Ocena zdrowej skóry. Metody diagnostyki skóry.
Każdy zabieg powinna poprzedzić ocena zdrowej skóry klientki. Będzie to wskazówka dla nas, jaki zastosować rodzaj masażu, metodę oczyszczania, jakie preparaty kosmetyczne.
Wygląd zewnętrzny skóry uwarunkowany jest wieloma czynnikami. Na wygląd skóry składają się:
koloryt (karnacja) - uwarunkowana jest zawartością barwnika, ukrwieniem i zabarwieniem właściwym naskórka; dzięki ocenie barwy nieopalonej skóry, włosów i tęczówki oraz reakcji na opalania możemy zaliczyć skórę do określonego fototypu - ważne w solarium
ukrwienie skóry nadaje jej świeży, różowy lub tez zmęczony i blady wygląd; prześwitywanie naczyń włosowatych zależy w dużym stopniu od grubości naskórka
zabarwienie właściwej skóry kosmetyczka określa za pomocą diaskopii - przykładamy do skóry klientki przezroczysta, plastikową szpatułkę, w wyniku ucisku odpływa krew z drobnych naczyń włosowatych i ukazuje się właściwe zabarwienie skóry
MEKSAMETR - za jego pomocą określimy barwę skóry.
rzeźba- na powierzchni skóry pojawiają się bruzdy, zmarszczki, romby; oceniamy szorstkość skóry, głębokość i liczbę zmarszczek - ocena wzrokowa i przez dotyk
możliwa jest techniczna ocena za pomocą odcisku silikonowego (profilomertia) stosowana do i oceny skuteczności preparatów kosmetycznych wygładzających skórę
elastyczność i napięcie - ustalamy za pomocą KUTOMETRU - głowica aparatu chwytamy mały kawałek skóry, pociągamy do góry, a następnie puszczamy; czas, którego potrzebuje skóra, aby powrócić do swojego poprzedniego stanu, jest miara jej elastyczności; im dłuższy czas wygładzenia fałdy - tym mniejsza elastyczność skóry; możemy to badanie wykonać palpacyjnie - palcami unosimy kawałek skóry pod okiem i po chwili puszczamy
jej nawilżenie (wilgotność) - nasilenie utraty wody przez warstwę rogowa można stwierdzić używając EWAPORYMETRU - mierzy objętość wydzielanej pary wodnej; zawartość wody w warstwie rogowej określamy przez pomiar przewodnictwa elektrycznego używając KORNEOMETRU - przewodnictwo wzrasta wraz z zawartością wody
jej natłuszczenie - cera normalna, nie pokryta makijażem, charakteryzuje się matowo-jedwabistym połyskiem, tłusta - błyszczy się, sucha jest matowa, cera łojotokowa - duże rozszerzone pory
wydzielanie łoju szacunkowo możemy określić przykładając do różnych partii twarzy (czoło, nos, policzki, broda) papier pergaminowy; im wyraźniejsze tłuste plany na papierze tym silniej natłuszczona skóra; badania możemy dokonać za pomocą aparatu SEBUMETRU - głowica aparatu, na której znajduje się naciągnięty papier pergaminowy, przyciskana jest do skóry
o wrażliwości skóry świadczy jej nadmierna suchość
Oceniamy ponadto:
pH skóry - za pomocą urządzenia PEHAMETR - za jego pomocą zmierzymy pH skóry. Waha się ono w granicach 4,2 - 5,5.
grubość skóry - to grubość naskórka i skóry właściwej; chwytamy palcami kawałek skóry na skroniach i przesuwamy ją to w jedna to w drugą stronę - METODA WAŁECZKOWA, grubość możemy określić też za pomocą ultradźwięków
jej wrażliwość - określamy za pomocą dermografizmu („pisanie po skórze”), przeciągamy po skórze szpatułkę równomiernie ją przyciskając; pod wpływem ucisku pojawia się najpierw biała powierzchnia, potem zaczerwienienie skóry spowodowane rozszerzeniem naczyń krwionośnych - to reakcja prawidłowa; zaczerwienienie znika po krótkim czasie
Cechy te można określić różnymi metodami. Podstawa jest oglądanie skóry klientki pod lampą bezcieniowa, wyczuwanie skóry przez dotyk, wywiad z klientką. Możemy zastosować tez różne przyrządy diagnostyczne.
Oto pytania, które są niezbędne do prawidłowo przeprowadzonego wywiadu.
Dotychczasową pielęgnację domową, jakie zabiegi były przeprowadzane w salonie kosmetycznym.
