KAJETAN KOŹMIAN - Zwolennik elitarnego gustu i klasycystycznych wzorców był nieformalnym przywódcą klasyków warszawskich, którzy w latach 20. XIX w. toczyli spór z przedstawicielami pierwszego pokolenia twórców romantycznych. Planował karierę prawniczą, lecz po powstaniu kościuszkowskim zajął się gospodarowaniem w odziedziczonym majątku i pogłębianiem wykształcenia. W dziejach literatury polskiej zapisał się jako autor poematu Ziemiaństwo polskie.
Jego szczytowym osiągnięciem literackim były silnie zretoryzowane ody o tematyce napoleońskiej, tworzone w ciągu 14 lat, począwszy od 1809 r. Cykl, utrwalający w materii poetyckiej zwycięski szlak imperatora od bitwy pod Marengo (1800) po wkroczenie armii cesarskiej do Moskwy (1812), zwieńczył Odą na upadek dumnego w roku 1815, napisaną już po abdykacji Napoleona. Szczególne uznanie i popularność zyskały dwa utwory zawierające wyraźne akcenty rodzime: Oda na zawieszenie orłów francuskich w Lublinie i Oda na pokój w roku 1809. Panegiryczne ody napoleońskie, cieszące się uznaniem czytelników, to udane próby adaptacji wzorca XVIII wiecznej ody francuskiej. Miejsce metaforyzacji obrazów oraz poetyckiej ozdobności zajął uporządkowany, jasny tok wywodów, pozbawiony wątpliwości, zawahań i rozterek. Poprzez uroczystą tonację i wzniosły patos poeta wyeksponował polityczną doniosłość podejmowanych tematów i problemów. Starannie dobierał fakty historyczne i wydobywał ich moralne, ideowe i polityczne aspekty, wiążące się z sukcesami cesarza. Stosując rozbudowaną pochwałę wyolbrzymiał znaczenie zdarzeń wzmacniających pozytywnie wizerunek władcy, natomiast pomijał i tendencyjnie interpretował fakty rzucające cień na wojenny geniusz imperatora. Odbudowę państwowego bytu Polski uważał za niezbywalny warunek naprawy krzywd wyrządzonych przez zaborców oraz przywrócenia politycznej równowagi w Europie.
Po klęsce Napoleona zamieszkał na stałe w Warszawie. Lojalistycznej postawie wobec władz carskich zawdzięczał wysokie stanowiska w Królestwie Kongresowym. Odegrał znaczącą rolę w kształtowaniu życia literackiego i kulturalnego pierwszych dziesięcioleci XIX w., chociaż jego lojalizm spotykał się z powszechną krytyką. Po upadku powstania odsunął się od życia publicznego i na wsi powrócił do literackich zatrudnień. Napisał szereg utworów okolicznościowych, wierszy rozrachunkowych i obszerny poemat Stefan Czarniecki. Zajął się też przekładami z literatury rzymskiej, a w 1839 r. wydał Ziemiaństwo polskie. Pozostawił po sobie interesujące Pamiętniki napisane pod koniec życia.