzenia.

• Oczekiwania rodziców stanowią swoiste dziedzictwo

Koncepcja sprawiedliwości (dostać=dać)

Niedokończona żałoba i Norman Paul - mity (kształtują sposób przeżywania świata w rodzinie)

Strategie rodzinne i Mara Selvini Palazzoli (pnkt. 19)

idea optymalnej różnicy (Andersen - Zespół odzwierciedlający, chyba też w postmoderniźmie) - w dialogu jesteśmy użyteczni, gdy nie jesteśmy zbyt dziwni ani tacy sami; tak rozmawiać by być „w pobliżu”. Nie można być identycznym w rozmowie, trzeba mieć optymalne (ale nie za duże) różnice, by nie było nudno ;)

Prowadząc z pacjentem Rozmowę, znajdź optymalną różnicę między sobą i swoim Rozmówcą (różnicę w zachowaniu niewerbalnym, sposobie zachowania, tym co i jak komunikujesz pacjentowi itd.). Jeśli jesteś zbyt podobny do swojego pacjenta, dialog między wami nie jest potrzebny, bywa nudny, nic nie wnosi. Jeśli z kolei zbytnio się różnicie, zaczynacie bronić swojego zdania, nie słuchacie tego, co mówi druga osoba, którą traktujecie jak przeciwnika.

Dialog jest konstruktywny (doprowadza do zmiany przez poszerzenie zakresu informacji i nowych możliwości), o ile przekaz nie jest identyczny z dotychczasową wiedzą ani nie jest zbyt niezwykły w stosunku do tego, co zastane.

Zasadę optymalnej różnicy wprowadził norweski psychiatra Tom Andersen obserwując fizykoterapeutę (zbyt silny masaż prowadzi do bólu, który niweluje potencjalny z niego zysk, zbyt słaby masaż nie daje zdrowotnych efektów).

idea multiwersyjności - rzeczywistość ma różne określenia (postmodernizm)

lojalność - Nagg; waga lojalności rodzinnej; dot. związków międzypokoleniowych (jak klienta ojciec jest rasistą to jemu ciężko nim nie być); wzorce zachowań kształtują sposób zachowania siebie i świata (co znaczy sukces, porażka, bycie mężczyzną jest zakorzenione w poprzednich pokoleniach).

techniki terapeutyczne: PUSH - pchamy do terapii; PULL - wciągnięcie do terapii, klient angażujący się sam.

„Świat jest najlepszy z możliwych” - teza Leibnitz; rodzina jest najlepsza z możliwych, bo gdyby mogła być lepsza, to by po prostu była; idea znoszenia stawiania ocen na rzecz poz. przeformułowania (podobnie jak pyt. cyrkularne i neutralizm).

interwencje dyrektywne - stosuje je terapeuta podczas terapii jak sytuacja „wymyka się z pod kontroli”, np. w sytuacji gdy żona atakuje męża („mów szczerze!”) terapeuta prosi go, by nie reagował i mówi: „nie mówimy tu szczerze, ale na tyle, na ile czujemy się bezpiecznie, by nie żałować później swojej szczerości”.

projekcja lęku (Bowen) - lęk o siebie projektowany na córke (dzieje się tak zazwyczaj po poradzie), matka w lęku nawet gdy zostawia dziecko z opiekunką.

Podejście narracyjne (Michael White) - terapeuta wraz z rodziną szuka nowych opowieści (współpraca), myślimy opowieściami - myślimy w oparciu o narracje (wspomnienia, anegdoty, wyobrażenia); opisy są podstawą (np., gdy myślę o sobie, że jestem do niczego - teoria samoobsługowa (samospełniająca się przepowiednia = narracja destruktywna daje problem); wzorzec narracyjny - jego funkcją jest to, że dochodzą do mnie tylko informacje potwierdzające ten wzorzec (jestem głupia). Cel terapii - rekonstrukcja destrukcyjnej narracji (szukanie wyjątków-> kwestionowanie wzorca narracyjnego). Terapeuta szuka nowych opowieści z rodzinom, które pomogą jej wyjść z opresji.

Jak terapeuta dużo mówi to może być to oznaka braku neutralności i byciu w niewoli własnej hipotezy.

Modernizm - stawienie hipotez i podążanie za nimi, terapeuta „wie lepiej” - takie podejście adekwatne i koniecznie w pracy z pacjentami w ostrej psychozie -> terapeuta wie lepiej niż pacjent jak można mu ulżyć w cierpieniu (*podwójna orientacja w psychozie - pacjent ma równocześnie swoją stronę złą (twierdzi, że jest zdrowy) i dobrą (prosi by mu przepisać receptę na niezbędne leki).

Warming-up - rozgrzewka, gaworzenie na początku terapii, później wyłapywanie ważnych kwestii.

Problem erotyzacji w rodzinie - związany z konfliktem edypalnym - związek dziecka z rodzicem przeciwnej płci (ojciec może być związku z córka bo karmi swoje „wewnętrzne dziecko”-okazuje córce czułość, której sam nie miał jak był dzieckiem).

METASPOJRZENIE - nie istnieje w psychologii, jest wiele podejść (biologiczne, psychologiczne, socjologiczne)

MONIZM - jedno podejście rozumiejące wszystko (np. ortodoksyjna psychoanaliza)

EKLEKTYZM - staramy się łączyć różne kawałki (biol+psych+socjol lub psychoanaliza+systemowe)

3

---