Przebyte choroby, ewentualne operacje, zażywane obecnie leki. Jeśli trzeba kontaktujemy się z dermatologiem. Najlepiej żeby Kosmetyczka współpracowała z lekarzem dermatologiem, a także chirurgiem plastykiem, ednokrynologiem, dietetykiem.
Opis stosowanej diety.
Tryb życia
Wykonywana praca, stres z nią związany.
Alergie
Czy pali papierosy lub pije alkohol
Czy opala się w solarium
Czy jest chory na cukrzycę
Czy klientka jest w ciąży lub czy karmi piersią
Z jakich zabiegów pielęgnacyjnych na twarz albo ciało przyszedł skorzystać u nas w salonie oraz jakie efekty chciałby uzyskać po wykonanych zabiegach.
Wszystkie dane należy wpisać do karty klienta, wraz z danymi osobowymi i teleadresowymi.
APARATY DIAGNOSTYCZNE
Lampa Wooda - emitowane promienie UV wywołują fluorescencję skóry. Diagnozę stawia się na podstawie barwy emitowanego w wyniku zjawiska fluorescencji światła. Obserwacji dokonuje się w zaciemnionym pomieszczeniu, ze względu na słabą intensywność świecenia. W zależności od rodzaju cery oraz schorzeń występuje różnobarwne świecenie:
skóra normalna - w kolorze niebiesko-fioletowym,
skóra sucha, odwodniona - słaba fluorescensja
skóra zawierająca odpowiednią ilość wody - ciemnoniebieskie
skóra tłusta - prawie czarne
nadmierne rogowacenie skóry - białe.
Diagnostyka lampą Wooda
Diagnoza oparta jest na zjawisku fluorescencji pod wpływem światła z zakresu 320-400 nm. Ponieważ melanina zawarta w skórze silnie pochłania promieniowanie UV, fluorescencja obserwowana jest dzięki obecności kolagenu, elastyny, aminokwasów aromatycznych, NAD, oraz prekursorów bądź produktów rozpadu melaniny.
Warunkami prawidłowego zastosowania lampy Wooda są następujące czynniki:
badanie w bardzo ciemnym pomieszczeniu,
ubiór osoby wykonując je badanie nie powinien odbijać promieniowania UV,
odległość skóry od źródła światła powinna wynosić ok 10 - 15 cm,
przed zabiegiem nie powinno się używać kosmetyków,
miejscowych leków,
myć skóry mydłem.
Zabarwienie jakie daje światło z lampy Wooda na skórze |
|
|
Zielone |
|
Na ten kolor świecą pterydyny wydzielane przez grzyby chorobotwórcze |
|
Koralowo-czerwone |
|
Ten odcień daje łupież pstry |
|
Zielone zabarwienie światła |
|
Spowodowane obecnością Pseudomonas |
|
Niebiesko-biała fluorescencja |
|
Zmiany hipopigmentacyjne i depigmentacyjne |
|
Niebiesko-fioletowy |
|
Cera normalna |
|
Zabarwienie bladoróżowe |
|
Cera sucha |
|
Zabarwienie prawie czarne |
|
Cera tłusta |
|
Zabarwienie biało - srebrne |
|
Skóra nadmiernie zrogowaciała |
|
Pomarańczowo - żółte |
|
Zmiany trądzikowe |
Lampa bezcieniowa - Łatwa do przesuwania i ustawienia lampa powiększająca, posiada wysokiej jakości refrakcyjne szkło powiększające oraz wbudowany system oświetlający, które pozwalają na optymalne diagnozowanie skóry. Głowica lampy umieszczona jest na wysięgniku, ułatwiającym jej ustawienie na określoną odległość i wysokość. Ułatwia pracę podczas zabiegów kosmetycznych.
Fototypy skóry. Wpływ UV na skórę i włosy. Profilaktyka.
Słońce jest podstawą życia na Ziemi. Czy jest naszym wrogiem, czy przyjacielem?
Odpowiedzią skóry na nadmierna ekspozycję na promieniowanie UV jest rumień, opalenizna oraz pogrubienie naskórka, również powstanie piegów, ostudy i innych zaburzeń barwnikowych skóry. Odległe niekorzystne zjawiska skumulowanego działania promieniowania ultrafioletowego to przede wszystkim przyspieszenie procesu starzenia się skóry, tzw. fotostarzenie (photoaging)oraz stymulacja rozwoju nowotworów.
Zmiany skórne spowodowane promieniowaniem UV są ważnym problemem medycznym i kosmetycznym.
Pozytywne działania światła słonecznego na człowieka:
pobudza produkcję wit. D w skórze (UV B)
wpływa na nasza psychikę, poprawia nastrój, działa antydepresyjnie - światło widzialne
promieniowanie UV wykorzystywane jest w medycynie jako element terapeutyczny ponad 200 schorzeń dermatologicznych, m. in. łuszczycy, atopowego zapalenia skóry
miejscowe rozgrzanie skóry daje nam przyjemne uczucie ciepła
uaktywnia produkcję endorfin - „hormonów szczęścia”
melanina hamuje namnażanie bakterii i grzybów, jest też antyoksydantem
Podstawową korzyścią z „narażania się” na promieniowanie UV jest opalenizna, która jest nadal wyznacznikiem zdrowia i urody. Opaleni wydajemy się być bardziej atrakcyjni.
Co wywołuje efekty opalenizny? Promieniowanie UV.
Promieniowanie UV dzielimy na:
UVA (320-400 nm) - przenika przez szyby okienne i samochodowe (UVB nie), mniej rumieniotwórcze niż UVB, odpowiedzialne jest za większość odczynów fotoalergicznych i fototoksycznych występujących na skórze, jest główną przyczyną egzogenną starzenia się skóry, działanie kancerogenne, penetruje głęboko wywołując zmiany w skórze właściwej
UVB (długość fali 290-320 nm) - silnie rumieniotwórcze, stymuluje syntezę barwnika skóry (w efekcie opaleniznę), odpowiada za oparzenia słoneczne, działanie kancerogenne, pobudza produkcję wit. D w skórze, penetruje jedynie do naskórka
UVC (do 290 nm) - silnie rumieniotwórcze, uszkadza rogówkę, w medycynie wykorzystywane w lampach bakteriobójczych, działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne, prawie całkowicie pochłaniane jest przez warstwę ozonową
Mechanizm opalania.
W warstwie podstawnej naskórka znajdują się melanocyty produkujące melaninę. Wyprodukowana melanina jest magazynowana przez melanocyty w drobnych pęcherzykach, tzw. melanosomach. Melanosomy mogą być transportowane do innych komórek naskórka (keratynocytów) za pomocą wypustek melanosomu. Jeden melanocyt zaopatruje ok. 30 keratynocytów - tzw. jednostka melanocytarna. Ściemnienie skóry, wywołane ekspozycją na słońce jest rezultatem redystrybucji oraz zwiększonej syntezy melaniny.
Wyróżniamy opaleniznę:
natychmiastową - odpowiedzialne UVA oraz światło widzialne (400-700 nm), pojawia się bezpośrednio po ekspozycji i znika w ciągu kilku minut lub godzin
trwałą (właściwą) - wywoływana przez UVB, ujawnia się po 3-4 dniach po ekspozycji, jest wynikiem wzrostu syntezy melaniny
W przypadku opalenizny trwałej opisuje się takie zmiany w naskórku jak: wzrost liczby melanocytów, wzrost ilości wypustek poszczególnych melanocytów, wzrost ilości melanosomów w poszczególnych melanocytach oraz wzrost zawartości melaniny w naskórku.
Stopień ściemnienia skóry zależy od indywidualnych zdolności do opalania, które odzwierciedla podział skóry na fototypy wg. Fitzpatricka. W oparciu o reakcje skóry w czasie pierwszych 30 min ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe prof. Fitzpatrick wyróżnił VI podstawowych fenotypów skóry.
TYP SKÓRY |
Reakcja skóry w ciągu pierwszych 30 minut ekspozycji na słońce w okresie letnim |
I |
Zawsze rumień, nigdy pigmentacja
|
II |
Zawsze rumień, następnie niewielka pigmentacja |
III |
Niewielki rumień, znaczna pigmentacja |
IV |
Bez fazy rumieniowej, silna pigmentacja |
V |
Rasa żółta, Indianie, Arabowie |
VI |
Rasa czarna |
Źródło „Słońce, opalanie i kosmetyki promieniochronne” S. Kuczyński, praca zbiorowa, Wyższa Szkoła Zawodowa Pielęgnacji Zdrowia i Urody, Poznań 2005
Naszą skórę powinniśmy chronić przed niekorzystnym działaniem UV przez cały rok. Wiele firm kosmetycznych w swojej ofercie posiada specjalna linię kosmetyków z filtrami do codziennej pielęgnacji, np.
Dior, Biotherm, Estee Lauser
apteczne - Vichy, La Roche-Posay, Avene, Neostrata
NIVEA VISAGE, Eris, Avon, Kolastyna, Ziaja
Ochrona skóry ma na celu zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworów skóry - raków oraz czerniaka złośliwego, a także zapobieganie przedwczesnemu starzeniu się skóry, zależnemu od promieniowania UV.
PAMIĘTAJMY: nie ma bezpiecznego opalania; nie ma zdrowej opalenizny!
Zadaniem kosmetyków przeciwsłonecznych nie jest przedłużanie czasu przebywania na słońcu, jak to tłumaczy wielu producentów, ale ochrona skóry przed promieniowaniem słonecznym.
SPF - (ang. sun protective factor), oznacza stosunek ilości promieniowania UV powodującego oparzenie podczas stosowania filtra di ilości promieniowania powodującego taki sam stopień oparzenia bez jego zastosowania. SPF określa zdolność kosmetyku do ochrony tylko przed rumieniotwórczym promieniowaniem UVB.
Przykład: osoba może opalać się 20 min i nie pojawi się rumień, to po zastosowaniu filtru SPF 15 czas ten wydłuży się 15-krotnie.
Na co dzień powinniśmy używać kosmetyków z filtrem przeciw UVA i UVB.
Wskaźniki IPD lub PPD (ang. Immediate Pigmentation Darkening, Persistant Pigmentation Darkening) określają zdolność do ochrony przed promieniowaniem UVA.
IPD i PPD kosmetyku określa się za pomocą pomiaru wywołanej przez promieniowanie UVA opalenizny natychmiastowej (IPD) lub utrwalonej (PPD) uzyskanej po ekspozycji skóry ochotników bez i z zastosowaniem różnych kosmetyków ochronnych. Nie ma niestety ujednolicenia, wskaźnik PPD 10 u jednego producenta nie musi odpowiadać wskaźnikowi PPD 10 innego producenta.
Filtry przeciwsłoneczne. Są to związki chemiczne wykorzystywane w kosmetykach, których rola jest ochrona naszej skóry przed działaniem światła słonecznego.
Wyróżnia się 2 typy związków:
I grupa - związki chemiczne absorbujące (pochłaniające) promieniowanie słoneczne
II grupa - związki fizyczne nieprzepuszczające promieniowania UV
W kosmetykach nowej generacji stosuje się jednocześnie kilka związków. Przykłady:
dwutlenek tytanu (TiO2), tlenek cynku - chronią przed częścią widma UVA i UVB
oktokrylen (filtr absorbujący) - ochrona przed UVB
trisiloxan drometrizolu i jego pochodne - ochrona przed UVA i UVB
avobenzon - ochrona przed UVA
Naturalnym filtrem przeciwsłonecznym jest kwas urokanowy zawarty w pocie. Tworzy się on z aminokwasów zawartych w keratynocytach. Podczas ekspozycji na słońce znacznie wzrasta jego zawartość w pocie.
W solarium fachowa obsługa potrafi dobrać dawkę promieniowania do fototypu skóry, zna przeciwwskazania do korzystania z solariów co gwarantuje nam bezpieczeństwo korzystania.
Samoopalacze.
Podstawowym składnikiem kosmetyków samoopalających jest dihydroksyaceton (DHA). Jest to biały, krystaliczny proszek, łatwo rozpuszczalny w wodzie i alkoholu, nie rozpuszczającym się w tłuszczach. W zetknięciu z aminokwasami keratyny naskórka tworzy on silnie zabarwione, brązowo-żółte kompleksy zwane melanoidami. Występuje on w stężeniu 2,5-10 % w kosmetykach.
DHA może reagować też z innymi składnikami kosmetyków, np. kolagenem, mocznikiem, aminokwasami, różnymi białkami i hydrolizatami białek. Dlatego ważne jest aby przed aplikacja i tuż po nie stosować innych kosmetyków.
Tam gdzie naskórek jest gruby (kolana, łokcie, dłoniowa powierzchnia rąk) zabarwienie będzie intensywniejsze i będzie się dłużej utrzymywać. Przed kontaktem z preparatem należy chronić paznokcie i włosy (szczególnie jasne) gdyż mogą ulec przebarwieniu. U osób starszych, gdzie warstwa rogowa naskórka jest grubsza i nierównomierna zabarwieni może być tez nierównomierne. Można to zmienić wykonując peeling kosmetyczny. U osób z nadmiernym rogowaceniem mieszków włosowych zaleca się tez przed aplikacja samoopalacza wykonanie peelingu.
Po aplikacji preparatu z DHA kolor pojawia się po 1 godz., a utrzymuje się po jednokrotnej aplikacji 5 do 7 dni.
Inne związki brązujące to: erytruloza, aldehyd mukonowy.
Dla uzyskania pożądanej tonacji zbrązowienia stosuje się kombinację kilku związków mających zdolność barwienia naskórka.
FOTOSTARZENIE.
Starzenie się skóry wywołane światłem pod wpływem którego powstają następujące zmiany:
Zmarszczki, poszerzone naczynka krwionośne, obszary ścienienia skóry o nieregularnym kształcie, brunatne plamy, bruzdy, elastaza.
PFOFILAKTYKA
unikanie opalania się
używanie kosmetyków z filtrami przeciwsłonecznymi do codziennej pielęgnacji, min SPF 10
osoby skłonne do przebarwień, z trądzikiem różowatym, licznymi teleangiektazjami dermatozami, przyjmujące leki fotouczulające powinny stosować bloker min. 50+
skuteczny krem z filtrem powinien chronić przed UVA i UVB
bezpieczna opaleniźnie gwarantują nam samoopalacze, które jednak nie zabezpieczają nas przed szkodliwym działaniem słońca
przed okresem opalania warto przyjmować doustnie β-karoten, który nadaje skórze śniady odcień i przyspiesza proces opalania
stosować kremy z wit. A (wygładza skórę)oraz wit. C i E
stosować okulary p/słoneczne i ochronę głowy
Oparzenie słoneczne - jednym z czynników fizycznych mogących uszkadzać nasza skórę. Obraz kliniczny oparzenia pojawia się 3-4 godz. po działaniu promieni słonecznych. Wyróżniamy 3 stopnie oparzeń:
stopień I - rumień i obrzęk, nie pozostawia blizn
stopień II - j/w + pęcherzyki i pęcherze, nie pozostawia blizn
stopień III - stopnie I i II wraz z matrwicą
stopień IV - całkowite zwęglenie
Reakcja zapalna jest najostrzejsza po 24h, potem ustępuje.
......................................................................................................................................................
Wpływ niskich temperatur na skórę. Ochrona przed zimnem.
Jednym z czynników fizycznych mogących uszkadzać nasza skórę jest niska temperatura.
Odmrożenia - są to zmiany wywołane działaniem na skórę temperatury poniżej 0°C. w wyniku działania niskiej temperatury dochodzi do skurczu naczyń i zaburzeń krążenia krwi. Tworzą się zakrzepy, wynaczynienia. W wyniku zaburzeń dopływu krwi dochodzi do uszkodzenia tkane i powstania martwicy.
Klasyfikacja odmrożeń obejmuje 3 stopnie ciężkości:
Odmrożenie I stopnia - zmiany rumieniuowo-obrzękowe z uczuciem pieczenia, przejściowym brakiem wrażliwości na bodźce bólowe. Zmiany ustępują bez pozostawienia blizny.
Odmrożenie II stopnia - dotyczy głębszych warstw skóry, przebiega z obecnością pęcherzy na podłożu rumieniowym. Zmiany et goją się dłużej, ale nie pozostawiają blizn.
Odmrożenie III stopnia - dochodzi do głębokiego uszkodzenia skóry. Przebiega z martwicą tkanek (często mięśnie i kości). Są to zmiany nieodwracalne, często kończące się amputacją.
Leczenie: antybipotyki miejscowo, leki poprawiające krążenie, p/zakrzepowe, leczenie chirurgiczne (III stopień).
Odmroziny - są to sinoczerwone, siatkowate i ciastkowate nacieki powstałe pod wpływem ekspozycji na zimno z towarzyszącą niewydolnością krążenia obwodowego. Czynniki sprzyjające: ciasne buty, zbyt cienkie skarpetki, przewlekła ekspozycja na zimno w miejscu pracy. Odmroziny zlokalizowane są głównie w obrębie części dystalnych kończyn - na grzbiecie palców dłoni i stóp, na podudziach, udach, kolanach.
Leczenie.
Miejscowo stosuje się ogrzewanie ochłodzonych miejsc, masaże, gimnastykę, naświetlania lampą Solux z niebieskim filtrem, 10% maść ichtiolową, maści z estrami kwasu nikotynowego. Ogólnie : leki rozszerzające naczynia (pentoksyfilina), wit. A i PP.
8